Trú Böðvar Jónsson skrifar 28. janúar 2015 14:54 Inngangur Áður en reynt er að tala um trú er nauðsynlegt reyna að skilgreina hvað við er átt með orðinu trú. Venjulega þegar trú ber á góma er um að ræða trú á tilvist yfirskilvitlegs máttar í höndum skapara, mótanda, eða afls sem hefur hannað sköpunarverkið í heild sinni og með öllu sem í því er. Til að einfalda okkur umræðu um trúmál höfum við í okkar menningarheimi valið þessum yfirnáttúrulega, yfirskilvitlega mætti nafnið Guð. Vegna þess að við mennirnir getum ekki séð, snert eða skilið Guðdóminn, ekki frekar en málverkið málarann sem málaði það, þá tölum við um trú. Þeir sem eru trúaðir trúa sem sagt á Guð sem þeir hvorki sjá eða heyra en eru samt fullvissir um tilvist hans. Fyrir nokkru rakst ég á ljóð þar sem kona að nafni Ruhíyyíh Rabbani orðar mjög vel það sem ég er að reyna að segja með fátæklegri orðum. Ég birti aðeins hluta úr ljóðinu til að lengja ekki pistlinn um of. Hún kallar ljóðið Það er trú:Það er trú Að ganga þar, hvar enginn stígur fer Að anda þar, sem loft ei nokkurt er Að sjá þar til, er hvergi lýsir ljós Það er trúAð hrópa út í þögnina og næturinnar tómog heyra aldrei bergmálið til baka flytja óm,en trúa samt og trúa, aftur og afturÞað er trú (Þýð: Svanur Gísi Þorkelsson)Einn Guð ein trú Þegar grannt er skoðað þá virðist ljóst að það getur ekki verið nema einn skapari, einn Guð og allar guðlega opinberaðar trúarkenningar geta eingöngu verið frá honum komnar gegnum boðbera hans. Þó að þessar trúarsetningar virðist ólíkar við fyrstu sín þá er ekki óeðlilegt að draga þá ályktun að það stafi fremur en nokkuð annað af þeim ólíku tímum og ólíkum aðstæðum þess fólks sem þessum kenningum var ætlað að leiða til betri vegar. Sú fullyrðing er í framhaldinu nærtæk að í raun sé bara „einn Guð“ og sem afleiðing af því „ein trú“. Segja má að staðfesting þessa kristallist í „Gullnu reglunni“ sem gengur, með svipuðu orðalagi en sömu merkingu, eins og sameinandi rauður þráður gegnum allar opinberaðar trúarkenningar mannkynsins. Sameiginlegt öllum þessum boðberum er, að í því sem þeir létu eftir sig voru skilaboð þess efnis að þeir myndu koma aftur í fyllingu tímans. Þetta þekkja kristnir menn vel úr orðum Krists. En það er líklega forvitnilegt fyrir marga að líta 5000 ár aftur í tímann og skoða hvað um þetta er sagt í elstu trúarritum heimsins þar sem Krishna talar sem boðberi Guðs: „Hvenær sem réttlætinu hallar og ranglætið tekur að ryðja sér til rúms þá opinbera ég sjálfan mig. Ég fæðist öld eftir öld til að viðhalda hinu góða, til þess að uppræta illræðismenn og koma réttlætinu í fastar skorður.“Þegar trúin missir mátt Þegar maður les þessa 5000 ára gömlu tilvitnun spyr maður sig hvernig lítur það út í nútímanum þegar „dyggðum og réttlæti hnignar og spilling og óréttlæti ríkja“? Spurningin er í einföldu máli, hvað gerist þegar trú á Guð er hafnað og áhrif hennar í samfélaginu dofna og jafnvel hverfa? Í ritum yngstu trúar heimsins, ritum bahá‘í trúar, er að finna tilvitnun sem bahá‘íar trúa að svari þessari spurningu. Tilvitnunin hljóðar svo: „Trú er öflugasta tækið til að leggja grunn að reglu í heiminum...... Ef ljós trúarinnar hættir að skína, mun ringulreið og öngþveiti af hljótast og ljós sanngirni, réttlætis, friðar og rósemi deyja út, öfughneigð mannlegs eðlis, niðurlæging mannlegs framferðis, spilling og upplausn mannlegra stofnana birta undir slíkum kringumstæðum sínar verstu hliðar. Mannleg skaphöfn er vanvirt, vongleðin dofnar, taugar agans slakna, rödd samviskunnar þagnar, sómatilfinningin myrkvast og dýpstu kenndir, gleði, friðar og vonar fjara út hægt og hægt.“ (Fyrirheit um heimsfrið: Yfirlýsing Alþjóðlega bahá‘i samfélagsins á Friðarári S.þ. 1985-6)Lokaorð Að fara í stríð á forsendum trúarlegrar óeiningar á ekki rétt á sér því í raun er Guð einn og trúin ein þar sem gullna reglan „það sem þér vijið að aðrir menn gjöri yður það skuluð þér og þeim gjöra“ gengur eins og grunnstef eða samnefnari gegnum öll trúarrit heimsins. Getum við séð fyrir okkur trúarbragðahöfundana sem færðu okkur þessa gullnu reglu í harðvítugum átökum í andlegum veröldum Guðs? Mér er alla vega ómögulegt að sjá slíkt fyrir mér. En ég á auðvelt með að ímynda mér þá fella tár yfir framferði og gerðum þeirra sem kalla sig fylgjendur þeirra. Að heyja stríð í nafni trúar er og hefur alltaf verið óásættanlegur leikur illra afla.Þegar hugsun um stríð kemur upp,Andæfið henni þá með enn sterkari hugsun um frið.Hatursfullri hugsun verður að eyðameð enn máttugri hugsun um kærleika. (Úr bahai fræðum)Lát manninn sigra reiði með ást,Lát hann sigra illt með góðu,Lát hann sigra græðgi með gjafmildiog lygarann með sannleika (Úr Búddafræðum) Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Böðvar Jónsson Mest lesið Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa Skoðun Er krónan að valda átökum á milli kynslóða? Guðmundur Ragnarsson Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens Skoðun Skoðun Skoðun Er krónan að valda átökum á milli kynslóða? Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Þetta er ekki allt að koma með fjárlagafrumvarpinu Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa skrifar Skoðun Viðskiptaþvinganir gegn Ísrael Steinunn Þóra Árnadóttir skrifar Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Snúum hjólunum áfram Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Búðu til pláss – fyrir öll börn Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Líf án ótta og gjöfin í andlegri vakningu Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Skoðun Öryggi byggir á mönnun og launum Jórunn Frímannsdóttir skrifar Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Mammon hefur náð lífeyrissjóðum á sitt band Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Forgangsorkan verður ekki skert Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir skrifar Skoðun „Við höfðum öll rangt fyrir okkur“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Íþróttahreyfingin og gerviverktaka Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Tölum um tilfinningar Amanda Ásdís Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Óttinn við íslensku rafkrónuna Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Áskorun til Sjúkratrygginga Íslands – hugsum í lausnum Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Afnemum launamisrétti Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Sjá meira
Inngangur Áður en reynt er að tala um trú er nauðsynlegt reyna að skilgreina hvað við er átt með orðinu trú. Venjulega þegar trú ber á góma er um að ræða trú á tilvist yfirskilvitlegs máttar í höndum skapara, mótanda, eða afls sem hefur hannað sköpunarverkið í heild sinni og með öllu sem í því er. Til að einfalda okkur umræðu um trúmál höfum við í okkar menningarheimi valið þessum yfirnáttúrulega, yfirskilvitlega mætti nafnið Guð. Vegna þess að við mennirnir getum ekki séð, snert eða skilið Guðdóminn, ekki frekar en málverkið málarann sem málaði það, þá tölum við um trú. Þeir sem eru trúaðir trúa sem sagt á Guð sem þeir hvorki sjá eða heyra en eru samt fullvissir um tilvist hans. Fyrir nokkru rakst ég á ljóð þar sem kona að nafni Ruhíyyíh Rabbani orðar mjög vel það sem ég er að reyna að segja með fátæklegri orðum. Ég birti aðeins hluta úr ljóðinu til að lengja ekki pistlinn um of. Hún kallar ljóðið Það er trú:Það er trú Að ganga þar, hvar enginn stígur fer Að anda þar, sem loft ei nokkurt er Að sjá þar til, er hvergi lýsir ljós Það er trúAð hrópa út í þögnina og næturinnar tómog heyra aldrei bergmálið til baka flytja óm,en trúa samt og trúa, aftur og afturÞað er trú (Þýð: Svanur Gísi Þorkelsson)Einn Guð ein trú Þegar grannt er skoðað þá virðist ljóst að það getur ekki verið nema einn skapari, einn Guð og allar guðlega opinberaðar trúarkenningar geta eingöngu verið frá honum komnar gegnum boðbera hans. Þó að þessar trúarsetningar virðist ólíkar við fyrstu sín þá er ekki óeðlilegt að draga þá ályktun að það stafi fremur en nokkuð annað af þeim ólíku tímum og ólíkum aðstæðum þess fólks sem þessum kenningum var ætlað að leiða til betri vegar. Sú fullyrðing er í framhaldinu nærtæk að í raun sé bara „einn Guð“ og sem afleiðing af því „ein trú“. Segja má að staðfesting þessa kristallist í „Gullnu reglunni“ sem gengur, með svipuðu orðalagi en sömu merkingu, eins og sameinandi rauður þráður gegnum allar opinberaðar trúarkenningar mannkynsins. Sameiginlegt öllum þessum boðberum er, að í því sem þeir létu eftir sig voru skilaboð þess efnis að þeir myndu koma aftur í fyllingu tímans. Þetta þekkja kristnir menn vel úr orðum Krists. En það er líklega forvitnilegt fyrir marga að líta 5000 ár aftur í tímann og skoða hvað um þetta er sagt í elstu trúarritum heimsins þar sem Krishna talar sem boðberi Guðs: „Hvenær sem réttlætinu hallar og ranglætið tekur að ryðja sér til rúms þá opinbera ég sjálfan mig. Ég fæðist öld eftir öld til að viðhalda hinu góða, til þess að uppræta illræðismenn og koma réttlætinu í fastar skorður.“Þegar trúin missir mátt Þegar maður les þessa 5000 ára gömlu tilvitnun spyr maður sig hvernig lítur það út í nútímanum þegar „dyggðum og réttlæti hnignar og spilling og óréttlæti ríkja“? Spurningin er í einföldu máli, hvað gerist þegar trú á Guð er hafnað og áhrif hennar í samfélaginu dofna og jafnvel hverfa? Í ritum yngstu trúar heimsins, ritum bahá‘í trúar, er að finna tilvitnun sem bahá‘íar trúa að svari þessari spurningu. Tilvitnunin hljóðar svo: „Trú er öflugasta tækið til að leggja grunn að reglu í heiminum...... Ef ljós trúarinnar hættir að skína, mun ringulreið og öngþveiti af hljótast og ljós sanngirni, réttlætis, friðar og rósemi deyja út, öfughneigð mannlegs eðlis, niðurlæging mannlegs framferðis, spilling og upplausn mannlegra stofnana birta undir slíkum kringumstæðum sínar verstu hliðar. Mannleg skaphöfn er vanvirt, vongleðin dofnar, taugar agans slakna, rödd samviskunnar þagnar, sómatilfinningin myrkvast og dýpstu kenndir, gleði, friðar og vonar fjara út hægt og hægt.“ (Fyrirheit um heimsfrið: Yfirlýsing Alþjóðlega bahá‘i samfélagsins á Friðarári S.þ. 1985-6)Lokaorð Að fara í stríð á forsendum trúarlegrar óeiningar á ekki rétt á sér því í raun er Guð einn og trúin ein þar sem gullna reglan „það sem þér vijið að aðrir menn gjöri yður það skuluð þér og þeim gjöra“ gengur eins og grunnstef eða samnefnari gegnum öll trúarrit heimsins. Getum við séð fyrir okkur trúarbragðahöfundana sem færðu okkur þessa gullnu reglu í harðvítugum átökum í andlegum veröldum Guðs? Mér er alla vega ómögulegt að sjá slíkt fyrir mér. En ég á auðvelt með að ímynda mér þá fella tár yfir framferði og gerðum þeirra sem kalla sig fylgjendur þeirra. Að heyja stríð í nafni trúar er og hefur alltaf verið óásættanlegur leikur illra afla.Þegar hugsun um stríð kemur upp,Andæfið henni þá með enn sterkari hugsun um frið.Hatursfullri hugsun verður að eyðameð enn máttugri hugsun um kærleika. (Úr bahai fræðum)Lát manninn sigra reiði með ást,Lát hann sigra illt með góðu,Lát hann sigra græðgi með gjafmildiog lygarann með sannleika (Úr Búddafræðum)
Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar
Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun