Á ég að skalla þig? Þórlindur Kjartansson skrifar 25. maí 2018 08:30 Í síðustu viku varð ég fyrir þeirri óskemmtilegu reynslu að um það bil hálf heimsbyggðin stóð að umfangsmiklu og illgjörnu samsæri gegn mér. Ég veit ekki hvað varð til þess að allur þessi fjöldi fólks ákvað upp úr þurru að leggja á sig sérstakt ómak til þess að skaprauna mér, og enn síður skil ég hvernig tókst að skipuleggja svona umfangsmikið samsæri á ótrúlega stuttum tíma. Enn sem komið er hef ég heldur ekki hugmynd um hverjir eru forsprakkar samsærisins, en ég hef einsett mér að komast til botns í því með öllum tiltækum ráðum og ná fram hefndum. Það er reyndar huggun harmi gegn að samsærið, sem ég hélt í fyrstu að beindist að mér einum, virðist hafa beinst að öllum þeim helmingi mannkyns sem er saklaus af þátttöku í því. Engu að síður var reynslan óskemmtileg.„Laurel og Yanni“ Þetta byrjaði allt á því að ég sá fólk hrópa rafrænt upp orðið „Laurel“ eða „Yanni“ á Instagram, Snapchat, Facebook og Twitter—öllum helstu götuhornum internetsins. Ég komst svo fljótlega að því að þetta tengdist allt einhverri hljóðklippu sem ég fann á netinu og spilaði. Hljóðklippan sagði skýrt og greinilega „Yanni,“ þannig að ég fór næst að leita að hljóðklippu sem sagði „Laurel“ til þess að hafa heyrt þær báðar. En þá upptöku fann ég hvergi. Svo komst ég að því að stór hluti netverja þóttist hafa hlustað á nákvæmlega sömu klippu og ég, en ekki heyrt „Yanni“ heldur orðið „Laurel“. Voða fyndið, hugsaði ég, og athugaði hvort þessar hljóðklippur ættu uppruna sinn þann 1. apríl. En nei, það var víst ekki. Ég hugsaði til þess fyrir nokkrum árum þegar útbúið var sérstakt samskiptaforrit á netinu sem gerði fólki kleift að senda milli sín skilaboðin „Yo“—og ekkert annað. Þegar fólk heyrði fyrst um þetta smáforrit þá trúði í raun enginn því að útbúið hefði verið forrit með eins fáránlega takmörkuðum notkunarmöguleikum; en þetta var víst raunin. Voða fyndið. Þetta „app“ var bara eitt stórt djók og allir sem notuðu það tóku þátt í því þangað til allir fengu leiða á því. En þetta var eitthvað allt annað. Þeir sem þóttust heyra „Laurel“ virtust allir ætla að taka djókið með sér í gröfina—og ekki bara það, heldur ætluðu þeir líka að reyna að láta okkur hin fara smám saman að efast um geðheilbrigði okkar. Ég hlustaði aftur og aftur á klippuna, í mismunandi tölvum, hátölurum og heyrnartólum og alltaf heyrði ég röddina segja skýrt og greinilega nákvæmlega það sama: „Yanni, Yanni, Yanni.“ Þegar ég talaði við fólk sem þóttist heyra „Laurel“ tók ég því þannig að fólk væri bara að djóka aðeins í mér. „Einmitt, já já, þú heyrir semsagt bara alls ekki Yanni?“ spurði ég. – Hvað meinarðu? Röddin segir Laurel. – Einmitt, já. Aha. Í alvörunni, hættu þessu rugli. Ég nenni þessi ekki. – Nennirðu ekki hverju, manneskjan er að segja Laurel. Hvaða Yanni rugl er þetta? - Yanni rugl? Er ekki í lagi með þig. Hættu þessum stælum og segðu mér bara satt. Við erum að hlusta á nákvæmlega sömu klippuna, röddin segir skýrt og greinilega Yanni. – Á ég að skalla þig?Heilagur sannleikur En það var bara enginn til í að gefa sig. Fólk skiptist algjörlega í tvær fylkingar sem heyrðu úr sömu hljóðklippunni tvo gjörsamlega ólíka hluti. Allir gátu verið jafnsannfærðir um að hinir væru annaðhvort ruglaðir eða hluti af einhverjum hryllilega leiðinlegum og þreytandi gjörningi. Á endanum komst ég að því að hljóðklippan innihélt bæði orðin, en það fór alveg eftir því hvernig móttökustöðvarnar í eyrum og heila voru stilltar hvort hlustandinn heyrði orðið „Yanni“ eða „Laurel“. Semsagt—það var enginn að ljúga eða grínast heldur var það hundrað prósent háheilagur sannleikur að fólk sem hlustaði á nákvæmlega sömu upptökuna heyrði gjörólíka hluti. Í grein á netinu var þetta útskýrt og þar að auki var sett upp tól sem gerði fólki mögulegt að stilla hvaða tíðnisvið í upptökunni heyrðust best—þau lágu eða háu. Og viti menn, með því að stilla þetta örlítið til þá fór ég allt í einu að heyra „Laurel“ í staðinn fyrir „Yanni“ og heimurinn hætti skyndilega í samsærinu gegn mér. Það eina sem ég þurfti að gera var að gefa mér tíma til þess að rannsaka þetta fyrirbæri örlítið. Það þurfti ekkert að rífast, það þurfti enginn að skalla neinn, bara gefa sér tíma til að hlusta betur. Vitringur eða vitleysingur Að allt öðru. Hingað til Íslands er væntanlegur kanadískur sálfræðingur, Jordan Peterson, sem hyggst flytja sjálfshjálpar- og sjálfsstyrkingarboðskap sinn í Hörpu í næstu viku. Eins og annars staðar þar sem sá maður ferðast er byrjað hér á landi rifrildi milli þeirra sem sjá í honum vitring og hinna sem telja hann vitleysing. Það er einkenni á umræðum um Peterson að heiftin gegn honum er einna mest meðal þeirra sem minnst hafa kynnt sér málflutning hans, og dýrkunin á honum er mest meðal þeirra sem minnst hafa kynnt sér hugmyndir annarra hugsuða. Það er vissulega seinvirkt að kynna sér almennilega þau mál sem maður vill hafa skoðun á, en áður en maður fer að skalla fólk eða kalla það öllum illum nöfnum er ágætt að ganga úr skugga um að maður hafi stillt móttökustöðvarnar í eyrum og heila þannig að maður heyri raunverulega það sem verið er að segja. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Þórlindur Kjartansson Mest lesið Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland Skoðun Lummuleg áform heilbrigðisráðherra Ragnar Sigurður Kristjánsson Skoðun Rölt að botninum Smári McCarthy Skoðun Lýðskrum Skattfylkingarinnar Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Tekur ný ríkisstjórn af skarið? Árni Einarsson Skoðun Ábyrgðin er þeirra Vilhjálmur Árnason Skoðun Hver á að fá súrefnisgrímuna fyrst? Davíð Bergmann. Skoðun Krabbamein – reddast þetta? Halla Þorvaldsdóttir Skoðun Valdið yfir sjávarútvegsmálunum Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Málþóf spillingar og græðgi á Alþingi Jón Frímann Jónsson Skoðun Skoðun Skoðun Ábyrgðin er þeirra Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Dæmt um form, ekki efni Hörður Arnarson skrifar Skoðun Að þröngva lífsskoðun upp á annað fólk Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Um fundarstjórn forseta Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hjálpartæki – fyrir hverja? Júlíana Magnúsdóttir skrifar Skoðun Menntasjóður námsmanna og ECTS einingar Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland skrifar Skoðun Í 1.129 daga hefur Alþingi hunsað jaðarsettasta hóp samfélagsins Grímur Atlason skrifar Skoðun Tekur ný ríkisstjórn af skarið? Árni Einarsson skrifar Skoðun Strandveiðar í gíslingu – Alþingi sveltir sjávarbyggðir Árni Björn Kristbjörnsson skrifar Skoðun Rölt að botninum Smári McCarthy skrifar Skoðun Að fortíð skal hyggja þegar framtíð skal byggja Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Málþóf spillingar og græðgi á Alþingi Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Lýðskrum Skattfylkingarinnar Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Krabbamein – reddast þetta? Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Valdið yfir sjávarútvegsmálunum Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lummuleg áform heilbrigðisráðherra Ragnar Sigurður Kristjánsson skrifar Skoðun Hver á að fá súrefnisgrímuna fyrst? Davíð Bergmann. skrifar Skoðun Baráttan um kjör eldra fólks Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Menntamál íslenskra grunnskólabarna hafa verið til umfjöllunar – sem er vel. Miklu verra er tilefnið Karen Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Elsku Íslendingar, styðjum saman Grindavík Dagmar Valsdóttir skrifar Skoðun Svigrúm Eydísar á fölskum grunni Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Betri vegur til Þorlákshafnar er samkeppnismál Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Óvirðing við lýðræðislegar hefðir, gegn stjórnarskrá, trúnaðarbrot gagnvart kjósendum Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Lík brennd í Grafarvogi Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Er handahlaup valdeflandi? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Á jaðrinum með Jesú Daníel Ágúst Gautason skrifar Skoðun Þeir sem verja stórútgerðina – og heimsvaldastefnuna Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Gervigreindin beisluð Hanna Kristín Skaftadóttir,Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Kúnstin að vera ósammála sjálfum sér Heiða Ingimarsdóttir skrifar Sjá meira
Í síðustu viku varð ég fyrir þeirri óskemmtilegu reynslu að um það bil hálf heimsbyggðin stóð að umfangsmiklu og illgjörnu samsæri gegn mér. Ég veit ekki hvað varð til þess að allur þessi fjöldi fólks ákvað upp úr þurru að leggja á sig sérstakt ómak til þess að skaprauna mér, og enn síður skil ég hvernig tókst að skipuleggja svona umfangsmikið samsæri á ótrúlega stuttum tíma. Enn sem komið er hef ég heldur ekki hugmynd um hverjir eru forsprakkar samsærisins, en ég hef einsett mér að komast til botns í því með öllum tiltækum ráðum og ná fram hefndum. Það er reyndar huggun harmi gegn að samsærið, sem ég hélt í fyrstu að beindist að mér einum, virðist hafa beinst að öllum þeim helmingi mannkyns sem er saklaus af þátttöku í því. Engu að síður var reynslan óskemmtileg.„Laurel og Yanni“ Þetta byrjaði allt á því að ég sá fólk hrópa rafrænt upp orðið „Laurel“ eða „Yanni“ á Instagram, Snapchat, Facebook og Twitter—öllum helstu götuhornum internetsins. Ég komst svo fljótlega að því að þetta tengdist allt einhverri hljóðklippu sem ég fann á netinu og spilaði. Hljóðklippan sagði skýrt og greinilega „Yanni,“ þannig að ég fór næst að leita að hljóðklippu sem sagði „Laurel“ til þess að hafa heyrt þær báðar. En þá upptöku fann ég hvergi. Svo komst ég að því að stór hluti netverja þóttist hafa hlustað á nákvæmlega sömu klippu og ég, en ekki heyrt „Yanni“ heldur orðið „Laurel“. Voða fyndið, hugsaði ég, og athugaði hvort þessar hljóðklippur ættu uppruna sinn þann 1. apríl. En nei, það var víst ekki. Ég hugsaði til þess fyrir nokkrum árum þegar útbúið var sérstakt samskiptaforrit á netinu sem gerði fólki kleift að senda milli sín skilaboðin „Yo“—og ekkert annað. Þegar fólk heyrði fyrst um þetta smáforrit þá trúði í raun enginn því að útbúið hefði verið forrit með eins fáránlega takmörkuðum notkunarmöguleikum; en þetta var víst raunin. Voða fyndið. Þetta „app“ var bara eitt stórt djók og allir sem notuðu það tóku þátt í því þangað til allir fengu leiða á því. En þetta var eitthvað allt annað. Þeir sem þóttust heyra „Laurel“ virtust allir ætla að taka djókið með sér í gröfina—og ekki bara það, heldur ætluðu þeir líka að reyna að láta okkur hin fara smám saman að efast um geðheilbrigði okkar. Ég hlustaði aftur og aftur á klippuna, í mismunandi tölvum, hátölurum og heyrnartólum og alltaf heyrði ég röddina segja skýrt og greinilega nákvæmlega það sama: „Yanni, Yanni, Yanni.“ Þegar ég talaði við fólk sem þóttist heyra „Laurel“ tók ég því þannig að fólk væri bara að djóka aðeins í mér. „Einmitt, já já, þú heyrir semsagt bara alls ekki Yanni?“ spurði ég. – Hvað meinarðu? Röddin segir Laurel. – Einmitt, já. Aha. Í alvörunni, hættu þessu rugli. Ég nenni þessi ekki. – Nennirðu ekki hverju, manneskjan er að segja Laurel. Hvaða Yanni rugl er þetta? - Yanni rugl? Er ekki í lagi með þig. Hættu þessum stælum og segðu mér bara satt. Við erum að hlusta á nákvæmlega sömu klippuna, röddin segir skýrt og greinilega Yanni. – Á ég að skalla þig?Heilagur sannleikur En það var bara enginn til í að gefa sig. Fólk skiptist algjörlega í tvær fylkingar sem heyrðu úr sömu hljóðklippunni tvo gjörsamlega ólíka hluti. Allir gátu verið jafnsannfærðir um að hinir væru annaðhvort ruglaðir eða hluti af einhverjum hryllilega leiðinlegum og þreytandi gjörningi. Á endanum komst ég að því að hljóðklippan innihélt bæði orðin, en það fór alveg eftir því hvernig móttökustöðvarnar í eyrum og heila voru stilltar hvort hlustandinn heyrði orðið „Yanni“ eða „Laurel“. Semsagt—það var enginn að ljúga eða grínast heldur var það hundrað prósent háheilagur sannleikur að fólk sem hlustaði á nákvæmlega sömu upptökuna heyrði gjörólíka hluti. Í grein á netinu var þetta útskýrt og þar að auki var sett upp tól sem gerði fólki mögulegt að stilla hvaða tíðnisvið í upptökunni heyrðust best—þau lágu eða háu. Og viti menn, með því að stilla þetta örlítið til þá fór ég allt í einu að heyra „Laurel“ í staðinn fyrir „Yanni“ og heimurinn hætti skyndilega í samsærinu gegn mér. Það eina sem ég þurfti að gera var að gefa mér tíma til þess að rannsaka þetta fyrirbæri örlítið. Það þurfti ekkert að rífast, það þurfti enginn að skalla neinn, bara gefa sér tíma til að hlusta betur. Vitringur eða vitleysingur Að allt öðru. Hingað til Íslands er væntanlegur kanadískur sálfræðingur, Jordan Peterson, sem hyggst flytja sjálfshjálpar- og sjálfsstyrkingarboðskap sinn í Hörpu í næstu viku. Eins og annars staðar þar sem sá maður ferðast er byrjað hér á landi rifrildi milli þeirra sem sjá í honum vitring og hinna sem telja hann vitleysing. Það er einkenni á umræðum um Peterson að heiftin gegn honum er einna mest meðal þeirra sem minnst hafa kynnt sér málflutning hans, og dýrkunin á honum er mest meðal þeirra sem minnst hafa kynnt sér hugmyndir annarra hugsuða. Það er vissulega seinvirkt að kynna sér almennilega þau mál sem maður vill hafa skoðun á, en áður en maður fer að skalla fólk eða kalla það öllum illum nöfnum er ágætt að ganga úr skugga um að maður hafi stillt móttökustöðvarnar í eyrum og heila þannig að maður heyri raunverulega það sem verið er að segja.
Skoðun Menntamál íslenskra grunnskólabarna hafa verið til umfjöllunar – sem er vel. Miklu verra er tilefnið Karen Rúnarsdóttir skrifar
Skoðun Óvirðing við lýðræðislegar hefðir, gegn stjórnarskrá, trúnaðarbrot gagnvart kjósendum Arnar Þór Jónsson skrifar