Skapandi framtíð – forvarnir og félagsstarf í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen skrifar 19. júní 2025 10:32 Íslensk ungmenni eru í meginatriðum ekki frábrugðin jafnöldrum sínum annars staðar í heiminum, né eru þau í grundvallaratriðum ólík fyrri kynslóðum. Í gegnum tíðina hefur hver kynslóð horft gagnrýnið á þá næstu og haft áhyggjur af samfélagsbreytingum og áhrifum þeirra á lífsstíl og gildi ungs fólks. Þrátt fyrir slíkar áhyggjur eru viðfangsefni ungmenna alltaf í þróun og endurspegla tíðarandann hverju sinni. Rannsóknir sýna að umræðuefni og áherslur gagnvart ungmennum hafa þróast verulega á síðustu árum. Fyrir tiltölulega skömmu þótti óalgengt að sveitarfélög eða stjórnvöld hefðu skýra forvarnarstefnu. Málefni eins og geðheilbrigði, líðan og félagslegar áskoranir voru lítið rædd og aðgengi að viðeigandi stuðningi takmarkað. Í dag er viðurkenning á mikilvægi forvarna orðin útbreidd. Sérstaklega er lögð áhersla á ungmenni sem eru í mótunarferli þar sem ákvarðanir og aðstæður geta haft langvarandi áhrif á framtíð þeirra. Forvarnir snúast um að draga úr áhættuhegðun, efla jákvæða þátttöku og skapa tækifæri til að stuðla að heilsusamlegum og uppbyggilegum lífsstíl. Þótt foreldrar beri mikla ábyrgð á velferð barna sinna, þá liggur einnig ríkur þáttur ábyrgðar hjá sveitarfélögum. Í skýrslu sem Samtök sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu létu vinna nýverið, kemur skýrt fram að ungmenni óska eftir aukinni fræðslu, námskeiðum í tengslum við atvinnuleit, bættri sálfræðiþjónustu og fjölbreyttari möguleikum til félagslegrar þátttöku og sköpunar. Forvarnir felast ekki einungis í íþróttaiðkun heldur í því að styðja við áhugamál og framtak ungmenna á fjölbreyttum vettvangi. Þróun í Hafnarfirði í takt við nútímann Hafnarfjarðarbær hefur á undanförnum misserum unnið að markvissum breytingum á þjónustu við ungmenni á aldrinum 16–25 ára einmitt til að ná til fjölbreyttari og stærri hóps ungs fólks í bæjarfélaginu. Áhersla hefur verið lögð á að efla aðgengi að fjölbreyttu frístundastarfi sem tekur mið af mismunandi áhugasviðum, veita ráðgjöf í atvinnuleit og námsaðstoð og bregðast við þörfum ungmenna með raunhæfum og árangursríkum hætti bæði fyrir fötluð og ófötluð ungmenni. Sem hluti af þessum breytingum hefur Hafnarfjörður bætt aðstöðu ungs fólks til muna í Menntasetrinu við Lækinn, Nýsköpunarsetrinu. Þar hefur ungt fólk aðstöðu til að hittast, taka þátt í starfi nýsköpunarsetursins og fá aðgengi að tækjabúnaði setursins en slíkt aðgengi kveikir áhuga ungs fólks á nýjum tækifærum og hugmyndum fyrir framtíð sína. Ungt fólk hefur kallað eftir auknu aðgengi að listgreinum en ungir Hafnfirðingar hafa til margra ára haft aðstöðu í Músik & Mótorhúsi við Dalshraun, þar sem þau hafa haft svigrúm til að þróa hæfileika sína og vinna að eigin verkefnum á eigin forsendum. Í sumar verður stigið enn frekara skref með því að opna nýja og metnaðarfulla tónlistaraðstöðu í Menntasetrinu við Lækinn. Þar mun ungt tónlistarfólk fá aðgang að tækjum og leiðsögn sérfræðinga til að semja, taka upp og vinna tónlist, sér að kostnaðar lausu. Markmiðið er að búa til skapandi samfélag þar sem einstaklingar deila hugmyndum, efla tengsl og fá innblástur. Að auki mun Mótorhúsið flytjast í nýja og bætta aðstöðu hjá Kvartmíluklúbbnum, þar sem ungmenni fá tækifæri til að sinna mótoráhugamálum sínum í öruggu og vel útbúnu umhverfi. Framtíðin býr í hjarta Hafnarfjarðar Það skiptir miklu máli að horfa stöðugt til framtíðar í forvarnarstarfi, byggja á gömlum grunni en vera þó ávallt tilbúin til að gera breytingar. Ungt fólk breytist, samfélagið líka, og því þurfa úrræði og stuðningur alltaf að þróast í takt við nýjar áskoranir. Með þessum skrefum sýnir Hafnarfjörður vilja og getu til að mæta þörfum ungs fólks með markvissum hætti, styðja við sköpun, sjálfstæði og virkni, horfa til fjölbreytileika samfélagsins og nútíma samfélags– sem eru lykilatriði í farsælu forvarnarstarfi. Við getum gert meira og betra. Næstu verkefni okkar eru að efla enn frekar aðgengi ungs fólks að aðstöðu til listsköpunar hvort sem það er í formi mynd-, söng- eða leiklistar, eða annarri listsköpun sem unga fólkið og hjarta þeirra kallar eftir. Tækifærin eru óþrjótandi en til þess að gera breytingar þarf kjark og þor, og það höfum við svo sannarlega hér í Hafnarfirði. Höfundur er formaður fræðsluráðs Hafnarfjarðar og bæjarfulltrúi fyrir Sjálfstæðisflokkinn í Hafnarfirði Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hafnarfjörður Menning Kristín Thoroddsen Mest lesið Konur sem stinga hvor aðra í bakið Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Sameining sem eflir íslenskan landbúnað Egill Gautason Skoðun Það er list að lifa með krabbameini Hlíf Steingrímsdóttir Skoðun Um kynjafræði og pólítík Hanna Björg Vilhjálmsdóttir Skoðun Fjölbreytileiki er styrkleiki Guðmundur Ingi Kristinsson Skoðun Eitt spilakort, betri spilamenning – er skaðaminnkandi Ingvar Örn Ingvarsson Skoðun Orðræða mótar menningu – og menningin mótar okkur öll Jóhanna Bárðardóttir Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Orðræða mótar menningu – og menningin mótar okkur öll Jóhanna Bárðardóttir skrifar Skoðun Eitt spilakort, betri spilamenning – er skaðaminnkandi Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Sameining sem eflir íslenskan landbúnað Egill Gautason skrifar Skoðun Konur sem stinga hvor aðra í bakið Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Fjölbreytileiki er styrkleiki Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Það er list að lifa með krabbameini Hlíf Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Um kynjafræði og pólítík Hanna Björg Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson skrifar Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson skrifar Skoðun Við vitum Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Stöndum saman gegn fjölþáttaógnum Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey skrifar Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall skrifar Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Sjá meira
Íslensk ungmenni eru í meginatriðum ekki frábrugðin jafnöldrum sínum annars staðar í heiminum, né eru þau í grundvallaratriðum ólík fyrri kynslóðum. Í gegnum tíðina hefur hver kynslóð horft gagnrýnið á þá næstu og haft áhyggjur af samfélagsbreytingum og áhrifum þeirra á lífsstíl og gildi ungs fólks. Þrátt fyrir slíkar áhyggjur eru viðfangsefni ungmenna alltaf í þróun og endurspegla tíðarandann hverju sinni. Rannsóknir sýna að umræðuefni og áherslur gagnvart ungmennum hafa þróast verulega á síðustu árum. Fyrir tiltölulega skömmu þótti óalgengt að sveitarfélög eða stjórnvöld hefðu skýra forvarnarstefnu. Málefni eins og geðheilbrigði, líðan og félagslegar áskoranir voru lítið rædd og aðgengi að viðeigandi stuðningi takmarkað. Í dag er viðurkenning á mikilvægi forvarna orðin útbreidd. Sérstaklega er lögð áhersla á ungmenni sem eru í mótunarferli þar sem ákvarðanir og aðstæður geta haft langvarandi áhrif á framtíð þeirra. Forvarnir snúast um að draga úr áhættuhegðun, efla jákvæða þátttöku og skapa tækifæri til að stuðla að heilsusamlegum og uppbyggilegum lífsstíl. Þótt foreldrar beri mikla ábyrgð á velferð barna sinna, þá liggur einnig ríkur þáttur ábyrgðar hjá sveitarfélögum. Í skýrslu sem Samtök sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu létu vinna nýverið, kemur skýrt fram að ungmenni óska eftir aukinni fræðslu, námskeiðum í tengslum við atvinnuleit, bættri sálfræðiþjónustu og fjölbreyttari möguleikum til félagslegrar þátttöku og sköpunar. Forvarnir felast ekki einungis í íþróttaiðkun heldur í því að styðja við áhugamál og framtak ungmenna á fjölbreyttum vettvangi. Þróun í Hafnarfirði í takt við nútímann Hafnarfjarðarbær hefur á undanförnum misserum unnið að markvissum breytingum á þjónustu við ungmenni á aldrinum 16–25 ára einmitt til að ná til fjölbreyttari og stærri hóps ungs fólks í bæjarfélaginu. Áhersla hefur verið lögð á að efla aðgengi að fjölbreyttu frístundastarfi sem tekur mið af mismunandi áhugasviðum, veita ráðgjöf í atvinnuleit og námsaðstoð og bregðast við þörfum ungmenna með raunhæfum og árangursríkum hætti bæði fyrir fötluð og ófötluð ungmenni. Sem hluti af þessum breytingum hefur Hafnarfjörður bætt aðstöðu ungs fólks til muna í Menntasetrinu við Lækinn, Nýsköpunarsetrinu. Þar hefur ungt fólk aðstöðu til að hittast, taka þátt í starfi nýsköpunarsetursins og fá aðgengi að tækjabúnaði setursins en slíkt aðgengi kveikir áhuga ungs fólks á nýjum tækifærum og hugmyndum fyrir framtíð sína. Ungt fólk hefur kallað eftir auknu aðgengi að listgreinum en ungir Hafnfirðingar hafa til margra ára haft aðstöðu í Músik & Mótorhúsi við Dalshraun, þar sem þau hafa haft svigrúm til að þróa hæfileika sína og vinna að eigin verkefnum á eigin forsendum. Í sumar verður stigið enn frekara skref með því að opna nýja og metnaðarfulla tónlistaraðstöðu í Menntasetrinu við Lækinn. Þar mun ungt tónlistarfólk fá aðgang að tækjum og leiðsögn sérfræðinga til að semja, taka upp og vinna tónlist, sér að kostnaðar lausu. Markmiðið er að búa til skapandi samfélag þar sem einstaklingar deila hugmyndum, efla tengsl og fá innblástur. Að auki mun Mótorhúsið flytjast í nýja og bætta aðstöðu hjá Kvartmíluklúbbnum, þar sem ungmenni fá tækifæri til að sinna mótoráhugamálum sínum í öruggu og vel útbúnu umhverfi. Framtíðin býr í hjarta Hafnarfjarðar Það skiptir miklu máli að horfa stöðugt til framtíðar í forvarnarstarfi, byggja á gömlum grunni en vera þó ávallt tilbúin til að gera breytingar. Ungt fólk breytist, samfélagið líka, og því þurfa úrræði og stuðningur alltaf að þróast í takt við nýjar áskoranir. Með þessum skrefum sýnir Hafnarfjörður vilja og getu til að mæta þörfum ungs fólks með markvissum hætti, styðja við sköpun, sjálfstæði og virkni, horfa til fjölbreytileika samfélagsins og nútíma samfélags– sem eru lykilatriði í farsælu forvarnarstarfi. Við getum gert meira og betra. Næstu verkefni okkar eru að efla enn frekar aðgengi ungs fólks að aðstöðu til listsköpunar hvort sem það er í formi mynd-, söng- eða leiklistar, eða annarri listsköpun sem unga fólkið og hjarta þeirra kallar eftir. Tækifærin eru óþrjótandi en til þess að gera breytingar þarf kjark og þor, og það höfum við svo sannarlega hér í Hafnarfirði. Höfundur er formaður fræðsluráðs Hafnarfjarðar og bæjarfulltrúi fyrir Sjálfstæðisflokkinn í Hafnarfirði
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun
Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar
Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun