Versta sviðsmyndin sé að lenda á milli Evrópu og Bandaríkjanna í tollastríði Magnús Jochum Pálsson skrifar 27. mars 2025 09:13 Donald Trump Bandaríkjaforseti hefur hótað tollum á fjölda ríkja. Ursula von der Leyen, forseti framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins, hefur sagt að ESB muni vernda hagsmuni ríkja sinna. Getty Versta mögulega sviðsmyndin fyrir Ísland er að lenda á milli í tollastríði milli Bandaríkjanna og Evrópuríkja. Ólíklegt sé að hún raungerist en yfirvöld þurfi að gæta viðskiptahagsmuna bæði til austurs og vesturs og tryggja áframhaldandi greiðan aðgang að mörkuðum. Þetta kemur fram í greiningu Samtaka iðnaðarins (SI) á útflutningi Íslands og áhrifa sem mögulegt tollastríð gæti haft á hann. Donald Trump Bandaríkjaforseti hefur lýst yfir tollastríð og boðað eða lagt á tolla sem beinast gegn helstu viðskiptalöndum Bandaríkjanna, þar á meðal Kína, Evrópusambandinu, Mexíkó og Kanada. Tollarnir hafa beinst að fjölbreyttum vöruflokkum en einna helst áli og stáli. Nýjasta ákvörðun bandarískra yfirvalda er að setja 25 prósent toll á innfluttar bifreiðar. Sjá einnig: Hyggst leggja 25 prósent toll á allar innfluttar bifreiðar Mikill vöxtur hafi verið í útflutningi íslenskra iðnaðarvara til Bandaríkjanna á síðustu árum, samkvæmt greiningu SI. Því séu ríkir hagsmunir að áfram verði greiður aðgangur að þeim markaði. Samtökin telja óvíst hvort eða með hvaða hætti tollar verði lagðir á íslenskan útflutning. Versta hugsanlega sviðsmyndin, að Ísland verði á milli í tollastríði milli Bandaríkjanna og ríkja Evrópu, telst ólíkleg að mati SI en mikilvægt sé að stjórnvöld geri allt sem þau geti til að koma í veg fyrir sviðsmynd með því að tala máli Íslands. Evrópumarkaður langmikilvægastur fyrir Ísland „Heildarútflutningstekjur íslenska hagkerfisins voru 1.920 milljarðar króna á síðasta ári og var helmingur þess vöruútflutningur,“ segir í greiningu SI. Vöruútflutningurinn sé að mestu leyti bundinn við iðnað og sjávarútveg. Þá segir að stærsta útflutningsgreinin, iðnaður, hafi á síðasta ári aflaði 750 milljarða króna í útflutningstekjur. Það nemi 39 prósentum af heildarútflutningstekjum þjóðarbúsins. Þar að auki séu tvær af fjórum meginstoðum útflutnings innan iðnaðar, orkusækinn iðnaður og hugverkaiðnaður. Álver Norðuráls á Grundartangi.Landsvirkjun Stór hluti útflutnings sé útflutningur á áli og kísiljárni sem komi úr orkusæknum iðnaði. Útflutningur orkusækins iðnaðar hafi numið 442 milljörðum króna, 23 prósent af heildarútflutningi hagkerfisins, á síðasta ári. Þá hafi útflutningstekjur hugverkaiðnaðar numið 309 milljörðum, eða 16 prósent af heildarútflutningstekjum hagkerfisins, á síðasta ári. „Ef áætlanir fyrirtækja í greininni ganga eftir verður hún verðmætasta stoð útflutnings eftir fimm ár, þ.e. árið 2030,“ segir í greiningunni. Áhrif hugsanlegs tollastríðs ráðist af samsetningu utanríkisviðskipta en um sjötíu prósent af útflutningi íslensks iðnaðar eru vörur. Þar af sé Evrópumarkaður langmikilvægastur og Bandaríkjamarkaður næstmikilvægastur. Á síðasta ári voru fluttar iðnaðarvörur frá Íslandi til ríkja innan Evrópusambandsins fyrir 384 milljarða króna á síðasta ári. Þar helst séu ál og álvörur (293 milljarðar), tæki og vörur til lækninga (23 milljarðar) og kísiljárn (13 milljarðar króna). Útflutningur til Evrópulanda utan ESB á síðasta ári nam um 50 milljörðum króna en útflutningur til Bandaríkjanna nam 62 milljörðum. Þreföldun á fimm árum Þá segir í greiningunni að útflutningur iðnaðarvara til Bandaríkjanna hafi verið miklum vexti undanfarin ár. Á tveimur árum hafi hann tvöfaldast og ríflega þrefaldast á fimm árum. Á síðasta ári hafi verið fluttar iðnaðarvörur frá Íslandi til Bandaríkjanna fyrir 62 milljarða króna, samanborið við 31 milljarð króna árið 2022 og 19 milljarða króna árið 2020. Þar séu helst lækningavörur og -tæki (39 milljarðar) og kísiljárn (5 milljarðar). Þá kemur fram að í fyrra hafi verið meira flutt út af lækningavörum og -tækjum til Bandaríkjanna en af þorski. Útflutningur af slíkum vörum hafi verið í mestum vexti á því svæði síðustu misseri. Mörg fyrirtæki reiði sig á viðskipti á Bandaríkjamarkaði og því séu fyrir því að halda greiðum aðgangi að honum. „Til að draga úr neikvæðum áhrifum tollastefnu Bandaríkjanna þurfa íslensk stjórnvöld að beita virkri utanríkisstefnu sem miðar að því að halda greiðum aðgangi að mörkuðum og lágmarka áhrif þessa á íslenskan efnahag,“ segir í greiningunni. Skattar og tollar Bandaríkin Efnahagsmál Áliðnaður Evrópusambandið Mest lesið Elskar kaffi að ítölskum sið og línulega dagskrá Atvinnulíf Fyrsta íslenska grænkera ostagerðin í hættu Viðskipti innlent Hvar er opið um páskana? Neytendur Heimsskortur á pistasíum vegna Dúbaí-súkkulaðis Viðskipti erlent Plastkubbahús sem eru íslensk hönnun og framleiðsla Samstarf Systkinin öll verið forsetar: „Tvö félög, tvöfalt stuð!“ Atvinnulíf Ölgerðin ræður tvo markaðsstjóra Viðskipti innlent Hundurinn tannlaus og unglingarnir vaktir með diskaglamri Atvinnulíf Allri stjórn Landsvirkjunar skipt út Viðskipti innlent Boða alvöru breytingar í jafnréttismálum efnahags- og atvinnulífs Atvinnulíf Fleiri fréttir Ölgerðin ræður tvo markaðsstjóra Íslenskur kauphallarsjóður á markað í Bandaríkjunum Ekkert samtal í gangi milli stjórnvalda og sjávarútvegs VÍS opnar aftur skrifstofu á Akranesi KS fyrstir til að nýta sér nýja varaleið um gervihnetti Jón Guðni tekur við formennsku Algengast að óljósar starfslýsingar valdi togstreitu og gremju Sigurjón Örn tekur við af Sveini hjá Kletti „Þar skeikar milljörðum í vanmati ráðuneytisins“ Hætta við flug til Madeira, Pula, Düsseldorf og Hamborgar Allri stjórn Landsvirkjunar skipt út Um 80 prósent vilja að gjöld útgerða taki mið af raunverulegu aflaverðmæti Álögur ríkisins á bankana lendi að miklu leyti á almenningi Þriggja ára fangelsi og tveggja milljarða sekt Stofnandinn búinn að eignast Mandi á ný Matvælastofnun gerir ekki athugsemdir við kjötvinnslu í Álfabakka Íslandshótel taka að óbreyttu yfir rekstur Nordica og Natura Ánægjulegt að breið sátt liggi fyrir um uppgjör vegna ÍL-sjóðs Hafa samþykkt tillögu um uppgjör ríkisins á bréfum ÍL-sjóðs Icelandair skrúfar fyrir fría gosið Bein útsending: Ársfundur Seðlabankans Sýknaður í Ímon-málinu tíu árum seinna Bein útsending: Vorfundur RARIK - Hreyfum samfélagið til framtíðar Milljarðaafgangur og besta niðurstaðan í sautján ár Enginn sjái eftir því á dánarbeðinum að hafa ekki unnið meira Mögulega leikflétta og eða viðbrögð við lækkunum Miðlunarlónin standa öll mun betur en á horfðist Bein útsending: Hlýtur Carbfix Nýsköpunarverðlaun Norðurlandanna? Penninn leggst í miklar breytingar Ríflega tveggja milljarða afgangur á Akureyri Sjá meira
Þetta kemur fram í greiningu Samtaka iðnaðarins (SI) á útflutningi Íslands og áhrifa sem mögulegt tollastríð gæti haft á hann. Donald Trump Bandaríkjaforseti hefur lýst yfir tollastríð og boðað eða lagt á tolla sem beinast gegn helstu viðskiptalöndum Bandaríkjanna, þar á meðal Kína, Evrópusambandinu, Mexíkó og Kanada. Tollarnir hafa beinst að fjölbreyttum vöruflokkum en einna helst áli og stáli. Nýjasta ákvörðun bandarískra yfirvalda er að setja 25 prósent toll á innfluttar bifreiðar. Sjá einnig: Hyggst leggja 25 prósent toll á allar innfluttar bifreiðar Mikill vöxtur hafi verið í útflutningi íslenskra iðnaðarvara til Bandaríkjanna á síðustu árum, samkvæmt greiningu SI. Því séu ríkir hagsmunir að áfram verði greiður aðgangur að þeim markaði. Samtökin telja óvíst hvort eða með hvaða hætti tollar verði lagðir á íslenskan útflutning. Versta hugsanlega sviðsmyndin, að Ísland verði á milli í tollastríði milli Bandaríkjanna og ríkja Evrópu, telst ólíkleg að mati SI en mikilvægt sé að stjórnvöld geri allt sem þau geti til að koma í veg fyrir sviðsmynd með því að tala máli Íslands. Evrópumarkaður langmikilvægastur fyrir Ísland „Heildarútflutningstekjur íslenska hagkerfisins voru 1.920 milljarðar króna á síðasta ári og var helmingur þess vöruútflutningur,“ segir í greiningu SI. Vöruútflutningurinn sé að mestu leyti bundinn við iðnað og sjávarútveg. Þá segir að stærsta útflutningsgreinin, iðnaður, hafi á síðasta ári aflaði 750 milljarða króna í útflutningstekjur. Það nemi 39 prósentum af heildarútflutningstekjum þjóðarbúsins. Þar að auki séu tvær af fjórum meginstoðum útflutnings innan iðnaðar, orkusækinn iðnaður og hugverkaiðnaður. Álver Norðuráls á Grundartangi.Landsvirkjun Stór hluti útflutnings sé útflutningur á áli og kísiljárni sem komi úr orkusæknum iðnaði. Útflutningur orkusækins iðnaðar hafi numið 442 milljörðum króna, 23 prósent af heildarútflutningi hagkerfisins, á síðasta ári. Þá hafi útflutningstekjur hugverkaiðnaðar numið 309 milljörðum, eða 16 prósent af heildarútflutningstekjum hagkerfisins, á síðasta ári. „Ef áætlanir fyrirtækja í greininni ganga eftir verður hún verðmætasta stoð útflutnings eftir fimm ár, þ.e. árið 2030,“ segir í greiningunni. Áhrif hugsanlegs tollastríðs ráðist af samsetningu utanríkisviðskipta en um sjötíu prósent af útflutningi íslensks iðnaðar eru vörur. Þar af sé Evrópumarkaður langmikilvægastur og Bandaríkjamarkaður næstmikilvægastur. Á síðasta ári voru fluttar iðnaðarvörur frá Íslandi til ríkja innan Evrópusambandsins fyrir 384 milljarða króna á síðasta ári. Þar helst séu ál og álvörur (293 milljarðar), tæki og vörur til lækninga (23 milljarðar) og kísiljárn (13 milljarðar króna). Útflutningur til Evrópulanda utan ESB á síðasta ári nam um 50 milljörðum króna en útflutningur til Bandaríkjanna nam 62 milljörðum. Þreföldun á fimm árum Þá segir í greiningunni að útflutningur iðnaðarvara til Bandaríkjanna hafi verið miklum vexti undanfarin ár. Á tveimur árum hafi hann tvöfaldast og ríflega þrefaldast á fimm árum. Á síðasta ári hafi verið fluttar iðnaðarvörur frá Íslandi til Bandaríkjanna fyrir 62 milljarða króna, samanborið við 31 milljarð króna árið 2022 og 19 milljarða króna árið 2020. Þar séu helst lækningavörur og -tæki (39 milljarðar) og kísiljárn (5 milljarðar). Þá kemur fram að í fyrra hafi verið meira flutt út af lækningavörum og -tækjum til Bandaríkjanna en af þorski. Útflutningur af slíkum vörum hafi verið í mestum vexti á því svæði síðustu misseri. Mörg fyrirtæki reiði sig á viðskipti á Bandaríkjamarkaði og því séu fyrir því að halda greiðum aðgangi að honum. „Til að draga úr neikvæðum áhrifum tollastefnu Bandaríkjanna þurfa íslensk stjórnvöld að beita virkri utanríkisstefnu sem miðar að því að halda greiðum aðgangi að mörkuðum og lágmarka áhrif þessa á íslenskan efnahag,“ segir í greiningunni.
Skattar og tollar Bandaríkin Efnahagsmál Áliðnaður Evrópusambandið Mest lesið Elskar kaffi að ítölskum sið og línulega dagskrá Atvinnulíf Fyrsta íslenska grænkera ostagerðin í hættu Viðskipti innlent Hvar er opið um páskana? Neytendur Heimsskortur á pistasíum vegna Dúbaí-súkkulaðis Viðskipti erlent Plastkubbahús sem eru íslensk hönnun og framleiðsla Samstarf Systkinin öll verið forsetar: „Tvö félög, tvöfalt stuð!“ Atvinnulíf Ölgerðin ræður tvo markaðsstjóra Viðskipti innlent Hundurinn tannlaus og unglingarnir vaktir með diskaglamri Atvinnulíf Allri stjórn Landsvirkjunar skipt út Viðskipti innlent Boða alvöru breytingar í jafnréttismálum efnahags- og atvinnulífs Atvinnulíf Fleiri fréttir Ölgerðin ræður tvo markaðsstjóra Íslenskur kauphallarsjóður á markað í Bandaríkjunum Ekkert samtal í gangi milli stjórnvalda og sjávarútvegs VÍS opnar aftur skrifstofu á Akranesi KS fyrstir til að nýta sér nýja varaleið um gervihnetti Jón Guðni tekur við formennsku Algengast að óljósar starfslýsingar valdi togstreitu og gremju Sigurjón Örn tekur við af Sveini hjá Kletti „Þar skeikar milljörðum í vanmati ráðuneytisins“ Hætta við flug til Madeira, Pula, Düsseldorf og Hamborgar Allri stjórn Landsvirkjunar skipt út Um 80 prósent vilja að gjöld útgerða taki mið af raunverulegu aflaverðmæti Álögur ríkisins á bankana lendi að miklu leyti á almenningi Þriggja ára fangelsi og tveggja milljarða sekt Stofnandinn búinn að eignast Mandi á ný Matvælastofnun gerir ekki athugsemdir við kjötvinnslu í Álfabakka Íslandshótel taka að óbreyttu yfir rekstur Nordica og Natura Ánægjulegt að breið sátt liggi fyrir um uppgjör vegna ÍL-sjóðs Hafa samþykkt tillögu um uppgjör ríkisins á bréfum ÍL-sjóðs Icelandair skrúfar fyrir fría gosið Bein útsending: Ársfundur Seðlabankans Sýknaður í Ímon-málinu tíu árum seinna Bein útsending: Vorfundur RARIK - Hreyfum samfélagið til framtíðar Milljarðaafgangur og besta niðurstaðan í sautján ár Enginn sjái eftir því á dánarbeðinum að hafa ekki unnið meira Mögulega leikflétta og eða viðbrögð við lækkunum Miðlunarlónin standa öll mun betur en á horfðist Bein útsending: Hlýtur Carbfix Nýsköpunarverðlaun Norðurlandanna? Penninn leggst í miklar breytingar Ríflega tveggja milljarða afgangur á Akureyri Sjá meira