Næststærstu lýðræðislegu kosningum heimsins lauk í kvöld þegar kjörstöðum var lokað á Ítalíu. Öll 27 aðildarríki Evrópusambandsins kusu til 720 sæta á Evrópuþinginu síðustu fjóra daga, langflest í dag.
Fyrir kosningarnar bentu flestar skoðanakannanir til þess að flokkum lengst til hægri myndi vaxa ásmegin á kostnað Evrópusinnaðra flokka á miðjunni, græningja og frjálslyndra. Strax á fimmtudag, þegar Hollendingar gengu fyrstir að kjörborðinu virtust þær spár ætla að raungerast. Þannig bætti fjarhægriflokkurinn PVV undir stjórn Geerts Wilders, sem vann sigur í þingkosningum í fyrra, langmestu við sig.
Ríkjandi öfl í Frakklandi og Þýskalandi í vanda
Í dag hélt sú þróun svo áfram þegar útgönguspár bentu til þess að flokkar Olafs Scholz Þýskalandskanslara annars vegar og Emmanuels Macron Frakklandsforseta hefðu goldið afhroð. Sósíaldemókratar Scholz töpuðu fjölda sæta til Íhaldsflokksins og öfgahægriflokksins Afd. Niðurstaðan var sú versta í sögu Sósíaldemókrata.
Þá dró heldur betur til tíðinda í kvöld þegar Macron tilkynnti að hann myndi rjúfa þing og boða til þingkosninga í Frakklandi vegna niðurstöðu Evrópuþingskosninganna. Öfgahægriflokkarnir franska Þjóðfylkingin, sem leiddur er af hinni umdeildu Marine Le Pen, og Reconquête, flokkur sjónvarpsmannsins fyrrverandi Eric Zemmour, höfðu þá mælst með samanlagt fjörutíu prósenta fylgi í útgönguspám.
Á Ítalíu naut flokkur Giorgiu Meloni forsætisráðherra mests fylgis. Flokkur hennar, Bræðralag Ítalíu, telst til flokka lengst til hægri.
Bandalag miðjumanna heldur meirihluta
Þrátt fyrir þennan uppgang öfgahægriflokkana bendir fyrsta spá um úrslitin, sem kynnt var í húsakynnum Evrópuþingsins í kvöld, til þess að bandalag miðjuflokka muni halda meirihluta sínum á þinginu.
Ríkisútvarpið greinir frá því að EPP (Kristilegir Demókratar) séu áfram stærsti flokkahópurinn á þinginu samkvæmt spánni, með 181 þingmann, tíu sætum meira en síðast. Jafnaðarmenn (S&D) fái 135 og Frjálslyndir (Renew Europe) 82, en tapi væntanlega um tuttugu sætum.
ID, hópur þjóðernissinnaðra hægri flokka bæti við sig þrettán sætum og ECR, hópur íhaldssamra endurbótasinna á hægri vængnum vinni tvö sæti.
Ursula von der Leyen væntanlega áfram forseti framkvæmdastjórnarinnar
Ursula von der Leyen, forseti framkvæmdastjórnar, sækist eftir öðru kjörtímabili en til þess þarf hún staðfestingu meirihluta þingsins. Hún varð fyrsti kvenforseti framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins í kjölfar síðustu kosninga árið 2019. Fyrir kosningarnar nú var tvísýnt að hún næði endurkjöri.
Miðað við fyrstu spá virðist hún munu ná atkvæðum einfalds meirihluta Evrópuþingmanna sem hún þarf til að vera áfram forseti framkvæmdastjórnarinnar.
Von der Leyen fagnaði niðurstöðum spánnar þegar hún ávarpaði stuðningsmenn Kristilegra demókrata í kvöld. Hún segir tíma til kominn að vinna með öðrum Evrópusinnuðum flokkum á þinginu og nefnir í því samhengi Jafnaðarmenn og Frjálslynda.
„Það eru róstusamir tímar í heiminum í kringum okkur. Öfl bæði að utan og að innan reyna að valda óstöðugleika í samfélagi okkar og veikja Evrópu. Við munum aldrei leyfa því að raungerast.“
