María Krista Hreiðarsdóttir hjá Krista design, sem umdeilt er hvort titla eigi sem hönnuð Ikea-skeiðar með gati sem selt er undir heitinu „Skeiðin hans afa“, hlaut árið 2010 dóm fyrir brot á iðnaðarlögum og eiginmaður hennar sömuleiðis. Voru þau sakfelld fyrir að hafa rekið ljósmyndastofu án þess að hafa meistara til forstöðu. Hafa þau síðan barist fyrir því að ljósmyndun verði ekki lengur löggild iðngrein.
Hópur ljósmyndara, alls níu sem ráku hver um sig ljósmyndastofu hér á landi, kærðu Maríu og eiginmann hennar Börk Jónsson til lögreglu. Töldu þau, sem dómurinn féllst á, að hjónin hefðu ekki tilskilin réttindi til að reka ljósmyndastofu. Vörn Maríu Kristu og Barkar fólst í því að þau væru að reka auglýsingastofuna Augljós auglýsingastofa en fyrir dómi virtust verkefnin á því sviði takmarkast við boðskort í afmæli.
Sjá einnig:Framkvæmdastjóri IKEA fagnar gataskeiðunum
Hins vegar voru þau með heimasíðuna Brosbörn og virðist reksturinn hafa aðallega snúið að myndatökum í tengslum við foreldra og börn. Óljóst er þó hvort þau hafi auglýst myndatöku en á heimasíðunni kom fram að þau væru ekki lærðir ljósmyndarar. Vitni sem komu fyrir dóminn, viðskiptavinir þeirra, sögðust hafa heyrt af starfsemininni en væru vel meðvituð um að María væri ekki lærður ljósmyndari.
Ekki filma og framköllun
Þjónustan fólst í myndatöku, stafrænni vinnslu og brennslu á disk. Ekki var boðið upp á prentun mynda. Sagði María að hún liti svo á að hún tæki aðeins gjald fyrir stafræna myndvinnslu og væri því ekki að reka hefðbundna ljósmyndastofu. Hún gæti hins vegar ekki unnið við sitt fag án þes að taka líka stafrænar myndir.
Í vörn Maríu kom fram að hún liti svo á að hefðbundin ljósmyndun væri það að taka myndir á filmu og framkalla þær í myrkraherbergi.
Einn ljósmyndaranna sem lagði fram kæru sagði fyrir dómi að ljósmyndun væri lögvernduð iðngrein sem fæli í sér að taka myndir, vinna þær og koma þeim frá sér á boðlegan hátt. Hann fullyrti að María hefði auglýst þessa þjónustu og ólögleg starfsemi á borð við þessa hefði þau áhrif að hún drægi úr starfsemi ljósmyndara.
Dómurinn dæmdi þau Maríu og Börk hvort um sig til greiðslu 150 þúsund króna sektar fyrir að brjóta iðnaðarlög. Dómurinn var kveðinn upp í október 2010 og í nóvember birtu þau María og Börkur yfirlýsingu um að starfsemi Augljós auglýsingastofu hefði verið hætt.
Berjast fyrir frelsi til ljósmyndunar
„Við trúum því að viðskiptavinurinn eigi að hafa frelsi til að velja hvert hann fer með viðskipti sín. Samkvæmt stjórnarskrá Íslands kemur fram að öllum sé heimilt að stunda þá atvinnu sem þeir kjósa en þó megi setja vissar skorður enda krefjist „almannahagsmunir“ þess.
Framfarir í stafrænni tækni, úrelding varhugaverðra efna og tækja sem áður fyrr gátu skapað hættu fyrir viðskiptavininn og niðufelling á þessari löggjöf í nágrannalöndum, voru meðal annars rök sem við notuðum í málflutningi okkar en allt kom fyrir ekki,“ sagði í tilkynningunni.
Hörmuðu þau að geta ekki haldið rekstrinum áfram en þökkuðu um leið fyrir frábær samskipti, stuðning og góða stundir. Minntu þau um leið á Kristadesign „en þar munum við halda ótrauð áfram í framleiðslu íslenskrar hönnunar á gjafavöru og skarti.“
Þá eru þau María og Börkur hluti af baráttuhópnum Frelsi til ljósmyndunar sem krefst þess að að löggilding iðngreinarinnar ljósmyndun verði felld niður.
