Þora þau ekki að hlusta á fólkið? Ólafur Þ. Stephensen skrifar 1. mars 2014 07:00 Niðurstöður skoðanakönnunar Fréttablaðsins og Stöðvar 2 sýna svo ekki verður um villzt að yfirgnæfandi meirihluti þjóðarinnar vill fá að taka sjálfur ákvörðun um framhald aðildarviðræðnanna við Evrópusambandið. Þannig vilja tæplega 82 prósent svarenda að haldin verði þjóðaratkvæðagreiðsla um framhaldið. Aðeins rúmlega 18 prósent eru á því að leyfa stjórnarmeirihlutanum á Alþingi bara að ráða þessu. Það er ekki skrýtið. Báðir stjórnarflokkar voru búnir að segja fólki að haldin yrði þjóðaratkvæðagreiðsla um framhald viðræðnanna. Það er ekki bara Sjálfstæðisflokkurinn sem er að svíkja kosningaloforð sín, þótt þau hafi verið orðuð með skýrari hætti og tekið fram að halda ætti atkvæðagreiðsluna á fyrrihluta kjörtímabilsins. Í viðtali við Stöð 2 í marz í fyrra sagði Bjarni Benediktsson að það kæmi vel til greina að halda þjóðaratkvæðagreiðsluna samhliða sveitarstjórnarkosningunum. Í stuttu viðtali tvítók hann að við það yrði staðið og sagði í lokin: „Við munum standa við það að hlusta eftir því sem fólkið í landinu vill.“ Framsóknarflokkurinn var líka með stefnu sem kvað á um þjóðaratkvæðagreiðslu um framhald viðræðna. Kosningaloforðin voru ekki eins skýrt orðuð og hjá sjálfstæðismönnum, en eins og rakið er í Fréttablaðinu í dag gaf Sigmundur Davíð Gunnlaugsson það til kynna, bæði fyrir og eftir kosningar (og eftir að stjórnarsáttmálinn lá fyrir), að þjóðaratkvæðagreiðslan yrði haldin. Hann hlaut að sjálfsögðu að eiga við að það yrði á kjörtímabilinu, því að hann getur engu lofað um hvað gerist einhvern tímann seinna. Af þessu leiðir að það er ekki hægt annað en að afgreiða það sem rökleysu þegar annars vegar formaður Sjálfstæðisflokksins talar um „pólitískan ómöguleika“ og hins vegar segir þingmaður Framsóknarflokksins að stefnan um þjóðaratkvæðagreiðslu hafi verið „varnagli“ ef Framsókn lenti í stjórn með Samfylkingunni. Þetta er ósköp einfalt. Tveir flokkar fóru saman í ríkisstjórn. Þeir eru báðir andvígir ESB-aðild en hvorugur getur breytt þeirri staðreynd að fyrir kosningar gáfu þeir þjóðinni til kynna að hún fengi að kjósa um framhald aðildarviðræðnanna og þeir myndu sætta sig við niðurstöðuna. Allt tal um að menn hafi fengið þannig samstarfsflokk í fangið að þeir geti ekki staðið við kosningaloforðin er – svo það sé sagt aftur – rökleysa. Af hverju þorir ríkisstjórnin ekki að hlusta á fólkið? Kannski af því að næstum því tveir þriðjuhlutar svarenda í könnuninni segja að ef þjóðaratkvæðagreiðslan yrði haldin, myndu þeir kjósa með því að halda viðræðunum áfram. Það virðist stjórnarliðið líta á sem hræðilegan, pólitískan ómöguleika – að þurfa að framkvæma vilja almennings. En þá hefðu forystumenn stjórnarflokkanna líka alveg átt að sleppa því fyrir kosningar að tala um þjóðaratkvæðagreiðslu. Þeir hefðu bara átt að koma hreint fram og segja: Við ætlum að slíta aðildarviðræðunum við Evrópusambandið, alveg sama hvað fólkinu finnst. Þá gætu þeir sagt núna með góðri samvizku: „Það má ekki gleyma því að hér var kosið í vor.“ Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólafur Stephensen Mest lesið Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun Að semja er ekki veikleiki – það er forsenda lýðræðis Elliði Vignisson Skoðun Sumar og sól – en ekki alltaf sátt í sálinni Ellen Calmon Skoðun Hagur hluthafanna alltaf og undantekningarlaust í forgangi Jón Kaldal Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson Skoðun Má berja blaðamenn? Sigríður Dögg Auðunsdóttir Skoðun Halldór 05.07.2025 Halldór Baldursson Halldór Að flokka hver vinnur og hver tapar Tryggvi Rúnar Brynjarsson Skoðun
Niðurstöður skoðanakönnunar Fréttablaðsins og Stöðvar 2 sýna svo ekki verður um villzt að yfirgnæfandi meirihluti þjóðarinnar vill fá að taka sjálfur ákvörðun um framhald aðildarviðræðnanna við Evrópusambandið. Þannig vilja tæplega 82 prósent svarenda að haldin verði þjóðaratkvæðagreiðsla um framhaldið. Aðeins rúmlega 18 prósent eru á því að leyfa stjórnarmeirihlutanum á Alþingi bara að ráða þessu. Það er ekki skrýtið. Báðir stjórnarflokkar voru búnir að segja fólki að haldin yrði þjóðaratkvæðagreiðsla um framhald viðræðnanna. Það er ekki bara Sjálfstæðisflokkurinn sem er að svíkja kosningaloforð sín, þótt þau hafi verið orðuð með skýrari hætti og tekið fram að halda ætti atkvæðagreiðsluna á fyrrihluta kjörtímabilsins. Í viðtali við Stöð 2 í marz í fyrra sagði Bjarni Benediktsson að það kæmi vel til greina að halda þjóðaratkvæðagreiðsluna samhliða sveitarstjórnarkosningunum. Í stuttu viðtali tvítók hann að við það yrði staðið og sagði í lokin: „Við munum standa við það að hlusta eftir því sem fólkið í landinu vill.“ Framsóknarflokkurinn var líka með stefnu sem kvað á um þjóðaratkvæðagreiðslu um framhald viðræðna. Kosningaloforðin voru ekki eins skýrt orðuð og hjá sjálfstæðismönnum, en eins og rakið er í Fréttablaðinu í dag gaf Sigmundur Davíð Gunnlaugsson það til kynna, bæði fyrir og eftir kosningar (og eftir að stjórnarsáttmálinn lá fyrir), að þjóðaratkvæðagreiðslan yrði haldin. Hann hlaut að sjálfsögðu að eiga við að það yrði á kjörtímabilinu, því að hann getur engu lofað um hvað gerist einhvern tímann seinna. Af þessu leiðir að það er ekki hægt annað en að afgreiða það sem rökleysu þegar annars vegar formaður Sjálfstæðisflokksins talar um „pólitískan ómöguleika“ og hins vegar segir þingmaður Framsóknarflokksins að stefnan um þjóðaratkvæðagreiðslu hafi verið „varnagli“ ef Framsókn lenti í stjórn með Samfylkingunni. Þetta er ósköp einfalt. Tveir flokkar fóru saman í ríkisstjórn. Þeir eru báðir andvígir ESB-aðild en hvorugur getur breytt þeirri staðreynd að fyrir kosningar gáfu þeir þjóðinni til kynna að hún fengi að kjósa um framhald aðildarviðræðnanna og þeir myndu sætta sig við niðurstöðuna. Allt tal um að menn hafi fengið þannig samstarfsflokk í fangið að þeir geti ekki staðið við kosningaloforðin er – svo það sé sagt aftur – rökleysa. Af hverju þorir ríkisstjórnin ekki að hlusta á fólkið? Kannski af því að næstum því tveir þriðjuhlutar svarenda í könnuninni segja að ef þjóðaratkvæðagreiðslan yrði haldin, myndu þeir kjósa með því að halda viðræðunum áfram. Það virðist stjórnarliðið líta á sem hræðilegan, pólitískan ómöguleika – að þurfa að framkvæma vilja almennings. En þá hefðu forystumenn stjórnarflokkanna líka alveg átt að sleppa því fyrir kosningar að tala um þjóðaratkvæðagreiðslu. Þeir hefðu bara átt að koma hreint fram og segja: Við ætlum að slíta aðildarviðræðunum við Evrópusambandið, alveg sama hvað fólkinu finnst. Þá gætu þeir sagt núna með góðri samvizku: „Það má ekki gleyma því að hér var kosið í vor.“
Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun
Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun