Enginn veit hvað átt hefur fyrr en misst hefur Þórólfur Matthíasson skrifar 16. febrúar 2010 06:00 Eva Joly hefur tekið að sér að vera íslenskum stjórnvöldum til ráðgjafar um rannsókn á efnahagsbrotum í aðdraganda bankahrunsins í október 2008. Aðkoma hennar hefur orðið til þess að efla hjá íslenskum almenningi trú á að verið sé að vinna af heilindum að rannsókn hugsanlegra efnahagsglæpa enda á hún glæstan feril að baki á þessu sviði. Joly var nýverið kosin á Evrópuþingið þar sem verkefni hennar verður m.a. að endurmóta umgjörð efnahags- og fjármálalífs álfunnar. Í málflutningi sínum fyrir breyttum reglum á fjármálamörkuðum Evrópu hefur Eva Joly notað Ísland og IceSave málið sem dæmi. Svo óheppilega vill til að hún byggir atvikalýsingar á einhæfum málflutningi InDefense. Að þessu vék ég í einni lítilli aukasetningu í grein sem ég skrifaði í Aftenposten fyrir skemmstu. Eva Joly kýs að gera þessa aukasetningu að inntaki greina sem birtast samtímis á Íslandi og í Noregi. Þar er það pólitíkusinn Eva Joly sem stýrir penna. Í greininni eru fullyrðingar og röksemdir sem ekki eru réttar og mega ekki standa óleiðréttar. Málflutningur er snertir framtíð Íslands verður að byggja á traustum staðreyndum. Kjósendur bera ábyrgðEva Joly heldur því fram í greinum sínum að ég hafi stutt kröfur Breta og Hollendinga í IceSave málinu. Þetta er ekki rétt. En ég hef gert mig sekan um að spyrja hver ábyrgð íslenskra stjórnvalda, íslenskra stjórnmálamanna og íslenskra kjósenda á IceSave málinu sé, bæði með hliðsjón af lögum og reglum og með hliðsjón af almennu siðferði. Niðurstaða mín er að kjósendur beri ábyrgð á stjórnmálamönnum og að stjórnmálamenn beri ábyrgð á þeim embættismönnum sem þeir setja til verka. Hátti svo til að kjósendur í lýðræðisríki kjósi, kosningar eftir kosningar, stjórnmálamenn sem setja venslamenn, vini og spilafélaga í eftirlits- og umboðsstöður án þess að huga að getu þessara einstaklinga til að sinna störfum sínum, þá er ábyrgðin á slökum verkum embættis- og eftirlitskerfisins ekkert síður kjósendanna en þeirra sem afglöpin frömdu. Þessi ábyrgð getur birst hinum vanhæfa embættismanni í formi saksóknar og dóms. Ábyrgðin birtist almenningi gjarnan með öðrum hætti, yfirleitt í formi lakari afkomu en ella væri. Það er mín skoðun að það standi upp á Íslendinga að svara þeirri spurningu hvort íslensk stjórnvöld og íslenskir eftirlitsaðilar hafi uppfyllt allar sínar eftirlits- og aðhaldsskyldur í tengslum við stofnun og rekstur IceSave reikninganna. Sé niðurstaðan sú að það hafi ekki verið gert þarf að taka á þeim málum gagnvart þeim einstaklingum og þeim stofnunum sem brugðust. Jafnframt verða stjórnmálamenn að sýna þann siðferðisstyrk að segja kjósendum sínum satt og rétt um hvar reikningurinn vegna klúðursins lendir í stað þess að fara í sífelld ferðalög um lendur fantasíunnar í þessum efnum. Persónulega þykir mér sárt að sitja undir ásökunum um að ganga erinda erlendra þjóða þegar tilefnið er ekki annað en þessi einfalda spurning: bera íslenskir kjósendur ekki ábyrgð á íslenskum stjórnmálamönnum og íslenskum embættismönnum? 700 milljarðar?Í grein sinni heldur Eva Joly því fram að IceSave samningurinn gangi útá að hver Íslendingur frá vöggubarni til elsta ellilífeyrisþega skuli greiða 12.000 evrur til Breta og Hollendinga. Samanlagt gerir þetta tæpa 700 milljarða króna. Þetta er sú tala sem InDefense hefur haldið hvað hæst á lofti. Hvað eftir annað hefur verið sýnt fram á að þessi fullyrðing er röng, nú síðast af Ann Sibert, prófessor við Birkbeck College í London og meðlimi í peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands. Með því að gera þessa tölu að megininntaki greinar sinnar undirstrikar Eva Joly að hún hefur látið glepjast af áróðri InDefense og látið undir höfuð leggjast að kynna sér staðreyndir málsins. Hið rétta er að þrotabú Landsbankans mun greiða yfir 90% af forgangskröfum. Þetta kemur skýrt fram í opinberum gögnum skilanefndarinnar eins og ég vík að hér á eftir. Verðmæti LandsbankaeignaÍ grein sinni fullyrðir Eva Joly að þrotabú Landsbankans muni aðeins greiða 30% af IceSave kröfunni. Þessi fullyrðing er röng enda sá efnahags- og viðskiptaráðherra sig til þess knúinn að mótmæla henni kröftuglega þegar grein Evu Joly birtist. IceSave krafan er forgangskrafa í þrotabúið og eignir búsins munu duga fyrir mestum hluta þessara krafna eins og rökstutt verður hér að neðan. Vera kann að Eva Joly sé að rugla saman heildarkröfum í bú Landsbankans og forgangskröfum. Mat skilastjórnarinnar er að eignir þrotabúsins dugi til að greiða um 32% af öllum kröfum, en forgangskröfur koma framar almennum kröfum og greiðast fyrst. Til samanburðar má nefna að bú Kaupthing Singer and Friedlander mun greiða yfir 75% af heildarkröfum. Heyrst hefur að þrotabú Lehman bankans muni greiða um 40% af heildarkröfum. Áætlað endurheimtuhlutfall Landsbankans er því lágt samanborið við endurheimtuhlutfall KSF og talsvert lægra en endurheimtuhlutfall Lehman. En er mat skilastjórnarinnar ábyggilegt? Í fyrsta lagi hefur skilanefndin þegar yfir 500 milljarða í hendi. Þetta er skuldabréf frá Nýja Landsbankanum að verðmæti ríflega 300 milljarðar, sem er mismunur eigna og skulda sem fluttust úr gamla bankanum í þann nýja í október 2008, auk 200 milljarða í lausafé. Eignir búsins sem metnar voru á ríflega tvö þúsund milljarða króna fyrir hrun metur skilanefndin nú á ríflega 800 milljarða króna. Niðurfærslan nú nemur því um 65%, því er áætlað að einungis um 35% af skuldum útistandandi í október 2008 endurheimtist. Áætlað endurgreiðsluhlutfall hefur hækkað mikið frá því snemma árs 2009 þegar áætlað var að aðeins fengjust 50% upp í forgangskröfur til dagsins í dag þegar áætlað er að endurheimtur dugi til að greiða um 90% forgangskrafa. Verðmæti eignasafns þrotabúsins í Bretlandi virðist enn fara hækkandi því Baldvin Valtýsson sem starfar fyrir skilastjórnina í London sagði í blaðaviðtali í febrúar 2010 að eignir búsins í London næmu 430 milljörðum króna. Þetta er um 100 milljörðum hærri tala en nefnd er í gögnum skilanefndar frá lokum september 2009. Öll rök hníga því í þá átt að eignasafn gamla Landsbankans hafi verið vanmetið í upphafi hruns enda tíðkast iðulega að meta varlega í upphafi meðan margt er óljóst. Hvar eru peningarnir?Eva Joly telur í grein sinni að megnið af IceSave fjármununum sé í umferð í Bretlandi og Hollandi. Vonandi er það rétt, hluti af hennar sérgrein er að elta þessa fjármuni uppi. En ég leyfi mér samt að benda á að það virðist hafa verið lífsspursmál fyrir Gamla Landsbankann að eiga þess kost að flytja fé frá Bretlandi til Íslands á árinu 2008. Ella hefðu þeir skipulagt IceSave innan vébanda Heritable bankans á ábyrgð breska innistæðutryggingarsjóðsins. En það vildu þeir ekki vegna þeirrar kröfu að innistæðufé í Heritable yrði fest í Bretlandi. Minn grunur er að hluti af IceSave fjármununum sé fastur í tónlistarhöll á hafnarbakkanum í Reykjavík og í holræsum og götum vítt og breitt í byggðum Íslands þó töluvert hafi án efa flotið aftur út í misvitrar fjárfestingar vildarviðskiptavina Landsbankans. En það er hárrétt hjá Evu Joly að slitastjórnin á um 300 milljarða króna í kröfum á einkaaðila í Bretlandi og Hollandi og álíka stóra kröfu á hendur einkaaðila á Íslandi. Þessir fjármunir eru að endurheimtast. Framtíðarvirði eða núvirði?Í allri umræðu um upphæðir hafa fulltrúar InDefense fremur viljað skoða framtíðarvirði frekar en núvirði IceSave skuldbindingarinnar. Með því að bæta við áætlaðri verðbólgu má vissulega fá fram háar tölur. Þetta er öllum frjálst að gera. En það breytir ekki því að núvirði skuldbindingarinnar er á bilinu 120 til 180 milljarðar króna. VaxtamálinEva Joly gerir vaxtamál að umtalsefni og telur að 5,55% nafnvextir og um 3% raunvextir séu okurvextir. Það eru nýjar fréttir fyrir Íslendinga sem hafa löngum stundum búið við 4-6% raunvexti og yfir 20% nafnvexti. Hitt er svo annað mál að það er sjálfsagt að reyna að fá vaxtakjörin löguð. Á það hef ég lagt áherslu þegar ég hef talað við breska og hollenska blaðamenn eins og sjá má í viðtali við Het Financieele Dagblad 13.2.2010. Neyðarlögin og mismununÍ grein minni í Aftenposten benti ég á að með neyðarlögunum svokölluðu mismunuðu íslensk stjórnvöld innistæðueigendum í Reykjavík annars vegar og Rotterdam hins vegar. Þetta stríðir gegn fyrirmælum í samningnum um Evrópska efnahagssvæðið. Margir telja að vegna þess atriðis sé ekki á það hættandi fyrir Íslendinga að fara með mál tengd IceSave skuldinni fyrir evrópska dómstóla. Erfitt kann að vera að reikna út niðurstöðu dómstóla eins og staðfest er með misvísandi niðurstöður nýlegra dóma frá Héraðsdómi Reykjavíkur um lögmæti svokallaðra myntkörfulána. Annar dómurinn taldi slík lán lögmæt, hinn dómurinn ólögmæt. Varðandi lagalegu stöðu Íslands má einnig benda á álit Pers Christiansen, lagaprófessors í Tromsö, sem heldur því fram í viðtali við Pressuna 13.2.2010 að enginn vafi leiki á ábyrgð íslendinga á innistæðutryggingarkerfinu. Sama hafa talsmenn íslenskra stjórnvalda og sumir talsmenn stjórnarandstöðunnar á Íslandi undirstrikað og ummæli í þessa veruna voru komin fram löngu fyrir hrun. LokaorðEva Joly er kappsöm kona sem vill vinna Íslendingum vel og jafnframt koma betri skikk á fjármálakerfi Evrópu. Ég á ekki aðra ósk heitari en að ráðleggingar hennar til íslenskra stjórnvalda megi verða til þess að hinir sönnu skúrkar hrunsins fái makleg málagjöld. Sú var tíð að Íslendingar höfðu orð á sér fyrir orðheldni, heiðarleika og dugnað meðal erlendra manna. Efast má um að þetta orðspor fari af Íslendingum nú eftir framgöngu hrunvíkinganna í þenslu og aðdraganda hruns auk úrvinnslu stjórnmálamannanna á flækjum sem hrunið skapaði. Sannast nú hið fornkveðna að enginn veit hvað átt hefur fyrr en misst hefur. Róum nú að því öllum árum að endurreisa tiltrú á Íslendingum erlendis. Höfundur er prófessor í hagfræði við Háskóla Íslands. Styttri útgáfa greinarinnar birtist í Aftenposten. Öll rök hníga því í þá átt að eignasafn gamla Landsbankans hafi verið vanmetið í upphafi hruns enda tíðkast iðulega að meta varlega í upphafi meðan margt er óljóst. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þórólfur Matthíasson Mest lesið Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun Styrkjum stöðu leigjenda Kristján Þórður Snæbjarnarson Skoðun Skoðun Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Græðgin í forgrunni Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Greiningar eða lausnir – hvort vegur þyngra? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sterk staða Hafnarfjarðar Orri Björnsson skrifar Skoðun Bless bless jafnlaunavottun Sigríður Margrét Oddsdóttir skrifar Skoðun Miðstýrt skólakerfi eða fjölbreytni með samræmdu gæðamati? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Veðmál barna – hættulegur leikur sem hægt er að stöðva Jóhann Steinar Ingimundarson skrifar Skoðun Allt leikur í umburðarlyndi – eða hvað? Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson skrifar Skoðun Lyfjafræðingar - traustur stuðningur í flóknum heimi Sigurbjörg Sæunn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þvílíkt „plan“ fyrir íslensk heimili Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Ísland og móðurplanta með erindi Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háttvirta nýja þingkonan, María Rut Kristinsdóttir Ólafur Grétar Gunnarsson skrifar Skoðun Alþjóðadagur krabbameinsrannsókna – eitthvað sem mig varðar? Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Sjá meira
Eva Joly hefur tekið að sér að vera íslenskum stjórnvöldum til ráðgjafar um rannsókn á efnahagsbrotum í aðdraganda bankahrunsins í október 2008. Aðkoma hennar hefur orðið til þess að efla hjá íslenskum almenningi trú á að verið sé að vinna af heilindum að rannsókn hugsanlegra efnahagsglæpa enda á hún glæstan feril að baki á þessu sviði. Joly var nýverið kosin á Evrópuþingið þar sem verkefni hennar verður m.a. að endurmóta umgjörð efnahags- og fjármálalífs álfunnar. Í málflutningi sínum fyrir breyttum reglum á fjármálamörkuðum Evrópu hefur Eva Joly notað Ísland og IceSave málið sem dæmi. Svo óheppilega vill til að hún byggir atvikalýsingar á einhæfum málflutningi InDefense. Að þessu vék ég í einni lítilli aukasetningu í grein sem ég skrifaði í Aftenposten fyrir skemmstu. Eva Joly kýs að gera þessa aukasetningu að inntaki greina sem birtast samtímis á Íslandi og í Noregi. Þar er það pólitíkusinn Eva Joly sem stýrir penna. Í greininni eru fullyrðingar og röksemdir sem ekki eru réttar og mega ekki standa óleiðréttar. Málflutningur er snertir framtíð Íslands verður að byggja á traustum staðreyndum. Kjósendur bera ábyrgðEva Joly heldur því fram í greinum sínum að ég hafi stutt kröfur Breta og Hollendinga í IceSave málinu. Þetta er ekki rétt. En ég hef gert mig sekan um að spyrja hver ábyrgð íslenskra stjórnvalda, íslenskra stjórnmálamanna og íslenskra kjósenda á IceSave málinu sé, bæði með hliðsjón af lögum og reglum og með hliðsjón af almennu siðferði. Niðurstaða mín er að kjósendur beri ábyrgð á stjórnmálamönnum og að stjórnmálamenn beri ábyrgð á þeim embættismönnum sem þeir setja til verka. Hátti svo til að kjósendur í lýðræðisríki kjósi, kosningar eftir kosningar, stjórnmálamenn sem setja venslamenn, vini og spilafélaga í eftirlits- og umboðsstöður án þess að huga að getu þessara einstaklinga til að sinna störfum sínum, þá er ábyrgðin á slökum verkum embættis- og eftirlitskerfisins ekkert síður kjósendanna en þeirra sem afglöpin frömdu. Þessi ábyrgð getur birst hinum vanhæfa embættismanni í formi saksóknar og dóms. Ábyrgðin birtist almenningi gjarnan með öðrum hætti, yfirleitt í formi lakari afkomu en ella væri. Það er mín skoðun að það standi upp á Íslendinga að svara þeirri spurningu hvort íslensk stjórnvöld og íslenskir eftirlitsaðilar hafi uppfyllt allar sínar eftirlits- og aðhaldsskyldur í tengslum við stofnun og rekstur IceSave reikninganna. Sé niðurstaðan sú að það hafi ekki verið gert þarf að taka á þeim málum gagnvart þeim einstaklingum og þeim stofnunum sem brugðust. Jafnframt verða stjórnmálamenn að sýna þann siðferðisstyrk að segja kjósendum sínum satt og rétt um hvar reikningurinn vegna klúðursins lendir í stað þess að fara í sífelld ferðalög um lendur fantasíunnar í þessum efnum. Persónulega þykir mér sárt að sitja undir ásökunum um að ganga erinda erlendra þjóða þegar tilefnið er ekki annað en þessi einfalda spurning: bera íslenskir kjósendur ekki ábyrgð á íslenskum stjórnmálamönnum og íslenskum embættismönnum? 700 milljarðar?Í grein sinni heldur Eva Joly því fram að IceSave samningurinn gangi útá að hver Íslendingur frá vöggubarni til elsta ellilífeyrisþega skuli greiða 12.000 evrur til Breta og Hollendinga. Samanlagt gerir þetta tæpa 700 milljarða króna. Þetta er sú tala sem InDefense hefur haldið hvað hæst á lofti. Hvað eftir annað hefur verið sýnt fram á að þessi fullyrðing er röng, nú síðast af Ann Sibert, prófessor við Birkbeck College í London og meðlimi í peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands. Með því að gera þessa tölu að megininntaki greinar sinnar undirstrikar Eva Joly að hún hefur látið glepjast af áróðri InDefense og látið undir höfuð leggjast að kynna sér staðreyndir málsins. Hið rétta er að þrotabú Landsbankans mun greiða yfir 90% af forgangskröfum. Þetta kemur skýrt fram í opinberum gögnum skilanefndarinnar eins og ég vík að hér á eftir. Verðmæti LandsbankaeignaÍ grein sinni fullyrðir Eva Joly að þrotabú Landsbankans muni aðeins greiða 30% af IceSave kröfunni. Þessi fullyrðing er röng enda sá efnahags- og viðskiptaráðherra sig til þess knúinn að mótmæla henni kröftuglega þegar grein Evu Joly birtist. IceSave krafan er forgangskrafa í þrotabúið og eignir búsins munu duga fyrir mestum hluta þessara krafna eins og rökstutt verður hér að neðan. Vera kann að Eva Joly sé að rugla saman heildarkröfum í bú Landsbankans og forgangskröfum. Mat skilastjórnarinnar er að eignir þrotabúsins dugi til að greiða um 32% af öllum kröfum, en forgangskröfur koma framar almennum kröfum og greiðast fyrst. Til samanburðar má nefna að bú Kaupthing Singer and Friedlander mun greiða yfir 75% af heildarkröfum. Heyrst hefur að þrotabú Lehman bankans muni greiða um 40% af heildarkröfum. Áætlað endurheimtuhlutfall Landsbankans er því lágt samanborið við endurheimtuhlutfall KSF og talsvert lægra en endurheimtuhlutfall Lehman. En er mat skilastjórnarinnar ábyggilegt? Í fyrsta lagi hefur skilanefndin þegar yfir 500 milljarða í hendi. Þetta er skuldabréf frá Nýja Landsbankanum að verðmæti ríflega 300 milljarðar, sem er mismunur eigna og skulda sem fluttust úr gamla bankanum í þann nýja í október 2008, auk 200 milljarða í lausafé. Eignir búsins sem metnar voru á ríflega tvö þúsund milljarða króna fyrir hrun metur skilanefndin nú á ríflega 800 milljarða króna. Niðurfærslan nú nemur því um 65%, því er áætlað að einungis um 35% af skuldum útistandandi í október 2008 endurheimtist. Áætlað endurgreiðsluhlutfall hefur hækkað mikið frá því snemma árs 2009 þegar áætlað var að aðeins fengjust 50% upp í forgangskröfur til dagsins í dag þegar áætlað er að endurheimtur dugi til að greiða um 90% forgangskrafa. Verðmæti eignasafns þrotabúsins í Bretlandi virðist enn fara hækkandi því Baldvin Valtýsson sem starfar fyrir skilastjórnina í London sagði í blaðaviðtali í febrúar 2010 að eignir búsins í London næmu 430 milljörðum króna. Þetta er um 100 milljörðum hærri tala en nefnd er í gögnum skilanefndar frá lokum september 2009. Öll rök hníga því í þá átt að eignasafn gamla Landsbankans hafi verið vanmetið í upphafi hruns enda tíðkast iðulega að meta varlega í upphafi meðan margt er óljóst. Hvar eru peningarnir?Eva Joly telur í grein sinni að megnið af IceSave fjármununum sé í umferð í Bretlandi og Hollandi. Vonandi er það rétt, hluti af hennar sérgrein er að elta þessa fjármuni uppi. En ég leyfi mér samt að benda á að það virðist hafa verið lífsspursmál fyrir Gamla Landsbankann að eiga þess kost að flytja fé frá Bretlandi til Íslands á árinu 2008. Ella hefðu þeir skipulagt IceSave innan vébanda Heritable bankans á ábyrgð breska innistæðutryggingarsjóðsins. En það vildu þeir ekki vegna þeirrar kröfu að innistæðufé í Heritable yrði fest í Bretlandi. Minn grunur er að hluti af IceSave fjármununum sé fastur í tónlistarhöll á hafnarbakkanum í Reykjavík og í holræsum og götum vítt og breitt í byggðum Íslands þó töluvert hafi án efa flotið aftur út í misvitrar fjárfestingar vildarviðskiptavina Landsbankans. En það er hárrétt hjá Evu Joly að slitastjórnin á um 300 milljarða króna í kröfum á einkaaðila í Bretlandi og Hollandi og álíka stóra kröfu á hendur einkaaðila á Íslandi. Þessir fjármunir eru að endurheimtast. Framtíðarvirði eða núvirði?Í allri umræðu um upphæðir hafa fulltrúar InDefense fremur viljað skoða framtíðarvirði frekar en núvirði IceSave skuldbindingarinnar. Með því að bæta við áætlaðri verðbólgu má vissulega fá fram háar tölur. Þetta er öllum frjálst að gera. En það breytir ekki því að núvirði skuldbindingarinnar er á bilinu 120 til 180 milljarðar króna. VaxtamálinEva Joly gerir vaxtamál að umtalsefni og telur að 5,55% nafnvextir og um 3% raunvextir séu okurvextir. Það eru nýjar fréttir fyrir Íslendinga sem hafa löngum stundum búið við 4-6% raunvexti og yfir 20% nafnvexti. Hitt er svo annað mál að það er sjálfsagt að reyna að fá vaxtakjörin löguð. Á það hef ég lagt áherslu þegar ég hef talað við breska og hollenska blaðamenn eins og sjá má í viðtali við Het Financieele Dagblad 13.2.2010. Neyðarlögin og mismununÍ grein minni í Aftenposten benti ég á að með neyðarlögunum svokölluðu mismunuðu íslensk stjórnvöld innistæðueigendum í Reykjavík annars vegar og Rotterdam hins vegar. Þetta stríðir gegn fyrirmælum í samningnum um Evrópska efnahagssvæðið. Margir telja að vegna þess atriðis sé ekki á það hættandi fyrir Íslendinga að fara með mál tengd IceSave skuldinni fyrir evrópska dómstóla. Erfitt kann að vera að reikna út niðurstöðu dómstóla eins og staðfest er með misvísandi niðurstöður nýlegra dóma frá Héraðsdómi Reykjavíkur um lögmæti svokallaðra myntkörfulána. Annar dómurinn taldi slík lán lögmæt, hinn dómurinn ólögmæt. Varðandi lagalegu stöðu Íslands má einnig benda á álit Pers Christiansen, lagaprófessors í Tromsö, sem heldur því fram í viðtali við Pressuna 13.2.2010 að enginn vafi leiki á ábyrgð íslendinga á innistæðutryggingarkerfinu. Sama hafa talsmenn íslenskra stjórnvalda og sumir talsmenn stjórnarandstöðunnar á Íslandi undirstrikað og ummæli í þessa veruna voru komin fram löngu fyrir hrun. LokaorðEva Joly er kappsöm kona sem vill vinna Íslendingum vel og jafnframt koma betri skikk á fjármálakerfi Evrópu. Ég á ekki aðra ósk heitari en að ráðleggingar hennar til íslenskra stjórnvalda megi verða til þess að hinir sönnu skúrkar hrunsins fái makleg málagjöld. Sú var tíð að Íslendingar höfðu orð á sér fyrir orðheldni, heiðarleika og dugnað meðal erlendra manna. Efast má um að þetta orðspor fari af Íslendingum nú eftir framgöngu hrunvíkinganna í þenslu og aðdraganda hruns auk úrvinnslu stjórnmálamannanna á flækjum sem hrunið skapaði. Sannast nú hið fornkveðna að enginn veit hvað átt hefur fyrr en misst hefur. Róum nú að því öllum árum að endurreisa tiltrú á Íslendingum erlendis. Höfundur er prófessor í hagfræði við Háskóla Íslands. Styttri útgáfa greinarinnar birtist í Aftenposten. Öll rök hníga því í þá átt að eignasafn gamla Landsbankans hafi verið vanmetið í upphafi hruns enda tíðkast iðulega að meta varlega í upphafi meðan margt er óljóst.
Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun
Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar
Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar
Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar
Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun
Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun