Sagan um smáblómið eilífa Guðmundur Steingrímsson skrifar 18. júní 2018 07:00 Í miðjum fyrri hálfleik á Ísland – Argentína fór ég allt í einu að hlæja. Allan morguninn fram að leik hafði ég ekki verið með réttu ráði. Taugaspennan var yfirþyrmandi. Ég vissi ekki hvort ég ætti að sitja eða standa. Rétt fyrir leik spurði konan mín mig hvort ég væri ekki örugglega í lagi. „Jú, jú, jú,“ svaraði ég. „Ég er bara spenntur, þú veist. Allt í fína.“ Í miðjum fyrri hálfleik varð ég semsagt var við það að ég var svo spenntur að neðri kjálkinn á mér var farinn að titra. Þá fór ég að hlæja. Þetta var ekki heilbrigt. Þarna sat maður í sófa hjá vinafólki með gamlan Íslandstrefil um hálsinn og gat ekki stjórnað kjálkanum á sér út af stressi. Næsta skref hefði verið að ég missti stjórn á munnvatni. Líkaminn höndlar þetta varla. Ég veit um fólk sem missti stjórn á þvagi þegar Ísland mætti Englandi um árið og ég skil það vel.Hvað er í húfi? „Pabbi, hvað gerist ef við töpum?“ spurði níu ára sonur minn í upphafi leiks. Alltaf þurfa börn að spyrja erfiðustu spurninganna. Ég tafsaði á þessu. „Auðvitað gerist í sjálfu sér ekki neitt,“ muldraði ég. Það var ekki gott svar, eða til þess fallið að auka áhuga sonar míns á fótbolta. Ég bætti auðvitað við með tilheyrandi handahreyfingum að við þyrftum jú að vinna til þess að auka líkur okkar á því að komast upp úr riðlinum og þá þurfti ég að útskýra hvað riðill er, og þá var ég búinn að missa athyglina. Hvað gerist ef við töpum? Þetta er strembin spurning. Hvernig á að svara þessu? Af hverju er maður með titrandi kjálka af stressi út af einhverjum fótboltaleik? Ég ætla að svara þessu svona, sonur sæll. Taka tvö: Málið er, að það að vera Íslendingur er að mörgu leyti skrítinn díll. Við húkum hér á norðurhjara í skítaveðri mestmegnis, og myrkri. Við erum rosalega fá. Það er smá dýrmætt fyrir mann sem Íslending að umheimurinn fái að vita endrum og eins að við erum til, að við erum hérna og að við höfum eitthvað fram að færa. En þetta segir ekki allt. Við erum nefnilega líka sagnaþjóðin sem brennum fyrir það að segja öðrum sögur. Íslenska fótboltalandsliðið er saga. Hún er sagan um það hvernig litli aðilinn, sem fólk vanmetur og fáir búast við að geti nokkuð, er rosagóður og kemur veröldinni á óvart með snilli sinni, samvinnu, óttaleysi og trú. Það að litla Ísland komi á völlinn og skíttapi fyrir þeim stóra, það er leiðinleg saga. Það að Ísland vinni er skemmtileg saga. Það er saga sem getur kennt öðru fólki að það getur líka, þrátt fyrir að vera fyrirfram álitið lítið og vanmáttugt, náð markmiðum sínum og gert hið ómögulega. Íslensk saga Staðreyndin er þessi: Hannes Þór Halldórsson getur núna fundið sér bar hvar sem er í veröldinni, sest inn á hann og verið þar, í ókeypis mat og drykk hér eftir, safnað hári og skeggi og talað um það, aftur og aftur, þegar hann varði vítaspyrnuna frá Messi. Það myndi öllum finnast það skiljanlegt ef Hannes léti prenta út myndina af sér að verja í 3 metrum sinnum 7 og láta veggfóðra hana á svefnherbergisvegginn sinn. Það er rétt sem blaðamaður Guardian skrifaði: Barnabörnin hans og barnabarnabörnin hans eiga eftir að horfa á þetta á YouTube svo lengi sem YouTube verður til. Þetta er komið hjá gæjanum. Hann þarf ekki að gera meira. En þetta er önnur saga. Sagan sem maður tengir við er frábrugðin. Það sem er svo frábært við liðsmenn íslenska landsliðsins er það hversu æðrulausir þeir eru. Þeir afgreiða eitt verkefni og fara svo í næsta. Ekkert er óyfirstíganlegt. Ekkert er rosalegt. Það er enginn að fara yfir um. Mér finnst ég skynja í landsliðinu sama æðruleysið og Íslendingar hafa gripið til um aldir í viðureignum sínum við gereyðingarmátt náttúrunnar. Maður verður bara að synda í land. Maður verður bara að komast yfir þessa heiði í þessum byl. Maður verður bara að verja þetta víti. Smá kaffi á undan og molasykur. Á þennan hátt er þetta alíslensk saga upp á gamla móðinn. Svoleiðis saga á erindi við heiminn allan á þessu risastóra leiksviði sem HM er. Þetta er sagan um frumkraftinn og lífsbjörgina sem býr í litlu eilífðar smáblómi með titrandi tár í veröld stórra ógna. Löngunin til að upplifa þessa sögu, að þessi saga sé sögð með tilheyrandi hetjudáðum, er svo mikil og djúpstæð að kjálkinn á manni semsagt titrar. Og fólk pissar í sig. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Guðmundur Steingrímsson Mest lesið Kemur þín háskólagráða úr kornflakes pakka? Davíð Már Sigurðsson Skoðun Nei, það verður ekki að vera Ísrael, það er Ísrael Einar Ólafsson Skoðun Púslið sem passar ekki Ingibjörg Isaksen Skoðun Hinn óseðjandi Eiríkur Ólafsson Skoðun Þér er boðið með, kæri félagi Trausti Breiðfjörð Magnússon Skoðun Ef þið þurfið að segja upphátt að þið séuð ekki rasistar... Nichole Leigh Mosty Skoðun Íslenski fáninn fyrir samstöðu ekki mismunun Ása Berglind Hjálmarsdóttir Skoðun Jafnlaunabarnið og baðvatnið Helga Sigrún Harðardóttir Skoðun Á að leyfa eða halda áfram að banna? Sigurður G. Guðjónsson Skoðun Þéttari byggð: Hver nýtur ábatans — og hver borgar brúsann? Daði Freyr Ólafsson Skoðun Skoðun Skoðun Á að leyfa eða halda áfram að banna? Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Íslenski fáninn fyrir samstöðu ekki mismunun Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Jafnlaunabarnið og baðvatnið Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Þér er boðið með, kæri félagi Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Púslið sem passar ekki Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Nei, það verður ekki að vera Ísrael, það er Ísrael Einar Ólafsson skrifar Skoðun Kemur þín háskólagráða úr kornflakes pakka? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Hinn óseðjandi Eiríkur Ólafsson skrifar Skoðun Þéttari byggð: Hver nýtur ábatans — og hver borgar brúsann? Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz skrifar Skoðun Ef þið þurfið að segja upphátt að þið séuð ekki rasistar... Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Hugleiðingar og skoðanaskipti um rasisma og útlendingahatur Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun 56.000 krónur í vasa Kópavogsbúa Ásdís Kristjánsdóttir skrifar Skoðun NordAN: Vegið að norrænni forvarnarstefnu Siv Friðleifsdóttir skrifar Skoðun Af hverju byggjum við innan gróinna hverfa? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Er stríðsglæpamaður í rútunni? Ragnhildur Hólmgeirsdóttir, Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Til hamingju með sjómannadaginn Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Cardenas skrifar Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Bensínstöðvardíll og Birkimelur Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson skrifar Skoðun Gríðarlegir hagsmunir í húfi Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Skynsamleg forgangsröðun fjár Ragnhildur Jónsdóttir skrifar Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Að sameinast fjölskyldu sinni Guðrún Brynjólfsdóttir skrifar Skoðun Þögnin sem skapaði ótta – arfleifð Þórarins í Sameyki Sigríður Svanborgardóttir skrifar Sjá meira
Í miðjum fyrri hálfleik á Ísland – Argentína fór ég allt í einu að hlæja. Allan morguninn fram að leik hafði ég ekki verið með réttu ráði. Taugaspennan var yfirþyrmandi. Ég vissi ekki hvort ég ætti að sitja eða standa. Rétt fyrir leik spurði konan mín mig hvort ég væri ekki örugglega í lagi. „Jú, jú, jú,“ svaraði ég. „Ég er bara spenntur, þú veist. Allt í fína.“ Í miðjum fyrri hálfleik varð ég semsagt var við það að ég var svo spenntur að neðri kjálkinn á mér var farinn að titra. Þá fór ég að hlæja. Þetta var ekki heilbrigt. Þarna sat maður í sófa hjá vinafólki með gamlan Íslandstrefil um hálsinn og gat ekki stjórnað kjálkanum á sér út af stressi. Næsta skref hefði verið að ég missti stjórn á munnvatni. Líkaminn höndlar þetta varla. Ég veit um fólk sem missti stjórn á þvagi þegar Ísland mætti Englandi um árið og ég skil það vel.Hvað er í húfi? „Pabbi, hvað gerist ef við töpum?“ spurði níu ára sonur minn í upphafi leiks. Alltaf þurfa börn að spyrja erfiðustu spurninganna. Ég tafsaði á þessu. „Auðvitað gerist í sjálfu sér ekki neitt,“ muldraði ég. Það var ekki gott svar, eða til þess fallið að auka áhuga sonar míns á fótbolta. Ég bætti auðvitað við með tilheyrandi handahreyfingum að við þyrftum jú að vinna til þess að auka líkur okkar á því að komast upp úr riðlinum og þá þurfti ég að útskýra hvað riðill er, og þá var ég búinn að missa athyglina. Hvað gerist ef við töpum? Þetta er strembin spurning. Hvernig á að svara þessu? Af hverju er maður með titrandi kjálka af stressi út af einhverjum fótboltaleik? Ég ætla að svara þessu svona, sonur sæll. Taka tvö: Málið er, að það að vera Íslendingur er að mörgu leyti skrítinn díll. Við húkum hér á norðurhjara í skítaveðri mestmegnis, og myrkri. Við erum rosalega fá. Það er smá dýrmætt fyrir mann sem Íslending að umheimurinn fái að vita endrum og eins að við erum til, að við erum hérna og að við höfum eitthvað fram að færa. En þetta segir ekki allt. Við erum nefnilega líka sagnaþjóðin sem brennum fyrir það að segja öðrum sögur. Íslenska fótboltalandsliðið er saga. Hún er sagan um það hvernig litli aðilinn, sem fólk vanmetur og fáir búast við að geti nokkuð, er rosagóður og kemur veröldinni á óvart með snilli sinni, samvinnu, óttaleysi og trú. Það að litla Ísland komi á völlinn og skíttapi fyrir þeim stóra, það er leiðinleg saga. Það að Ísland vinni er skemmtileg saga. Það er saga sem getur kennt öðru fólki að það getur líka, þrátt fyrir að vera fyrirfram álitið lítið og vanmáttugt, náð markmiðum sínum og gert hið ómögulega. Íslensk saga Staðreyndin er þessi: Hannes Þór Halldórsson getur núna fundið sér bar hvar sem er í veröldinni, sest inn á hann og verið þar, í ókeypis mat og drykk hér eftir, safnað hári og skeggi og talað um það, aftur og aftur, þegar hann varði vítaspyrnuna frá Messi. Það myndi öllum finnast það skiljanlegt ef Hannes léti prenta út myndina af sér að verja í 3 metrum sinnum 7 og láta veggfóðra hana á svefnherbergisvegginn sinn. Það er rétt sem blaðamaður Guardian skrifaði: Barnabörnin hans og barnabarnabörnin hans eiga eftir að horfa á þetta á YouTube svo lengi sem YouTube verður til. Þetta er komið hjá gæjanum. Hann þarf ekki að gera meira. En þetta er önnur saga. Sagan sem maður tengir við er frábrugðin. Það sem er svo frábært við liðsmenn íslenska landsliðsins er það hversu æðrulausir þeir eru. Þeir afgreiða eitt verkefni og fara svo í næsta. Ekkert er óyfirstíganlegt. Ekkert er rosalegt. Það er enginn að fara yfir um. Mér finnst ég skynja í landsliðinu sama æðruleysið og Íslendingar hafa gripið til um aldir í viðureignum sínum við gereyðingarmátt náttúrunnar. Maður verður bara að synda í land. Maður verður bara að komast yfir þessa heiði í þessum byl. Maður verður bara að verja þetta víti. Smá kaffi á undan og molasykur. Á þennan hátt er þetta alíslensk saga upp á gamla móðinn. Svoleiðis saga á erindi við heiminn allan á þessu risastóra leiksviði sem HM er. Þetta er sagan um frumkraftinn og lífsbjörgina sem býr í litlu eilífðar smáblómi með titrandi tár í veröld stórra ógna. Löngunin til að upplifa þessa sögu, að þessi saga sé sögð með tilheyrandi hetjudáðum, er svo mikil og djúpstæð að kjálkinn á manni semsagt titrar. Og fólk pissar í sig.
Skoðun Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz skrifar
Skoðun Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar