PIP brjóstapúðamálið – um staðreyndir og villandi málflutning Þorbjörn Jónsson skrifar 8. febrúar 2012 06:00 Liðlega 400 íslenskar konur fengu brjóstafyllingar frá franska framleiðandanaum Poly Implant Protèse (hér eftir nefnt PIP púðar) á árunum 2000-2010, langflestar hjá sama lækninum. Frönsku PIP púðarnir fengu CE-vottun og töldust því hæfir til notkunar í lækningaskyni á öllu Evrópska efnahagssvæðinu. Framleiðandinn stundaði kerfisbundin vörusvik með því að nota við framleiðslu sína iðnaðarsílíkon í stað læknisfræðilegs sílíkons. Um árabil komust eftirlitsstofnanir Evrópusambandsins ekki að þessum svikum. Það var því ómögulegt fyrir notendur púðanna, hvort heldur lækna eða heilbrigðisstofnanir, að varast þessi svik. Málið er nú rannsakað sem sakamál og framleiðandi púðanna situr í varðhaldi. Mikil umræða hefur spunnist undanfarið um PIP brjóstapúða, viðbrögð yfirvalda og ráðleggingar Læknafélags Íslands til hóps félagsmanna vegna málsins. Þung orð hafa verið látin falla og í umræðunni hefur borið á misskilningi og rangfærslum. Ástæða er til að vekja athygli á því að iðulega er blandað saman tveimur málum. Annars vegar snýst málið um úrræði stjórnvalda fyrir konur sem fengið hafa PIP brjóstapúða, hins vegar um ósk landlæknis um að halda persónugreinanlega skrá yfir allar konur sem farið hafa í brjóstastækkun á Íslandi frá árinu 2000. Á fyrra málinu er aðkallandi að finna góða lausn sem konurnar geta sætt sig við, hið síðara getur varla talist brýnt. Lýtalæknum barst bréf frá landlækni í byrjun ársins þar sem óskað var eftir skrá með kennitölum allra kvenna sem gengist hafa undir brjóstastækkunaraðgerðir hjá þeim frá árinu 2000. Hópur kvenna hafði samband við lýtalækna og lagði blátt bann við því að nöfn þeirra kæmu fram á slíkri skrá. Læknar hafa ríka trúnaðar- og þagnarskyldu gagnvart sjúklingum og setti krafa kvennanna um nafnleynd þá í verulegan vanda. Þess vegna óskuðu lýtalæknar eftir aðstoð frá Læknafélagi Íslands. Eftir nákvæma skoðun er það niðurstaða Læknafélags Íslands að óvíst sé að landlækni sé heimilt að gera persónugreinanlega brjóstastækkunarskrá eins og að er stefnt. Þetta var rætt á fundi Læknafélagsins með landlækni og var ákveðið að leita til Persónuverndar sem er endanlegur úrskurðaraðili í málum sem þessum. Mál þetta snýst ekki um að læknar vilji ekki af annarlegum hvötum láta upplýsingar af hendi, heldur snýst það um trúnað lækna gagnvart sjúklingum og að læknar fari eftir lögum og reglum um persónuvernd sjúklinga. Læknar hafa engan persónulegan ávinning af því að afhenda ekki landlækni þau gögn sem til umræðu hafa verið. Lýtalæknar hafa boðið fram aðstoð sína til þess að greiða úr PIP málinu á sem bestan hátt fyrir konurnar. Það kom skýrt fram á fundi lækna með velferðarnefnd Alþingis fyrir skömmu. Lýtalæknirinn sem framkvæmdi flestar PIP aðgerðirnar hafði milligöngu um að senda boðsbréf velferðarráðuneytisins til þeirra kvenna sem fengið höfðu PIP púða. Margt hefur verið rætt og ritað um brjóstastækkunarmálið, sumt af hófsemi og skynsemi en margt hefur verið á misskilningi byggt eða átt rætur að rekja til hreinnar fáfræði. Umræða hefur verið um hugsanlega skaðsemi sílíkonsins í PIP púðunum og var því m.a. haldið fram á tímabili að sílíkonið væri krabbameinsvaldandi. Þær fréttir voru síðar dregnar tilbaka. Rannsóknir eru nú í gangi erlendis á hugsanlegri skaðsemi púðanna. Nánari upplýsingar um PIP púða má finna á heimasíðu landlæknisembættisins (http://www.landlaeknir.is/Pages/1055?NewsID=2335). Það er mikilvægt að halda allri umræðu um þetta mál á skynsamlegum nótum til að magna ekki áhyggjur kvenna með PIP brjóstafyllingar. Vanda verður alla málsmeðferð og hraða henni um leið eftir föngum. Ein alvarlegasta rangfærslan sem sett hefur verið fram er sú að Læknafélag Íslands tefji fyrir því að konur með PIP púða fái úrlausn sinna mála. Ekkert er fjær sanni. Sú töf sem varð á því að konum með PIP púða væri boðin ómskoðun af brjóstum stafaði af ágreiningi heilbrigðisyfirvalda og Krabbameinsfélags Íslands um greiðslur fyrir þessar skoðanir. Þetta hefur velferðarráðherra staðfest, m.a. í umræðum á Alþingi. Þessi dráttur tengist hvorki Læknafélagi Íslands né lýtalæknum. Enda hefur það komið fram að langflestar konur með PIP púða fengu sent bréf velferðarráðuneytisins strax og yfirvöld höfðu samið um þessar greiðslur. Það er dapurlegt að PIP málið, sem erfitt var að varast fyrir lækna og eftirlitsaðila, sé notað til árása á lækna og samtök þeirra og til að tortryggja alla einkarekna heilbrigðisþjónustu hér á landi. Gæði og árangur íslenska heilbrigðiskerfisins undanfarna áratugi er meðal þess sem best gerist í Evrópu, eins og getið er um í skýrslu ráðgjafarfyritækisins Boston Consulting Group sem nýlega var unnin fyrir velferðarráðuneytið. Þetta hefur tekist þrátt fyrir að útgjöld til heilbrigðismála hafi verið hófleg. Ekki má gleyma því að hinn góði árangur sem náðst hefur í íslenskum heilbrigðismálum undanfarna áratugi hefur orðið til í kerfi sem er blanda af opinberum rekstri og einkarekinni starfsemi. Er einhver ástæða til að breyta því? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein PIP-brjóstapúðar Mest lesið Halldór 4.10.2025 Halldór Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Skoðun Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir skrifar Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Sjá meira
Liðlega 400 íslenskar konur fengu brjóstafyllingar frá franska framleiðandanaum Poly Implant Protèse (hér eftir nefnt PIP púðar) á árunum 2000-2010, langflestar hjá sama lækninum. Frönsku PIP púðarnir fengu CE-vottun og töldust því hæfir til notkunar í lækningaskyni á öllu Evrópska efnahagssvæðinu. Framleiðandinn stundaði kerfisbundin vörusvik með því að nota við framleiðslu sína iðnaðarsílíkon í stað læknisfræðilegs sílíkons. Um árabil komust eftirlitsstofnanir Evrópusambandsins ekki að þessum svikum. Það var því ómögulegt fyrir notendur púðanna, hvort heldur lækna eða heilbrigðisstofnanir, að varast þessi svik. Málið er nú rannsakað sem sakamál og framleiðandi púðanna situr í varðhaldi. Mikil umræða hefur spunnist undanfarið um PIP brjóstapúða, viðbrögð yfirvalda og ráðleggingar Læknafélags Íslands til hóps félagsmanna vegna málsins. Þung orð hafa verið látin falla og í umræðunni hefur borið á misskilningi og rangfærslum. Ástæða er til að vekja athygli á því að iðulega er blandað saman tveimur málum. Annars vegar snýst málið um úrræði stjórnvalda fyrir konur sem fengið hafa PIP brjóstapúða, hins vegar um ósk landlæknis um að halda persónugreinanlega skrá yfir allar konur sem farið hafa í brjóstastækkun á Íslandi frá árinu 2000. Á fyrra málinu er aðkallandi að finna góða lausn sem konurnar geta sætt sig við, hið síðara getur varla talist brýnt. Lýtalæknum barst bréf frá landlækni í byrjun ársins þar sem óskað var eftir skrá með kennitölum allra kvenna sem gengist hafa undir brjóstastækkunaraðgerðir hjá þeim frá árinu 2000. Hópur kvenna hafði samband við lýtalækna og lagði blátt bann við því að nöfn þeirra kæmu fram á slíkri skrá. Læknar hafa ríka trúnaðar- og þagnarskyldu gagnvart sjúklingum og setti krafa kvennanna um nafnleynd þá í verulegan vanda. Þess vegna óskuðu lýtalæknar eftir aðstoð frá Læknafélagi Íslands. Eftir nákvæma skoðun er það niðurstaða Læknafélags Íslands að óvíst sé að landlækni sé heimilt að gera persónugreinanlega brjóstastækkunarskrá eins og að er stefnt. Þetta var rætt á fundi Læknafélagsins með landlækni og var ákveðið að leita til Persónuverndar sem er endanlegur úrskurðaraðili í málum sem þessum. Mál þetta snýst ekki um að læknar vilji ekki af annarlegum hvötum láta upplýsingar af hendi, heldur snýst það um trúnað lækna gagnvart sjúklingum og að læknar fari eftir lögum og reglum um persónuvernd sjúklinga. Læknar hafa engan persónulegan ávinning af því að afhenda ekki landlækni þau gögn sem til umræðu hafa verið. Lýtalæknar hafa boðið fram aðstoð sína til þess að greiða úr PIP málinu á sem bestan hátt fyrir konurnar. Það kom skýrt fram á fundi lækna með velferðarnefnd Alþingis fyrir skömmu. Lýtalæknirinn sem framkvæmdi flestar PIP aðgerðirnar hafði milligöngu um að senda boðsbréf velferðarráðuneytisins til þeirra kvenna sem fengið höfðu PIP púða. Margt hefur verið rætt og ritað um brjóstastækkunarmálið, sumt af hófsemi og skynsemi en margt hefur verið á misskilningi byggt eða átt rætur að rekja til hreinnar fáfræði. Umræða hefur verið um hugsanlega skaðsemi sílíkonsins í PIP púðunum og var því m.a. haldið fram á tímabili að sílíkonið væri krabbameinsvaldandi. Þær fréttir voru síðar dregnar tilbaka. Rannsóknir eru nú í gangi erlendis á hugsanlegri skaðsemi púðanna. Nánari upplýsingar um PIP púða má finna á heimasíðu landlæknisembættisins (http://www.landlaeknir.is/Pages/1055?NewsID=2335). Það er mikilvægt að halda allri umræðu um þetta mál á skynsamlegum nótum til að magna ekki áhyggjur kvenna með PIP brjóstafyllingar. Vanda verður alla málsmeðferð og hraða henni um leið eftir föngum. Ein alvarlegasta rangfærslan sem sett hefur verið fram er sú að Læknafélag Íslands tefji fyrir því að konur með PIP púða fái úrlausn sinna mála. Ekkert er fjær sanni. Sú töf sem varð á því að konum með PIP púða væri boðin ómskoðun af brjóstum stafaði af ágreiningi heilbrigðisyfirvalda og Krabbameinsfélags Íslands um greiðslur fyrir þessar skoðanir. Þetta hefur velferðarráðherra staðfest, m.a. í umræðum á Alþingi. Þessi dráttur tengist hvorki Læknafélagi Íslands né lýtalæknum. Enda hefur það komið fram að langflestar konur með PIP púða fengu sent bréf velferðarráðuneytisins strax og yfirvöld höfðu samið um þessar greiðslur. Það er dapurlegt að PIP málið, sem erfitt var að varast fyrir lækna og eftirlitsaðila, sé notað til árása á lækna og samtök þeirra og til að tortryggja alla einkarekna heilbrigðisþjónustu hér á landi. Gæði og árangur íslenska heilbrigðiskerfisins undanfarna áratugi er meðal þess sem best gerist í Evrópu, eins og getið er um í skýrslu ráðgjafarfyritækisins Boston Consulting Group sem nýlega var unnin fyrir velferðarráðuneytið. Þetta hefur tekist þrátt fyrir að útgjöld til heilbrigðismála hafi verið hófleg. Ekki má gleyma því að hinn góði árangur sem náðst hefur í íslenskum heilbrigðismálum undanfarna áratugi hefur orðið til í kerfi sem er blanda af opinberum rekstri og einkarekinni starfsemi. Er einhver ástæða til að breyta því?
Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun
Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman Skoðun
Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar
Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun
Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman Skoðun