

Heitir rassar og hárlaus höfuð
„Hva, þú getur nú gert þetta ódýrt fyrir okkur, við erum aðeins nokkrir aumingjans frímúrarar að halda árshátíð og okkur vantar bara einhvern til að segja örfáa brandara milli kuflatískusýningarinnar og kynningarinnar á nýja leynilega handabandinu okkar.“
Eða: „Hva, þú getur nú gert þetta ódýrt fyrir okkur, við erum bara nokkrar húsmæður úr Vesturbænum að halda Tupperware-partí; nokkrir brandarar geta varla kostað jafnmikið og plastbox með loftþéttu loki.“
Svo virðist hins vegar sem sumum þyki það boðleg krafa að skemmtikraftar og listamenn svo gott sem gefi vinnu sína þegar kemur að einum þjóðfélagshóp.
Skemmtikrafturinn Sverrir Þór Sverrisson, betur þekktur sem Sveppi, sagði frá því í þættinum Grínistar hringborðsins á Rás 2 fyrir nokkrum vikum að hann væri yfirleitt til í að skemmta hverjum sem er hvar sem er fyrir utan það að hann forðaðist barnaafmæli „eins og heitan eldinn“.
Hann furðaði sig á því að þegar kæmi að slíkum samkomum virtist viðkvæði foreldranna yfirleitt eitthvað í þessa veru: „Hva, þú getur nú gert þetta ódýrt – þetta er bara fyrir börnin.“
„Designer“ bollakökur og heimalagaður hummus
Mér varð hugsað til frásagnar Sveppa þegar ég hætti mér um helgina inn í barnavöruverslun.
Ég hafði upphaflega talið að viðhorf foreldranna sem fannst skemmtikrafturinn vel geta haft ofan af fyrir litla Jóni eða litlu Gunnu fyrir klink stafaði af nísku. En þegar afgreiðslumaður tók að ota að mér barnakerru sem kostaði meira en bíllinn minn rann upp fyrir mér ljós. Það er ótrúlegt hverju bíræfnir sölumenn geta prangað inn á foreldra.
Með því að spila á óöryggi þeirra eins og fjórhentir píanóleikarar með tíu putta á hverri tekst þeim að telja skynsamasta fólki trú um að ekkert barn muni vaxa farsællega úr grasi og eiga velgengni að fagna í lífinu án þess að því sé skeint með tauþurrkum hituðum í þar til gerðum tuskuhitara, það sé baðað upp úr vatni sem mælt er með sérstökum baðhitamæli og hárlaust höfuðið sé greitt daglega með bursta úr geitahárum.
Að markaður sé fyrir vörur sem þessar sýnir að foreldrar eru svo sannarlega ekki nískir þegar kemur að litlu prinsunum, prinsessunum, gullmolunum eða augasteinunum. En ef það er ekki níska sem veldur því að foreldrum finnst að Sveppi geti vel sagt brandara fyrir slikk innan um „designer“ bollakökur, glútenlausar súkkulaðitertur og heimalagaðan hummus í Georg Jensen skálum, hvað er það þá?
Pixlaður Súper Maríó
Árið 2009 birtist í Morgunblaðinu viðtal við Þorgrím Þráinsson, einn helsta barna- og unglingabókahöfund landsins. Þar greindi Þorgrímur frá því að á þeim 20 árum sem hann hafði sótt um starfslaun listamanna í launasjóð rithöfunda hefði hann 19 sinnum fengið neitun.
Ég leyfi mér að fullyrða að síðan þá hafi aðeins nei-unum fjölgað. Þarna liggur hundurinn grafinn. Ástæða þess að fólki finnst Sveppi geta skemmt börnunum fyrir mun lægra verð en þeim fullorðnu er sú landlæga trú að þegar kemur að barna- og unglingamenningu þurfi ekkert að vera að vanda of mikið til verksins; það megi bara kasta í krakkana einhverju hálfbökuðu fóðri og þeir láti sér það vel líka.
Hvers vegna ætti Sveppi að rukka fullt verð þegar hann þarf ekki að vanda sig jafnmikið og ef áhorfendur hans væru fullorðið fólk með fágaðan smekk?
Hvers vegna að sóa listamannalaunum í Þorgrím Þráinsson þegar það er einfaldlega hægt að henda í krakkana einhverri af gömlu bókunum hans?
Fyrir mánuði var Dagur bókarinnar haldinn hátíðlegur. Í tilefni hans var gefinn út bæklingurinn Lestur er lykill sem fjallar um mikilvægi lestrar fyrir þroska og framtíð barna. Að gefa út bækling er fínt mál.
Til að börn og unglingar nenni að lesa þarf hins vegar að gefa út bækur. Nýjar bækur, vandaðar bækur, ögrandi bækur, skemmtilegar bækur. Hvaða foreldri myndi kaupa handa lífrænt öldum augasteininum sínum leikjatölvuna Nintendo ES frá árinu 1985 þar sem aðeins er hægt að spila pixlaðan Súper Maríó Bros?
Allir heimsins bæklingar
„Besta leiðin til að vekja athygli á bókum er með verðlaunum,“ sagði Dan Franklin, útgáfustjóri bresku bókaútgáfunnar Jonathan Cape sem gefur út höfunda á borð við Ian McEwan og Julian Barnes, í tilefni þess að í Bretlandi var verið að koma á fót nýjum bókmenntaverðlaunum sem kallast Folio-verðlaunin.
„Bók getur fengið góða dóma en ekki selst í mörgum eintökum. Að vinna til verðlauna er hins vegar eins og að klífa upp hæsta stigann í Snákaspilinu.“
Ef sú lotning sem barna- og unglingabókmenntum er sýnd á tyllidögum á borð við Dag bókarinnar ætti sér einhverja stoð í raunveruleika hinna þrjú hundruð sextíu og fjögurra daga ársins væri löngu farið að veita Íslensku bókmenntaverðlaunin í flokki barna- og unglingabóka.
Að verðlauna barnabækur með slíkum hætti myndi auka veg bókmenntagreinarinnar – og áhuga á henni – meira en allir heimsins bæklingar. Ég vil því beina eftirfarandi spurningu til Félags íslenskra bókaútgefenda sem stendur að verðlaununum: Er nokkuð því til fyrirstöðu að flokki barna- og unglingabókmennta verði bætt við Íslensku bókmenntaverðlaunin strax í ár?
Skoðun

En hvað með mig kórinn: Eiga kennarar að vera lægsti samnefnari launaþróunar
Davíð Már Sigurðsson skrifar

Vandi Háskóla Íslands og lausnir – III – Fjármögnun háskóla
Pétur Henry Petersen skrifar

Loðnukreppan: Fleiri hvalir þýða meiri fiskur
Micah Garen skrifar

Tölum um það sem skiptir máli
Flosi Eiríksson skrifar

Hvernig borg verður til
Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar

Vill ríkisstjórnin vernda vatnið okkar?
Snæbjörn Guðmundsson skrifar

Tækifærin felast í hjúkrunarfræðingum
Helga Rósa Másdóttir skrifar

Ert þú ung kona á leiðinni á landsfund?
Hópur ungra Sjálfstæðiskvenna skrifar

Dagur sjaldgæfra sjúkdóma 2025
Alice Viktoría Kent skrifar

Sjálfstæðisflokkurinn – Breiðfylking framtíðar
Sigvaldi H. Ragnarsson skrifar

Guðrún Hafsteins nýr leiðtogi - Sameinandi afl
Jóna Lárusdóttir skrifar

Látum verkin tala
Sigríður María Björnsdóttir Fortescue skrifar

Guðrún Hafsteinsdóttir, leiðtogi með sterka framtíðarsýn
Jón Ólafur Halldórsson skrifar

Sannanir í dómsmáli? Rithandarrannsóknir, seinni grein
Jörgen Ingimar Hansson skrifar

Glötuðu tækifærin
Guðmundur Ragnarsson skrifar

Hnignun samgangna og áhrif á ferðaþjónustu og atvinnulíf
Sverrir Fannberg Júliusson skrifar

Ísland á tímamótum – Við skulum leiða gervigreindaröldina!
Sigvaldi Einarsson skrifar

Hvað eru Innri þróunarmarkmið?
Þuríður Helga Kristjánsdóttir skrifar

Hagur okkar allra
Steinþór Logi Arnarsson skrifar

Áskoranir næstu áratuga kalla á fjármögnun rannsókna
Silja Bára R. Ómarsdóttir skrifar

Ég styð Guðrúnu Hafsteinsdóttur sem formann – en hvers vegna?
Karl Guðmundsson skrifar

Smíðar eru nauðsyn
Einar Sverrisson skrifar

Nýsköpunarlandið
Elías Larsen skrifar

Sagnaarfur Biblíunnar – Móse og boðorðin 10
Sigurvin Lárus Jónsson skrifar

Sérfræðingarnir
Sölvi Tryggvason skrifar

Af góða fólkinu og vonda fólkinu í VR og stóra biðlaunamálinu
Arnþór Sigurðsson skrifar

Venjuleg kona úr Hveragerði
Árni Grétar Finnsson,Björg Ásta Þórðardóttir skrifar

Hljóð og mynd fara ekki saman
Hjörtur J. Guðmundsson skrifar

Ertu að grínast með þinn lífsstíl?
Halla Þorvaldsdóttir skrifar

Guðrún Hafsteins er leiðtogi
Eiður Welding skrifar