Fólkið sem WHO vill að verði bólusett fyrst Kristín Ólafsdóttir og Birgir Olgeirsson skrifa 11. nóvember 2020 16:01 Heilbrigðisstarfsfólk sem er í mikilli smithættu er ætíð efst á forgangslista í bólusetningu fyrir kórónuveirunni. Vísir/Vilhelm Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin (WHO) birti í október ráðgefandi lista yfir þá hópa sem ættu að vera í forgangi við bólusetningu fyrir kórónuveirunni. Settar eru fram þrjár sviðsmyndir, sem eru mismunandi eftir því hvernig staðan er á faraldrinum hverju sinni. Heilbrigðisstarfsmenn sem teljast í mikilli smithættu eru efstir á forgangslistanum í öllum tilfellum. Miklar vendingar hafa orðið í bóluefnismálum í vikunni. Lyfjafyrirtækið Pfizer tilkynnti í fyrradag að bóluefni sem það hefur verið með í þróun veiti 90 prósent vörn gegn veirunni. Efnið virðist öruggt og vonir eru bundnar við að hægt verði að gefa fyrstu skammtana strax um áramótin. Ítarlegar leiðbeiningar WHO En hverjir munu fá bóluefni fyrst? Framlínustarfsfólk og fólk í áhættuhópum vegna undirliggjandi sjúkdóma hefur hingað til helst verið nefnt til sögunnar í þeim efnum. Fleiri starfsstéttir og áhættuhópar ættu þó einnig að njóta forgangs í bólusetningu, að mati Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar. Í leiðarvísi WHO sem birtur var í október má finna afar ítarlegar leiðbeiningar um ýmsa þætti bólusetningar fyrir veirunni, sem mælt er með að ríki styðjist við þegar öruggt bóluefni hefur litið dagsins ljós. Áréttað er að enn sé ekkert bóluefni komið fram sem hægt sé að mæla með til notkunar á þeim tíma sem leiðarvísirinn var ritaður, 7. október síðastliðinn – og sú staða er óbreytt nú. Pfizer-bóluefnið er eitt rúmlega tíu efna sem eru á lokastigi prófana.Jakub Porzycki/NurPhoto/Getty Þá leggur stofnunin áherslu á að skjalið beri einungis að nota til skipulagningar. WHO setur forgangsröðun sína jafnframt fram að því gefnu að bóluefnið sem notað er hafi öll tilskilin leyfi og uppfylli lágmarkskröfur. Stofnunin miðar forgangsröðun sína við þrjár sviðsmyndir: Í fyrsta lagi að samfélagssmit sé í gangi, í öðru lagi stöku smit eða hópsýkingar og í þriðja lagi ekkert smit. Sviðsmyndunum er svo skipt í þrjú stig, eftir því hversu mikið bóluefni er til ráðstöfunar: Stig I: Mjög takmarkað, skammtar til fyrir 1-10% þjóðar Stig II: Takmarkað, skammtar til fyrir 11-20% þjóðar Stig III: Í meðallagi, skammtar til fyrir 21-50% þjóðar Fyrsta sviðsmynd Lítum nú á forgangsröðun sem WHO leggur til miðað við fyrstu sviðsmyndina, þ.e. þegar miðað er við samfélagssmit. Stig I: Heilbrigðisstarfsmenn sem eru í mikilli eða mjög mikilli smithættu. Fólk sem skilgreint er í áhættuhópi vegna aldurs. Aldursviðmiðið skuli hvert ríki ákveða fyrir sig. Stig II: Eldri einstaklingar sem ekki falla undir áðurnefnda hópinn. Einstaklingar sem teljast í áhættuhópi með tilliti til alvarlegra sjúkdóma eða dauða, vegna undirliggjandi sjúkdóma á borð við hjarta- og æðasjúkdóma, lungnasjúkdóma, sykursýki og offitu eða annarra kvilla. Þjóðfélagshópar sem teljast í áhættuhópi með tilliti til alvarlegra sjúkdóma eða dauða, til dæmis hópar sem mismunað er vegna kynþáttar, kyns, trúar eða kynferðis; fatlað fólk, sárafátækt fólk, heimilislausir og flóttamenn. Heilbrigðisstarfsmenn sem sinna bólusetningum. Kennarar og starfsfólk skóla sem teljast framlínustarfsmenn, til dæmis leikskólakennarar og kennarar barna sem erfitt er að kenna í fjarkennslu eða að uppfylltum fjarlægðarmörkum. Stig III: Aðrir kennarar og starfsfólk skóla. Aðrir framlínustarfsmenn utan heilbrigðisstétta, til dæmis lögreglumenn og starfsmenn í matvælaiðnaði. Ófrískar konur. Heilbrigðisstarfsfólk sem telst í lítilli til miðlungs smithættu. Starfsmenn við framleiðslu á bóluefni. Þjóðfélagshópar og starfsstéttir sem lifa eða starfa þar sem erfitt getur verið að halda fjarlægðarmörk og teljast þannig í meiri smithættu en aðrir, til dæmis fangar, íbúar á heimavistum og í fátækrahverfum, heimilislausir. Þessa hópa skilgreini hvert ríki fyrir sig. „Framlínuferðalangar“ efstir á lista Forgangsröðunin er afar svipuð í annarri sviðsmyndinni, þ.e. þar sem búið er við stöku smit eða hópsýkingar. Þar er til dæmis miðað við sömu tvo hópana á stigi I og í fyrstu sviðsmyndinni. Eini munurinn lýtur að því að einblínt verði á þessa hópa á skilgreindum áhættusvæðum, þ.e. þar sem smit er mikið eða gert er ráð fyrir að verði mikið. Einnig er miðað við að geyma þurfi neyðarforða af bóluefninu strax á stigi I, ef ske kynni að upp komi alvarleg hópsýking. Forgangsröðun þriðju sviðsmyndarinnar, þar sem miðað er við engin smit, er nokkuð frábrugðin hinum tveimur. Þar er enda aðallega horft til þess að koma í veg fyrir að smit berist inn í landið. Enn eru heilbrigðisstarfsmenn í mikilli smithættu efstir á forgangslistanum en með þeim á stigi I eru „framlínuferðalangar“ (e. essential travellers), sem eiga á hættu að smitast í útlöndum og bera veiruna inn í landið, til dæmis námsmenn, farandverkamenn, fólk í viðskiptaerindum og hjálparstarfsmenn. Því er beint til hvers ríkis fyrir sig að skilgreina þessa „framlínuferðalanga“ sérstaklega. Efstir á forgangslistanum eru einnig starfsmenn við landamæraskimun og fólk sem sinnir „viðbragði við faraldrinum“. Þess má geta að fréttastofa spurði heilbrigðisráðherra hvort komið yrði á bólusetningarskyldu á Íslandi vegna kórónuveirunnar. Ráðherra telur ólíklegt að sú leið verði farin. „Við erum þannig samfélag að við viljum byggja á hvatningu miklu frekar en skyldu," sagði Svandís Svavarsdóttir, heilbrigðisráðherra. Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Bólusetningar Heilbrigðismál Tengdar fréttir Opinbera niðurstöður bóluefnistilrauna seinna í mánuðinum Lyfjafyrirtækið Moderna Inc. segir að það muni opinbera niðurstöður úr fjölmennum prófunum á bóluefni fyrirtækisins seinna í þessum mánuði. 11. nóvember 2020 14:25 Aðgengi Íslands að bóluefni Pfizer tryggt Framkvæmdastjórn Evrópusambandsins undirritaði í dag samning við lyfjafyrirtækið Pfizer um kaup á 200 milljónum skammta af bóluefni fyrirtækisins við Covid-19. 11. nóvember 2020 12:28 Breytt fyrirkomulag við landamæraskimun forsenda efnahagsbata Breytt fyrirkomulag skimunar á landamærum er forsenda þess að umtalsverður efnahagsbati geti hafist hér á landi á næsta ári. 11. nóvember 2020 10:31 Mest lesið Skotin með gúmmíkúlu í beinni frá mótmælunum Erlent Ísraelsher stöðvaði skútuna og handtók áhöfnina Erlent Íslendingur á válista CIA árið 1970 Innlent Sannfærð um sakleysi eiginmannsins og segir hann hetjuna sína Erlent „Erum ekki að lýsa yfir stuðningi við Trump“ Innlent Lögreglan lýsir eftir Hebu Innlent Mjög áhyggjufull yfir tilfærslu ráðuneytisins Innlent Ekki hægt að nota rafræn skilríki Innlent Slökktu eld á svölum á fjórðu hæð í Engihjalla Innlent Flutningur Konukots mikið framfaraskref en skilur áhyggjur nágranna Innlent Fleiri fréttir Newsom ætlar að kæra Trump Sannfærð um sakleysi eiginmannsins og segir hann hetjuna sína Skotin með gúmmíkúlu í beinni frá mótmælunum Ísraelsher stöðvaði skútuna og handtók áhöfnina Telja Ísraelsher hafa umkringt bát Thunberg Forsetaframbjóðandi skotinn í höfuðið Grafalvarlegt ástand í LA: „Þetta eru einhverjar fasískar leikaðferðir“ Rannsökuðu eigin samsæriskenningar um fljúgandi furðuhluti Ísraelsmenn undirbúi árás á skútuna með Gretu Thunberg um borð Hótar Musk alvarlegum afleiðingum styðji hann Demókrata Trump sendir þjóðvarðlið til Los Angeles Danskar herþotur verða staðsettar á Grænlandi Tók 12 ár að breyta reglum um bætur vegna seinkun flugferða Grófu látin og særð börn upp úr rústum Wagner yfirgefur Malí í skugga mikilla árása Mótmæli og átök eftir áhlaup ICE í Los Angeles Aftur logar eldur í Læradal Deilurnar halda áfram og Musk boðar „Ameríkuflokkinn“ Stærsta árásin á Kharkív hingað til Var fluttur óvart úr landi en er snúinn aftur Engin sátt í sjónmáli: Trump vill selja Tesluna Klóra sér í kollinum yfir stórri reikistjörnu á braut um litla stjörnu Reyna að stilla til friðar með símtali Dæmdur í 21 árs fangelsi fyrir að nauðga tugum skjólstæðinga Bras á breska Umbótaflokknum þrátt fyrir velgengnina Brotlentu öðru einkafari á tunglinu Fyrirsjáanlegar deilur: Valdamesti maður heims og sá ríkasti hnakkrífast Eldar loguðu í Kænugarði eftir umfangsmiklar árásir Rússa Segir nafn Trumps vera í Epstein-skjölunum Trump segist „mjög vonsvikinn“ út í Elon og ekki viss um að þeir geti átt gott samband Sjá meira
Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin (WHO) birti í október ráðgefandi lista yfir þá hópa sem ættu að vera í forgangi við bólusetningu fyrir kórónuveirunni. Settar eru fram þrjár sviðsmyndir, sem eru mismunandi eftir því hvernig staðan er á faraldrinum hverju sinni. Heilbrigðisstarfsmenn sem teljast í mikilli smithættu eru efstir á forgangslistanum í öllum tilfellum. Miklar vendingar hafa orðið í bóluefnismálum í vikunni. Lyfjafyrirtækið Pfizer tilkynnti í fyrradag að bóluefni sem það hefur verið með í þróun veiti 90 prósent vörn gegn veirunni. Efnið virðist öruggt og vonir eru bundnar við að hægt verði að gefa fyrstu skammtana strax um áramótin. Ítarlegar leiðbeiningar WHO En hverjir munu fá bóluefni fyrst? Framlínustarfsfólk og fólk í áhættuhópum vegna undirliggjandi sjúkdóma hefur hingað til helst verið nefnt til sögunnar í þeim efnum. Fleiri starfsstéttir og áhættuhópar ættu þó einnig að njóta forgangs í bólusetningu, að mati Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar. Í leiðarvísi WHO sem birtur var í október má finna afar ítarlegar leiðbeiningar um ýmsa þætti bólusetningar fyrir veirunni, sem mælt er með að ríki styðjist við þegar öruggt bóluefni hefur litið dagsins ljós. Áréttað er að enn sé ekkert bóluefni komið fram sem hægt sé að mæla með til notkunar á þeim tíma sem leiðarvísirinn var ritaður, 7. október síðastliðinn – og sú staða er óbreytt nú. Pfizer-bóluefnið er eitt rúmlega tíu efna sem eru á lokastigi prófana.Jakub Porzycki/NurPhoto/Getty Þá leggur stofnunin áherslu á að skjalið beri einungis að nota til skipulagningar. WHO setur forgangsröðun sína jafnframt fram að því gefnu að bóluefnið sem notað er hafi öll tilskilin leyfi og uppfylli lágmarkskröfur. Stofnunin miðar forgangsröðun sína við þrjár sviðsmyndir: Í fyrsta lagi að samfélagssmit sé í gangi, í öðru lagi stöku smit eða hópsýkingar og í þriðja lagi ekkert smit. Sviðsmyndunum er svo skipt í þrjú stig, eftir því hversu mikið bóluefni er til ráðstöfunar: Stig I: Mjög takmarkað, skammtar til fyrir 1-10% þjóðar Stig II: Takmarkað, skammtar til fyrir 11-20% þjóðar Stig III: Í meðallagi, skammtar til fyrir 21-50% þjóðar Fyrsta sviðsmynd Lítum nú á forgangsröðun sem WHO leggur til miðað við fyrstu sviðsmyndina, þ.e. þegar miðað er við samfélagssmit. Stig I: Heilbrigðisstarfsmenn sem eru í mikilli eða mjög mikilli smithættu. Fólk sem skilgreint er í áhættuhópi vegna aldurs. Aldursviðmiðið skuli hvert ríki ákveða fyrir sig. Stig II: Eldri einstaklingar sem ekki falla undir áðurnefnda hópinn. Einstaklingar sem teljast í áhættuhópi með tilliti til alvarlegra sjúkdóma eða dauða, vegna undirliggjandi sjúkdóma á borð við hjarta- og æðasjúkdóma, lungnasjúkdóma, sykursýki og offitu eða annarra kvilla. Þjóðfélagshópar sem teljast í áhættuhópi með tilliti til alvarlegra sjúkdóma eða dauða, til dæmis hópar sem mismunað er vegna kynþáttar, kyns, trúar eða kynferðis; fatlað fólk, sárafátækt fólk, heimilislausir og flóttamenn. Heilbrigðisstarfsmenn sem sinna bólusetningum. Kennarar og starfsfólk skóla sem teljast framlínustarfsmenn, til dæmis leikskólakennarar og kennarar barna sem erfitt er að kenna í fjarkennslu eða að uppfylltum fjarlægðarmörkum. Stig III: Aðrir kennarar og starfsfólk skóla. Aðrir framlínustarfsmenn utan heilbrigðisstétta, til dæmis lögreglumenn og starfsmenn í matvælaiðnaði. Ófrískar konur. Heilbrigðisstarfsfólk sem telst í lítilli til miðlungs smithættu. Starfsmenn við framleiðslu á bóluefni. Þjóðfélagshópar og starfsstéttir sem lifa eða starfa þar sem erfitt getur verið að halda fjarlægðarmörk og teljast þannig í meiri smithættu en aðrir, til dæmis fangar, íbúar á heimavistum og í fátækrahverfum, heimilislausir. Þessa hópa skilgreini hvert ríki fyrir sig. „Framlínuferðalangar“ efstir á lista Forgangsröðunin er afar svipuð í annarri sviðsmyndinni, þ.e. þar sem búið er við stöku smit eða hópsýkingar. Þar er til dæmis miðað við sömu tvo hópana á stigi I og í fyrstu sviðsmyndinni. Eini munurinn lýtur að því að einblínt verði á þessa hópa á skilgreindum áhættusvæðum, þ.e. þar sem smit er mikið eða gert er ráð fyrir að verði mikið. Einnig er miðað við að geyma þurfi neyðarforða af bóluefninu strax á stigi I, ef ske kynni að upp komi alvarleg hópsýking. Forgangsröðun þriðju sviðsmyndarinnar, þar sem miðað er við engin smit, er nokkuð frábrugðin hinum tveimur. Þar er enda aðallega horft til þess að koma í veg fyrir að smit berist inn í landið. Enn eru heilbrigðisstarfsmenn í mikilli smithættu efstir á forgangslistanum en með þeim á stigi I eru „framlínuferðalangar“ (e. essential travellers), sem eiga á hættu að smitast í útlöndum og bera veiruna inn í landið, til dæmis námsmenn, farandverkamenn, fólk í viðskiptaerindum og hjálparstarfsmenn. Því er beint til hvers ríkis fyrir sig að skilgreina þessa „framlínuferðalanga“ sérstaklega. Efstir á forgangslistanum eru einnig starfsmenn við landamæraskimun og fólk sem sinnir „viðbragði við faraldrinum“. Þess má geta að fréttastofa spurði heilbrigðisráðherra hvort komið yrði á bólusetningarskyldu á Íslandi vegna kórónuveirunnar. Ráðherra telur ólíklegt að sú leið verði farin. „Við erum þannig samfélag að við viljum byggja á hvatningu miklu frekar en skyldu," sagði Svandís Svavarsdóttir, heilbrigðisráðherra.
Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Bólusetningar Heilbrigðismál Tengdar fréttir Opinbera niðurstöður bóluefnistilrauna seinna í mánuðinum Lyfjafyrirtækið Moderna Inc. segir að það muni opinbera niðurstöður úr fjölmennum prófunum á bóluefni fyrirtækisins seinna í þessum mánuði. 11. nóvember 2020 14:25 Aðgengi Íslands að bóluefni Pfizer tryggt Framkvæmdastjórn Evrópusambandsins undirritaði í dag samning við lyfjafyrirtækið Pfizer um kaup á 200 milljónum skammta af bóluefni fyrirtækisins við Covid-19. 11. nóvember 2020 12:28 Breytt fyrirkomulag við landamæraskimun forsenda efnahagsbata Breytt fyrirkomulag skimunar á landamærum er forsenda þess að umtalsverður efnahagsbati geti hafist hér á landi á næsta ári. 11. nóvember 2020 10:31 Mest lesið Skotin með gúmmíkúlu í beinni frá mótmælunum Erlent Ísraelsher stöðvaði skútuna og handtók áhöfnina Erlent Íslendingur á válista CIA árið 1970 Innlent Sannfærð um sakleysi eiginmannsins og segir hann hetjuna sína Erlent „Erum ekki að lýsa yfir stuðningi við Trump“ Innlent Lögreglan lýsir eftir Hebu Innlent Mjög áhyggjufull yfir tilfærslu ráðuneytisins Innlent Ekki hægt að nota rafræn skilríki Innlent Slökktu eld á svölum á fjórðu hæð í Engihjalla Innlent Flutningur Konukots mikið framfaraskref en skilur áhyggjur nágranna Innlent Fleiri fréttir Newsom ætlar að kæra Trump Sannfærð um sakleysi eiginmannsins og segir hann hetjuna sína Skotin með gúmmíkúlu í beinni frá mótmælunum Ísraelsher stöðvaði skútuna og handtók áhöfnina Telja Ísraelsher hafa umkringt bát Thunberg Forsetaframbjóðandi skotinn í höfuðið Grafalvarlegt ástand í LA: „Þetta eru einhverjar fasískar leikaðferðir“ Rannsökuðu eigin samsæriskenningar um fljúgandi furðuhluti Ísraelsmenn undirbúi árás á skútuna með Gretu Thunberg um borð Hótar Musk alvarlegum afleiðingum styðji hann Demókrata Trump sendir þjóðvarðlið til Los Angeles Danskar herþotur verða staðsettar á Grænlandi Tók 12 ár að breyta reglum um bætur vegna seinkun flugferða Grófu látin og særð börn upp úr rústum Wagner yfirgefur Malí í skugga mikilla árása Mótmæli og átök eftir áhlaup ICE í Los Angeles Aftur logar eldur í Læradal Deilurnar halda áfram og Musk boðar „Ameríkuflokkinn“ Stærsta árásin á Kharkív hingað til Var fluttur óvart úr landi en er snúinn aftur Engin sátt í sjónmáli: Trump vill selja Tesluna Klóra sér í kollinum yfir stórri reikistjörnu á braut um litla stjörnu Reyna að stilla til friðar með símtali Dæmdur í 21 árs fangelsi fyrir að nauðga tugum skjólstæðinga Bras á breska Umbótaflokknum þrátt fyrir velgengnina Brotlentu öðru einkafari á tunglinu Fyrirsjáanlegar deilur: Valdamesti maður heims og sá ríkasti hnakkrífast Eldar loguðu í Kænugarði eftir umfangsmiklar árásir Rússa Segir nafn Trumps vera í Epstein-skjölunum Trump segist „mjög vonsvikinn“ út í Elon og ekki viss um að þeir geti átt gott samband Sjá meira
Opinbera niðurstöður bóluefnistilrauna seinna í mánuðinum Lyfjafyrirtækið Moderna Inc. segir að það muni opinbera niðurstöður úr fjölmennum prófunum á bóluefni fyrirtækisins seinna í þessum mánuði. 11. nóvember 2020 14:25
Aðgengi Íslands að bóluefni Pfizer tryggt Framkvæmdastjórn Evrópusambandsins undirritaði í dag samning við lyfjafyrirtækið Pfizer um kaup á 200 milljónum skammta af bóluefni fyrirtækisins við Covid-19. 11. nóvember 2020 12:28
Breytt fyrirkomulag við landamæraskimun forsenda efnahagsbata Breytt fyrirkomulag skimunar á landamærum er forsenda þess að umtalsverður efnahagsbati geti hafist hér á landi á næsta ári. 11. nóvember 2020 10:31