Steinunn Hödd Harðardóttir, þjóðgarðsvörður Vatnajökulsþjóðgarðs, sagði í viðtali við Vísi að gjaldtakan frestist fram í næstu viku vegna „örlítilla tafa á aðföngum í verkefnið og af því það tekur smá tíma að finna iðnaðarmenn“. Stefnt sé að því að hefja gjaldtökuna fyrir næstu helgi.
Hvað á þá eftir að gera fyrir gjaldtökuna?
„Myndavélar og gjaldvélar verða settar upp á miðvikudaginn þannig að vonandi á fimmtudag eða föstudag er hægt að keyra þetta af stað,“ sagði Steinunn um upphaf gjaldtökunnar í næstu viku.
Gjald verður innheimt með sama hætti og í Skaftafelli þar sem myndavélar mynda bílnúmer þeirra bíla sem koma inn á bílastæðin. Svo verður hægt að greiða þúsund króna gjaldið í greiðsluskýlum á aðalbílastæðinu við lónið eða með appi.
Stuttur fyrirvari vegna anna ráðuneytisins
Aðspurð út í gagnrýni fulltrúa ferðaþjónustunnar á stuttum fyrirvari fyrir gjaldtökuna sagði Steinunn að gjaldtaka hafi legið fyrir lengi og það væri helst önnum í ráðuneytinu að kenna að ferðaþjónustan vissi ekki af henni fyrr.
„Við erum búin að vera í góðu samtali við Samtök ferðaþjónustunnar síðustu mánuði. Vissulega fengu þau tilkynninguna með þriggja mánaða fyrirvara en þetta var búið að vera inni á borði Þjóðgarðsins síðan í nóvember og var sent inn til ráðuneytisins sem tillaga að breytingu í gjaldskrá í október í fyrra.“
„Þannig að þetta er nú kannski að hluta til vegna anna í ráðuneytinu,“ segir Steinunn um umhverfis- og loftslagsráðuneytið.
„Engu að síður hefur þetta staðið til í langan tíma þó ekki sé farið í þessar framkvæmdir fyrr en núna og við erum í samtali við ferðaþjónustuna núna um þessi mál. Auðvitað má fyrirvarinn alltaf vera lengri en svona er þetta bara stundum,“ segir hún.
„Þetta er gríðarlega dýrt í rekstri, þetta svæði, svo það er löngu tímabært að ráðast í framkvæmdir.“
Liggur fyrir hvernig peningurinn eigi að nýtast?
„Þessar tekjur mega bara fara í viðhald á þeirri þjónustu sem veitt er. Þessi gjöld fara í bílastæðin, salernin, viðveru landvarða og fræðslu og ýmislegt sem við kemur rekstri á svæðinu. Það er kominn tími á endurnýjun salernisaðstöðu og við erum stöðugt að vinna í því.“
Stuttur fyrirvari og röng aðferðarfræði
Jóhannes Þór Skúlason, framkvæmdastjóri Samtaka ferðaþjónustunnar gagnrýndi aðferðafræði yfirvalda við gjaldtökuna í færslu á Facebook í dag.
Þar sagði hann að þegar opinber gjaldtaka er sett á við ferðamannastaði séu tvenns konar sjónarmið sem ráði för, annars vegar álagsstýring og hins vegar tekjuöflun opinberra aðila. Þessu tvennu væri oft ruglað saman í umræðunni en gjaldtaka sé hvorki ávísun á stýringu, né öfugt.
Jóhannes sagði einnig að það væri í góðu lagi að ferðamenn greiði gjald fyrir þjónustu sem þeir njóta á ferðamannastöðum.
Hins vegar væru tvö lykilprinsipp brotin varðandi „skynsamlega gjaldtöku af ferðamönnum“. Annars vegar væri verið að rukka ferðamenn fyrir þjónustu sem væri ekki enn komin. Hins vegar væri fyrirvarinn alltof stuttur, aðeins þrír mánuðir.
Peningar hafi náð yfirhöndinni í stað skynsemi
Í samtali við Vísi sagði Jóhannes að þetta væri mál sem „stjórnvöld þurfa að horfa til í heild sinni og er hluti af því hvernig er ætlað að horfa til þess að skipuleggja og stýra ferðaþjónustu sem atvinnugrein inn í framtíðina.“
Ferðaþjónustan væri mjög sammála því að uppbygging við Jökulsárslón sé nauðsynleg en þá þurfi þeir sem komi á staðinn að vera að greiða fyrir þjónustu sem sé þegar á staðnum en ekki fyrir framtíðarþjónustu.
„Þegar einkaaðilar byggja upp ferðajónustu þá leggja þeir í fjárfestingu. Þeir byggja upp það sem þeir ætla að selja ferðamanninum og svo selja þeir það. Við teljum að ríkið eigi að hegða sér á sama hátt,“ sagði Jóhannes.
Jóhannes segir að þegar fyrirvarinn sé svo stuttur þá beinist gjaldið að röngum aðilum. Í stað þess að verða gjald fyrir ferðamenn sem koma til landsins verði þetta að skatti fyrir ferðaþjónustufyrirtæki. Ætli ríkið að ráðast í gjaldtöku verði að gera það með lengri fyrirvara og leggur hann til að minnsta kosti átján mánaða fyrirvara.
„Það er ráðherrans að sjá til þess að fyrirvarinn sé í lagi. Ég held einfaldlega að sjónarmið um að það vantaði peninga náð yfirhöndinni yfir það sem fólkið veit í Umhverfis- og loftslagsráðuneytinu, að það sé ekki skynsamleg að gera þetta með stuttum fyrirvara.“
