Þröng staða stjórnarflokkanna kalli fram átakavetur Vésteinn Örn Pétursson skrifar 29. júlí 2023 13:49 Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra, Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra og Sigurður Ingi Jóhannsson innviðaráðherra. Leiðtogar ríkisstjórnarflokkanna þriggja, sem nú stefnir í að takist harðar á en áður, með kosningar í huga. Það er þrátt fyrir að innan við tvö ár séu frá síðustu kosningum. Vísir/Vilhelm Stjórnmálafræðiprófessor segir stefna í átakavetur í íslenskum stjórnmálum, vegna fylgistaps ríkisstjórnarflokkanna. Ný könnun sýni ýktan mun á milli Samfylkingarinnar og Sjálfstæðisflokks, sem hefur ekki mælst með minna fylgi. Í könnun sem prósent framkvæmdi dagana 22. júní til 19. júlí mælist Samfylkingin langstærst flokka, með 27,4 prósent fylgi. Þar á eftir kemur Sjálfstæðisflokkurinn, með 16,1 prósent, en það er lægsta fylgi sem flokkurinn hefur mælst með. Stjórnmálafræðiprófessor segir könnunina sýna ýkta útgáfu af þeirri þróun sem verið hefur. Sjá einnig: Sjálfstæðisflokkurinn aldrei mælst með minna fylgi „Það er kannski erfitt að sjá fyrir að svona niðurstaða gæti komið út úr kosningum sjálfum. Ég hef nú ekki endilega trú á því,“ segir Eiríkur Bergmann, prófessor í stjórnmálafræði. Aðrar kannanir þurfi að staðfesta að munurinn á flokkunum tveimur sé jafn mikill og þarna, áður en hægt sé að slá nokkru föstu um það. Hinir ríkisstjórnarflokkarnir tveir mælast báðir með rúmlega sjö prósent fylgi. Ríkisstjórnin er þannig með rúmlega 30 prósent fylgi í könnuninni. Staða sem Eiríkur telur afar þrönga fyrir ríkisstjórnina. Eiríkur Bergmann segist telja að ríkisstjórnarflokkarnir reimi senn á sig kosningaskóna.Vísir/Vilhelm „Fylgisfall ríkisstjórnarflokkanna gerir það að verkum að þeir munu núna ólmast sem sjaldan fyrr, í því að reyna að klóra til baka það fylgi sem hefur tapast.“ Þannig megi gera ráð fyrir að ágreiningur og átök milli stjórnarflokkanna muni aukast þegar líður á haustið og upptaktur nýrrar kosningabaráttu fari að hefjast. Kosningahamur sé að færast á pólitíkina. „Þannig að það er í vændum, myndi ég halda, einhvers konar átakavetur í íslenskum stjórnmálum,“ segir Eiríkur. Engin stór mál á döfinni Ríkisstjórnin sé að mörgu leyti stjórn um ríkjandi ástand. „Ríkisstjórn sem er þetta breið, hún gerir ekki mjög afgerandi breytingar á samfélaginu. Það hefur sýnt sig að hún hefur ekki náð að berja í gegn einhverjum stórum breytingamálum. Raunar er það þannig að ríkisstjórnarflokkarnir þrír hafa stýrt sínum ráðuneytum hver fyrir sig, og ekki alltaf í mjög þéttu samráði við samstarfsflokkana,“ segir Eiríkur. Því búist hann ekki við því að stórar lagabreytingar verði gerðar það sem eftir lifir kjörtímabils. Hann á raunar von á því að minni mál geti orðið stjórninni meiri þrætuepli en áður. „Við vorum farin að sjá þetta fyrir allnokkru, að þau mál sem koma upp valda meiri ágreiningi milli flokkanna heldur en áður. Vegna þess að flokkarnir eru komnir með annað augað á komandi kosningar. Þá munu mál, jafnvel þó þau virðist léttvæg, valda meiri ágreiningi. Og það er vegna þessarar stöðu flokkanna, og þeir munu þá reyna að stilla sér fram í aðdraganda nýrra kosninga,“ segir Eiríkur. Áframhaldandi samstarf ekki spennandi Engin teikn séu þó á lofti um að stjórnin komi til með að falla. „Svo virðist sem allir þrír flokkarnir ætli sér að klára kjörtímabilið, en þegar styttist í annan endann þá er minni áhersla á samstarfið sem slíkt og meiri á sérkenni hvers flokks fyrir sig.“ Það eru innan við tvö ár frá kosningum, er þetta ekki heldur snemmt? „Jú, kannski að einhverju leyti. En eðli samstarfsins er þess háttar að flokkarnir þurfa að hugsa betur um framhaldið. Það er ekki mjög líklegt að þessi flokkar myndu vilja endurnýja þetta samstarf ef þeir hlytu fylgi til þess. Síðan er þetta líka bara tími kosninganna. Þær voru að hausti síðast, og það má mögulega gera ráð fyrir að þeim verði flýtt inn á vorið, þannig að þetta gæti orðið aðeins styttra kjörtímabil en strangt til tekið er gefið til kynna.“ Eiríkur segist þó ekki viss um að kosningunum verði flýtt. Það hljóti þó að koma til umræðu, þar sem kosningar að vori teljist almennt betri fyrir taktinn í stjórnmálunum. „Þannig að það getur verið að við séum að sjá fyrri upptakt að kosningum. En það er líka staða flokkanna, þessi ótrúlega þrönga staða sem þeir eru í, sem framkallar þetta.“ Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Sjálfstæðisflokkurinn Vinstri græn Framsóknarflokkurinn Mest lesið „Eins og að fá hnefahögg í andlitið“ Innlent Eygir vonarneista í fyrsta sinn í marga mánuði Innlent Íbúar mótmæla og vilja börn frekar en byggingu í Gunnarsbrekku Innlent Bílvelta í Kömbunum Innlent Segir dregið úr veiðum á grundvelli „Walt Disneylíffræði“ Innlent Sveitarstjórn reyni að skrá íbúa úr sveitarfélaginu og ógni grundvallarréttindum Innlent Kennir íslensku en fær ekki ríkisborgararétt að óbreyttu Innlent Gríðarlegur fjöldi á mótmælunum Þjóð gegn þjóðarmorði Innlent Lögregla kölluð til eftir að bremsuvírar voru klipptir á reiðhjólum barna Innlent Árborg girnist svæði Flóahrepps Innlent Fleiri fréttir Sóttu slasaðan ökumann við Surtshelli Gríðarlegur fjöldi á mótmælunum Þjóð gegn þjóðarmorði Tæpir sextíu þúsund fermetrar í eigu ríkisins standa tómir Kennir íslensku en fær ekki ríkisborgararétt að óbreyttu Tvöföldun erlendra fanga á fimm árum: „Þetta er auðvitað gríðarlega hátt hlutfall“ Nöfn myrtra barna verða lesin upp í sjö klukkustundir Eygir vonarneista í fyrsta sinn í marga mánuði Eygir vonarneista í fyrsta sinn og mótmæli um allt land Segir dregið úr veiðum á grundvelli „Walt Disneylíffræði“ Árborg girnist svæði Flóahrepps Sendu kæligáma til Úkraínu Langflestir lögreglumenn á Suðurnesjum Brunarústirnar fjarlægðar tveimur árum eftir brunann Íbúar mótmæla og vilja börn frekar en byggingu í Gunnarsbrekku Reyndi að stinga lögreglu af á buggy Bílvelta í Kömbunum „Eins og að fá hnefahögg í andlitið“ Sveitarstjórn reyni að skrá íbúa úr sveitarfélaginu og ógni grundvallarréttindum Skoða að efla geðheilbrigðisþjónustu á Austurlandi eftir röð áfalla Kjölur ekki á dagskrá Lögregla kölluð til eftir að bremsuvírar voru klipptir á reiðhjólum barna Fólk deili lyfseðlum og „míkródósi“: „Við getum ekki réttlætt þá meðferð“ Deila lyfseðlum fyrir þyngdarstjórnunarlyf og undankeppni HM hefst Starfsfólk Alcoa vilji setja fyrirtækinu mörk Lögregla hafi hlaupið á sig á Siglufirði: „Þetta eru einstök prúðmenni“ Ætla að rannsaka meint undirboð á kísilmálmi „Mér hefur aldrei verið sýnd jafn mikil vanvirðing“ Hélt eiginkonu og fimm börnum í heljargreipum Breyta Korpuskóla til að anna eftirspurn í Klettaskóla Vegabætur á Vestfjörðum opni tækifæri í vetrarferðamennsku Sjá meira
Í könnun sem prósent framkvæmdi dagana 22. júní til 19. júlí mælist Samfylkingin langstærst flokka, með 27,4 prósent fylgi. Þar á eftir kemur Sjálfstæðisflokkurinn, með 16,1 prósent, en það er lægsta fylgi sem flokkurinn hefur mælst með. Stjórnmálafræðiprófessor segir könnunina sýna ýkta útgáfu af þeirri þróun sem verið hefur. Sjá einnig: Sjálfstæðisflokkurinn aldrei mælst með minna fylgi „Það er kannski erfitt að sjá fyrir að svona niðurstaða gæti komið út úr kosningum sjálfum. Ég hef nú ekki endilega trú á því,“ segir Eiríkur Bergmann, prófessor í stjórnmálafræði. Aðrar kannanir þurfi að staðfesta að munurinn á flokkunum tveimur sé jafn mikill og þarna, áður en hægt sé að slá nokkru föstu um það. Hinir ríkisstjórnarflokkarnir tveir mælast báðir með rúmlega sjö prósent fylgi. Ríkisstjórnin er þannig með rúmlega 30 prósent fylgi í könnuninni. Staða sem Eiríkur telur afar þrönga fyrir ríkisstjórnina. Eiríkur Bergmann segist telja að ríkisstjórnarflokkarnir reimi senn á sig kosningaskóna.Vísir/Vilhelm „Fylgisfall ríkisstjórnarflokkanna gerir það að verkum að þeir munu núna ólmast sem sjaldan fyrr, í því að reyna að klóra til baka það fylgi sem hefur tapast.“ Þannig megi gera ráð fyrir að ágreiningur og átök milli stjórnarflokkanna muni aukast þegar líður á haustið og upptaktur nýrrar kosningabaráttu fari að hefjast. Kosningahamur sé að færast á pólitíkina. „Þannig að það er í vændum, myndi ég halda, einhvers konar átakavetur í íslenskum stjórnmálum,“ segir Eiríkur. Engin stór mál á döfinni Ríkisstjórnin sé að mörgu leyti stjórn um ríkjandi ástand. „Ríkisstjórn sem er þetta breið, hún gerir ekki mjög afgerandi breytingar á samfélaginu. Það hefur sýnt sig að hún hefur ekki náð að berja í gegn einhverjum stórum breytingamálum. Raunar er það þannig að ríkisstjórnarflokkarnir þrír hafa stýrt sínum ráðuneytum hver fyrir sig, og ekki alltaf í mjög þéttu samráði við samstarfsflokkana,“ segir Eiríkur. Því búist hann ekki við því að stórar lagabreytingar verði gerðar það sem eftir lifir kjörtímabils. Hann á raunar von á því að minni mál geti orðið stjórninni meiri þrætuepli en áður. „Við vorum farin að sjá þetta fyrir allnokkru, að þau mál sem koma upp valda meiri ágreiningi milli flokkanna heldur en áður. Vegna þess að flokkarnir eru komnir með annað augað á komandi kosningar. Þá munu mál, jafnvel þó þau virðist léttvæg, valda meiri ágreiningi. Og það er vegna þessarar stöðu flokkanna, og þeir munu þá reyna að stilla sér fram í aðdraganda nýrra kosninga,“ segir Eiríkur. Áframhaldandi samstarf ekki spennandi Engin teikn séu þó á lofti um að stjórnin komi til með að falla. „Svo virðist sem allir þrír flokkarnir ætli sér að klára kjörtímabilið, en þegar styttist í annan endann þá er minni áhersla á samstarfið sem slíkt og meiri á sérkenni hvers flokks fyrir sig.“ Það eru innan við tvö ár frá kosningum, er þetta ekki heldur snemmt? „Jú, kannski að einhverju leyti. En eðli samstarfsins er þess háttar að flokkarnir þurfa að hugsa betur um framhaldið. Það er ekki mjög líklegt að þessi flokkar myndu vilja endurnýja þetta samstarf ef þeir hlytu fylgi til þess. Síðan er þetta líka bara tími kosninganna. Þær voru að hausti síðast, og það má mögulega gera ráð fyrir að þeim verði flýtt inn á vorið, þannig að þetta gæti orðið aðeins styttra kjörtímabil en strangt til tekið er gefið til kynna.“ Eiríkur segist þó ekki viss um að kosningunum verði flýtt. Það hljóti þó að koma til umræðu, þar sem kosningar að vori teljist almennt betri fyrir taktinn í stjórnmálunum. „Þannig að það getur verið að við séum að sjá fyrri upptakt að kosningum. En það er líka staða flokkanna, þessi ótrúlega þrönga staða sem þeir eru í, sem framkallar þetta.“
Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Sjálfstæðisflokkurinn Vinstri græn Framsóknarflokkurinn Mest lesið „Eins og að fá hnefahögg í andlitið“ Innlent Eygir vonarneista í fyrsta sinn í marga mánuði Innlent Íbúar mótmæla og vilja börn frekar en byggingu í Gunnarsbrekku Innlent Bílvelta í Kömbunum Innlent Segir dregið úr veiðum á grundvelli „Walt Disneylíffræði“ Innlent Sveitarstjórn reyni að skrá íbúa úr sveitarfélaginu og ógni grundvallarréttindum Innlent Kennir íslensku en fær ekki ríkisborgararétt að óbreyttu Innlent Gríðarlegur fjöldi á mótmælunum Þjóð gegn þjóðarmorði Innlent Lögregla kölluð til eftir að bremsuvírar voru klipptir á reiðhjólum barna Innlent Árborg girnist svæði Flóahrepps Innlent Fleiri fréttir Sóttu slasaðan ökumann við Surtshelli Gríðarlegur fjöldi á mótmælunum Þjóð gegn þjóðarmorði Tæpir sextíu þúsund fermetrar í eigu ríkisins standa tómir Kennir íslensku en fær ekki ríkisborgararétt að óbreyttu Tvöföldun erlendra fanga á fimm árum: „Þetta er auðvitað gríðarlega hátt hlutfall“ Nöfn myrtra barna verða lesin upp í sjö klukkustundir Eygir vonarneista í fyrsta sinn í marga mánuði Eygir vonarneista í fyrsta sinn og mótmæli um allt land Segir dregið úr veiðum á grundvelli „Walt Disneylíffræði“ Árborg girnist svæði Flóahrepps Sendu kæligáma til Úkraínu Langflestir lögreglumenn á Suðurnesjum Brunarústirnar fjarlægðar tveimur árum eftir brunann Íbúar mótmæla og vilja börn frekar en byggingu í Gunnarsbrekku Reyndi að stinga lögreglu af á buggy Bílvelta í Kömbunum „Eins og að fá hnefahögg í andlitið“ Sveitarstjórn reyni að skrá íbúa úr sveitarfélaginu og ógni grundvallarréttindum Skoða að efla geðheilbrigðisþjónustu á Austurlandi eftir röð áfalla Kjölur ekki á dagskrá Lögregla kölluð til eftir að bremsuvírar voru klipptir á reiðhjólum barna Fólk deili lyfseðlum og „míkródósi“: „Við getum ekki réttlætt þá meðferð“ Deila lyfseðlum fyrir þyngdarstjórnunarlyf og undankeppni HM hefst Starfsfólk Alcoa vilji setja fyrirtækinu mörk Lögregla hafi hlaupið á sig á Siglufirði: „Þetta eru einstök prúðmenni“ Ætla að rannsaka meint undirboð á kísilmálmi „Mér hefur aldrei verið sýnd jafn mikil vanvirðing“ Hélt eiginkonu og fimm börnum í heljargreipum Breyta Korpuskóla til að anna eftirspurn í Klettaskóla Vegabætur á Vestfjörðum opni tækifæri í vetrarferðamennsku Sjá meira