Lýðheilsa bænda Unnur Rán Reynisdóttir og Arnar Páll Gunnlaugsson skrifa 25. nóvember 2024 15:51 Bændastéttin er hópur sem hefur gleymst í umræðum um kjaramál. Bændur hafa líka alveg týnst hvað varðar lýðheilsumál, veikinda- og orlofsrétt. Við eigum öll að hafa rétt á því að lifa mannsæmandi lífi, geta framfleytt okkur og fjölskyldum okkar. Svo við tölum nú ekki um að geta brugðist við þeim áföllum sem kunna að koma upp á lífsleiðinni. Við höfum hvergi séð tímakaup bænda útreiknað, enda varla til sú stétt sem er jafn bundin sinni vinnu og bændur. Fólki verður tíðrætt um fæðuöryggi á Íslandi en hvað í raun er hið opinbera að gera til að styðja bændur í að tryggja það? Nýliðun í bændastéttinni er nánast engin og ríkið gerir sama og ekkert til þess að liðka fyrir henni. Rannsóknir hafa sýnt að tengsl eru á milli tekna, starfsaðstæðna og heilsu fólks. Þegar ungir bændur horfa upp á sligandi lánakjör, samkeppni um kaup á jörðum við auðmenn, ríki sem hlustar ekki á bændur sjálfa, algjört óöryggi hvað muni gerast ef bóndi veikist eða slasast sjáum við að staðan er ekki mjög spennandi fyrir unga fólkið. Á meðan fylgjumst við með stéttinni eldast og eldast. Það er í raun engin furða að meðalaldur bænda nálgast nú eftirlaunaaldurinn. Ríkið hefur ekki haft dug til að stíga inn í þá þróun að fjársterkir aðilar eru farnir að sanka að sér bújörðum á Íslandi. Þar þarf að setja skilyrði um búsetu og landbúnað á þeim jörðum sem eru seldar. Íslendingar virðast því ekki vera með neina langtímaáætlun í landbúnaðarmálum á meðan við horfum upp á stéttina eldast og deyja út. Dæmisaga um ósveigjanleika kerfisins; skattar voru hækkaðir hér á litaða olíu, þar sem hið opinbera er að flýta fyrir orkuskiptunum. Ríkið er greinilega að hugsa meira um grænþvott en raunverulegra hvata til umhverfis- og loftslagsverndar, þar sem það er ekki hægt að kaupa rafmagnsknúnar dráttarvélar í dag, svo dæmi séu nefnd. Með þessu er eingöngu verið að leggja auknar álögur og stein í götu bænda sem hafa enga aðstöðu til að taka þátt í orkuskiptum, hvað þetta varðar. Við heyrum út undan okkur og sjáum fréttir af því að bændur komast ekki í veikindaleyfi þrátt fyrir slys og jafnvel alvarlegan heilsubrest. Okkur þykir flestum eðlilegt og sanngjarnt að eiga veikindarétt í okkar vinnu en tryggingavernd er hvergi nærri nægjanleg til að bændur búi við almennilegt starfsöryggi. Bregðist heilsan þurfa maki eða börn bænda að vinna helmingi meira á búinu, þrátt fyrir þá staðreynd að sökum lágra launa sé þetta fólk þá þegar í annarri vinnu. Nú ef bóndinn á ekki nána aðstandendur sem geta hlaupið undir bagga með þeim, bitnar ástandið á búfénaði. En þessu er hægt að breyta og þessu þarf að breyta. Við viljum hafa öflugan landbúnað á Íslandi. Ekki viljum við selja allar jarðir erlendum auðkýfingum sem hafa engan áhuga á að stunda þar búskap. Eða er það kannski óopinber stefna stjórnvalda að á Íslandi verði ekki stundaður landbúnaður í nánustu framtíð? Innflutt matvæli þurfa eins og sakir standa ekki einu sinni að standast þær ströngu kröfur sem gerðar eru til matvælaöryggis og dýravelferðar í innlendri matvælaframleiðslu. Við erum á undarlegri vegferð í landbúnaðarmálum og þurfum að taka fast í stýrið nú þegar til að beygja af þessari leið. Það er nauðsynlegt að endurhugsa kerfið. Við þurfum að huga að lýðheilsu bænda. Í landbúnaðarstefnu Sósíalistaflokksins segir að bæta skuli kjör bænda og viðurkenna þá sem mikilvægan hluta framvarðarsveitar landsmanna sem þeir eru í raun. Sum nágrannaríki okkar huga betur að þessum málum og þaðan má fá hugmyndir, sumar jafnvel stórgóðar. Finnskir bændur eiga til dæmis rétt á 26 afleysingar dögum á ári, sem greidd eru af hinu opinbera. Það er einn liður í að huga að bættri heilsu bænda og betri vinnuaðstæðna. Það er öllum mikilvægt að sinna áhugamálum, sjálfsrækt og að komast frá vinnu reglulega. Einnig þarf að tryggja það að við slys og veikindi fái bændur tafarlaust afleysingu en ekki eftir 3 mánuði eða eftir þref við tryggingafélög. Við höfum reiknað út hvað slík þjónusta myndi kosta og það er álíka mikið og rennur frá íslenska ríkinu til trúmála á ári hverju. Aftur á móti mun þetta skila sér með bættri heilsu og velferð bænda og strax verður starfið mun álitlegra fyrir unga bændur. Þetta er þó ekki nóg, það er nauðsynlegt fyrir bændur að fá hagstæð lán, hvort sem er fyrir jarðarkaupum, framkvæmdum eða nýsköpun. Sósíalistaflokkurinn berst meðal annars fyrir því að stofnaður verði samfélagsbanki. Slíkur banki getur til dæmis gjörbreytt stöðunni á húsnæðismarkaði og það sama myndi eiga við um lán til jarðakaupa og framkvæmda. Samfélagsbankar eru ekki reknir í gróðaskyni, markmiðið er að notendurnir, almenningur á Íslandi, njóti góðs af. Þannig myndu lánakjör samfélagsbankans stórbæta lífsskilyrði bæði bænda og alls almennings á Íslandi. Það þarf að breyta lýðheilsumálum og lánakjörum bænda til að íslenskur landbúnaður dafni. Þar duga engar nýfrjálshyggju lausnir sem miða að því að bankar séu að stórgræða á lánveitingum til bænda. Hér þarf sósíalískar lausnir með heilsu og hag bænda í huga. Greinarhöfundar verma 1. og 3. Sæti á lista Sósíalistaflokksinns í Suðurkjördæmi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sósíalistaflokkurinn Suðurkjördæmi Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Mest lesið Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen Skoðun Halldór 27.03.2024 Halldór Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson Skoðun Skoðun Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall skrifar Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Græðgin í forgrunni Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Greiningar eða lausnir – hvort vegur þyngra? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sterk staða Hafnarfjarðar Orri Björnsson skrifar Skoðun Bless bless jafnlaunavottun Sigríður Margrét Oddsdóttir skrifar Skoðun Miðstýrt skólakerfi eða fjölbreytni með samræmdu gæðamati? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Veðmál barna – hættulegur leikur sem hægt er að stöðva Jóhann Steinar Ingimundarson skrifar Sjá meira
Bændastéttin er hópur sem hefur gleymst í umræðum um kjaramál. Bændur hafa líka alveg týnst hvað varðar lýðheilsumál, veikinda- og orlofsrétt. Við eigum öll að hafa rétt á því að lifa mannsæmandi lífi, geta framfleytt okkur og fjölskyldum okkar. Svo við tölum nú ekki um að geta brugðist við þeim áföllum sem kunna að koma upp á lífsleiðinni. Við höfum hvergi séð tímakaup bænda útreiknað, enda varla til sú stétt sem er jafn bundin sinni vinnu og bændur. Fólki verður tíðrætt um fæðuöryggi á Íslandi en hvað í raun er hið opinbera að gera til að styðja bændur í að tryggja það? Nýliðun í bændastéttinni er nánast engin og ríkið gerir sama og ekkert til þess að liðka fyrir henni. Rannsóknir hafa sýnt að tengsl eru á milli tekna, starfsaðstæðna og heilsu fólks. Þegar ungir bændur horfa upp á sligandi lánakjör, samkeppni um kaup á jörðum við auðmenn, ríki sem hlustar ekki á bændur sjálfa, algjört óöryggi hvað muni gerast ef bóndi veikist eða slasast sjáum við að staðan er ekki mjög spennandi fyrir unga fólkið. Á meðan fylgjumst við með stéttinni eldast og eldast. Það er í raun engin furða að meðalaldur bænda nálgast nú eftirlaunaaldurinn. Ríkið hefur ekki haft dug til að stíga inn í þá þróun að fjársterkir aðilar eru farnir að sanka að sér bújörðum á Íslandi. Þar þarf að setja skilyrði um búsetu og landbúnað á þeim jörðum sem eru seldar. Íslendingar virðast því ekki vera með neina langtímaáætlun í landbúnaðarmálum á meðan við horfum upp á stéttina eldast og deyja út. Dæmisaga um ósveigjanleika kerfisins; skattar voru hækkaðir hér á litaða olíu, þar sem hið opinbera er að flýta fyrir orkuskiptunum. Ríkið er greinilega að hugsa meira um grænþvott en raunverulegra hvata til umhverfis- og loftslagsverndar, þar sem það er ekki hægt að kaupa rafmagnsknúnar dráttarvélar í dag, svo dæmi séu nefnd. Með þessu er eingöngu verið að leggja auknar álögur og stein í götu bænda sem hafa enga aðstöðu til að taka þátt í orkuskiptum, hvað þetta varðar. Við heyrum út undan okkur og sjáum fréttir af því að bændur komast ekki í veikindaleyfi þrátt fyrir slys og jafnvel alvarlegan heilsubrest. Okkur þykir flestum eðlilegt og sanngjarnt að eiga veikindarétt í okkar vinnu en tryggingavernd er hvergi nærri nægjanleg til að bændur búi við almennilegt starfsöryggi. Bregðist heilsan þurfa maki eða börn bænda að vinna helmingi meira á búinu, þrátt fyrir þá staðreynd að sökum lágra launa sé þetta fólk þá þegar í annarri vinnu. Nú ef bóndinn á ekki nána aðstandendur sem geta hlaupið undir bagga með þeim, bitnar ástandið á búfénaði. En þessu er hægt að breyta og þessu þarf að breyta. Við viljum hafa öflugan landbúnað á Íslandi. Ekki viljum við selja allar jarðir erlendum auðkýfingum sem hafa engan áhuga á að stunda þar búskap. Eða er það kannski óopinber stefna stjórnvalda að á Íslandi verði ekki stundaður landbúnaður í nánustu framtíð? Innflutt matvæli þurfa eins og sakir standa ekki einu sinni að standast þær ströngu kröfur sem gerðar eru til matvælaöryggis og dýravelferðar í innlendri matvælaframleiðslu. Við erum á undarlegri vegferð í landbúnaðarmálum og þurfum að taka fast í stýrið nú þegar til að beygja af þessari leið. Það er nauðsynlegt að endurhugsa kerfið. Við þurfum að huga að lýðheilsu bænda. Í landbúnaðarstefnu Sósíalistaflokksins segir að bæta skuli kjör bænda og viðurkenna þá sem mikilvægan hluta framvarðarsveitar landsmanna sem þeir eru í raun. Sum nágrannaríki okkar huga betur að þessum málum og þaðan má fá hugmyndir, sumar jafnvel stórgóðar. Finnskir bændur eiga til dæmis rétt á 26 afleysingar dögum á ári, sem greidd eru af hinu opinbera. Það er einn liður í að huga að bættri heilsu bænda og betri vinnuaðstæðna. Það er öllum mikilvægt að sinna áhugamálum, sjálfsrækt og að komast frá vinnu reglulega. Einnig þarf að tryggja það að við slys og veikindi fái bændur tafarlaust afleysingu en ekki eftir 3 mánuði eða eftir þref við tryggingafélög. Við höfum reiknað út hvað slík þjónusta myndi kosta og það er álíka mikið og rennur frá íslenska ríkinu til trúmála á ári hverju. Aftur á móti mun þetta skila sér með bættri heilsu og velferð bænda og strax verður starfið mun álitlegra fyrir unga bændur. Þetta er þó ekki nóg, það er nauðsynlegt fyrir bændur að fá hagstæð lán, hvort sem er fyrir jarðarkaupum, framkvæmdum eða nýsköpun. Sósíalistaflokkurinn berst meðal annars fyrir því að stofnaður verði samfélagsbanki. Slíkur banki getur til dæmis gjörbreytt stöðunni á húsnæðismarkaði og það sama myndi eiga við um lán til jarðakaupa og framkvæmda. Samfélagsbankar eru ekki reknir í gróðaskyni, markmiðið er að notendurnir, almenningur á Íslandi, njóti góðs af. Þannig myndu lánakjör samfélagsbankans stórbæta lífsskilyrði bæði bænda og alls almennings á Íslandi. Það þarf að breyta lýðheilsumálum og lánakjörum bænda til að íslenskur landbúnaður dafni. Þar duga engar nýfrjálshyggju lausnir sem miða að því að bankar séu að stórgræða á lánveitingum til bænda. Hér þarf sósíalískar lausnir með heilsu og hag bænda í huga. Greinarhöfundar verma 1. og 3. Sæti á lista Sósíalistaflokksinns í Suðurkjördæmi.
Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar
Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar
Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar
Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun