Bjöguð heimsmynd Pútíns Finnur Th. Eiríksson skrifar 24. febrúar 2023 07:00 Í dag er ár liðið frá innrás Vladimírs Pútíns í Úkraínu. Tæplega nítján þúsund almennra borgara hafa fallið.Yfir átta milljón flóttamanna eru á vergangi í Evrópu og heimili margra þeirra eru rústir einar.Breið samstaða Vesturlanda með Úkraínu er aðdáunarverð. Það er brýn nauðsyn að svara neyðarkalli úkraínsku þjóðarinnar. Engu að síður hefur ekki tekist að sannfæra alla um nauðsyn þess. Það vekur furðu mína að sjá Vesturlandabúa sem taka upp hanskann fyrir Pútín. Umræddir aðilar virðast hafa heldur lítið álit á eigin heimshluta og kvarta gjarnan undan vestrænni siðferðishnignun og skorti á tjáningarfrelsi. Vissulega eru Vesturlönd langt frá því að vera fullkomin. En hallist maður á sveif með Pútín hefur maður farið úr öskunni í eldinn. Það verður seint sagt að Pútín sé siðvandur málsvari tjáningarfrelsisins. Hann hefur stungið blaðamönnum í fangelsi, staðið fyrir ofsóknum gegn minnihlutahópum, látið eitra fyrir pólitískum andstæðingum sínum og bannað stjórnmálasamtök þeirra. Andvestrænar hugmyndir Völd Pútíns eru afar mikil og auðvitað mun hann ekki afsala sér þeim sjálfviljugur. Af þeim sökum lítur hann á lýðræðishefð Vesturlanda sem mikla ógn. Hann á einnig fjölda samlanda sem hafa horn í síðu Vesturlanda. Í Rússlandi hefur myndast frjór jarðvegur fyrir hugmyndir sem hafa skýr tengsl við rússneska yfirburðahyggju. Þar má til dæmis nefna undarlega kenningu þess efnis að rússneska sé í raun upprunalegt tungumál mannkyns. Önnur kenning af sama meiði er jafnvel enn undarlegri. Helsti talsmaður hennar er stærðfræðingurinn Anatoly Fomenko. Inntak kenningarinnar er að vestrænir sagnfræðingar hafi í meginatriðum skáldað mannkynssöguna. Fomenko heldur því fram að saga mannkyns hafi að mestu leyti átt sér stað í Rússlandi og grannríkjum þess. Auk þess fullyrðir hann að mannkynssagan nái einungis eitt þúsund ár aftur í tímann, heppilega um það leyti sem Rússar birtast fyrst í sagnfræðiheimildum. Ég endurtek: Samkvæmt kenningu Fomenkos átti öll mannkynssagan sér stað á einungis þúsund árum! Það þarf vart að taka fram að kenning Fomenkos byggir á falsvísindalegum rökum. Niðurstaðan er fyrir fram gefin og Fomenko notar rangtúlkuð, fölsuð og afbökuð sönnunargögn henni til stuðnings. Það er vissulega ómögulegt að fullyrða nokkuð um fjölda þeirra sem trúa þessari kenningu en eitt er víst, bækur Fomenkos hafa selst í milljónum eintaka. Að lokum má nefna eina kenningu til viðbótar sem endurspeglar rússneska yfirburðahyggju. Pútín og flokksbræður hans eru þeirrar skoðunar að Rússar séu „þríein þjóð“. Nánar tiltekið, að Úkraínumenn og Belarúsar séu ekki raunverulegar þjóðir, heldur nokkurs konar viðhengi við rússnesku þjóðina. Hugmyndin felur í sér skýra höfnun á sjálfsákvörðunarrétti Úkraínumanna og Belarúsa. Það er því lítil furða að Úkraínumenn hafi snúið baki við Pútín og stuðningsmönnum hans. Afnasistavæðing Pútín hefur ítrekað haft orð á því að markmið hans sé að „afnasistavæða“ Úkraínu. Þessi orðræða hefur raunar verið helsta átylla hans fyrir innrásarstríðinu. Þótt uppgangur nýnasisma í Evrópu sé vissulega áhyggjuefni kemur gagnrýni Pútíns úr hörðustu átt. Líkt og áður kom fram aðhyllist hann rússneska yfirburðahyggju. Hann hefur auk þess náin tengsl við hina alræmdu Wagner-herdeild (nefnd í höfuðið á eftirlætistónskáldi Hitlers) og hefur miklar mætur á þekktum öfgasinnuðum Gyðingahatara. Auðvitað er nýnasismi vandamál sem þarf að takast á við en væri þá ekki tilvalið að afnasistavæða Rússland áður en lengra er haldið? Lokaorð Nú gæti einhver sagt að það sé engin nýlunda að einræðisherra viðri ógeðfelldar skoðanir og taki siðlausar ákvarðanir. En Pútín hefur gengið lengra en nokkur einræðisherra í langan tíma. Hann hefur í raun gert Rússland útlægt í samfélagi þjóða. Tvö atriði ráða þar mestu. Í fyrsta lagi hefur Pútín innlimað yfirráðasvæði fullvalda ríkis. Í öðru lagi hefur hann hótað að beita kjarnavopnum. Ef alþjóðasamfélagið kæmi Pútín upp með þessa hegðun gæfi það stórhættulegt fordæmi. Það myndi greiða leiðina fyrir Kína, Íran og önnur alræðisríki að gera innrás í eigin grannríki. Með öryggi heimsbyggðarinnar að leiðarljósi er því algjört forgangsatriði að setja Pútín stólinn fyrir dyrnar. Höfundur er áhugamaður um alþjóðamál. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Finnur Thorlacius Eiríksson Innrás Rússa í Úkraínu Mest lesið Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens Skoðun Góðan daginn, ég ætla að fá … ENGLISH PLEASE! Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir Skoðun Þeir borga sem nota! Tómas Kristjánsson Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir Skoðun Veistu þitt skýjaspor? Hólmfríður Rut Einarsdóttir,Þóra Rut Jónsdóttir Skoðun Samkennd samfélags Guðrún Karls Helgudóttir Skoðun Skoðun Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Skoðun Öryggi byggir á mönnun og launum Jórunn Frímannsdóttir skrifar Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Mammon hefur náð lífeyrissjóðum á sitt band Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Forgangsorkan verður ekki skert Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir skrifar Skoðun „Við höfðum öll rangt fyrir okkur“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Íþróttahreyfingin og gerviverktaka Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Tölum um tilfinningar Amanda Ásdís Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Óttinn við íslensku rafkrónuna Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Áskorun til Sjúkratrygginga Íslands – hugsum í lausnum Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Afnemum launamisrétti Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Hvað hefur Ísland gert? Katla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar Skoðun Ýmislegt um rafmagnsbíla og reiðhjól Valur Elli Valsson skrifar Skoðun Taugatýpísk forréttindi Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Hver er ég og hvert er ég að fara? Ellý Tómasdóttir skrifar Skoðun Þeir borga sem nota! Tómas Kristjánsson skrifar Skoðun Að hjálpa fólki að standa á eigin fótum Jón Þór Kristjánsson skrifar Skoðun Samkennd samfélags Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun „Heimferða- og fylgdadeild“ Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Til varnar mennsku kúgarans Hans Alexander Margrétarson Hansen skrifar Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens skrifar Skoðun Engum til sóma Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Góðan daginn, ég ætla að fá … ENGLISH PLEASE! Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Sjá meira
Í dag er ár liðið frá innrás Vladimírs Pútíns í Úkraínu. Tæplega nítján þúsund almennra borgara hafa fallið.Yfir átta milljón flóttamanna eru á vergangi í Evrópu og heimili margra þeirra eru rústir einar.Breið samstaða Vesturlanda með Úkraínu er aðdáunarverð. Það er brýn nauðsyn að svara neyðarkalli úkraínsku þjóðarinnar. Engu að síður hefur ekki tekist að sannfæra alla um nauðsyn þess. Það vekur furðu mína að sjá Vesturlandabúa sem taka upp hanskann fyrir Pútín. Umræddir aðilar virðast hafa heldur lítið álit á eigin heimshluta og kvarta gjarnan undan vestrænni siðferðishnignun og skorti á tjáningarfrelsi. Vissulega eru Vesturlönd langt frá því að vera fullkomin. En hallist maður á sveif með Pútín hefur maður farið úr öskunni í eldinn. Það verður seint sagt að Pútín sé siðvandur málsvari tjáningarfrelsisins. Hann hefur stungið blaðamönnum í fangelsi, staðið fyrir ofsóknum gegn minnihlutahópum, látið eitra fyrir pólitískum andstæðingum sínum og bannað stjórnmálasamtök þeirra. Andvestrænar hugmyndir Völd Pútíns eru afar mikil og auðvitað mun hann ekki afsala sér þeim sjálfviljugur. Af þeim sökum lítur hann á lýðræðishefð Vesturlanda sem mikla ógn. Hann á einnig fjölda samlanda sem hafa horn í síðu Vesturlanda. Í Rússlandi hefur myndast frjór jarðvegur fyrir hugmyndir sem hafa skýr tengsl við rússneska yfirburðahyggju. Þar má til dæmis nefna undarlega kenningu þess efnis að rússneska sé í raun upprunalegt tungumál mannkyns. Önnur kenning af sama meiði er jafnvel enn undarlegri. Helsti talsmaður hennar er stærðfræðingurinn Anatoly Fomenko. Inntak kenningarinnar er að vestrænir sagnfræðingar hafi í meginatriðum skáldað mannkynssöguna. Fomenko heldur því fram að saga mannkyns hafi að mestu leyti átt sér stað í Rússlandi og grannríkjum þess. Auk þess fullyrðir hann að mannkynssagan nái einungis eitt þúsund ár aftur í tímann, heppilega um það leyti sem Rússar birtast fyrst í sagnfræðiheimildum. Ég endurtek: Samkvæmt kenningu Fomenkos átti öll mannkynssagan sér stað á einungis þúsund árum! Það þarf vart að taka fram að kenning Fomenkos byggir á falsvísindalegum rökum. Niðurstaðan er fyrir fram gefin og Fomenko notar rangtúlkuð, fölsuð og afbökuð sönnunargögn henni til stuðnings. Það er vissulega ómögulegt að fullyrða nokkuð um fjölda þeirra sem trúa þessari kenningu en eitt er víst, bækur Fomenkos hafa selst í milljónum eintaka. Að lokum má nefna eina kenningu til viðbótar sem endurspeglar rússneska yfirburðahyggju. Pútín og flokksbræður hans eru þeirrar skoðunar að Rússar séu „þríein þjóð“. Nánar tiltekið, að Úkraínumenn og Belarúsar séu ekki raunverulegar þjóðir, heldur nokkurs konar viðhengi við rússnesku þjóðina. Hugmyndin felur í sér skýra höfnun á sjálfsákvörðunarrétti Úkraínumanna og Belarúsa. Það er því lítil furða að Úkraínumenn hafi snúið baki við Pútín og stuðningsmönnum hans. Afnasistavæðing Pútín hefur ítrekað haft orð á því að markmið hans sé að „afnasistavæða“ Úkraínu. Þessi orðræða hefur raunar verið helsta átylla hans fyrir innrásarstríðinu. Þótt uppgangur nýnasisma í Evrópu sé vissulega áhyggjuefni kemur gagnrýni Pútíns úr hörðustu átt. Líkt og áður kom fram aðhyllist hann rússneska yfirburðahyggju. Hann hefur auk þess náin tengsl við hina alræmdu Wagner-herdeild (nefnd í höfuðið á eftirlætistónskáldi Hitlers) og hefur miklar mætur á þekktum öfgasinnuðum Gyðingahatara. Auðvitað er nýnasismi vandamál sem þarf að takast á við en væri þá ekki tilvalið að afnasistavæða Rússland áður en lengra er haldið? Lokaorð Nú gæti einhver sagt að það sé engin nýlunda að einræðisherra viðri ógeðfelldar skoðanir og taki siðlausar ákvarðanir. En Pútín hefur gengið lengra en nokkur einræðisherra í langan tíma. Hann hefur í raun gert Rússland útlægt í samfélagi þjóða. Tvö atriði ráða þar mestu. Í fyrsta lagi hefur Pútín innlimað yfirráðasvæði fullvalda ríkis. Í öðru lagi hefur hann hótað að beita kjarnavopnum. Ef alþjóðasamfélagið kæmi Pútín upp með þessa hegðun gæfi það stórhættulegt fordæmi. Það myndi greiða leiðina fyrir Kína, Íran og önnur alræðisríki að gera innrás í eigin grannríki. Með öryggi heimsbyggðarinnar að leiðarljósi er því algjört forgangsatriði að setja Pútín stólinn fyrir dyrnar. Höfundur er áhugamaður um alþjóðamál.
Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar
Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar