Hringlar í skartgripunum 11. desember 2005 06:00 Daginn sem heimurinn minntist þess að liðinn er aldarfjórðungur frá ótímabæru andláti bítilsins Johns Lennon kom hin nýja yfirstétt á Íslandi með Ólaf Ragnar Grímsson forseta í broddi fylkingar saman á lokuðum sinfóníutónleikum í Háskólabíói til að halda upp á hve það getur verið notalegt að vera ríkur og frægur – og fá að njóta velgengninnar í friði fyrir alþýðunni. Forsetinn, nýkominn af krýningarhátíð Alberts fursta í stórveldinu Mónakó, bauð enskri barónessu á tónleikana og í veisluna sem í kjölfarið fylgdi og lét að auki fljúga hingað með óperusöngvarann Bryn Terfel sem Morgunblaðið, fullt aðdáunar, sagði að hefði sungið "guðdómlega" fyrir hina útvöldu. Því miður fékk almenningur ekki að hlusta nema heima í stofu og gat því ekki klappað söngvaranum lof í lófa á staðnum. En vonandi hefur yfirstéttin "látið hringla í skartgripunum" svo vitnað sé til fleygra ummæla Lennons af svipuðu tilefni. Ólafur Ragnar Grímsson forseti er fyrirmannlegur á velli, með ríka sjálfsvitund og metnað. Hann prýða margir kostir sem geta gert hann að góðum forseta. Hermt er að hann – og ekki síður forsetafrúin Dorrit Moussaieff skartgripahönnuður – veki athygli hvar sem þau fara utan landsteinanna. Þau eru áberandi í samkvæmislífi frægðarfólks eins og blaðalesendur hafa í Séð og heyrt. Ýmsum þótti þó sem forsetinn væri kominn á hálan ís þegar hann fyrir nokkru sendi Margréti Danadrottningu ljósmynd af föður sínum að gjöf. Slíkar gjafir tíðkast að jafnaði einungis meðal aðalsfólks. En á það var að vísu bent að drottningin átti enga slíka mynd svo að gjöfin var áreiðanlega með þökkum þegin. Það heyrast sums staðar efasemdaraddir um framgöngu forsetahjónanna en þær eru ekki háværar. Engu að síður er það eðlileg og réttmæt spurning hvort hjónin á Bessastöðum séu að stíga eða hafi nú þegar stigið skrefi of langt og hugsanlega skaðað forsetaembættið með áberandi þátttöku sinni og forystu um samkvæmislíf innanlands og utan sem í margra augum einkennist af hreinum hégóma, snobbi og tildri. Ein hlið þess máls er óhóflegur og ört vaxandi kostnaður forsetaembættisins við ferðalög og veislustand, en sú hlið er þó hreint aukaatriði miðað við það tjón sem fylgja mun minnkandi virðingu fyrir embættinu. Í nýútkominni bók Guðna Th. Jóhannessonar sagnfræðings um stjórnarmyndanir á áttunda áratugnum er dregin upp athyglisverð mynd af hugsunarhætti og framgöngu Kristjáns Eldjárn þáverandi forseta Íslands. Hógværð, einlægni og siðferðileg alvara einkenndi allt starf hans í embætti. Samanburður við nútímann með skrumi sínu, skarti og innantómu lofti er íhugunarverður. Ólafi Ragnari Grímssyni verður að vísu ekki einum kennt um hina nýju ásýnd forsetaembættisins. Þjóðin, sem á sínum tíma hafði í hávegum skáld, hugsuði og menntafrömuði, hefur líka breyst. Íslendingar, sem fyrir örfáum áratugum voru bókhneigðir sveitamenn, eru orðnir heimsborgarar. Fylgikvilli þeirra skjótu umskipta er hins vegar rótleysi sem birtist stundum í heldur leiðinlegri og sjálfhverfri yfirborðsmennsku. Þjóðin hefði þurft að hlusta betur á Halldór Laxness sem var sannur heimsborgari. Hann kvað: "Ég ætla að tala við kónginn í Kína / og kannski við páfann í Róm. / Og hvort sem það verður til falls eða frægðar / þá fer ég á íslenskum skóm." Sárt yrði að glata forsetaembættinu í hít hégómleikans en sárara er þó ef þjóðin hefur í þokkabót misst tilfinninguna fyrir muninum á því sem er ekta og hinu sem er hjóm eitt. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Guðmundur Magnússon Skoðanir Mest lesið Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Aðför Vinnueftirlits að hagsmunum slasaðra. Steinar Harðarson Skoðun Hörmulegur atburður í flugstöð Leifs Eiríkssonar Jón Pétursson Skoðun Börnin á Gaza eru ekki í fríi Bjarni Fritzson,Blær Guðmundsdóttir ,Elías Rúni Þorsteinsson,Elísabet Thoroddsen,Gunnar Helgason,Linda Ólafsdóttir,Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir,Yrsa Þöll Gylfadóttir Skoðun Eiga ellilífeyrir og örorkubætur að fylgja launavísitölu? Haukur Arnþórsson Skoðun Ertu klár? Jakob Smári Magnússon Skoðun Forstjórinn stígur fram Örn Pálsson Skoðun Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Brimrót og veðragnýr í alþjóðamálum Árni Þór Sigurðsson Skoðun Mannréttindi fatlaðs fólks - orð og efndir Unnur Helga Óttarsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun
Daginn sem heimurinn minntist þess að liðinn er aldarfjórðungur frá ótímabæru andláti bítilsins Johns Lennon kom hin nýja yfirstétt á Íslandi með Ólaf Ragnar Grímsson forseta í broddi fylkingar saman á lokuðum sinfóníutónleikum í Háskólabíói til að halda upp á hve það getur verið notalegt að vera ríkur og frægur – og fá að njóta velgengninnar í friði fyrir alþýðunni. Forsetinn, nýkominn af krýningarhátíð Alberts fursta í stórveldinu Mónakó, bauð enskri barónessu á tónleikana og í veisluna sem í kjölfarið fylgdi og lét að auki fljúga hingað með óperusöngvarann Bryn Terfel sem Morgunblaðið, fullt aðdáunar, sagði að hefði sungið "guðdómlega" fyrir hina útvöldu. Því miður fékk almenningur ekki að hlusta nema heima í stofu og gat því ekki klappað söngvaranum lof í lófa á staðnum. En vonandi hefur yfirstéttin "látið hringla í skartgripunum" svo vitnað sé til fleygra ummæla Lennons af svipuðu tilefni. Ólafur Ragnar Grímsson forseti er fyrirmannlegur á velli, með ríka sjálfsvitund og metnað. Hann prýða margir kostir sem geta gert hann að góðum forseta. Hermt er að hann – og ekki síður forsetafrúin Dorrit Moussaieff skartgripahönnuður – veki athygli hvar sem þau fara utan landsteinanna. Þau eru áberandi í samkvæmislífi frægðarfólks eins og blaðalesendur hafa í Séð og heyrt. Ýmsum þótti þó sem forsetinn væri kominn á hálan ís þegar hann fyrir nokkru sendi Margréti Danadrottningu ljósmynd af föður sínum að gjöf. Slíkar gjafir tíðkast að jafnaði einungis meðal aðalsfólks. En á það var að vísu bent að drottningin átti enga slíka mynd svo að gjöfin var áreiðanlega með þökkum þegin. Það heyrast sums staðar efasemdaraddir um framgöngu forsetahjónanna en þær eru ekki háværar. Engu að síður er það eðlileg og réttmæt spurning hvort hjónin á Bessastöðum séu að stíga eða hafi nú þegar stigið skrefi of langt og hugsanlega skaðað forsetaembættið með áberandi þátttöku sinni og forystu um samkvæmislíf innanlands og utan sem í margra augum einkennist af hreinum hégóma, snobbi og tildri. Ein hlið þess máls er óhóflegur og ört vaxandi kostnaður forsetaembættisins við ferðalög og veislustand, en sú hlið er þó hreint aukaatriði miðað við það tjón sem fylgja mun minnkandi virðingu fyrir embættinu. Í nýútkominni bók Guðna Th. Jóhannessonar sagnfræðings um stjórnarmyndanir á áttunda áratugnum er dregin upp athyglisverð mynd af hugsunarhætti og framgöngu Kristjáns Eldjárn þáverandi forseta Íslands. Hógværð, einlægni og siðferðileg alvara einkenndi allt starf hans í embætti. Samanburður við nútímann með skrumi sínu, skarti og innantómu lofti er íhugunarverður. Ólafi Ragnari Grímssyni verður að vísu ekki einum kennt um hina nýju ásýnd forsetaembættisins. Þjóðin, sem á sínum tíma hafði í hávegum skáld, hugsuði og menntafrömuði, hefur líka breyst. Íslendingar, sem fyrir örfáum áratugum voru bókhneigðir sveitamenn, eru orðnir heimsborgarar. Fylgikvilli þeirra skjótu umskipta er hins vegar rótleysi sem birtist stundum í heldur leiðinlegri og sjálfhverfri yfirborðsmennsku. Þjóðin hefði þurft að hlusta betur á Halldór Laxness sem var sannur heimsborgari. Hann kvað: "Ég ætla að tala við kónginn í Kína / og kannski við páfann í Róm. / Og hvort sem það verður til falls eða frægðar / þá fer ég á íslenskum skóm." Sárt yrði að glata forsetaembættinu í hít hégómleikans en sárara er þó ef þjóðin hefur í þokkabót misst tilfinninguna fyrir muninum á því sem er ekta og hinu sem er hjóm eitt.
Börnin á Gaza eru ekki í fríi Bjarni Fritzson,Blær Guðmundsdóttir ,Elías Rúni Þorsteinsson,Elísabet Thoroddsen,Gunnar Helgason,Linda Ólafsdóttir,Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir,Yrsa Þöll Gylfadóttir Skoðun
Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun
Börnin á Gaza eru ekki í fríi Bjarni Fritzson,Blær Guðmundsdóttir ,Elías Rúni Þorsteinsson,Elísabet Thoroddsen,Gunnar Helgason,Linda Ólafsdóttir,Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir,Yrsa Þöll Gylfadóttir Skoðun
Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun