Reykjavíkurflugvöllur, það er verið (reyna) að plata okkur Björn Leví Gunnarsson skrifar 10. febrúar 2025 13:01 Stór orð falla þessa dagana um öryggi sjúklinga sem þurfa mögulega að lenda á flugbraut sem er verið að loka vegna þess að einhver tré eru núna fyrir aðfluginu. Það er talað um að lögsækja fólk fyrir manndráp af gáleysi og hvaðeina. Áður en ég útskýri hvernig er verið að plata okkur þá er best að taka fram að ég hef fullan skilning á alvarleika málsins. Ég á bara mjög erfitt með ákveðna hræsni í þessu máli - að ýmsir sem hafa haft ákvörðunarvald í þessum málum sjái ekki bjálkann í eigin auga. Mínútur skipta máli Í umræðunni virðist mjög margt hverfast um mínúturnar sem skipta öllu máli til þess að koma sjúklingum undir læknishendur. Sérstaklega mínúturnar eftir að flugvél lendir í Reykjavík. Þar virðast mínúturnar sem sjúklingur þarf að þola til þess að bíða eftir og komast í flugvél skipta minna máli þó þær séu miklu fleiri. Í fyrirspurn til ráðherra um málið kom fram að: “meðalflutningstími frá upphafsstofnun til áfangastofnunar [er] 111 mínútur sem skiptast þannig að meðaltími í sjúkrabíl að flugvelli var 55 mínútur, meðalflugtími 41 mínúta og meðaltími í bíl frá flugvelli að áfangastað 15 mínútur.” Auðvitað skiptir hver mínúta máli, en það er afvegaleiðing að einblína á það hvort þessar 15 mínútur frá Reykjavíkurflugvelli séu 10 eða 20 í heildarsamhenginu. En það er einmitt það sem þetta snýst allt um, afvegleiðingu. Þannig er verið að plata okkur. En af því að við vitum að hver mínúta skiptir máli, þá virkar þessi afvegaleiðing mjög vel. Ef við ætlum að vera alveg heiðarleg í þessu og láta hverja mínútu skipta máli, í alvörunni, þá verðum við að skoða þetta mál í aðeins stærra samhengi. Stóra ákvörðunin Fyrir fáum árum var loksins ákveðið að byggja nýjan spítala við gömlu Hringbraut, eftir áratugarifrildi sem byrjaði á niðurstöðunni að það ætti frekar að byggja í Fossvogi en við Hringbraut, og helst einhversstaðar annarsstaðar. Ástæðan er mjög einföld og ætti að vera öllum jafn augljóst og að hver mínúta getur skipt máli, að aðgengi að Hringbraut er afskaplega lélegt. Svo lélegt að það kostar þó nokkuð margar mínútur í almennum sjúkraflutningum. Ef spítalinn hefði verið byggður nær Vesturlandsvegi, Suðurlandsvegi og Reykjanesbraut þá værum við að spara mjög margar mínútur í sjúkraflutningum frá fjölmennastu svæðum landsins. Jú, flutningstími vegna þeirra 863 sjúkraflugferða árið 2017 hefðu kannski verið um 5 mínútum lengri fyrir vikið. Á móti hefðu sparast mikið fleiri mínútur í þeim 28.166 ferðum sjúkrabíla á sama tíma. Þetta var stóra ákvörðunin sem þurfti að taka til þess að spara þessar mikilvægu mínútur - til þess að bjarga lífi fólks. Og þetta er í raun enn ákvörðun sem þarf að taka, fyrr en síðar. Raunverulega ástæðan? Fólk sem er að berjast fyrir því að Reykjavíkurflugvöllur sé í Vatnsmýrinni er ekki að berjast fyrir því út af öryggi sjúklinga, annars myndu þau berjast fyrir því að flytja spítalann á betri stað (og þá flugvöllinn með ef þær mínútur skipta í alvörunni svona miklu máli). Þau eru ekki að berjast fyrir staðsetningu flugvallarins út af því að flugvallarskilyrðin þar eru svo frábærlega betri en einhversstaðar annarsstaðar, annars myndu nokkrir metrar af trjám ekki muna svona miklu. Þau eru ekki að berjast fyrir staðsetningu flugvallarins af því að það myndi kosta svo mikið að byggja nýjan, annars myndu þau vilja færa hann vegna verðmætanna sem felast í landsvæðinu sem flugvöllurinn er á núna. Hvað þá? Er raunverulega ástæðan kannski bara af því að fólk vill geta lent í miðborg Reykjavíkur, miðborgarmegin við umferðarhnútinn við Lönguhlíð? Ég veit ekki hver alvöru ástæðan er, því allar aðrar ástæður ganga ekki upp við nánari skoðun. Heiðarleg og sanngjörn umræða? Ég held að fólk trúi í alvörunni að hver mínúta skipti máli og þar af leiðandi að flugvöllurinn þurfi að vera þar sem hann er til þess að mögulega bjarga lífi einhverra þeirra sem koma með sjúkraflugi. Ég held að fólk trúi því líka að sömu mínúturnar myndu bjarga lífi þeirra sem þurfa að komast á spítala með sjúkrabíl. Ég held líka að fólk hafi í alvörunni fórnað mínútunum sem myndu sparast fyrir sjúkrabílinn, með því að byggja spítalann þar sem verið er að byggja hann, til þess að geta haldið flugvellinum þar sem hann er - með þeim rökum að mínúturnar sem það tekur að koma fólki úr flugi á spítalann geti bjargað mannslífum. Í alvöru. Ég held að nýja spítalanum hafi verið valinn staður við Hringbraut til þess að hjálpa til við að halda flugvellinum í Vatnsmýri. Ég held að það hafi verið horft fram hjá þeim mínútum sem hefðu sparast í sjúkraflutningum með sjúkrabíl með því að hafa spítalann á betri stað. Ég get ekki komist að annarri niðurstöðu ef rökin um að mínúturnar skipti máli eiga að gilda - en mér þætti afskaplega vænt um ef fólk gæti útskýrt fyrir mér hvaða önnur rök vega meira hérna. Umræðan þarf nefnilega að vera heiðarleg og sanngjörn. Ég upplifi það ekki í umræðunni um Reykjavíkurflugvöll. Það eru einhverjar ástæður sem eru ekki tilteknar sem eru alvöru ástæðurnar fyrir því að halda flugvellinum í Vatnsmýri og ég held að fólk viti að það myndi enginn taka mark á þeim ástæðum ef þær væru sagðar upphátt. Þess vegna þarf að finna aðrar ástæður, eins og að hver mínúta skipti máli. En það er satt að hver mínúta skipti máli! Já. Ég er sammála því. Það þýðir að staðsetning nýja spítalans í mótsögn við að hver mínúta skipti máli - og af hverju erum við ekki brjáluð út af því? Af hverju erum við ekki að heimta að spítalinn verði færður? Allir sem koma með sjúkrabíl frá Vesturlandi, Suðurlandi og Reykjanesi myndu spara rosalega margar lífsbjargandi mínútur. Varla er það kostnaður sem kemur í veg fyrir þær framkvæmdir - því þá værum við að segja að kostnaðurinn skipti meira máli en lífsbjörgin, ekki satt? Hvað á þá að gera? Það á að byggja annan spítala á betri stað. Það er hægt að nota þann sem er verið að byggja núna sem borgarspítala. Það á að færa þennan blessaða flugvöll þannig að hann virki vel með nýjum spítala á nýjum stað. Það á að klippa nokkra sentímetra af þessum blessuðu trjám í Öskjuhlíðinni þannig að flugöryggi sé tryggt á meðan. En fjandinn hafi það, hættið að þrjóskast við að halda flugvellinum í Vatnsmýri, það er að kosta mannslíf að halda honum (og spítalanum) á því svæði. Höfundur er fyrrverandi þingmaður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Björn Leví Gunnarsson Reykjavíkurflugvöllur Reykjavík Mest lesið Öryggi og varnir Íslands Kristrún Frostadóttir,Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir,Inga Sæland Skoðun Staða þorpshálfvita er laus til umsóknar Jón Daníelsson Skoðun Auglýsingaskrum Landsvirkjunar Stefán Georgsson Skoðun Að reikna veiðigjald af raunverulegum aflaverðmætum Kristján Þórður Snæbjarnarson Skoðun Þegar Sjálfstæðisflokkurinn fann málbeinið sitt Ásta Guðrún Helgadóttir Skoðun Fréttir af baggavélum og lömbum Heiða Ingimarsdóttir Skoðun Takk Trump! Trausti Breiðfjörð Magnússon Skoðun Hvar er fyrirsjánaleikinn, forsætisráðherra? Monika Margrét Stefánsdóttir Skoðun Krossferðir - Íslamófóbía - Palestína Kristján Þór Sigurðsson Skoðun Frá Írak til Gaza: Hvað höfum við lært af lygunum og stríðsbröltinu? Helen Ólafsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Frá Írak til Gaza: Hvað höfum við lært af lygunum og stríðsbröltinu? Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Staða þorpshálfvita er laus til umsóknar Jón Daníelsson skrifar Skoðun Að reikna veiðigjald af raunverulegum aflaverðmætum Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Fréttir af baggavélum og lömbum Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Auglýsingaskrum Landsvirkjunar Stefán Georgsson skrifar Skoðun Öryggi og varnir Íslands Kristrún Frostadóttir,Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir,Inga Sæland skrifar Skoðun Takk Trump! Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Fíllinn á teikniborði Landsvirkjunar Soffía Sigurðardóttir skrifar Skoðun Tími til að staldra við Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Hvar er fyrirsjánaleikinn, forsætisráðherra? Monika Margrét Stefánsdóttir skrifar Skoðun 25 metrar í Fannborg Hákon Gunnarsson skrifar Skoðun Krossferðir - Íslamófóbía - Palestína Kristján Þór Sigurðsson skrifar Skoðun Gefum heimild fyrir kyrrð og kærleik Aðalheiður Mjöll Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Frumvarp til ólaga Jón Ásgeir Sigurvinsson skrifar Skoðun Hervirki í höfuðborg - Svefngenglar við stjórnvölinn Örn Sigurðsson skrifar Skoðun „Drifkraftur að óöryggi og óvissu“ Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Klerkaveldi, trú og stjórnmál Sigurður Árni Þórðarson skrifar Skoðun Stöðvum áætlanir um sjókvíaeldi í Eyjafirði! Harpa Barkardóttir skrifar Skoðun Gamla Reykjavíkurhöfn - Vesturbugt – ákall um nýtt skipulag Páll Jakob Líndal skrifar Skoðun Að elska sjálfan sig – lykill að heilbrigðu starfsumhverfi í leik- og grunnskólum Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar Skoðun Þegar Sjálfstæðisflokkurinn fann málbeinið sitt Ásta Guðrún Helgadóttir skrifar Skoðun Sex hlutir sem þú vissir ekki um húsnæðisfélög Björn Brynjúlfur Björnsson skrifar Skoðun Þegar hið óhugsanlega gerist Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Ábyrgð og ábyrgðarleysi Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Þegar óttinn er ekki sannur Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Fimm staðreyndir fyrir Gunnþór Ingvason Arnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Réttlæti byggir ekki á rangfærslum – svar við málflutningi þingflokksformanns Samfylkingar um veiðigjaldafrumvarpið Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Björgun hvala og orðræðan sem máli skiptir Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar Skoðun Ferðaleiðsögn í skjóli ábyrgðar – tími til kominn að endurhugsa nálgunina Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun Á flandri í klandri Jens Garðar Helgason skrifar Sjá meira
Stór orð falla þessa dagana um öryggi sjúklinga sem þurfa mögulega að lenda á flugbraut sem er verið að loka vegna þess að einhver tré eru núna fyrir aðfluginu. Það er talað um að lögsækja fólk fyrir manndráp af gáleysi og hvaðeina. Áður en ég útskýri hvernig er verið að plata okkur þá er best að taka fram að ég hef fullan skilning á alvarleika málsins. Ég á bara mjög erfitt með ákveðna hræsni í þessu máli - að ýmsir sem hafa haft ákvörðunarvald í þessum málum sjái ekki bjálkann í eigin auga. Mínútur skipta máli Í umræðunni virðist mjög margt hverfast um mínúturnar sem skipta öllu máli til þess að koma sjúklingum undir læknishendur. Sérstaklega mínúturnar eftir að flugvél lendir í Reykjavík. Þar virðast mínúturnar sem sjúklingur þarf að þola til þess að bíða eftir og komast í flugvél skipta minna máli þó þær séu miklu fleiri. Í fyrirspurn til ráðherra um málið kom fram að: “meðalflutningstími frá upphafsstofnun til áfangastofnunar [er] 111 mínútur sem skiptast þannig að meðaltími í sjúkrabíl að flugvelli var 55 mínútur, meðalflugtími 41 mínúta og meðaltími í bíl frá flugvelli að áfangastað 15 mínútur.” Auðvitað skiptir hver mínúta máli, en það er afvegaleiðing að einblína á það hvort þessar 15 mínútur frá Reykjavíkurflugvelli séu 10 eða 20 í heildarsamhenginu. En það er einmitt það sem þetta snýst allt um, afvegleiðingu. Þannig er verið að plata okkur. En af því að við vitum að hver mínúta skiptir máli, þá virkar þessi afvegaleiðing mjög vel. Ef við ætlum að vera alveg heiðarleg í þessu og láta hverja mínútu skipta máli, í alvörunni, þá verðum við að skoða þetta mál í aðeins stærra samhengi. Stóra ákvörðunin Fyrir fáum árum var loksins ákveðið að byggja nýjan spítala við gömlu Hringbraut, eftir áratugarifrildi sem byrjaði á niðurstöðunni að það ætti frekar að byggja í Fossvogi en við Hringbraut, og helst einhversstaðar annarsstaðar. Ástæðan er mjög einföld og ætti að vera öllum jafn augljóst og að hver mínúta getur skipt máli, að aðgengi að Hringbraut er afskaplega lélegt. Svo lélegt að það kostar þó nokkuð margar mínútur í almennum sjúkraflutningum. Ef spítalinn hefði verið byggður nær Vesturlandsvegi, Suðurlandsvegi og Reykjanesbraut þá værum við að spara mjög margar mínútur í sjúkraflutningum frá fjölmennastu svæðum landsins. Jú, flutningstími vegna þeirra 863 sjúkraflugferða árið 2017 hefðu kannski verið um 5 mínútum lengri fyrir vikið. Á móti hefðu sparast mikið fleiri mínútur í þeim 28.166 ferðum sjúkrabíla á sama tíma. Þetta var stóra ákvörðunin sem þurfti að taka til þess að spara þessar mikilvægu mínútur - til þess að bjarga lífi fólks. Og þetta er í raun enn ákvörðun sem þarf að taka, fyrr en síðar. Raunverulega ástæðan? Fólk sem er að berjast fyrir því að Reykjavíkurflugvöllur sé í Vatnsmýrinni er ekki að berjast fyrir því út af öryggi sjúklinga, annars myndu þau berjast fyrir því að flytja spítalann á betri stað (og þá flugvöllinn með ef þær mínútur skipta í alvörunni svona miklu máli). Þau eru ekki að berjast fyrir staðsetningu flugvallarins út af því að flugvallarskilyrðin þar eru svo frábærlega betri en einhversstaðar annarsstaðar, annars myndu nokkrir metrar af trjám ekki muna svona miklu. Þau eru ekki að berjast fyrir staðsetningu flugvallarins af því að það myndi kosta svo mikið að byggja nýjan, annars myndu þau vilja færa hann vegna verðmætanna sem felast í landsvæðinu sem flugvöllurinn er á núna. Hvað þá? Er raunverulega ástæðan kannski bara af því að fólk vill geta lent í miðborg Reykjavíkur, miðborgarmegin við umferðarhnútinn við Lönguhlíð? Ég veit ekki hver alvöru ástæðan er, því allar aðrar ástæður ganga ekki upp við nánari skoðun. Heiðarleg og sanngjörn umræða? Ég held að fólk trúi í alvörunni að hver mínúta skipti máli og þar af leiðandi að flugvöllurinn þurfi að vera þar sem hann er til þess að mögulega bjarga lífi einhverra þeirra sem koma með sjúkraflugi. Ég held að fólk trúi því líka að sömu mínúturnar myndu bjarga lífi þeirra sem þurfa að komast á spítala með sjúkrabíl. Ég held líka að fólk hafi í alvörunni fórnað mínútunum sem myndu sparast fyrir sjúkrabílinn, með því að byggja spítalann þar sem verið er að byggja hann, til þess að geta haldið flugvellinum þar sem hann er - með þeim rökum að mínúturnar sem það tekur að koma fólki úr flugi á spítalann geti bjargað mannslífum. Í alvöru. Ég held að nýja spítalanum hafi verið valinn staður við Hringbraut til þess að hjálpa til við að halda flugvellinum í Vatnsmýri. Ég held að það hafi verið horft fram hjá þeim mínútum sem hefðu sparast í sjúkraflutningum með sjúkrabíl með því að hafa spítalann á betri stað. Ég get ekki komist að annarri niðurstöðu ef rökin um að mínúturnar skipti máli eiga að gilda - en mér þætti afskaplega vænt um ef fólk gæti útskýrt fyrir mér hvaða önnur rök vega meira hérna. Umræðan þarf nefnilega að vera heiðarleg og sanngjörn. Ég upplifi það ekki í umræðunni um Reykjavíkurflugvöll. Það eru einhverjar ástæður sem eru ekki tilteknar sem eru alvöru ástæðurnar fyrir því að halda flugvellinum í Vatnsmýri og ég held að fólk viti að það myndi enginn taka mark á þeim ástæðum ef þær væru sagðar upphátt. Þess vegna þarf að finna aðrar ástæður, eins og að hver mínúta skipti máli. En það er satt að hver mínúta skipti máli! Já. Ég er sammála því. Það þýðir að staðsetning nýja spítalans í mótsögn við að hver mínúta skipti máli - og af hverju erum við ekki brjáluð út af því? Af hverju erum við ekki að heimta að spítalinn verði færður? Allir sem koma með sjúkrabíl frá Vesturlandi, Suðurlandi og Reykjanesi myndu spara rosalega margar lífsbjargandi mínútur. Varla er það kostnaður sem kemur í veg fyrir þær framkvæmdir - því þá værum við að segja að kostnaðurinn skipti meira máli en lífsbjörgin, ekki satt? Hvað á þá að gera? Það á að byggja annan spítala á betri stað. Það er hægt að nota þann sem er verið að byggja núna sem borgarspítala. Það á að færa þennan blessaða flugvöll þannig að hann virki vel með nýjum spítala á nýjum stað. Það á að klippa nokkra sentímetra af þessum blessuðu trjám í Öskjuhlíðinni þannig að flugöryggi sé tryggt á meðan. En fjandinn hafi það, hættið að þrjóskast við að halda flugvellinum í Vatnsmýri, það er að kosta mannslíf að halda honum (og spítalanum) á því svæði. Höfundur er fyrrverandi þingmaður.
Skoðun Frá Írak til Gaza: Hvað höfum við lært af lygunum og stríðsbröltinu? Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Öryggi og varnir Íslands Kristrún Frostadóttir,Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir,Inga Sæland skrifar
Skoðun Að elska sjálfan sig – lykill að heilbrigðu starfsumhverfi í leik- og grunnskólum Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar
Skoðun Réttlæti byggir ekki á rangfærslum – svar við málflutningi þingflokksformanns Samfylkingar um veiðigjaldafrumvarpið Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Björgun hvala og orðræðan sem máli skiptir Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar
Skoðun Ferðaleiðsögn í skjóli ábyrgðar – tími til kominn að endurhugsa nálgunina Guðmundur Björnsson skrifar