Útflutningur á göldrum Friðrika Benónýsdóttir skrifar 17. nóvember 2013 16:00 Anna Lea Friðriksdóttir: "Við náttúrulega vonum að fólk nýti sér þetta og prófi galdrana.“ Fréttablaðið/Stefán Galdraskræða eftir Skugga er komin út í nýrri og vandaðri útgáfu Lesstofunnar. Þar má finna teikningar af galdrastöfum, uppskriftir að göldrum auk þess sem þjóðsögur og þjóðlegur fróðleikur blandast inn í. "Galdraskræða kom upphaflega út árið 1940. Var þá handskrifuð og handteiknuð og gefin út í hálfgerðu ljósriti í mjög fáum eintökum,“ segir Anna Lea Friðriksdóttir, einn aðstandenda Lesstofunnar. „Hún hefur verið ófáanleg lengi og gengið manna á milli í þessu handriti, þannig að okkur þótti full ástæða til að gefa hana út aftur.“Höfundurinn kallar sig Skugga, hver var hann? „Hann hét Jochum M. Eggertsson, var ættaður úr Þingeyjarsveit, búfræðingur að mennt og bróðursonur Matthíasar Jochumssonar. Hann grúskaði í ýmsu og skrifaði nokkrar bækur undir skáldanafninu Skuggi, var mjög beittur penni og deildi hart á samfélagið í því sem hann skrifaði.“ Galdraskræða inniheldur uppskriftir að göldrum, galdrastafi og slíkt og Anna Lea segir Skugga hafa hugsað bókina sem yfirlit um hvítagaldur á Íslandi. „Hann safnaði þessu saman úr ýmsum handritum sem hann tiltekur aftast í bókinni. Þetta eru sem sagt allt góðir galdrar; varnargaldrar, ástargaldrar og svona hitt og þetta. Meining höfundarins var að skrifa líka rit um svartagaldur en það er ekki vitað til þess að sú fyrirætlun hafi komist í framkvæmd.“Hvers vegna eruð þið að gefa þetta út núna, er þetta eitthvað sem fólk mun nýta sér? „Við náttúrulega vonum að fólk nýti sér þetta og prófi galdrana. Aðallega er þetta samt merkileg heimild um þetta tímabil í sögu Íslands og er stærsta heildarsafn af göldrum sem fáanlegt er. Auk þess er mikill þjóðlegur fróðleikur þarna inn á milli og þjóðsögurnar fléttast inn í, þannig að þetta er mjög skemmtileg lesning.“ Þórarinn Eldjárn skrifar formála þar sem hann rekur ævihlaup Skugga og Anna Lea segir að Þórarinn sé annar tveggja manna á landinu sem sé sérfróður um hann. „Hinn er Megas og við lögðum ekki alveg í hann.“ Bókin er mjög vönduð að allri gerð enda segir Anna Lea að Lesstofan leggi metnað sinn í að vanda til verka í útgáfum bóka sinna. „Þessi bók hefur fylgt okkur lengi og við vorum alltaf ákveðin í að gefa hana út, spurningin var bara hvernig við ættum að gera það. Þegar við vorum búin að tryggja okkur útgáfuréttinn heyrðum við af því fyrir algjöra tilviljun að heill bekkur í Listaháskólanum væri að fást við það að teikna alla galdrastafina og rúnaletrið upp á nýtt þannig að við fórum í samstarf við þau og þá aðallega einn nemi í grafískri hönnun, Arnar Fells Gunnarsson, sem tók við keflinu, gerði bókina að lokaverkefni sínu frá Listaháskólanum og vann hana síðan áfram með okkur. Þannig að hún er með dálítið öðru sniði en upphaflega bókin.“ Viðtökur við bókinni hafa verið góðar og nú er ensk útgáfa í bígerð. „Já, við höfum fundið fyrir mjög miklum áhuga alls staðar að, erum búin að senda bók til Rússlands, Bandaríkjanna, Þýskalands og Danmerkur, og munum halda áfram að koma henni á markað sem víðast. Það er greinilega miklu meiri áhugi á galdri en nokkur hefði getað ímyndað sér.“ Menning Mest lesið „Ég þori alveg að fullyrða að ég er skítsæmileg móðir“ Lífið „Það er enginn séns að reyna alltaf að útskýra sig“ Tónlist Hundruðum svekktra tónleikagesta vísað frá Hvalasafninu Lífið Frelsaði húsgögn Brynhildar Lífið Fréttatían: Mannlíf, ferðamenn og Trump Lífið Endurgreiða alla miða ef tónleikahald tekst ekki í kvöld Lífið Hafa bæði kvatt sín fyrrverandi og eru alsæl saman Lífið Skautadiskó til styrktar góðu málefni Lífið samstarf Tengdadóttir forsætisráðherra í innsta koppi Loftssystkina Lífið Skellti sér á djammið Lífið Fleiri fréttir Einar og Sigga á Grund gerð að heiðurslistamönnum Skaðlegt geðheilsunni að reyna að geðjast öðrum Leikfélag Hafnarfjarðar lagt niður Víkingur Heiðar tilnefndur til Grammy-verðlauna Frambjóðendur, sjónvarpsstjörnur og gamlir félagar fögnuðu með Geir Setja upp árekstur og hefja saman rekstur „Þetta eru mjög vondir samningar við Storytel“ Varpa ljósi á mikilvægi og gæði íslenskrar hönnunar „Við þurfum öll að halda í barnið innra með okkur“ Menningarritstjóri ráðinn framkvæmdastjóri Fullt út úr dyrum þegar Eiríkur Bergmann kynnti ferðafélagann Tínu Hvað gerist þegar Laddi hittir Eirík Fjalar, Skrám og Elsu Lund? „Alltaf að fylgja hjartanu í stað þess að velja einföldu leiðina“ Usli og glæsileiki á Kjarvalsstöðum Valgeir sár og Bubbi og Bó hneykslaðir Stappfullt á eina stærstu menningarhátíð ársins Sjóðheitt menningarrými á Baldursgötu Asifa Majid hlýtur Vigdísarverðlaunin 2024 Bjarni Ben fagnaði 140 ára afmæli Listasafns Íslands Han Kang hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels Bein útsending: Hver hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels? „Þetta er móðgun gegn Íslandi“ Henti listaverkinu í ruslið Kúltúrkettir landsins létu sig ekki vanta í Portið „Hrátt háþróað krass, langt leitt krot“ Bjóða landsmönnum nauðbeygð til messu Allt í banönum á Brút Bríet lét sig ekki vanta á sýningaropnun Ynju Blævar Út um allar koppagrundir Alþingis: „Froðan flæðir endalaust, það er bara froða froða“ Sjá meira
Galdraskræða eftir Skugga er komin út í nýrri og vandaðri útgáfu Lesstofunnar. Þar má finna teikningar af galdrastöfum, uppskriftir að göldrum auk þess sem þjóðsögur og þjóðlegur fróðleikur blandast inn í. "Galdraskræða kom upphaflega út árið 1940. Var þá handskrifuð og handteiknuð og gefin út í hálfgerðu ljósriti í mjög fáum eintökum,“ segir Anna Lea Friðriksdóttir, einn aðstandenda Lesstofunnar. „Hún hefur verið ófáanleg lengi og gengið manna á milli í þessu handriti, þannig að okkur þótti full ástæða til að gefa hana út aftur.“Höfundurinn kallar sig Skugga, hver var hann? „Hann hét Jochum M. Eggertsson, var ættaður úr Þingeyjarsveit, búfræðingur að mennt og bróðursonur Matthíasar Jochumssonar. Hann grúskaði í ýmsu og skrifaði nokkrar bækur undir skáldanafninu Skuggi, var mjög beittur penni og deildi hart á samfélagið í því sem hann skrifaði.“ Galdraskræða inniheldur uppskriftir að göldrum, galdrastafi og slíkt og Anna Lea segir Skugga hafa hugsað bókina sem yfirlit um hvítagaldur á Íslandi. „Hann safnaði þessu saman úr ýmsum handritum sem hann tiltekur aftast í bókinni. Þetta eru sem sagt allt góðir galdrar; varnargaldrar, ástargaldrar og svona hitt og þetta. Meining höfundarins var að skrifa líka rit um svartagaldur en það er ekki vitað til þess að sú fyrirætlun hafi komist í framkvæmd.“Hvers vegna eruð þið að gefa þetta út núna, er þetta eitthvað sem fólk mun nýta sér? „Við náttúrulega vonum að fólk nýti sér þetta og prófi galdrana. Aðallega er þetta samt merkileg heimild um þetta tímabil í sögu Íslands og er stærsta heildarsafn af göldrum sem fáanlegt er. Auk þess er mikill þjóðlegur fróðleikur þarna inn á milli og þjóðsögurnar fléttast inn í, þannig að þetta er mjög skemmtileg lesning.“ Þórarinn Eldjárn skrifar formála þar sem hann rekur ævihlaup Skugga og Anna Lea segir að Þórarinn sé annar tveggja manna á landinu sem sé sérfróður um hann. „Hinn er Megas og við lögðum ekki alveg í hann.“ Bókin er mjög vönduð að allri gerð enda segir Anna Lea að Lesstofan leggi metnað sinn í að vanda til verka í útgáfum bóka sinna. „Þessi bók hefur fylgt okkur lengi og við vorum alltaf ákveðin í að gefa hana út, spurningin var bara hvernig við ættum að gera það. Þegar við vorum búin að tryggja okkur útgáfuréttinn heyrðum við af því fyrir algjöra tilviljun að heill bekkur í Listaháskólanum væri að fást við það að teikna alla galdrastafina og rúnaletrið upp á nýtt þannig að við fórum í samstarf við þau og þá aðallega einn nemi í grafískri hönnun, Arnar Fells Gunnarsson, sem tók við keflinu, gerði bókina að lokaverkefni sínu frá Listaháskólanum og vann hana síðan áfram með okkur. Þannig að hún er með dálítið öðru sniði en upphaflega bókin.“ Viðtökur við bókinni hafa verið góðar og nú er ensk útgáfa í bígerð. „Já, við höfum fundið fyrir mjög miklum áhuga alls staðar að, erum búin að senda bók til Rússlands, Bandaríkjanna, Þýskalands og Danmerkur, og munum halda áfram að koma henni á markað sem víðast. Það er greinilega miklu meiri áhugi á galdri en nokkur hefði getað ímyndað sér.“
Menning Mest lesið „Ég þori alveg að fullyrða að ég er skítsæmileg móðir“ Lífið „Það er enginn séns að reyna alltaf að útskýra sig“ Tónlist Hundruðum svekktra tónleikagesta vísað frá Hvalasafninu Lífið Frelsaði húsgögn Brynhildar Lífið Fréttatían: Mannlíf, ferðamenn og Trump Lífið Endurgreiða alla miða ef tónleikahald tekst ekki í kvöld Lífið Hafa bæði kvatt sín fyrrverandi og eru alsæl saman Lífið Skautadiskó til styrktar góðu málefni Lífið samstarf Tengdadóttir forsætisráðherra í innsta koppi Loftssystkina Lífið Skellti sér á djammið Lífið Fleiri fréttir Einar og Sigga á Grund gerð að heiðurslistamönnum Skaðlegt geðheilsunni að reyna að geðjast öðrum Leikfélag Hafnarfjarðar lagt niður Víkingur Heiðar tilnefndur til Grammy-verðlauna Frambjóðendur, sjónvarpsstjörnur og gamlir félagar fögnuðu með Geir Setja upp árekstur og hefja saman rekstur „Þetta eru mjög vondir samningar við Storytel“ Varpa ljósi á mikilvægi og gæði íslenskrar hönnunar „Við þurfum öll að halda í barnið innra með okkur“ Menningarritstjóri ráðinn framkvæmdastjóri Fullt út úr dyrum þegar Eiríkur Bergmann kynnti ferðafélagann Tínu Hvað gerist þegar Laddi hittir Eirík Fjalar, Skrám og Elsu Lund? „Alltaf að fylgja hjartanu í stað þess að velja einföldu leiðina“ Usli og glæsileiki á Kjarvalsstöðum Valgeir sár og Bubbi og Bó hneykslaðir Stappfullt á eina stærstu menningarhátíð ársins Sjóðheitt menningarrými á Baldursgötu Asifa Majid hlýtur Vigdísarverðlaunin 2024 Bjarni Ben fagnaði 140 ára afmæli Listasafns Íslands Han Kang hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels Bein útsending: Hver hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels? „Þetta er móðgun gegn Íslandi“ Henti listaverkinu í ruslið Kúltúrkettir landsins létu sig ekki vanta í Portið „Hrátt háþróað krass, langt leitt krot“ Bjóða landsmönnum nauðbeygð til messu Allt í banönum á Brút Bríet lét sig ekki vanta á sýningaropnun Ynju Blævar Út um allar koppagrundir Alþingis: „Froðan flæðir endalaust, það er bara froða froða“ Sjá meira