Þjóð á móti Guðmundur Steingrímsson skrifar 24. janúar 2009 06:00 Því hefur stundum verið haldið fram að Íslendingar séu engin mótmælaþjóð, að hér kunni fólk ekki að mótmæla og láti yfirleitt allt yfir sig ganga. Síðustu dagar hafa óneitanlega falið í sér vísbendingar um að þetta sé alls ekki rétt. Fólk lætur í sér heyra, sem er gott. Sleifar og pönnur hafa fengið nýja merkingu og egg seljast sem aldrei fyrr. Þetta kemur einhverjum á óvart. Ég held aftur á móti að þessi kenning um að Íslendingar mótmæli yfirleitt ekki sé löngu úrelt klisja og hafi aldrei átt við góð rök að styðjast. LÍTUM á. Skoðum sjálfan upprunann. Komu ekki Íslendingar hingað til að byrja með út af mótmælum? Svo segir sagan. Nokkrir skapheitir höfðingar í Noregi voru orðnir grautfúlir út í Harald hárfagra og ákváðu að koma sér burt, í mótmælaskyni að sjálfsögðu, við ofríki mannsins. Ísland byggðist því upphaflega mótmælendum. SÍÐAN rekja hverjar vísbendingarnar aðrar um djúpstætt mótmælaeðli þjóðarinnar. Gunnar á Hlíðarenda harðneitaði að fara í útlegð. Sagði bara nei. Ég fer ekki fet. Þjóðin öll var með tóman hundshaus út í Dani og þeirra aðferðir og kaupmennsku hér um aldir sem náði vissum hápunkti í hinum frægu orðum Jóns Sigurðssonar á Þjóðfundinum: "Vér mótmælum allir." Og eru þau orð nú rituð á mótmælaspjöld samtímans enda hafa þau markað djúpstæð spor í þjóðarvitundina alveg síðan þau voru sögð. VIÐ látum nefnilega ekki allt yfir okkur ganga, Íslendingar, þótt klisjan hafi heldur gert ráð fyrir því - einhverra hluta vegna - að værum haldin óeðlilegu langlundargeði í þjóðfélagsmálum. Það stenst ekki. Meirihluta 20.aldarinnar var þjóðin þverklofin út af herstöðinni, svo nærtækt dæmi sé tekið. Fólk þreyttist ekki á því að fara í Keflavíkurgöngur. Svo eldheitir voru margir andstæðingar hersins að jafnvel eftir að herinn var farinn voru uppi sjónarmið um að halda mótmælunum áfram. NÚNA var það kannski hin umrædda klisja um gleymsku og umburðarlyndi þjóðarinnar, sem gerði það að verkum að stjórnarflokkarnir sáu ekki að sér. Kannski héldu forsvarsmenn þeirra að mótmælin myndu ganga yfir, að þau myndu fjara út í vetrarkuldanum og því þyrfti ekki að mæta þeim sérstaklega. Annað hefur heldur betur komið á daginn. KENNINGIN um Íslendinga sem einhverjar lyddur og gungur, hefur verið rækilega afsönnuð með pottum og sleifum. Það er gott. Það mál er þá frá. Afgreitt. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Guðmundur Steingrímsson Mest lesið Augnablikið Magnús Jóhann Hjartarson Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson Skoðun Það þarf ekki að biðjast afsökunar á því að segja satt Þórður Snær Júlíusson Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir Skoðun Ísland gjaldþrota vegna fatlaðs fólks? Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun Gott frumvarp, en hvað með verklagið? Bogi Ragnarsson Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson Skoðun Tölum um stóra valdaframsalsmálið Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson Skoðun Árið 2023 kemur aldrei aftur Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun
Því hefur stundum verið haldið fram að Íslendingar séu engin mótmælaþjóð, að hér kunni fólk ekki að mótmæla og láti yfirleitt allt yfir sig ganga. Síðustu dagar hafa óneitanlega falið í sér vísbendingar um að þetta sé alls ekki rétt. Fólk lætur í sér heyra, sem er gott. Sleifar og pönnur hafa fengið nýja merkingu og egg seljast sem aldrei fyrr. Þetta kemur einhverjum á óvart. Ég held aftur á móti að þessi kenning um að Íslendingar mótmæli yfirleitt ekki sé löngu úrelt klisja og hafi aldrei átt við góð rök að styðjast. LÍTUM á. Skoðum sjálfan upprunann. Komu ekki Íslendingar hingað til að byrja með út af mótmælum? Svo segir sagan. Nokkrir skapheitir höfðingar í Noregi voru orðnir grautfúlir út í Harald hárfagra og ákváðu að koma sér burt, í mótmælaskyni að sjálfsögðu, við ofríki mannsins. Ísland byggðist því upphaflega mótmælendum. SÍÐAN rekja hverjar vísbendingarnar aðrar um djúpstætt mótmælaeðli þjóðarinnar. Gunnar á Hlíðarenda harðneitaði að fara í útlegð. Sagði bara nei. Ég fer ekki fet. Þjóðin öll var með tóman hundshaus út í Dani og þeirra aðferðir og kaupmennsku hér um aldir sem náði vissum hápunkti í hinum frægu orðum Jóns Sigurðssonar á Þjóðfundinum: "Vér mótmælum allir." Og eru þau orð nú rituð á mótmælaspjöld samtímans enda hafa þau markað djúpstæð spor í þjóðarvitundina alveg síðan þau voru sögð. VIÐ látum nefnilega ekki allt yfir okkur ganga, Íslendingar, þótt klisjan hafi heldur gert ráð fyrir því - einhverra hluta vegna - að værum haldin óeðlilegu langlundargeði í þjóðfélagsmálum. Það stenst ekki. Meirihluta 20.aldarinnar var þjóðin þverklofin út af herstöðinni, svo nærtækt dæmi sé tekið. Fólk þreyttist ekki á því að fara í Keflavíkurgöngur. Svo eldheitir voru margir andstæðingar hersins að jafnvel eftir að herinn var farinn voru uppi sjónarmið um að halda mótmælunum áfram. NÚNA var það kannski hin umrædda klisja um gleymsku og umburðarlyndi þjóðarinnar, sem gerði það að verkum að stjórnarflokkarnir sáu ekki að sér. Kannski héldu forsvarsmenn þeirra að mótmælin myndu ganga yfir, að þau myndu fjara út í vetrarkuldanum og því þyrfti ekki að mæta þeim sérstaklega. Annað hefur heldur betur komið á daginn. KENNINGIN um Íslendinga sem einhverjar lyddur og gungur, hefur verið rækilega afsönnuð með pottum og sleifum. Það er gott. Það mál er þá frá. Afgreitt.
Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir Skoðun
Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson Skoðun
Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir Skoðun
Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson Skoðun