Reykurinn sást löngu fyrir brunann! Davíð Bergmann skrifar 26. febrúar 2025 10:01 Það hefur ekki tíðkast hér á landi að fólk sé dregið til ábyrgðar hjá því opinbera þegar það hefur gert upp á bak. Það sama fólk stendur næst fjárveitingavaldinu og ákvarðar hvað sé gert og þetta fólk er með hæstu launin af þeirri ástæðu að ábyrgðin er svo mikil hjá því fólki. En þegar til kastanna kemur eftir að hafa gert upp á bak situr það sem fastast í sínum stólum í fílabeinsturninum og bendir bara út og suður eins og í ævintýrinu um „Litlu gulu hænuna“ þar sem allir segja, „ekki ég!“ Þó svo að það hafi verið hægt að finna brunalyktina úr kerfinu löngu fyrir brunann á Stuðlum og það þarf ekki nema að horfa til Kveiksþáttarins á RÚV á síðasta ári til að sjá að reykurinn var þá þegar kominn upp vegna álags á starfseminni. Núna er staðan þannig að í málaflokki barna í vanda sem þurfa á meðferð á að halda er algjörlega óviðunandi, og hefur verið það lengi, og hver ber ábyrgð á því? Í mínum huga er það barna- og fjölskyldustofa og þeir æðstu yfirmenn sem innan þeirrar stofnunar starfa sem á að draga til ábyrgðar að mínu viti, enda hefur sú stofnun samkvæmt lögum eftirlit með meðferðarheimilunum landsins og hún hefur ekki sinnt því hlutverki nógu vel í gegnum árin eins og dæmin sýna svart á hvítu. Var sagt upp Ekki ætla ég heldur að fría fyrrverandi ríkisstjórn, hún ber heldur betur þá ábyrgð á því hvernig komið er fyrir þessum málaflokki með loforðaflaumi og innihaldslausu þvættingi og sér í lagi fyrrverandi ráðherra sem var yfir málaflokknum í það minnsta sjö ár. En fyrrverandi ráðherra fékk skellinn og honum var sagt upp og hann er horfinn af sjónarsviðinu frá þessum málaflokki og sem betur fer. Máli mínu til stuðnings vísa ég í loforðið um að byggja sérhæft meðferðarheimili í Garðabæ sem var ekkert annað en loftbóla þó svo að það hafi verið blásið til blaðamannafundar og haldin heilmikil flugeldasýning við undirskriftina. Það bólar ekkert á sérhæfða meðferðarheimilinu sem var skrifað undir 2018 milli Barnaverndarstofu, þáverandi Barnamálaráðherra og bæjarstjórnar Garðabæjar. Síðan var það leikritið sem var sett á svið að Skálatúni í Mosfellsbæ. Enn og aftur var blásið til mikillar flugeldasýningar enda voru bara nokkrar vikur í þingkosningar en þegar leiktjöldin voru dregin frá hrundi leikmyndin því heimilið uppfyllti ekki þá öryggisstaðla sem þarf til að það sé hægt að starfrækja starfsemina. Sérhæft meðferðarheimili Svo þetta að vista börn í óviðunandi fangaklefum í Hafnafirði og á sama tíma stendur fullbúið sérhæft meðferðarheimili í Skagafirði sem heitir Háholt tómt frá árinu 2017. Sjálfur sat ég í nefnd um unga afbrotamenn sem var á vegum þáverandi dómsmálaráðherra, þar sem ákveðið var að eitt pláss þar ætti að vera eyrnamerkt sem afplánunarúrræði fyrir börn innan sjálfræðisaldurs og það eru komin meira en 26 ár síðan það var. Og núna síðast var frétt um það að drengurinn sem stakk stúlkuna á menningarnótt hafi verið í samskiptum í gegnum samfélagsmiðla við aðalvitnið í því máli og sá drengur á að vera öryggisvistaður. Hvað verður það næst? Ég verð að koma því á framfæri að ég er alls ekki að tala um fólkið sem vinnur á gólfinu í þessu samhengi, sjálfur vann ég á Stuðlum í næstum 17 ár og ég veit að það fólk er þar fyrst og fremst af hugsjón og fær heldur ekkert um málin að segja þó að það vildi, þó svo að margir hafi margra tuga reynslu að baki og hafa jafnvel setið báðum megin við borðið. Ég fullyrði að sumir sem þar starfa myndu gera 100 sinnum meira gagn en þeir sem sitja í fílabeinsturninum núna og stjórna. Ég hef verið þeirra skoðunar að sérfræðivæðing og að sjúkdómamerkimiða börn sé einn helsti flöskuhálsinn í kerfinu og svarið er ekki alltaf að gefa pillu við vandanum. Það er alltof mikið af fólki sem telur sig vita betur af því að það hefur nagað blýanta í háskóla og þar af leiðandi hlustar það ekki á fólk sem hefur kannski reynslu af því að vera báðum megin við borðið, einfaldlega vegna þess að það hefur ekki nógu flott próf upp á vasann. Þarna er gjáin eins og á Þingvöllum eða Evrasíuflekinn. Það hefur verið lítill áhugi á að brúa hann. Sjálfur var ég olnbogabarn og sat fyrir framan alls konar sérfræðinga sem vissu „þetta allt saman“. Enginn af þessum sérfræðingum situr eftir í minningunni heldur eru það gamall bóndi og kona hans sem heyrðu mig og sáu. Þegar heimilin voru sem flest voru þau 9 um allt land þá voru íbúar landsins 100.000 færri en við erum í dag. Ef eitthvað, þá er þörfin meiri í dag og það ættu að vera að minnsta kosti 10 heimili hér á landi til að sinna þessum börnum ef við viljum kalla okkur velferðarsamfélag, en í dag eru þau bara tvö, annað er sérhannað fyrir stúlkur og hitt er varla starfhæft vegna brunans á Stuðlum og er núna komið undir þak fyrir náð og miskunn SÁÁ á Vogi. Það er mín skoðun að flöskuhálsinn séu ekki börnin heldur vanhæfir einstaklingar sem stjórna kerfinu. Það sama fólk ætti að segja sig frá verkefninu því þessir einstaklingar standa ekki undir þeirri ábyrgð sem þeim var treyst fyrir og það sanna þessi dæmi sem ég hef tíundað hér að framan og þetta klúður eitt og sér í Skálatúni ætti eitt og sér að vera nóg. Höfundur er áhugamaður um betra samfélag. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Davíð Bergmann Mest lesið Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson Skoðun Norska leiðin hefur gefist vel – í Póllandi Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Auðbeldi SFS Örn Bárður Jónsson Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson Skoðun Hvernig gerum við Grundarhverfi enn betra? Ævar Harðarson Skoðun Af hverju hræðist fólk kynjafræði? Eydís Ásbjörnsdóttir Skoðun Opið bréf til mennta- og barnamálaráðherra Gunnar Örn Vopnfjörð Þorsteinsson Skoðun Opið hús fyrir útvalda Björn Brynjúlfur Björnsson Skoðun Hópnauðganir/svartheimar! Davíð Bergmann Skoðun Af hverju er Framsóknarfólk hamingjusamast? Árelía Eydís Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Börn í skugga stríðs Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Opið bréf til mennta- og barnamálaráðherra Gunnar Örn Vopnfjörð Þorsteinsson skrifar Skoðun Hvernig gerum við Grundarhverfi enn betra? Ævar Harðarson skrifar Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson skrifar Skoðun Lausnin liggur fyrir – Landspítali þarf að stíga skrefið Sandra B. Franks skrifar Skoðun Auðbeldi SFS Örn Bárður Jónsson skrifar Skoðun Skjárinn og börnin Daðey Albertsdóttir,Silja Björk Egilsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun „Er stjúpmamma þín vond eins og í Öskubusku?“ Hafdís Bára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Af hverju er Framsóknarfólk hamingjusamast? Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Norska leiðin hefur gefist vel – í Póllandi Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Opið hús fyrir útvalda Björn Brynjúlfur Björnsson skrifar Skoðun Af hverju hræðist fólk kynjafræði? Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Hópnauðganir/svartheimar! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Valdið og samvinnuhugsjónin Kjartan Helgi Ólafsson skrifar Skoðun NPA breytti lífinu mínu Sveinbjörn Eggertsson skrifar Skoðun Hefur þú tilkynnt um ofbeldi gegn barni? Alfa Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Gildi kærleika og mannúðar Toshiki Toma skrifar Skoðun Hvernig tryggjum við samkeppnishæfni þjóðar? Jón Skafti Gestsson skrifar Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Flottu kjötauglýsingarnar í blöðunum... Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Grafarvogsgremjan Þorlákur Axel Jónsson skrifar Skoðun Er ég að svindla? – Um sambýli manns og gervigreindar í sköpun og þekkingu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Fjármögnuðu stríðsvél Rússlands Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugleiðingar á páskum Ámundi Loftsson skrifar Skoðun Gremjan í Grafarvogi Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson skrifar Skoðun Móttaka skemmtiferðaskipa - hlustað á íbúa Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar Skoðun Námsfærni nemenda í íslenskum skólum: Eigum við að lækka rána? Sigríður Ólafsdóttir skrifar Sjá meira
Það hefur ekki tíðkast hér á landi að fólk sé dregið til ábyrgðar hjá því opinbera þegar það hefur gert upp á bak. Það sama fólk stendur næst fjárveitingavaldinu og ákvarðar hvað sé gert og þetta fólk er með hæstu launin af þeirri ástæðu að ábyrgðin er svo mikil hjá því fólki. En þegar til kastanna kemur eftir að hafa gert upp á bak situr það sem fastast í sínum stólum í fílabeinsturninum og bendir bara út og suður eins og í ævintýrinu um „Litlu gulu hænuna“ þar sem allir segja, „ekki ég!“ Þó svo að það hafi verið hægt að finna brunalyktina úr kerfinu löngu fyrir brunann á Stuðlum og það þarf ekki nema að horfa til Kveiksþáttarins á RÚV á síðasta ári til að sjá að reykurinn var þá þegar kominn upp vegna álags á starfseminni. Núna er staðan þannig að í málaflokki barna í vanda sem þurfa á meðferð á að halda er algjörlega óviðunandi, og hefur verið það lengi, og hver ber ábyrgð á því? Í mínum huga er það barna- og fjölskyldustofa og þeir æðstu yfirmenn sem innan þeirrar stofnunar starfa sem á að draga til ábyrgðar að mínu viti, enda hefur sú stofnun samkvæmt lögum eftirlit með meðferðarheimilunum landsins og hún hefur ekki sinnt því hlutverki nógu vel í gegnum árin eins og dæmin sýna svart á hvítu. Var sagt upp Ekki ætla ég heldur að fría fyrrverandi ríkisstjórn, hún ber heldur betur þá ábyrgð á því hvernig komið er fyrir þessum málaflokki með loforðaflaumi og innihaldslausu þvættingi og sér í lagi fyrrverandi ráðherra sem var yfir málaflokknum í það minnsta sjö ár. En fyrrverandi ráðherra fékk skellinn og honum var sagt upp og hann er horfinn af sjónarsviðinu frá þessum málaflokki og sem betur fer. Máli mínu til stuðnings vísa ég í loforðið um að byggja sérhæft meðferðarheimili í Garðabæ sem var ekkert annað en loftbóla þó svo að það hafi verið blásið til blaðamannafundar og haldin heilmikil flugeldasýning við undirskriftina. Það bólar ekkert á sérhæfða meðferðarheimilinu sem var skrifað undir 2018 milli Barnaverndarstofu, þáverandi Barnamálaráðherra og bæjarstjórnar Garðabæjar. Síðan var það leikritið sem var sett á svið að Skálatúni í Mosfellsbæ. Enn og aftur var blásið til mikillar flugeldasýningar enda voru bara nokkrar vikur í þingkosningar en þegar leiktjöldin voru dregin frá hrundi leikmyndin því heimilið uppfyllti ekki þá öryggisstaðla sem þarf til að það sé hægt að starfrækja starfsemina. Sérhæft meðferðarheimili Svo þetta að vista börn í óviðunandi fangaklefum í Hafnafirði og á sama tíma stendur fullbúið sérhæft meðferðarheimili í Skagafirði sem heitir Háholt tómt frá árinu 2017. Sjálfur sat ég í nefnd um unga afbrotamenn sem var á vegum þáverandi dómsmálaráðherra, þar sem ákveðið var að eitt pláss þar ætti að vera eyrnamerkt sem afplánunarúrræði fyrir börn innan sjálfræðisaldurs og það eru komin meira en 26 ár síðan það var. Og núna síðast var frétt um það að drengurinn sem stakk stúlkuna á menningarnótt hafi verið í samskiptum í gegnum samfélagsmiðla við aðalvitnið í því máli og sá drengur á að vera öryggisvistaður. Hvað verður það næst? Ég verð að koma því á framfæri að ég er alls ekki að tala um fólkið sem vinnur á gólfinu í þessu samhengi, sjálfur vann ég á Stuðlum í næstum 17 ár og ég veit að það fólk er þar fyrst og fremst af hugsjón og fær heldur ekkert um málin að segja þó að það vildi, þó svo að margir hafi margra tuga reynslu að baki og hafa jafnvel setið báðum megin við borðið. Ég fullyrði að sumir sem þar starfa myndu gera 100 sinnum meira gagn en þeir sem sitja í fílabeinsturninum núna og stjórna. Ég hef verið þeirra skoðunar að sérfræðivæðing og að sjúkdómamerkimiða börn sé einn helsti flöskuhálsinn í kerfinu og svarið er ekki alltaf að gefa pillu við vandanum. Það er alltof mikið af fólki sem telur sig vita betur af því að það hefur nagað blýanta í háskóla og þar af leiðandi hlustar það ekki á fólk sem hefur kannski reynslu af því að vera báðum megin við borðið, einfaldlega vegna þess að það hefur ekki nógu flott próf upp á vasann. Þarna er gjáin eins og á Þingvöllum eða Evrasíuflekinn. Það hefur verið lítill áhugi á að brúa hann. Sjálfur var ég olnbogabarn og sat fyrir framan alls konar sérfræðinga sem vissu „þetta allt saman“. Enginn af þessum sérfræðingum situr eftir í minningunni heldur eru það gamall bóndi og kona hans sem heyrðu mig og sáu. Þegar heimilin voru sem flest voru þau 9 um allt land þá voru íbúar landsins 100.000 færri en við erum í dag. Ef eitthvað, þá er þörfin meiri í dag og það ættu að vera að minnsta kosti 10 heimili hér á landi til að sinna þessum börnum ef við viljum kalla okkur velferðarsamfélag, en í dag eru þau bara tvö, annað er sérhannað fyrir stúlkur og hitt er varla starfhæft vegna brunans á Stuðlum og er núna komið undir þak fyrir náð og miskunn SÁÁ á Vogi. Það er mín skoðun að flöskuhálsinn séu ekki börnin heldur vanhæfir einstaklingar sem stjórna kerfinu. Það sama fólk ætti að segja sig frá verkefninu því þessir einstaklingar standa ekki undir þeirri ábyrgð sem þeim var treyst fyrir og það sanna þessi dæmi sem ég hef tíundað hér að framan og þetta klúður eitt og sér í Skálatúni ætti eitt og sér að vera nóg. Höfundur er áhugamaður um betra samfélag.
Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson Skoðun
Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar
Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar
Skoðun Er ég að svindla? – Um sambýli manns og gervigreindar í sköpun og þekkingu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Skoðun Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson skrifar
Skoðun Námsfærni nemenda í íslenskum skólum: Eigum við að lækka rána? Sigríður Ólafsdóttir skrifar
Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson Skoðun