Tölum um tryggingar - Viðbrögð við athugasemdum FÍB Katrín Júlíusdóttir skrifar 8. september 2021 08:00 Lítið er fjallað um efni og eðli trygginga á opinberum vettvangi þó við séum öll vel tryggð og njótum ríkrar tryggingaverndar hér á landi í samanburði við mörg önnur ríki. Reglulega birtist þó gagnrýni á tryggingafélögin vegna þess kostnaðar sem við berum vegna þeirrar tryggingaverndar sem við njótum. Verður þessi umfjöllun oft heldur einhliða því líkt og lífið sjálft er málið ekki eins einfalt og virðist í fyrstu. Framkvæmdastjóri FÍB birti nýverið grein þar sem hann fer hörðum orðum um meint okur tryggingafélaga. Þar er hoggið í sama knérunn og áður. Gífuryrði um okur og vafasama viðskiptahætti eru notuð og valdar tölur úr opinberum gögnum notaðar til að styðja við þær fullyrðingar. Við þessa framsetningu má gera nokkrar athugasemdir en ekki síður má ýmsu við hana bæta sem gefur neytendum fyllri mynd af umhverfi tryggingastarfsemi hér á landi. Hækkun launa hefur mikil áhrif Í áðurnefndri grein er gagnrýnt að iðgjöld bifreiðatrygginga í vísitölu neysluverðs hafi hækkað um 44% frá 2015 á meðan vísitala neysluverðs hafi einungis hækkað um 17% á sama tíma. Það er töluverð einföldun. Vísitala neysluverðs mælir breytingar á heildar verðlagi allra hluta í þjóðfélaginu og eðlilegt er að undirliðir þar breytist ekki með sama hætti og vísitalan sjálf. Í tilfelli tryggingafélaga skipta laun miklu máli þegar kemur að fjárhæð bótagreiðslna, þar sem laun eru lögð til grundvallar við mat á þeirri tryggingavernd. Á þessu tímabili sem framkvæmdastjóri FÍB tiltekur hafa laun hækkað um 69%. Þá má einnig benda á að viðgerðarkostnaður bifreiða hefur hækkað um 45% á sama tíma. Ekki er því einungis hægt að horfa til vísitölu neysluverðs þegar rýnt er í verðhækkanir tryggingafélaga, launaþróun á Íslandi skiptir hér gríðarmiklu máli. Heilbrigður rekstur – hagur neytenda Í greininni er kostnaður sagður hafa snarminnkað hjá tryggingafélögum og er það m.a. rökstutt með því að samsett hlutfall eins tryggingafélags hafi farið niður í 80% á einum ársfjórðungi. Sveiflur í samsettu hlutfalli tryggingafélaga eru engin nýlunda. Í tryggingaheiminum verður að horfa til lengri tíma enda ljóst að einstaka stórtjón geta valdið talsverðum sveiflum eins og dæmin sýna. Skýrari mynd fæst því með því að horfa yfir lengra tímabil þar sem samsett hlutfall tryggingafélaga getur sveiflast mjög mikið milli mánaða og ársfjórðunga. Einfalt meðaltal samsetts hlutfalls tryggingafélaganna á fyrri hluta ársins 2021 er 95%, en var 97% á árinu 2020. Það er mikilvægt fyrir tryggingafélög að halda þessu hlutfalli undir 100% svo tryggingareksturinn skili hagnaði því það þjónar hagsmunum neytenda betur til lengri tíma. Þegar litið er einungis til lögbundinna ökutækjatrygginga sést eins og SFF hefur áður bent á að ekki er um hagnað af þeirri starfsemi að ræða. Kostnaður af þeim var 107-110% af iðgjöldum á árunum 2017-2020, og var kostnaðurinn 106% af lögbundnum iðgjöldum á fyrsta fjórðungi ársins 2021. Sá mikli hagnaður tryggingafélaga á fyrri hluta ársins sem vísað er til í grein framkvæmdastjóra FÍB er að mestu til kominn vegna ávöxtunar fjárfestingareigna, þar hefur mikill uppgangur á hlutabréfamarkaði haft mest áhrif. Tryggingafélög geta ekki einungis treyst á slíkan hagnað heldur þarf einnig að hlúa að grunnrekstri til framtíðar. Háar bótagreiðslur fyrir minni líkamstjón Það er rétt að slysum fækkaði á árunum 2019 og 2020 líkt og tölur Samgöngustofu sýna. Ætla má að samdráttur í ferðaþjónustunni og fækkun ferðamanna hafi þar töluverð áhrif. Færri ferðmenn verða þess valdandi að slys og tjónagreiðslur lækka, en að sama skapi minnka iðgjöld tryggingafélaga. Einnig þarf að hafa í huga að kostnaður vegna skaðabótakrafna hefur farið hækkandi hjá félögunum. Hér á landi er gengið mun lengra í greiðslu bóta vegna minniháttar líkamstjóna en í nágrannaríkjum okkar. Sá þáttur vegur einna þyngst í þeim mun sem er á iðgjöldum vegna lögbundinna ökutækjatrygginga hérlendis og í nágrannaríkjum okkar. Í Danmörku eru til dæmis almennt ekki greiddar bætur vegna varanlegrar örorku ef hún er metin 15% eða lægri. Hér á landi eru ekkert slíkt gólf að finna í skaðabótalögum. Um 75% greiddra bóta vegna varanlegrar örorku eftir bílslys eru vegna líkamstjóna, sem metin eru til 15% varanlegrar örorku eða lægri. Það segir sig því sjálft að þessi eini þáttur hlýtur að vega þungt og skekkja allan samanburð. Guðmundur Sigurðsson lagaprófessor birti nýverið áhugaverðar niðurstöður rannsóknar sem sýna að á Íslandi sé verið að greiða bætur vegna minni háttar líkamstjóna af völdum ökutækja þrátt fyrir að fólk verði fyrir litlu sem engu fjártjóni. Ef sama fyrirkomulag væri hér á landi og í Danmörku er ljóst að forsendur gætu skapast fyrir lækkun iðgjalda lögbundinna ökutækjatrygginga. Grein Guðmundar Sigurðssonar: Ræðum leiðir! Á tryggingafélög eru settar auknar kvaðir hvað varðar fjárhagslegt heilbrigði af eftirlitsaðilum. Sú þróun að bankar og tryggingafélög sameinist er ekki ný af nálinni né sér íslenskt fyrirbæri. Burtséð frá því hvort slíkir samrunar séu hagkvæmir eður ei er mjög undarlegt af framkvæmdastjóra FÍB að reyna að gera slíka samruna tortryggilega. Ef hægt er að ná kostnaðarhagræði með samruna banka og tryggingafélags ætti FÍB að fagna þeirri þróun. Við hjá Samtökum fjármálafyrirtækja viljum gjarnan eiga efnisríkt samtal um það sem betur má fara í starfsumhverfi tryggingafélaga hér landi líkt og gildandi ákvæði skaðabótalaga. SFF og FÍB eru sammála því að ódýrari tryggingar eru eftirsóknarverðar og að það beri að vinna að því markmiði, það er allra hagur. Við köllum því eftir góðu samtali við FÍB og aðra talsmenn neytenda ásamt stjórnvöldum um raunhæfar leiðir að því markmiði. Höfundur er framkvæmdastjóri Samtaka fjármálafyrirtækja. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Katrín Júlíusdóttir Tryggingar Bílar Mest lesið Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Ekki mínir hagsmunir Berglind Hlín Baldursdóttir Skoðun Óásættanleg málsmeðferð Linda Íris Emilsdóttir,Katrín Oddsdóttir Skoðun Samþjöppunin hefur ekkert að gera með veiðigjöldin Sigurjón Þórðarson Skoðun Ætlar vinstri meirihlutinn að skila auðu? Þórdís Lóa Þórhalldóttir Skoðun Hörmulegur atburður í flugstöð Leifs Eiríkssonar Jón Pétursson Skoðun Æfðu þig í virkum og uppbyggilegum viðbrögðum Ingrid Kuhlman Skoðun Fjárfestavernd sem gengur of langt? Baldvin Ingi Sigurðsson Skoðun Aðför Vinnueftirlits að hagsmunum slasaðra. Steinar Harðarson Skoðun Dóru Björt svarað! Jón G. Hauksson Skoðun Skoðun Skoðun Dóru Björt svarað! Jón G. Hauksson skrifar Skoðun Ísland og hafið: viðbrögð við brotum Ísraels á alþjóðalögum Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Magnús Magnússon skrifar Skoðun Ekki mínir hagsmunir Berglind Hlín Baldursdóttir skrifar Skoðun Ætlar vinstri meirihlutinn að skila auðu? Þórdís Lóa Þórhalldóttir skrifar Skoðun Óásættanleg málsmeðferð Linda Íris Emilsdóttir,Katrín Oddsdóttir skrifar Skoðun Fjárfestavernd sem gengur of langt? Baldvin Ingi Sigurðsson skrifar Skoðun Æfðu þig í virkum og uppbyggilegum viðbrögðum Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Samþjöppunin hefur ekkert að gera með veiðigjöldin Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Aðför Vinnueftirlits að hagsmunum slasaðra. Steinar Harðarson skrifar Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Karlar, piltar og strákar Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Eiga ellilífeyrir og örorkubætur að fylgja launavísitölu? Haukur Arnþórsson skrifar Skoðun Ísland verður að vernda hafið og fiskimiðin frá námuvinnslu á hafsbotni Laura Sólveig Lefort Scheefer,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir,Belén García Ovide,Huld Hafliðadóttir skrifar Skoðun Nennið þið plís blessaða ríkisstjórn! Derek T. Allen skrifar Skoðun Ertu klár? Jakob Smári Magnússon skrifar Skoðun Kengúrur eða Þorskar: Hver forritar framtíð Íslands? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Börnin á Gaza eru ekki í fríi Bjarni Fritzson,Blær Guðmundsdóttir ,Elías Rúni Þorsteinsson,Elísabet Thoroddsen,Gunnar Helgason,Linda Ólafsdóttir,Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir,Yrsa Þöll Gylfadóttir skrifar Skoðun Mannréttindi fatlaðs fólks - orð og efndir Unnur Helga Óttarsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Brimrót og veðragnýr í alþjóðamálum Árni Þór Sigurðsson skrifar Skoðun Forstjórinn stígur fram Örn Pálsson skrifar Skoðun Lífsgæði íbúa Mosfellsbæjar skert Regína Ásvaldsdóttir skrifar Skoðun Lestur lykillinn að endurhæfingu? Hvað ef lestur væri lykillinn út? Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Tilvera okkar er undarlegt ferðalag Hópur meðlima No Borders skrifar Skoðun Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Það að þrá börn eða ekki Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Tímanna tákn? Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Hörmulegur atburður í flugstöð Leifs Eiríkssonar Jón Pétursson skrifar Skoðun Kvótaverð, veiðigjald, fjárfesting og arðsemi í sjávarútvegi Ásgeir Daníelsson skrifar Skoðun Getur Seljaskóli núna orðið símalaus skóli, Jóhanna? Kristín Jónsdóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og traust á raforkumarkaði Einar S Einarsson skrifar Sjá meira
Lítið er fjallað um efni og eðli trygginga á opinberum vettvangi þó við séum öll vel tryggð og njótum ríkrar tryggingaverndar hér á landi í samanburði við mörg önnur ríki. Reglulega birtist þó gagnrýni á tryggingafélögin vegna þess kostnaðar sem við berum vegna þeirrar tryggingaverndar sem við njótum. Verður þessi umfjöllun oft heldur einhliða því líkt og lífið sjálft er málið ekki eins einfalt og virðist í fyrstu. Framkvæmdastjóri FÍB birti nýverið grein þar sem hann fer hörðum orðum um meint okur tryggingafélaga. Þar er hoggið í sama knérunn og áður. Gífuryrði um okur og vafasama viðskiptahætti eru notuð og valdar tölur úr opinberum gögnum notaðar til að styðja við þær fullyrðingar. Við þessa framsetningu má gera nokkrar athugasemdir en ekki síður má ýmsu við hana bæta sem gefur neytendum fyllri mynd af umhverfi tryggingastarfsemi hér á landi. Hækkun launa hefur mikil áhrif Í áðurnefndri grein er gagnrýnt að iðgjöld bifreiðatrygginga í vísitölu neysluverðs hafi hækkað um 44% frá 2015 á meðan vísitala neysluverðs hafi einungis hækkað um 17% á sama tíma. Það er töluverð einföldun. Vísitala neysluverðs mælir breytingar á heildar verðlagi allra hluta í þjóðfélaginu og eðlilegt er að undirliðir þar breytist ekki með sama hætti og vísitalan sjálf. Í tilfelli tryggingafélaga skipta laun miklu máli þegar kemur að fjárhæð bótagreiðslna, þar sem laun eru lögð til grundvallar við mat á þeirri tryggingavernd. Á þessu tímabili sem framkvæmdastjóri FÍB tiltekur hafa laun hækkað um 69%. Þá má einnig benda á að viðgerðarkostnaður bifreiða hefur hækkað um 45% á sama tíma. Ekki er því einungis hægt að horfa til vísitölu neysluverðs þegar rýnt er í verðhækkanir tryggingafélaga, launaþróun á Íslandi skiptir hér gríðarmiklu máli. Heilbrigður rekstur – hagur neytenda Í greininni er kostnaður sagður hafa snarminnkað hjá tryggingafélögum og er það m.a. rökstutt með því að samsett hlutfall eins tryggingafélags hafi farið niður í 80% á einum ársfjórðungi. Sveiflur í samsettu hlutfalli tryggingafélaga eru engin nýlunda. Í tryggingaheiminum verður að horfa til lengri tíma enda ljóst að einstaka stórtjón geta valdið talsverðum sveiflum eins og dæmin sýna. Skýrari mynd fæst því með því að horfa yfir lengra tímabil þar sem samsett hlutfall tryggingafélaga getur sveiflast mjög mikið milli mánaða og ársfjórðunga. Einfalt meðaltal samsetts hlutfalls tryggingafélaganna á fyrri hluta ársins 2021 er 95%, en var 97% á árinu 2020. Það er mikilvægt fyrir tryggingafélög að halda þessu hlutfalli undir 100% svo tryggingareksturinn skili hagnaði því það þjónar hagsmunum neytenda betur til lengri tíma. Þegar litið er einungis til lögbundinna ökutækjatrygginga sést eins og SFF hefur áður bent á að ekki er um hagnað af þeirri starfsemi að ræða. Kostnaður af þeim var 107-110% af iðgjöldum á árunum 2017-2020, og var kostnaðurinn 106% af lögbundnum iðgjöldum á fyrsta fjórðungi ársins 2021. Sá mikli hagnaður tryggingafélaga á fyrri hluta ársins sem vísað er til í grein framkvæmdastjóra FÍB er að mestu til kominn vegna ávöxtunar fjárfestingareigna, þar hefur mikill uppgangur á hlutabréfamarkaði haft mest áhrif. Tryggingafélög geta ekki einungis treyst á slíkan hagnað heldur þarf einnig að hlúa að grunnrekstri til framtíðar. Háar bótagreiðslur fyrir minni líkamstjón Það er rétt að slysum fækkaði á árunum 2019 og 2020 líkt og tölur Samgöngustofu sýna. Ætla má að samdráttur í ferðaþjónustunni og fækkun ferðamanna hafi þar töluverð áhrif. Færri ferðmenn verða þess valdandi að slys og tjónagreiðslur lækka, en að sama skapi minnka iðgjöld tryggingafélaga. Einnig þarf að hafa í huga að kostnaður vegna skaðabótakrafna hefur farið hækkandi hjá félögunum. Hér á landi er gengið mun lengra í greiðslu bóta vegna minniháttar líkamstjóna en í nágrannaríkjum okkar. Sá þáttur vegur einna þyngst í þeim mun sem er á iðgjöldum vegna lögbundinna ökutækjatrygginga hérlendis og í nágrannaríkjum okkar. Í Danmörku eru til dæmis almennt ekki greiddar bætur vegna varanlegrar örorku ef hún er metin 15% eða lægri. Hér á landi eru ekkert slíkt gólf að finna í skaðabótalögum. Um 75% greiddra bóta vegna varanlegrar örorku eftir bílslys eru vegna líkamstjóna, sem metin eru til 15% varanlegrar örorku eða lægri. Það segir sig því sjálft að þessi eini þáttur hlýtur að vega þungt og skekkja allan samanburð. Guðmundur Sigurðsson lagaprófessor birti nýverið áhugaverðar niðurstöður rannsóknar sem sýna að á Íslandi sé verið að greiða bætur vegna minni háttar líkamstjóna af völdum ökutækja þrátt fyrir að fólk verði fyrir litlu sem engu fjártjóni. Ef sama fyrirkomulag væri hér á landi og í Danmörku er ljóst að forsendur gætu skapast fyrir lækkun iðgjalda lögbundinna ökutækjatrygginga. Grein Guðmundar Sigurðssonar: Ræðum leiðir! Á tryggingafélög eru settar auknar kvaðir hvað varðar fjárhagslegt heilbrigði af eftirlitsaðilum. Sú þróun að bankar og tryggingafélög sameinist er ekki ný af nálinni né sér íslenskt fyrirbæri. Burtséð frá því hvort slíkir samrunar séu hagkvæmir eður ei er mjög undarlegt af framkvæmdastjóra FÍB að reyna að gera slíka samruna tortryggilega. Ef hægt er að ná kostnaðarhagræði með samruna banka og tryggingafélags ætti FÍB að fagna þeirri þróun. Við hjá Samtökum fjármálafyrirtækja viljum gjarnan eiga efnisríkt samtal um það sem betur má fara í starfsumhverfi tryggingafélaga hér landi líkt og gildandi ákvæði skaðabótalaga. SFF og FÍB eru sammála því að ódýrari tryggingar eru eftirsóknarverðar og að það beri að vinna að því markmiði, það er allra hagur. Við köllum því eftir góðu samtali við FÍB og aðra talsmenn neytenda ásamt stjórnvöldum um raunhæfar leiðir að því markmiði. Höfundur er framkvæmdastjóri Samtaka fjármálafyrirtækja.
Skoðun Ísland og hafið: viðbrögð við brotum Ísraels á alþjóðalögum Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Magnús Magnússon skrifar
Skoðun Ísland verður að vernda hafið og fiskimiðin frá námuvinnslu á hafsbotni Laura Sólveig Lefort Scheefer,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir,Belén García Ovide,Huld Hafliðadóttir skrifar
Skoðun Börnin á Gaza eru ekki í fríi Bjarni Fritzson,Blær Guðmundsdóttir ,Elías Rúni Þorsteinsson,Elísabet Thoroddsen,Gunnar Helgason,Linda Ólafsdóttir,Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir,Yrsa Þöll Gylfadóttir skrifar
Skoðun Mannréttindi fatlaðs fólks - orð og efndir Unnur Helga Óttarsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Lestur lykillinn að endurhæfingu? Hvað ef lestur væri lykillinn út? Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar
Skoðun Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar