Heilbrigðiskerfið.is Teitur Guðmundsson skrifar 1. júlí 2014 07:00 Það hefur verið mikil umfjöllun um heilbrigðiskerfið á undanförnum árum og hefur umræðan gjarnan verið frekar neikvæð, því miður. Þar kemur margt til og snertifletir kerfisins við okkur almenning og fagfólkið eru margir. Mjög oft er talað um peninga í sömu andrá og þá sérstaklega kostnað, niðurskurð og þykir lítið fréttnæmt nema þegar illa gengur. Sjaldnar koma fréttir af frábærum árangri, góðum starfsanda og samheldni starfsfólksins sem er límið í kerfinu. Það er kannski skiljanlegt þegar kreppir að, tæki og tól vantar, húsnæði er úr sér gengið og jafnvel skaðlegt þeim sem þar starfa og fagfólkið kýs að starfa frekar á erlendum vettvangi.Gerum miklar kröfur Raunveruleikinn er súr, við erum í vanda og þurfum að bregðast við með einhverjum hætti en það má á sama tíma ekki gleyma því að íslenska heilbrigðiskerfið er gott, við gerum miklar kröfur og gleymum því stundum að við erum agnarsmá í alþjóðlegu tilliti. Íslendingar eru þrátt fyrir allt í efstu sætum í nánast öllum mælingum sem gerðar eru varðandi slíkan samanburð og getum verið býsna stolt af þeim árangri. Hann er þó ekki sjálfsagður og vitum við að það eru enn frekari erfiðleikar framundan. Við lifum lengur, meðferðar- og lyfjakostnaður eykst og lífsstílssjúkdómar herja á okkur meira en nokkru sinni fyrr og virðumst við ekki frekar en aðrar þjóðir ná að sporna nægilega við þeim. Breytinga er þörf, vestræn ríki eru öll í sömu stöðu og keppast við að reyna að ná tökum á framtíðarvanda sínum. Umræðan er víðast hvar sú sama og snýst um vaxandi kostnað og aukin útgjöld, burtséð frá því hvort um ríkisrekstur eða heilbrigðistryggingar er að ræða. Kerfin eru ekki sjálfbær. Við þurfum að fá fólkið með og endurhugsa kerfið uppá nýtt. Það á ekki að gefa neinn afslátt af meðferð og möguleikum sem nútíma læknisfræði hefur uppá að bjóða, það á heldur ekki að gefa neinn afslátt af því hvað forvarnir og breytt hegðunarmynstur heilu þjóðanna getur gert. Það er líklega eina færa leiðin í stöðunni, því við viljum geta veitt öllum bestu mögulegu heilbrigðisþjónustu sem völ er á hverju sinni.Opinn vettvangur Ég er hins vegar ekki viss um að við viljum gera það algerlega óháð þeim tilkostnaði sem þarf til að ná þeim árangri. Ef útgjöld hækka áfram sem er öruggt miðað við aldurssamsetningu þjóðarinnar og þá þróun sem orðin er í meðferð sjúkdóma og hvers konar kvilla, gömlum og góðum lyfjum er skipt út fyrir nýrri vegna hagnaðarvonar og kröfur almennings til kerfisins vaxa með aukinni þekkingu og möguleikum á meðferð er ljóst að það mun þurfa að draga saman seglin á öðrum sviðum. Það er örugglega hægt að hagræða eitthvað víða í rekstri ríkisins en það verður ekki lausnin til frambúðar. Við þurfum að vera samstíga og taka ákvörðun um það hvernig heilbrigðiskerfi framtíðarinnar á að líta út, almenningur verður að taka þátt því, það er hann sem bæði borgar brúsann og notar kerfið. Það er því mikilvægt að rödd hans, en einnig fagfólks og stjórnenda, heyrist skýrt og greinilega og hugmyndirnar hljóti hljómgrunn og umræðu. Þess vegna fannst mér mikilvægt að opna vettvang fyrir krítíska umræðu og hugmyndabanka sem er með öllu óritskoðaður, öllum opinn og óháður. Hver sem er getur sett fram sínar hugmyndir og vangaveltur um það hvað megi betur fara í heilbrigðiskerfinu, hægt er að vera sammála eða ósammála þeim hugmyndum sem fram koma, eða koma með tillögur við þær hugmyndir sem settar eru fram. Stefnt er að því að taka saman þessar hugmyndir og koma þeim á framfæri við ríkisstjórnina þann 1.10. 2014. Hvers vegna gerum við þetta? Ástæðan er einföld, það er enginn að gera þetta og ákvarðanir eru iðulega teknar án mikils samráðs við almenning eða þátttöku hans. Vonandi tekst okkur þetta ætlunarverk að fá rödd almennings til að heyrast og skapa frjóa umræðu sem leiðir til lausna til framtíðar, ég vona það sannarlega. Ég hvet ykkur til að taka þátt á vefnum www.heilbrigdiskerfid.is. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Teitur Guðmundsson Mest lesið Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson Skoðun Líf án ótta og gjöfin í andlegri vakningu Birna Guðný Björnsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Þetta er ekki allt að koma með fjárlagafrumvarpinu Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa skrifar Skoðun Viðskiptaþvinganir gegn Ísrael Steinunn Þóra Árnadóttir skrifar Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Snúum hjólunum áfram Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Búðu til pláss – fyrir öll börn Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Líf án ótta og gjöfin í andlegri vakningu Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Skoðun Öryggi byggir á mönnun og launum Jórunn Frímannsdóttir skrifar Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Mammon hefur náð lífeyrissjóðum á sitt band Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Forgangsorkan verður ekki skert Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir skrifar Skoðun „Við höfðum öll rangt fyrir okkur“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Íþróttahreyfingin og gerviverktaka Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Tölum um tilfinningar Amanda Ásdís Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Óttinn við íslensku rafkrónuna Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Áskorun til Sjúkratrygginga Íslands – hugsum í lausnum Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Afnemum launamisrétti Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Hvað hefur Ísland gert? Katla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar Sjá meira
Það hefur verið mikil umfjöllun um heilbrigðiskerfið á undanförnum árum og hefur umræðan gjarnan verið frekar neikvæð, því miður. Þar kemur margt til og snertifletir kerfisins við okkur almenning og fagfólkið eru margir. Mjög oft er talað um peninga í sömu andrá og þá sérstaklega kostnað, niðurskurð og þykir lítið fréttnæmt nema þegar illa gengur. Sjaldnar koma fréttir af frábærum árangri, góðum starfsanda og samheldni starfsfólksins sem er límið í kerfinu. Það er kannski skiljanlegt þegar kreppir að, tæki og tól vantar, húsnæði er úr sér gengið og jafnvel skaðlegt þeim sem þar starfa og fagfólkið kýs að starfa frekar á erlendum vettvangi.Gerum miklar kröfur Raunveruleikinn er súr, við erum í vanda og þurfum að bregðast við með einhverjum hætti en það má á sama tíma ekki gleyma því að íslenska heilbrigðiskerfið er gott, við gerum miklar kröfur og gleymum því stundum að við erum agnarsmá í alþjóðlegu tilliti. Íslendingar eru þrátt fyrir allt í efstu sætum í nánast öllum mælingum sem gerðar eru varðandi slíkan samanburð og getum verið býsna stolt af þeim árangri. Hann er þó ekki sjálfsagður og vitum við að það eru enn frekari erfiðleikar framundan. Við lifum lengur, meðferðar- og lyfjakostnaður eykst og lífsstílssjúkdómar herja á okkur meira en nokkru sinni fyrr og virðumst við ekki frekar en aðrar þjóðir ná að sporna nægilega við þeim. Breytinga er þörf, vestræn ríki eru öll í sömu stöðu og keppast við að reyna að ná tökum á framtíðarvanda sínum. Umræðan er víðast hvar sú sama og snýst um vaxandi kostnað og aukin útgjöld, burtséð frá því hvort um ríkisrekstur eða heilbrigðistryggingar er að ræða. Kerfin eru ekki sjálfbær. Við þurfum að fá fólkið með og endurhugsa kerfið uppá nýtt. Það á ekki að gefa neinn afslátt af meðferð og möguleikum sem nútíma læknisfræði hefur uppá að bjóða, það á heldur ekki að gefa neinn afslátt af því hvað forvarnir og breytt hegðunarmynstur heilu þjóðanna getur gert. Það er líklega eina færa leiðin í stöðunni, því við viljum geta veitt öllum bestu mögulegu heilbrigðisþjónustu sem völ er á hverju sinni.Opinn vettvangur Ég er hins vegar ekki viss um að við viljum gera það algerlega óháð þeim tilkostnaði sem þarf til að ná þeim árangri. Ef útgjöld hækka áfram sem er öruggt miðað við aldurssamsetningu þjóðarinnar og þá þróun sem orðin er í meðferð sjúkdóma og hvers konar kvilla, gömlum og góðum lyfjum er skipt út fyrir nýrri vegna hagnaðarvonar og kröfur almennings til kerfisins vaxa með aukinni þekkingu og möguleikum á meðferð er ljóst að það mun þurfa að draga saman seglin á öðrum sviðum. Það er örugglega hægt að hagræða eitthvað víða í rekstri ríkisins en það verður ekki lausnin til frambúðar. Við þurfum að vera samstíga og taka ákvörðun um það hvernig heilbrigðiskerfi framtíðarinnar á að líta út, almenningur verður að taka þátt því, það er hann sem bæði borgar brúsann og notar kerfið. Það er því mikilvægt að rödd hans, en einnig fagfólks og stjórnenda, heyrist skýrt og greinilega og hugmyndirnar hljóti hljómgrunn og umræðu. Þess vegna fannst mér mikilvægt að opna vettvang fyrir krítíska umræðu og hugmyndabanka sem er með öllu óritskoðaður, öllum opinn og óháður. Hver sem er getur sett fram sínar hugmyndir og vangaveltur um það hvað megi betur fara í heilbrigðiskerfinu, hægt er að vera sammála eða ósammála þeim hugmyndum sem fram koma, eða koma með tillögur við þær hugmyndir sem settar eru fram. Stefnt er að því að taka saman þessar hugmyndir og koma þeim á framfæri við ríkisstjórnina þann 1.10. 2014. Hvers vegna gerum við þetta? Ástæðan er einföld, það er enginn að gera þetta og ákvarðanir eru iðulega teknar án mikils samráðs við almenning eða þátttöku hans. Vonandi tekst okkur þetta ætlunarverk að fá rödd almennings til að heyrast og skapa frjóa umræðu sem leiðir til lausna til framtíðar, ég vona það sannarlega. Ég hvet ykkur til að taka þátt á vefnum www.heilbrigdiskerfid.is.
Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar
Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar
Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun