Biðlistar eru ekki bara tölur á blaði Sveinn Arnarsson skrifar 21. apríl 2018 10:00 Leifur, 75 ára gamall Reykvíkingur, bíður eftir liðskiptaaðgerð á mjöðm. Vísir/Eyþór „Í allri þessari umræðu í þjóðfélaginu um biðlista eftir liðskiptaaðgerðum og kostnað við aðgerðir gleymist að á bak við biðlista er fólk sem bíður kvalið eftir aðgerð. Biðlistar eru ekki tölur á blaði heldur geyma þeir sjúklinga sem geta lítið annað gert en beðið,“ segir Leifur Á. Aðalsteinsson, 75 ára gamall Reykvíkingur sem bíður eftir liðskiptaaðgerð á mjöðm. Leifur er einn fjölmargra sem bíða í íslensku heilbrigðiskerfi eftir liðskiptaaðgerð. Liðskiptaaðgerðir eru framkvæmdar af hinu opinbera á Landspítalanum, á Akranesi og á Akureyri. Einnig hefur Klíníkin í Ármúla gert nokkra tugi aðgerða af þessu tagi, bæði liðskiptaaðgerðir á mjöðm og hné. Klíníkin er hins vegar ekki með samning við Sjúkratryggingar Íslands um aðgerðirnar og því tekur hið opinbera ekki þátt í kostnaðinum við þær.Fær viðtal í haust Hægt er að grynnka á biðlistum með því að gera samning við Klíníkina um að taka að sér fleiri aðgerðir og þannig stytta biðtíma sjúklinga. Leifur segir þann tíma sem hann hefur beðið hafa reynst honum þungbær. „Ég var búinn að vera kvalinn nokkuð lengi áður en heimilislæknirinn minn sótti um liðskiptaaðgerð fyrir mig þann 4. janúar. Ég fékk svarbréf þann 23. mars frá Landspítalanum með þeim orðum að tilvísun mín frá heimilislækni væri í vinnslu og ég myndi fá bréf eftir fimm til sex mánuði frá þeim degi um viðtal við bæklunarlækni,“ segir Leifur. Hann segist hafa verið nokkuð ósáttur við þessar upplýsingar og tjáð spítalanum að hann gæti ómögulega beðið svo lengi eftir aðgerð. „Ég fékk hálf kaldhæðnislegt svar frá spítalanum þess efnis að heimilislæknirinn yrði bara að „halda mér gangandi á meðan“ með verkjalyfjum.“Einangrunin erfiðust Leifur segir þessa bið taka verulega á sig bæði líkamlega en ekki síður andlega. „Það eru ekki bara líkamlegar þjáningar og verkir sem þessu fylgir heldur margt annað sem maður þarf að takast á við einnig,“ segir Leifur. „Þegar þú ert svona þjáður þá minnkar allur vilji og geta til mannlegra samskipta. Við sem erum í þessum sporum einangrumst heima hjá okkur og minnkum samskipti óafvitað við vini og fjölskyldu. Það er þessi einangrun sem verður svo erfið.“ 709 sjúklingar voru á biðlista í febrúar eftir liðskiptaaðgerð á hné og á sama tíma voru 385 sjúklingar í bið eftir liðskiptaaðgerð á mjöðm. Í fyrra voru 800 aðgerðir á mjöðm gerðar hér á landi en rétt tæplega 800 hnjáliðaskipti.Bara hugsað um kostnað „Það gleymist líka í þessari umræðu um biðlista eftir liðskiptaaðgerðum að sjúklingar í bið lifa við þannig verki að maður hættir að gera það sem maður gerði áður. Ég fer ekki í sund og ekki í göngutúr sem hefur þær afleiðingar að líkaminn rýrnar og vöðvar minnka, mótstöðuafl ónæmiskerfisins minnkar. Þetta virðist víst skipta ráðamenn engu máli. Þar er bara hugsað um kostnað og biðlista. Auðvitað viljum við ekki einangrast en það gerist hægt og rólega. Maður hefur minni vilja til að hitta vini, það hverfur einhvern veginn,“ segir Leifur. „Til að mynda tók ég það ráð að fara í Hörpu vegna Barnamenningarhátíðar til að dást að litla barnabarninu mínu dansa á sviðinu. Það var æðisleg stund. En það þýddi það að ég svaf ekkert nóttina eftir vegna verkja. Maður vegur og metur hvað maður gerir hverju sinni því ég veit að verkirnir munu koma,“ bætir hann við. Hafi íslenskir sjúklingar beðið í þrjá mánuði eftir aðgerð hér á landi gefst þeim tækifæri til að fara til Svíþjóðar í aðgerð og greiða Sjúkratryggingar þær aðgerðir að fullu. En af einhverjum ástæðum er ekki vilji til þess að gera samning við Klíníkina um að grynnka á biðlistunum og spara fé hins opinbera en Klíníkin gerir aðgerðirnar fyrir um þriðjung þeirrar upphæðar sem það kostar að flytja sjúklingana til Svíþjóðar.Vantar pennastrik ráðherra Að mati Leifs er mikilvægt að sjúklingar séu settir í forgang í íslensku heilbrigðiskerfi. „Það eru margir sem eru í sömu sporum og ég, sem bíða eftir aðgerð kvaldir heima hjá sér. Það þarf að setja þessa sjúklinga í forgang. Ráðherra hefur sagt það óásættanlegt að fólk sé sent til Svíþjóðar í aðgerðir sem hægt er að gera hér á landi. Ráðherra verður hins vegar að svara því hvernig hún ætlar að breyta því,“ segir Leifur og hefur ákveðnar hugmyndir um hvað sé hægt að gera. „Þetta er í raun ofureinfalt. Það er rétt sem kom fram hjá framkvæmdastjóra Klíníkurinnar um að pólitískan vilja skorti til að taka á þessum vanda. Að mínu mati þarf ekki nema eitt pennastrik ráðherra og þá er hægt að ráðast á þennan biðlista og kippa þessu í liðinn, ef svo má að orði komast.“ Leifur á von á því að fá viðtal við bæklunarlækni Landspítalans síðsumars. Á meðan mun hann þurfa að bíða eftir aðgerðinni. „Ég er ekki einn í þessu. Mörg hundruð manns bíða á sama tíma. Þetta er lifandi fólk og stjórnmálamenn ættu að sjá sóma sinn í að huga að því að biðlisti er ekki tala á blaði, heldur sjúklingar í sárri neyð eftir aðgerð.“ Birtist í Fréttablaðinu Heilbrigðismál Mest lesið Dó fjórum árum eftir að hún hvarf Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Kom verðmætum fyrir í röngum bíl sem hvarf á brott Innlent Stöðvun megi rekja til klúðurs og skorts á fjármagni Innlent Mestu virkjanaframkvæmdir í sögu Grænlands framundan Erlent Stærsti skjálftinn við Öskju frá ársbyrjun 2022 Innlent Baráttan hafin á TikTok: Traktor í Skeifunni, kaldar kveðjur og endurkoma Innlent Missti stjórn á bílnum þegar klæðingin umvafði dekkin Innlent Trump vann öll sveifluríkin Erlent Hætta sem sáttasemjarar í deilu Ísraela og Hamas Fréttir Fleiri fréttir Stöðvun megi rekja til klúðurs og skorts á fjármagni Ótryggðir bændur Ár frá rýmingu í Grindavík: „Með mestu hamförum sem riðið hafa yfir Ísland“ Kom verðmætum fyrir í röngum bíl sem hvarf á brott Ár frá mestu hamförum síðari tíma og útboðshlé hjá Vegagerðinni Dó fjórum árum eftir að hún hvarf Stærsti skjálftinn við Öskju frá ársbyrjun 2022 Kyrrstaða í vegaframkvæmdum, sigur Trumps og kosningabaráttan framundan Allt of margir með hugann annars staðar í umferðinni Ætlar 1750 kílómetra á þrektækjum á einni viku í minningu vina Baráttan hafin á TikTok: Traktor í Skeifunni, kaldar kveðjur og endurkoma Engin miðlæg skráning slysa í ferðaþjónustu Yazan og fjölskylda leita að nýju húsnæði Úrbætur í kjölfar slyss á Breiðamerkurjökli og vikulöng þrekraun Grunaður um sölu fíkniefna og brot á útlendingalögum Missti stjórn á bílnum þegar klæðingin umvafði dekkin Lögreglan bannaði bjór á B5 Leikskólastarfsmenn í Hafnarfirði greiða atkvæði um verkfall Um 60 kennarar hjá Fræðsluneti Suðurlands Bein útsending: Sigmundur kynnir innihaldið Öryrkjar fá 1,7 skattfrjálsa milljarða Ætla ekki að slíta viðræðum Engin ákvörðun um hvalveiðar og maurasýrumengun á Bíldudal Kallar eftir sams konar úrræði og Breivik og árásarmaður hennar sæta Bjartsýn eftir fund í Virginíu vegna Söndru sem afplánar 37 ára dóm Helmingi þætti óeðlilegt ef Bjarni gæfi út hvalveiðileyfi Þúsund lítrar af sýru láku á Bíldudal Ríkisstjórnin bjó sjálf til flóttamannavandamál Tveir handteknir eftir hópslagsmál Mansalsmál Gríska hússins: Vann sjö daga í viku hverri og svaf í kjallaranum Sjá meira
„Í allri þessari umræðu í þjóðfélaginu um biðlista eftir liðskiptaaðgerðum og kostnað við aðgerðir gleymist að á bak við biðlista er fólk sem bíður kvalið eftir aðgerð. Biðlistar eru ekki tölur á blaði heldur geyma þeir sjúklinga sem geta lítið annað gert en beðið,“ segir Leifur Á. Aðalsteinsson, 75 ára gamall Reykvíkingur sem bíður eftir liðskiptaaðgerð á mjöðm. Leifur er einn fjölmargra sem bíða í íslensku heilbrigðiskerfi eftir liðskiptaaðgerð. Liðskiptaaðgerðir eru framkvæmdar af hinu opinbera á Landspítalanum, á Akranesi og á Akureyri. Einnig hefur Klíníkin í Ármúla gert nokkra tugi aðgerða af þessu tagi, bæði liðskiptaaðgerðir á mjöðm og hné. Klíníkin er hins vegar ekki með samning við Sjúkratryggingar Íslands um aðgerðirnar og því tekur hið opinbera ekki þátt í kostnaðinum við þær.Fær viðtal í haust Hægt er að grynnka á biðlistum með því að gera samning við Klíníkina um að taka að sér fleiri aðgerðir og þannig stytta biðtíma sjúklinga. Leifur segir þann tíma sem hann hefur beðið hafa reynst honum þungbær. „Ég var búinn að vera kvalinn nokkuð lengi áður en heimilislæknirinn minn sótti um liðskiptaaðgerð fyrir mig þann 4. janúar. Ég fékk svarbréf þann 23. mars frá Landspítalanum með þeim orðum að tilvísun mín frá heimilislækni væri í vinnslu og ég myndi fá bréf eftir fimm til sex mánuði frá þeim degi um viðtal við bæklunarlækni,“ segir Leifur. Hann segist hafa verið nokkuð ósáttur við þessar upplýsingar og tjáð spítalanum að hann gæti ómögulega beðið svo lengi eftir aðgerð. „Ég fékk hálf kaldhæðnislegt svar frá spítalanum þess efnis að heimilislæknirinn yrði bara að „halda mér gangandi á meðan“ með verkjalyfjum.“Einangrunin erfiðust Leifur segir þessa bið taka verulega á sig bæði líkamlega en ekki síður andlega. „Það eru ekki bara líkamlegar þjáningar og verkir sem þessu fylgir heldur margt annað sem maður þarf að takast á við einnig,“ segir Leifur. „Þegar þú ert svona þjáður þá minnkar allur vilji og geta til mannlegra samskipta. Við sem erum í þessum sporum einangrumst heima hjá okkur og minnkum samskipti óafvitað við vini og fjölskyldu. Það er þessi einangrun sem verður svo erfið.“ 709 sjúklingar voru á biðlista í febrúar eftir liðskiptaaðgerð á hné og á sama tíma voru 385 sjúklingar í bið eftir liðskiptaaðgerð á mjöðm. Í fyrra voru 800 aðgerðir á mjöðm gerðar hér á landi en rétt tæplega 800 hnjáliðaskipti.Bara hugsað um kostnað „Það gleymist líka í þessari umræðu um biðlista eftir liðskiptaaðgerðum að sjúklingar í bið lifa við þannig verki að maður hættir að gera það sem maður gerði áður. Ég fer ekki í sund og ekki í göngutúr sem hefur þær afleiðingar að líkaminn rýrnar og vöðvar minnka, mótstöðuafl ónæmiskerfisins minnkar. Þetta virðist víst skipta ráðamenn engu máli. Þar er bara hugsað um kostnað og biðlista. Auðvitað viljum við ekki einangrast en það gerist hægt og rólega. Maður hefur minni vilja til að hitta vini, það hverfur einhvern veginn,“ segir Leifur. „Til að mynda tók ég það ráð að fara í Hörpu vegna Barnamenningarhátíðar til að dást að litla barnabarninu mínu dansa á sviðinu. Það var æðisleg stund. En það þýddi það að ég svaf ekkert nóttina eftir vegna verkja. Maður vegur og metur hvað maður gerir hverju sinni því ég veit að verkirnir munu koma,“ bætir hann við. Hafi íslenskir sjúklingar beðið í þrjá mánuði eftir aðgerð hér á landi gefst þeim tækifæri til að fara til Svíþjóðar í aðgerð og greiða Sjúkratryggingar þær aðgerðir að fullu. En af einhverjum ástæðum er ekki vilji til þess að gera samning við Klíníkina um að grynnka á biðlistunum og spara fé hins opinbera en Klíníkin gerir aðgerðirnar fyrir um þriðjung þeirrar upphæðar sem það kostar að flytja sjúklingana til Svíþjóðar.Vantar pennastrik ráðherra Að mati Leifs er mikilvægt að sjúklingar séu settir í forgang í íslensku heilbrigðiskerfi. „Það eru margir sem eru í sömu sporum og ég, sem bíða eftir aðgerð kvaldir heima hjá sér. Það þarf að setja þessa sjúklinga í forgang. Ráðherra hefur sagt það óásættanlegt að fólk sé sent til Svíþjóðar í aðgerðir sem hægt er að gera hér á landi. Ráðherra verður hins vegar að svara því hvernig hún ætlar að breyta því,“ segir Leifur og hefur ákveðnar hugmyndir um hvað sé hægt að gera. „Þetta er í raun ofureinfalt. Það er rétt sem kom fram hjá framkvæmdastjóra Klíníkurinnar um að pólitískan vilja skorti til að taka á þessum vanda. Að mínu mati þarf ekki nema eitt pennastrik ráðherra og þá er hægt að ráðast á þennan biðlista og kippa þessu í liðinn, ef svo má að orði komast.“ Leifur á von á því að fá viðtal við bæklunarlækni Landspítalans síðsumars. Á meðan mun hann þurfa að bíða eftir aðgerðinni. „Ég er ekki einn í þessu. Mörg hundruð manns bíða á sama tíma. Þetta er lifandi fólk og stjórnmálamenn ættu að sjá sóma sinn í að huga að því að biðlisti er ekki tala á blaði, heldur sjúklingar í sárri neyð eftir aðgerð.“
Birtist í Fréttablaðinu Heilbrigðismál Mest lesið Dó fjórum árum eftir að hún hvarf Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Kom verðmætum fyrir í röngum bíl sem hvarf á brott Innlent Stöðvun megi rekja til klúðurs og skorts á fjármagni Innlent Mestu virkjanaframkvæmdir í sögu Grænlands framundan Erlent Stærsti skjálftinn við Öskju frá ársbyrjun 2022 Innlent Baráttan hafin á TikTok: Traktor í Skeifunni, kaldar kveðjur og endurkoma Innlent Missti stjórn á bílnum þegar klæðingin umvafði dekkin Innlent Trump vann öll sveifluríkin Erlent Hætta sem sáttasemjarar í deilu Ísraela og Hamas Fréttir Fleiri fréttir Stöðvun megi rekja til klúðurs og skorts á fjármagni Ótryggðir bændur Ár frá rýmingu í Grindavík: „Með mestu hamförum sem riðið hafa yfir Ísland“ Kom verðmætum fyrir í röngum bíl sem hvarf á brott Ár frá mestu hamförum síðari tíma og útboðshlé hjá Vegagerðinni Dó fjórum árum eftir að hún hvarf Stærsti skjálftinn við Öskju frá ársbyrjun 2022 Kyrrstaða í vegaframkvæmdum, sigur Trumps og kosningabaráttan framundan Allt of margir með hugann annars staðar í umferðinni Ætlar 1750 kílómetra á þrektækjum á einni viku í minningu vina Baráttan hafin á TikTok: Traktor í Skeifunni, kaldar kveðjur og endurkoma Engin miðlæg skráning slysa í ferðaþjónustu Yazan og fjölskylda leita að nýju húsnæði Úrbætur í kjölfar slyss á Breiðamerkurjökli og vikulöng þrekraun Grunaður um sölu fíkniefna og brot á útlendingalögum Missti stjórn á bílnum þegar klæðingin umvafði dekkin Lögreglan bannaði bjór á B5 Leikskólastarfsmenn í Hafnarfirði greiða atkvæði um verkfall Um 60 kennarar hjá Fræðsluneti Suðurlands Bein útsending: Sigmundur kynnir innihaldið Öryrkjar fá 1,7 skattfrjálsa milljarða Ætla ekki að slíta viðræðum Engin ákvörðun um hvalveiðar og maurasýrumengun á Bíldudal Kallar eftir sams konar úrræði og Breivik og árásarmaður hennar sæta Bjartsýn eftir fund í Virginíu vegna Söndru sem afplánar 37 ára dóm Helmingi þætti óeðlilegt ef Bjarni gæfi út hvalveiðileyfi Þúsund lítrar af sýru láku á Bíldudal Ríkisstjórnin bjó sjálf til flóttamannavandamál Tveir handteknir eftir hópslagsmál Mansalsmál Gríska hússins: Vann sjö daga í viku hverri og svaf í kjallaranum Sjá meira