Um helgina heldur Samfylkingarfólk um allt land upp á tíu ára afmæli flokksins. Efnt verður til tiltektardags á vegum allra framboða flokksins til sveitarstjórna þar sem áhersla verður lögð á að fegra og bæta umhverfið. Þannig er með táknrænum hætti haldið upp á afmælið og einnig minnt á að þörf er siðbótar og endurskoðunar á pólitísku umhverfi og forsendum stjórnmálabaráttu á Íslandi.
Stofnfundur Samfylkingarinnar var haldinn í byrjun maí árið 2000. Með honum tókst að sameina íslenska jafnaðarmenn í eina hreyfingu eftir áratuga sundrung. Markmið flokksins var að fá umboð kjósenda til að taka forystu í landstjórninni, með velferð, jöfnuð og réttlæti að leiðarljósi. Enda þótt andstæðingar hafi spáð illa fyrir Samfylkingunni og talið víst að þar myndi verða stöðug óeining milli ólíkra afla sem að henni stóðu hefur reyndin orðið önnur. Flokkurinn varð fljótt samstilltur og innan hans hefur skapast góð umræðuhefð þar sem mál eru leidd til niðurstöðu á farsælan hátt.
Í þeim anda hefur verið skipað umbótanefnd sem á að stýra lærdómsferli flokksins vegna eigin starfshátta og verka á liðnum árum þegar viðskiptablokkir tóku völdin í þjóðfélaginu og sprengdu efnahagskerfið án þess að stjórnmálaflokkar fengju rönd við reist. Samkrull stjórnmála- og viðskiptaafla hefur reynst skaðlegt og slíkt þarf að fyrirbyggja. Og mín skoðun er sú að stjórnmálaflokkur eins og Samfylkingin verði á hverjum tíma að hafa innri styrk til þess að halda klassískum gildum jafnaðarstefnunnar hátt á loft enda þótt aðrir hugmyndastraumar og tískubólur sæki á úr ýmsum áttum frá hagsmunasamtökum og kenningasmiðum.
Markmiðin náðust
Þegar litið er yfir 10 ára sögu Samfylkingarinnar verður ekki annað sagt en að hún hafi náð verulegum áhrifum. Í fernum þingkosningum hefur fylgi flokksins verið frá 27 prósentum upp í 31 prósent og þingmenn frá 17 til 20 eins og þeir eru nú. Hið sama má segja um ítök í sveitarstjórnum og í kosningunum á þessu vori býður Samfylkingin fram í eigin nafni á fleiri stöðum en nokkru sinni fyrr. Og nú er flokkurinn í meirihlutasamstarfi á Alþingi við Vinstri hreyfinguna grænt framboð. Það verður því ekki annað sagt en að aldamótadraumurinn frá stofndögum flokksins um samstarf jafnaðar- og félagshyggjufólks hafi ræst, þótt sá veruleiki sem við er að glíma sé annar en við mátti búast þegar allt virtist leika í lyndi á sviði efnahagsmála.
Vissulega hefði verið ánægjulegt ef hægt hefði verið að halda upp á tíu ára afmæli Samfylkingarinnar við betri efnahagslegar ástæður en nú er raunin. Okkar tími rann upp þegar áratuga óstjórn og sóun Framsóknarflokks og Sjálfstæðisflokks undir gunnfána frjálshyggjunnar leið undir lok á Íslandi með skelfilegum afleiðingum fyrir efnahag þjóðarinnar og lífskjör almennings. Það kom í hlut okkar jafnaðarmanna að stjórna því verki að endurreisa og endurhæfa íslenskt atvinnu- og efnahagslíf. Undan því hlutverki verður ekki vikist.
Betra samfélag
Í áraunum undanfarinna vikna og mánaða hefur Samfylkingin sýnt að hún hefur burði og þroska til að takast á við þetta krefjandi verkefni. Samstaða hefur einkennt verklag og vinnubrögð okkar í ríkisstjórn og sveitarfélögum allt frá hruni, og sá árangur sem náðst hefur á liðnum mánuðum er langt umfram það sem búist var við. Í stað samfélagslegrar upplausnar og efnahagsöngþveitis eftir hið fordæmalausa hrun bankakerfis og gjaldmiðils sem yfir okkur gekk, blasir nú við að öllum frekari áföllum vegna hrunsins hefur verið afstýrt, innviðir efnahagskerfisins hafa verið byggðir upp á ný og þegar líða tekur á árið verður hagvöxtur vonandi farin að glæðast á Íslandi á ný. Allt hefur þetta gerst á undraskömmum tíma, svo skömmum að erlendir samstarfsaðilar okkar tala um þrekvirki í því sambandi.
En verkefnið er rétt að hefjast. Á rústum frjálshyggjutilraunarinnar er uppbygging nýs og betra samfélags hafin á Íslandi, Norræns velferðarsamfélags þar sem velferð fjölskyldunnar, ekki síst barna, aldraðra og þeirra sem eiga undir högg að sækja, er sett í öndvegi. Gildi jöfnuðar, réttlætis og samhjálpar verði í öndvegi hvar sem Samfylkingin heldur um stjórnartauma, hvort sem er í ríkisstjórn eða sveitarstjórnum og sú uppstokkun sem nú stendur yfir í stjórnkerfinu, atvinnulífinu og samfélagsgerðinni allri mun þannig skila okkur betra samfélagi.
Veruleiki daglegs lífs
Framboð til sveitarstjórnarkosninga eru Samfylkingunni sérstaklega mikilvæg. Flokkurinn hefur sótt verulegan hluta af sinni breiðu og öflugu forystusveit á vettvang sveitarstjórnarstarfs. Tíu ára saga Samfylkingarinnar sem flokks hefur borið órækt vitni um það að flokkurinn hefur á að skipa fjölda traustra og hæfileikaríkra einstaklinga sem er í góðu jarðsambandi við fólkið í landinu. Forystusveit sem vinnur saman að heildarhagsmunum þjóðarinnar en skarar ekki eld að eigin köku.
Það sem máli skiptir er veruleiki venjulegs fólks. Verkefnið er að sjá og heyra hver vandamál hins daglega lífs eru í raun, taka á dagskrá og gera almenna velsæld að daglegu viðfangsefni stjórnmálanna. Vinna og velferð eru kjörorð vorsins.
Við höfum með starfi Samfylkingarinnar sl. tíu ár sannað að flokkurinn átti erindi í íslenskum stjórnmálum. Við getum með sama hætti horft bjartsýn til framtíðarinnar, fullviss um að gildi jafnaðarmennskunnar um frelsi, jafnrétti og bræðralag eiga erindi við Íslendinga sem aldrei fyrr. Nú er það í okkar höndum að sýna og sanna að þau séu annað og meira en orðin tóm - þau séu grunnur að betra samfélagi fyrir Ísland og Íslendinga.
