30 milljónir lagðar í svikamylluna 2. desember 2004 00:01 Fjársvikamálið stórfellda sem upp er komið í Noregi teygir anga sína til Íslands. Á annað hundrað Íslendinga létu gabbast af loforðum um skjótfenginn gróða og lögðu fé í svikamylluna, samtals um þrjátíu milljónir króna. Noregsmet í fjársvikum Mikið hefur verið fjallað um mál pýramídafyrirtækisins The Five Percent Community (T5PC) í norskum fjölmiðlum enda eru fjársvikin talin þau umfangsmestu í norskri sögu. Áætlað er að forsprakkar þess hafi haft að minnsta kosti ellefu milljarða íslenskra króna upp úr krafsinu þegar þeir ginntu ríflega 70.000 manns til að leggja fé í fyrirtækið, ýmist með sölu á hlutabréfum eða annars konar varningi.. Þegar Jim Wolden og félagar hans stofnuðu T5PC árið 1993 var hugmyndin að fá fólk til að kaupa sig inn í fyrirtækið til þess að fá að selja varning af ýmsu tagi beini sölu. Þeir hófust strax handa við að afla hluthafa að fyrirtækinu en varningurinn lét hins vegar bíða eftir sér. Með árunum urðu hluthafar þess áskynja að aðaláherslan var á að fá enn fleiri hluthafa í hópinn en á hinn bóginn var látið liggja á milli hluta að koma vörunum til þeirra sem greitt höfðu fyrir þær. Skráning á almennum hlutabréfamarkaði var alltaf handan við hornið en aldrei varð neitt úr henni. Þegar T5PC var lýst gjaldþrota 18. nóvember síðastliðinn gerðu menn sér fyrst hvílík svikamylla var þarna á ferðinni og hófst lögreglurannsókn í framhaldi af því. Ellefu manns hafa verið handteknir og í gær var höfuðpaurinn Jim Wolden yfirheyrður en hann flúði til Spánar í kjölfar gjaldþrotsins. Stærstur hluti milljarðanna ellefu er talinn hafa fengist með sölu á hlutabréfum. Ekki er ljóst hvað hefur orðið um alla þessa fjármuni. Höfuðpaurarnir sem helst mökuðu krókinn bárust talsvert á en jafnframt er talið að talsverðum hluta fjárins hafi verið lagður inn á svissneska bankareikninga. Fjárfest var í dularfullum fyrirtækjasamsteypum í Mið-Ameríkuríkinu Belís og á Kýpur en einnig höfðu forsprakkar T5PC áform um að setja á fót spilavíti. Íslendingar bitu á agnið Norskir fjölmiðlar birtu í vikunni lista yfir þá sem hafa verið blekktir í pýramídasvindlinu en á honum er að finna fjörtíu þúsund nöfn einstaklinga og fyrirtækja. Á listanum eru vel á annað hundrað Íslendinga sem búsettir eru víða um landið. 52 Reykvíkingar keyptu hlut í T5PC, átján Eyjamenn, og fimmtán Garðbæingar. Tólf Kópavogsbúar létu gabbast, svo og níu Hafnfirðingar en einungis tveir Akureyringar. Athygli vekur að Flúðamenn voru áhugasamir um kaup á bréfum í T5PC, nöfn sjö þeirra eru á listanum. Reykvíkingur nokkur sem keypti hlut í T5PC sagði í samtali við blaðið að fyrir rétt rúmu ári hefðu Norðmenn komið hingað til lands og kynnt hugmyndina. Ekki vissi maðurinn hvers vegna Norðmennirnir hefðu haft samband við sig en engu að síður leist honum vel á hugmyndina og var því tilbúinn að reiða fram um 800 evrur, tæpar sjötíu þúsund krónur. Var greiðslan innt af hendi með kreditkorti. Bjóst maðurinn við að þegar skráningu á hlutabréfamarkaði lyki færi fjárfestingin að borga sig en þegar ekkert gerðist fóru að renna á hann tvær grímur. Féð er að líkindum með öllu tapað og útilokar maðurinn ekki að hann muni reyna að leita réttar síns. Hluturinn í T5PC var yfirleitt seldur á 0,45 evrur. Algengt er að Íslendingarnir hafi skráð sig fyrir 1777 hlutum, um það bil 69.000 krónum en dæmi eru um mun hærri fjárhæðir, allt upp í rúmar fjórar milljónir króna. Íslensku hluthafarnir virðast hafa sett í það minnsta þrjátíu milljónir króna í T5PC. Fjármálaeftirlitið aðhafðist ekki Fjármálaeftirlitið hefur í mörgum tilvikum varað sérstaklega við fyrirtækjum af þessu tagi en það var ekki gert í þessu tilviki. Páls Gunnars Pálssonar forstjóri Fjármálaeftirlitsins telur ástæða þess að ekki var birt tilkynning vegna T5PC vera þá að sennilega bárust engar kvartanir á sínum tíma út af fyrirtækinu eða ábendingar þar að lútandi. Þar sem fyrirtækið er þegar orðið gjaldþrota á hann ekki von á að málið verði skoðað af eftirlitsins hálfu. Páll ítrekar hins vegar að Fjármálaeftirlitið varar almennt við fyrirtækjum á borðið við T5PC. Málið minnir um margt á fjárplógsstarfsemi sænska fyrirtækisins Sprinkle network sem komst í hámæli hérlendis síðastliðinn vetur. Fjöldi fólks taldi sig hafa verið hlunnfarinn og námu bótakröfur á annað hundrað milljónir króna en fáir fengu eitthvað endurgreitt frá Svíunum. Fréttir Innlent Lög og regla Mest lesið „Stundin sem við höfum óttast er runnin upp“ Erlent Tók smá snúning en aftur kominn á svipaðar slóðir Innlent Halla flytur hátíðarávarpið í stað Kristrúnar Innlent Hermenn bauluðu á Biden, Newsom og blaðamenn Erlent Þrjú ár fyrir að svíkja út 156 milljónir og leggja inn á fjölskylduna Innlent Aðalmeðferð hafin í máli Sigurðar Fannars Innlent Háhyrning rak á land í Grafarvogi Innlent Tilfinningaþrungin ræða á þingi SÞ: „Stolt, fötluð, og óendanlega þakklát“ Innlent Segir Ísland stunda hvítþvott í svörum til SÞ Innlent Háhyrningurinn synti rakleiðis í strand Innlent Fleiri fréttir Fótboltagláp, ráfandi djammarar og nú fljúgandi nefhjól Stendur í stafni fyrir samevrópska nefnd WHO um lýðheilsu Dagur gáttaður á Viðskiptaráði: „Leigufélögin eru ekki andskotinn sjálfur“ Stórauka þjónustu Strætó í lok sumars Bein útsending: Byggjum til framtíðar – með gæði, heilnæmi og sjálfbærni að leiðarljósi Miklar breytingar hjá Play og nefhjól í lausu lofti Háhyrningurinn synti rakleiðis í strand Halla flytur hátíðarávarpið í stað Kristrúnar Olíudreifing sýknuð af tug milljóna króna bótakröfu Costco Segir Ísland stunda hvítþvott í svörum til SÞ Aðalmeðferð hafin í máli Sigurðar Fannars Tók smá snúning en aftur kominn á svipaðar slóðir Neitaði að borga fyrir leigubílinn og braut rúðu í lögreglubíl Hnattræn hlýnun gerði hitabylgjuna í maí hlýrri og mun líklegri en ella Háhyrning rak á land í Grafarvogi Reisa tuttugu bekki til minningar um Bryndísi Klöru Tilfinningaþrungin ræða á þingi SÞ: „Stolt, fötluð, og óendanlega þakklát“ „Hjólið fellur á flugi, auðvitað er það alvarlegt“ Þrjú ár fyrir að svíkja út 156 milljónir og leggja inn á fjölskylduna Endósamtökin lýsa yfir þungum áhyggjum Grunur um að nefhjól úr flugvél hafi lent á Austurvelli „Fráleitt“ að halda að ríkisstjórnin bakki með veiðigjaldafrumvarpið Fannst látinn í hlíðum Esjunnar Yfirtökutilboð í Play og ríkisstjórnin kvikar hvergi með veiðigjöldin „Ert eiginlega hættur að finna lögreglumenn á samfélagsmiðlum“ Maðurinn á Esjunni er fundinn Ágúst Ólafur aðstoðar borgarstjóra Eldur í bílskúr á Álftanesi Nafn mannsins sem drukknaði við Örfirisey Persónuvernd lagði Landlækni en sektin milduð Sjá meira
Fjársvikamálið stórfellda sem upp er komið í Noregi teygir anga sína til Íslands. Á annað hundrað Íslendinga létu gabbast af loforðum um skjótfenginn gróða og lögðu fé í svikamylluna, samtals um þrjátíu milljónir króna. Noregsmet í fjársvikum Mikið hefur verið fjallað um mál pýramídafyrirtækisins The Five Percent Community (T5PC) í norskum fjölmiðlum enda eru fjársvikin talin þau umfangsmestu í norskri sögu. Áætlað er að forsprakkar þess hafi haft að minnsta kosti ellefu milljarða íslenskra króna upp úr krafsinu þegar þeir ginntu ríflega 70.000 manns til að leggja fé í fyrirtækið, ýmist með sölu á hlutabréfum eða annars konar varningi.. Þegar Jim Wolden og félagar hans stofnuðu T5PC árið 1993 var hugmyndin að fá fólk til að kaupa sig inn í fyrirtækið til þess að fá að selja varning af ýmsu tagi beini sölu. Þeir hófust strax handa við að afla hluthafa að fyrirtækinu en varningurinn lét hins vegar bíða eftir sér. Með árunum urðu hluthafar þess áskynja að aðaláherslan var á að fá enn fleiri hluthafa í hópinn en á hinn bóginn var látið liggja á milli hluta að koma vörunum til þeirra sem greitt höfðu fyrir þær. Skráning á almennum hlutabréfamarkaði var alltaf handan við hornið en aldrei varð neitt úr henni. Þegar T5PC var lýst gjaldþrota 18. nóvember síðastliðinn gerðu menn sér fyrst hvílík svikamylla var þarna á ferðinni og hófst lögreglurannsókn í framhaldi af því. Ellefu manns hafa verið handteknir og í gær var höfuðpaurinn Jim Wolden yfirheyrður en hann flúði til Spánar í kjölfar gjaldþrotsins. Stærstur hluti milljarðanna ellefu er talinn hafa fengist með sölu á hlutabréfum. Ekki er ljóst hvað hefur orðið um alla þessa fjármuni. Höfuðpaurarnir sem helst mökuðu krókinn bárust talsvert á en jafnframt er talið að talsverðum hluta fjárins hafi verið lagður inn á svissneska bankareikninga. Fjárfest var í dularfullum fyrirtækjasamsteypum í Mið-Ameríkuríkinu Belís og á Kýpur en einnig höfðu forsprakkar T5PC áform um að setja á fót spilavíti. Íslendingar bitu á agnið Norskir fjölmiðlar birtu í vikunni lista yfir þá sem hafa verið blekktir í pýramídasvindlinu en á honum er að finna fjörtíu þúsund nöfn einstaklinga og fyrirtækja. Á listanum eru vel á annað hundrað Íslendinga sem búsettir eru víða um landið. 52 Reykvíkingar keyptu hlut í T5PC, átján Eyjamenn, og fimmtán Garðbæingar. Tólf Kópavogsbúar létu gabbast, svo og níu Hafnfirðingar en einungis tveir Akureyringar. Athygli vekur að Flúðamenn voru áhugasamir um kaup á bréfum í T5PC, nöfn sjö þeirra eru á listanum. Reykvíkingur nokkur sem keypti hlut í T5PC sagði í samtali við blaðið að fyrir rétt rúmu ári hefðu Norðmenn komið hingað til lands og kynnt hugmyndina. Ekki vissi maðurinn hvers vegna Norðmennirnir hefðu haft samband við sig en engu að síður leist honum vel á hugmyndina og var því tilbúinn að reiða fram um 800 evrur, tæpar sjötíu þúsund krónur. Var greiðslan innt af hendi með kreditkorti. Bjóst maðurinn við að þegar skráningu á hlutabréfamarkaði lyki færi fjárfestingin að borga sig en þegar ekkert gerðist fóru að renna á hann tvær grímur. Féð er að líkindum með öllu tapað og útilokar maðurinn ekki að hann muni reyna að leita réttar síns. Hluturinn í T5PC var yfirleitt seldur á 0,45 evrur. Algengt er að Íslendingarnir hafi skráð sig fyrir 1777 hlutum, um það bil 69.000 krónum en dæmi eru um mun hærri fjárhæðir, allt upp í rúmar fjórar milljónir króna. Íslensku hluthafarnir virðast hafa sett í það minnsta þrjátíu milljónir króna í T5PC. Fjármálaeftirlitið aðhafðist ekki Fjármálaeftirlitið hefur í mörgum tilvikum varað sérstaklega við fyrirtækjum af þessu tagi en það var ekki gert í þessu tilviki. Páls Gunnars Pálssonar forstjóri Fjármálaeftirlitsins telur ástæða þess að ekki var birt tilkynning vegna T5PC vera þá að sennilega bárust engar kvartanir á sínum tíma út af fyrirtækinu eða ábendingar þar að lútandi. Þar sem fyrirtækið er þegar orðið gjaldþrota á hann ekki von á að málið verði skoðað af eftirlitsins hálfu. Páll ítrekar hins vegar að Fjármálaeftirlitið varar almennt við fyrirtækjum á borðið við T5PC. Málið minnir um margt á fjárplógsstarfsemi sænska fyrirtækisins Sprinkle network sem komst í hámæli hérlendis síðastliðinn vetur. Fjöldi fólks taldi sig hafa verið hlunnfarinn og námu bótakröfur á annað hundrað milljónir króna en fáir fengu eitthvað endurgreitt frá Svíunum.
Fréttir Innlent Lög og regla Mest lesið „Stundin sem við höfum óttast er runnin upp“ Erlent Tók smá snúning en aftur kominn á svipaðar slóðir Innlent Halla flytur hátíðarávarpið í stað Kristrúnar Innlent Hermenn bauluðu á Biden, Newsom og blaðamenn Erlent Þrjú ár fyrir að svíkja út 156 milljónir og leggja inn á fjölskylduna Innlent Aðalmeðferð hafin í máli Sigurðar Fannars Innlent Háhyrning rak á land í Grafarvogi Innlent Tilfinningaþrungin ræða á þingi SÞ: „Stolt, fötluð, og óendanlega þakklát“ Innlent Segir Ísland stunda hvítþvott í svörum til SÞ Innlent Háhyrningurinn synti rakleiðis í strand Innlent Fleiri fréttir Fótboltagláp, ráfandi djammarar og nú fljúgandi nefhjól Stendur í stafni fyrir samevrópska nefnd WHO um lýðheilsu Dagur gáttaður á Viðskiptaráði: „Leigufélögin eru ekki andskotinn sjálfur“ Stórauka þjónustu Strætó í lok sumars Bein útsending: Byggjum til framtíðar – með gæði, heilnæmi og sjálfbærni að leiðarljósi Miklar breytingar hjá Play og nefhjól í lausu lofti Háhyrningurinn synti rakleiðis í strand Halla flytur hátíðarávarpið í stað Kristrúnar Olíudreifing sýknuð af tug milljóna króna bótakröfu Costco Segir Ísland stunda hvítþvott í svörum til SÞ Aðalmeðferð hafin í máli Sigurðar Fannars Tók smá snúning en aftur kominn á svipaðar slóðir Neitaði að borga fyrir leigubílinn og braut rúðu í lögreglubíl Hnattræn hlýnun gerði hitabylgjuna í maí hlýrri og mun líklegri en ella Háhyrning rak á land í Grafarvogi Reisa tuttugu bekki til minningar um Bryndísi Klöru Tilfinningaþrungin ræða á þingi SÞ: „Stolt, fötluð, og óendanlega þakklát“ „Hjólið fellur á flugi, auðvitað er það alvarlegt“ Þrjú ár fyrir að svíkja út 156 milljónir og leggja inn á fjölskylduna Endósamtökin lýsa yfir þungum áhyggjum Grunur um að nefhjól úr flugvél hafi lent á Austurvelli „Fráleitt“ að halda að ríkisstjórnin bakki með veiðigjaldafrumvarpið Fannst látinn í hlíðum Esjunnar Yfirtökutilboð í Play og ríkisstjórnin kvikar hvergi með veiðigjöldin „Ert eiginlega hættur að finna lögreglumenn á samfélagsmiðlum“ Maðurinn á Esjunni er fundinn Ágúst Ólafur aðstoðar borgarstjóra Eldur í bílskúr á Álftanesi Nafn mannsins sem drukknaði við Örfirisey Persónuvernd lagði Landlækni en sektin milduð Sjá meira