Stærsti og elsti ísjaki heims á ferðinni Samúel Karl Ólason skrifar 26. nóvember 2023 10:05 Ísjakinn A23a hefur setið fastur í rúma þrjá áratugi en virðist nú laus. AP/Maxar Technologies Einn stærsti ísjaki heimsins og jafnvel sá elsti er á ferðinni í fyrsta sinn í rúma þrjá áratugi. Ísjakinn sem kallast A23a brotnaði frá Fichner-Ronne íshellunni árið 1986 en festist við botninn í Weddell-hafi. Um tíma var sovésk rannsóknarstöð á ísjakanum. Ísjakinn er um fjögur þúsund ferkílómetrar að stærð, sem samsvarar rúmlega hálfum Vatnajökli, sem er um 7.00 ferkílómetrar. Hann er talinn vera um billjón tonn að þyngd. Nú er A23a hinsvegar aftur laus og kominn á nokkurn hraða. Breskur vísindamaður sagði í viðtali við Reuters að fylgst væri náið með ísjakanum og að sjaldgæft væri að sjá svo stóra ísjaka á ferðinni. Að endingu er talið að ísjakinn muni hljóta sömu örlög og aðrir minni ísjakar sem brotna frá Suðurskautinu. Hann muni fljóta norður á bóginn þar til hafstraumarnir kringum Suðurskautið grípa hann og flytja hann norður á bóginn, þar sem ísjakinn mun bráðna. Talið er mögulegt að ísjakinn muni stranda við Suður-Georgíueyju en það gæti ógnað lífum milljóna sela, mörgæsa og fugla sem nota eyjuna og nærliggjandi sjó til að fjölga sér og afla sér fæðu. Oliver Marsh frá samtökunum Britich Antarctic Survey segir af sjaldgæft að svo stórir ísjakar hreyfist mikið. Þá sé óljóst af hverju A23a sé á ferðinni núna, eftir að hafa verið hreyfingarlaus í rúm þrjátíu ár. Líklegt sé að ísjakinn hafi lést og þannig losnað af sjávarbotninum. Hann segir mögulegt að ísjakinn muni brotna upp í smærri hluta, sem eru sömu örlög og annar risastór ísjaki hlaut árið 2020. Gerist það ekki gæti A23a rekið langt norður á bóginn og allt að ströndum Suður-Afríku. Suðurskautslandið Mest lesið Fengu tæpar fimm og sex milljónir króna í tvöföldum launagreiðslum Innlent Grímuklæddi maðurinn kúkaði aftur á bílinn Innlent Margir alvarlega slasaðir á skíðasvæði á Spáni Erlent Sagði nei við sölu Íslandsbanka en treystir ráðherra fullkomlega nú Innlent Viðbúin því að fylgjendum fækki í kjölfar TikTok-banns Innlent Finnst of langt gengið í glæpavæðingu í umfjöllun um Carbfix Innlent Undirbúa verkföll: „Þetta er ömurleg staða að svona skuli standa“ Innlent Snarpur skjálfti við Trölladyngju Innlent Hæstaréttardómarar skotnir til bana í Tehran Erlent Prófessorar íhuga verkfall: „40% akademísks starfsfólks í kulnun eða komin langt á leið“ Innlent Fleiri fréttir Margir alvarlega slasaðir á skíðasvæði á Spáni Þrír látnir eftir loftárás Rússa Hæstaréttardómarar skotnir til bana í Tehran Samþykktu vopnahlé en framtíðin óljós Innsetningarathöfnin verður innandyra í fyrsta sinn í fjörutíu ár Hæstiréttur veitir TikTok banninu blessun sína Ríkisstjórnin fundar um vopnahlé Deilur á þingi gætu komið niður á áherslum Trumps Styrkur gróðurhúsalofttegunda aldrei aukist eins hratt Andstaða gegn banni við hjónaböndum systkinabarna Mikið sjónarspil eftir að Starship sprakk „Kallaðu mig Meistara, þá fæ ég það“ Imran Khan í fjórtán ára fangelsi Ræddu í 45 mínútur um Grænland og dönsk fyrirtæki Hindranir úr vegi og vopnahlé yfirvofandi Segir samkomulagið standast og vopnahléið hefjist á sunnudag Fyrrverandi forsætisráðherra Finna fer fram á nálgunarbann Her Súdan í sókn gegn RSF og hermenn sakaðir um ódæði Hótar hörðum viðbrögðum hafi Rússar tekið Ástrala af lífi Rak formann mikilvægrar nefndar að beiðni Trumps Betri aðstæður næstu daga: Rúmlega tólf þúsund byggingar hafa brunnið Ný eldflaug Bezos náði á sporbraut í fyrstu tilraun Deila um ákvæði um fangaskipti Ráðleggja blóðtöku fyrir íbúa Jersey Áhrifavaldur ákærður fyrir að eitra fyrir barni sínu fyrir athygli Forsætisráðherrann fyrirskipar rannsókn á umdeildri auglýsingu Biden varar við fáveldi í Bandaríkjunum Hamas og Ísrael komast að samkomulagi um vopnahlé Sakar Rússa um skipulagningu hryðjuverka Óttast áhrif orðræðu Trumps á fjárfesta Sjá meira
Um tíma var sovésk rannsóknarstöð á ísjakanum. Ísjakinn er um fjögur þúsund ferkílómetrar að stærð, sem samsvarar rúmlega hálfum Vatnajökli, sem er um 7.00 ferkílómetrar. Hann er talinn vera um billjón tonn að þyngd. Nú er A23a hinsvegar aftur laus og kominn á nokkurn hraða. Breskur vísindamaður sagði í viðtali við Reuters að fylgst væri náið með ísjakanum og að sjaldgæft væri að sjá svo stóra ísjaka á ferðinni. Að endingu er talið að ísjakinn muni hljóta sömu örlög og aðrir minni ísjakar sem brotna frá Suðurskautinu. Hann muni fljóta norður á bóginn þar til hafstraumarnir kringum Suðurskautið grípa hann og flytja hann norður á bóginn, þar sem ísjakinn mun bráðna. Talið er mögulegt að ísjakinn muni stranda við Suður-Georgíueyju en það gæti ógnað lífum milljóna sela, mörgæsa og fugla sem nota eyjuna og nærliggjandi sjó til að fjölga sér og afla sér fæðu. Oliver Marsh frá samtökunum Britich Antarctic Survey segir af sjaldgæft að svo stórir ísjakar hreyfist mikið. Þá sé óljóst af hverju A23a sé á ferðinni núna, eftir að hafa verið hreyfingarlaus í rúm þrjátíu ár. Líklegt sé að ísjakinn hafi lést og þannig losnað af sjávarbotninum. Hann segir mögulegt að ísjakinn muni brotna upp í smærri hluta, sem eru sömu örlög og annar risastór ísjaki hlaut árið 2020. Gerist það ekki gæti A23a rekið langt norður á bóginn og allt að ströndum Suður-Afríku.
Suðurskautslandið Mest lesið Fengu tæpar fimm og sex milljónir króna í tvöföldum launagreiðslum Innlent Grímuklæddi maðurinn kúkaði aftur á bílinn Innlent Margir alvarlega slasaðir á skíðasvæði á Spáni Erlent Sagði nei við sölu Íslandsbanka en treystir ráðherra fullkomlega nú Innlent Viðbúin því að fylgjendum fækki í kjölfar TikTok-banns Innlent Finnst of langt gengið í glæpavæðingu í umfjöllun um Carbfix Innlent Undirbúa verkföll: „Þetta er ömurleg staða að svona skuli standa“ Innlent Snarpur skjálfti við Trölladyngju Innlent Hæstaréttardómarar skotnir til bana í Tehran Erlent Prófessorar íhuga verkfall: „40% akademísks starfsfólks í kulnun eða komin langt á leið“ Innlent Fleiri fréttir Margir alvarlega slasaðir á skíðasvæði á Spáni Þrír látnir eftir loftárás Rússa Hæstaréttardómarar skotnir til bana í Tehran Samþykktu vopnahlé en framtíðin óljós Innsetningarathöfnin verður innandyra í fyrsta sinn í fjörutíu ár Hæstiréttur veitir TikTok banninu blessun sína Ríkisstjórnin fundar um vopnahlé Deilur á þingi gætu komið niður á áherslum Trumps Styrkur gróðurhúsalofttegunda aldrei aukist eins hratt Andstaða gegn banni við hjónaböndum systkinabarna Mikið sjónarspil eftir að Starship sprakk „Kallaðu mig Meistara, þá fæ ég það“ Imran Khan í fjórtán ára fangelsi Ræddu í 45 mínútur um Grænland og dönsk fyrirtæki Hindranir úr vegi og vopnahlé yfirvofandi Segir samkomulagið standast og vopnahléið hefjist á sunnudag Fyrrverandi forsætisráðherra Finna fer fram á nálgunarbann Her Súdan í sókn gegn RSF og hermenn sakaðir um ódæði Hótar hörðum viðbrögðum hafi Rússar tekið Ástrala af lífi Rak formann mikilvægrar nefndar að beiðni Trumps Betri aðstæður næstu daga: Rúmlega tólf þúsund byggingar hafa brunnið Ný eldflaug Bezos náði á sporbraut í fyrstu tilraun Deila um ákvæði um fangaskipti Ráðleggja blóðtöku fyrir íbúa Jersey Áhrifavaldur ákærður fyrir að eitra fyrir barni sínu fyrir athygli Forsætisráðherrann fyrirskipar rannsókn á umdeildri auglýsingu Biden varar við fáveldi í Bandaríkjunum Hamas og Ísrael komast að samkomulagi um vopnahlé Sakar Rússa um skipulagningu hryðjuverka Óttast áhrif orðræðu Trumps á fjárfesta Sjá meira