Traust Geirs 14. maí 2007 06:15 Sjálfstæðisflokkurinn og Vinstrihreyfingin grænt framboð eru sigurvegarar kosninganna. Segja má að í því séu fógin nokkuð þverstæðukennd skilaboð frá kjósendum. Kaldi veruleikinn er hins vegar sá að ríkisstjórnin hélt velli og stjórnarandstöðunni mistókst ætlunarverk sitt. Einsdæmi er í íslenskri stjórnmálasögu að ríkisstjórn hafi fengið umboð til þess að halda inn í fjórða kjörtímabilið. Svo er það önnur saga hvort stjórnarflokarnir kjósa að nýta sér þá stöðu. Hún er fyrst og fremst því að þakka að Geir Haarde hefur áunnið sér verulegt traust sem forsætisráðherra. Það væri ranglega lesið í úrslit kosninganna að telja þau fela í sér aðra vísbendingu kjósenda um stjórnarforystu. Verulegt tap Framsóknarflokksins á rætur að rekja til umbreytinga í flokknum. Staða hans er einfaldlega önnur en áður var. Sumir flokksmenn hafa ekki horfst í augu við þá staðreynd. Fyrir vikið fengu kjósendur of óljósa mynd af því hvert flokkurinn var að fara. Nýjum formanni tókst eigi að síður að gera það besta sem vænta mátti úr stöðunni. Þeir samfylkingarmenn sem sáu flokkinn fyrir sér sem jafnstöðuafl til vinstri við Sjálfstæðisflokkinn eru eðlilega vonsviknir. Úrslitin sýna að sá draumur var skýjaborg. Hinir hljóta að gera sér grein fyrir að flokkurinn hefur í raun tekið svipaða stöðu og Framsóknarflokkurinn hafði fyrrum. Í því ljósi er tap frá tímabundinni uppsveiflu tæplega neinn stóridómur. Vinstri hreyfingunni grænu framboði tókst að sveifla til sín fylgi án þess að færa sig nær miðju stjórnmálanna. Það er merkilegur og óvenjulegur árangur. Þessi staðreynd er hins vegar helsti vanda flokksins. Þar af leiðir að málamiðlanir verða bæði honum og hugsanlegum viðsemjendum dýrkeyptar. Álitamálið um hvort hyggilegt er að halda núverandi stjórnarsamstarfi áfram snýst ekki um nauman meirihluta. Viðreisnarstjórnin sýndi að það er ekki vandi. Hitt er raunveruleg spurning hvort allir þingmenn og forystumenn Framsóknarflokksins hafa gert upp við sig hvert flokkurinn á að stefna. Ef áhöld eru enn þar um er best fyrir alla að horfast strax í augu við það. Eðlilegt er að formenn stjórnarflokkanna gefi sér tóm til að meta þá stöðu. Hvað gerist ef stjórnarflokkarnir, annar eða báðir, kjósa að ljúka samstarfinu þrátt fyrir meirihlutann? Er hefðbundið vinstri stjórnarsnið þá á einhvern hátt rökrétt? Ef ósvissa er innan Framsóknarflokksins um hvert halda skal er hún eins upp á því borði. Í kosningabaráttunni gerði stjórnarandstaðan Framsóknarflokkinn að tákni alls þess sem hún sagðist vera á móti. Í því ljósi myndi slíkt samstarf því augljóslega fela í sér fyrsta málefnarofið við kjósendur eftir kosningar. Rökin fyrir Sjálfstæðisflokkinn til þess að fórna málefnastöðu fyrir samstarf við Vinstri grænt gætu helst verið þau að sýna Samfylkingunni að framhjá henni megi ganga. Sjónarmið af því tagi geta vissulega verið gild. Að því virtu að Samfylkingin tapaði í kosningunum og hefur auk þess ekki verið við völd hafa þau þó engan veginn sama þunga og rökin fyrir nýsköpunarstjórninni á sinni tíð. Komi til nýrrar stjórnarmyndunar sýnist því vera nærtækast fyrir Sjálfstæðisflokk og Samfylkingu að semja. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þorsteinn Pálsson Mest lesið Nú þarf að gyrða sig í brók Gunnlaugur Stefánsson Skoðun Hvers vegna sífellt fleiri sækjast eftir einveru Ingrid Kuhlman Skoðun Þriggja stiga þögn Bjarni Karlsson Skoðun Gegn hernaði hvers konar Gunnar Björgvinsson Skoðun Lesblindir og stuðningur í skólum Snævar Ívarsson Skoðun Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir Skoðun Skýr stefna um málfrelsi Róbert H. Haraldsson Skoðun Börn í gámaskólum á meðan bæjarskrifstofur stækka – hvar er forgangsröðin? Ásgeir Elvar Garðarsson Skoðun Framtíð nemenda í Kópavogi í fyrsta sæti Halla Björg Evans Skoðun Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun
Sjálfstæðisflokkurinn og Vinstrihreyfingin grænt framboð eru sigurvegarar kosninganna. Segja má að í því séu fógin nokkuð þverstæðukennd skilaboð frá kjósendum. Kaldi veruleikinn er hins vegar sá að ríkisstjórnin hélt velli og stjórnarandstöðunni mistókst ætlunarverk sitt. Einsdæmi er í íslenskri stjórnmálasögu að ríkisstjórn hafi fengið umboð til þess að halda inn í fjórða kjörtímabilið. Svo er það önnur saga hvort stjórnarflokarnir kjósa að nýta sér þá stöðu. Hún er fyrst og fremst því að þakka að Geir Haarde hefur áunnið sér verulegt traust sem forsætisráðherra. Það væri ranglega lesið í úrslit kosninganna að telja þau fela í sér aðra vísbendingu kjósenda um stjórnarforystu. Verulegt tap Framsóknarflokksins á rætur að rekja til umbreytinga í flokknum. Staða hans er einfaldlega önnur en áður var. Sumir flokksmenn hafa ekki horfst í augu við þá staðreynd. Fyrir vikið fengu kjósendur of óljósa mynd af því hvert flokkurinn var að fara. Nýjum formanni tókst eigi að síður að gera það besta sem vænta mátti úr stöðunni. Þeir samfylkingarmenn sem sáu flokkinn fyrir sér sem jafnstöðuafl til vinstri við Sjálfstæðisflokkinn eru eðlilega vonsviknir. Úrslitin sýna að sá draumur var skýjaborg. Hinir hljóta að gera sér grein fyrir að flokkurinn hefur í raun tekið svipaða stöðu og Framsóknarflokkurinn hafði fyrrum. Í því ljósi er tap frá tímabundinni uppsveiflu tæplega neinn stóridómur. Vinstri hreyfingunni grænu framboði tókst að sveifla til sín fylgi án þess að færa sig nær miðju stjórnmálanna. Það er merkilegur og óvenjulegur árangur. Þessi staðreynd er hins vegar helsti vanda flokksins. Þar af leiðir að málamiðlanir verða bæði honum og hugsanlegum viðsemjendum dýrkeyptar. Álitamálið um hvort hyggilegt er að halda núverandi stjórnarsamstarfi áfram snýst ekki um nauman meirihluta. Viðreisnarstjórnin sýndi að það er ekki vandi. Hitt er raunveruleg spurning hvort allir þingmenn og forystumenn Framsóknarflokksins hafa gert upp við sig hvert flokkurinn á að stefna. Ef áhöld eru enn þar um er best fyrir alla að horfast strax í augu við það. Eðlilegt er að formenn stjórnarflokkanna gefi sér tóm til að meta þá stöðu. Hvað gerist ef stjórnarflokkarnir, annar eða báðir, kjósa að ljúka samstarfinu þrátt fyrir meirihlutann? Er hefðbundið vinstri stjórnarsnið þá á einhvern hátt rökrétt? Ef ósvissa er innan Framsóknarflokksins um hvert halda skal er hún eins upp á því borði. Í kosningabaráttunni gerði stjórnarandstaðan Framsóknarflokkinn að tákni alls þess sem hún sagðist vera á móti. Í því ljósi myndi slíkt samstarf því augljóslega fela í sér fyrsta málefnarofið við kjósendur eftir kosningar. Rökin fyrir Sjálfstæðisflokkinn til þess að fórna málefnastöðu fyrir samstarf við Vinstri grænt gætu helst verið þau að sýna Samfylkingunni að framhjá henni megi ganga. Sjónarmið af því tagi geta vissulega verið gild. Að því virtu að Samfylkingin tapaði í kosningunum og hefur auk þess ekki verið við völd hafa þau þó engan veginn sama þunga og rökin fyrir nýsköpunarstjórninni á sinni tíð. Komi til nýrrar stjórnarmyndunar sýnist því vera nærtækast fyrir Sjálfstæðisflokk og Samfylkingu að semja.
Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir Skoðun
Börn í gámaskólum á meðan bæjarskrifstofur stækka – hvar er forgangsröðin? Ásgeir Elvar Garðarsson Skoðun
Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun
Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir Skoðun
Börn í gámaskólum á meðan bæjarskrifstofur stækka – hvar er forgangsröðin? Ásgeir Elvar Garðarsson Skoðun
Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun