Útrýmum kynferðisofbeldi á Íslandi Brynhildur Björnsdóttir skrifar 28. maí 2021 11:31 Kynbundið ofbeldi og kynferðisofbeldi er dýrt. Það kostar þjóðfélagið milljarða á hverju ári í fjarvistum brotaþola frá vinnu, rekstri ýmissa úrræða eins og Neyðarmóttöku, Stígamóta og fleiri, töfum eða brottfalli úr námi og langvinnum veikindum brotaþola sem jafnvel enda í örorku sem aftur stuðlar að fátækt, bæði brotaþola og barna þeirra. Þetta er stórt reikningsdæmi, jafnvel þó við reiknum bara beinan efnahagslegan kostnað en ekki mannauðinn sem fer forgörðum og hamingjuna sem sólundast. Þó engin önnur rök en efnahagsleg væru fyrir því að reyna allt sem hægt er til að koma í veg fyrir kynferðisofbeldi þá vægju þau ansi þungt. En efnahagsrök eru langt frá því einu rökin. Við erum samfélag og sem slíku ber okkur skylda til að gæta hvert annars. Tölur frá Kvennaathvarfinu, Stígamótum og Bjarkahlíð um þolendur kynbundis og kynferðislegs ofbeldis sem þangað leita ár hvert sýna stöðuna svart á hvítu. Og í þessum málaflokki þarf að breyta svo mörgu fleiru. Við verðum að gæta hagsmuna brotaþola í kynferðisbrotamálum betur, bæta reynslu þeirra af dómskerfinu og málsmeðferð þar sem brotaþoli er vitni í eigin máli og hefur því engan rétt á því að fylgjast með ferli málsins inni í dómskerfinu. Við verðum að fræða og beita forvörnum sem felast til dæmis í því að efla mannvirðingu og sporna gegn skaðlegum áhrifum af klámi og klámvæðingu, og hefja þá fræðslu snemma því kannanir sýna að aldur þeirra sem sjá klám í fyrsta sinn færist sífellt neðar, allt niður í sjö ára börn. Og við verðum að gera þetta saman, óháð flokkum eða stjórnmálaskoðunum því við getum og hljótum að vilja sameinast um þá hugmyndafræði að kynferðisofbeldi sé ekki líðandi í okkar samfélagi. Samantekt sem forsætisráðuneytið sendi frá sér á dögunum sýnir að ríkisstjórnin hefur gert margt og markvisst í baráttunni gegn kynferðisofbeldi síðustu fjögur ár. Þar má meðal annars nefna lög um kynferðislega friðhelgi og umsáturseinelti, styrkveitingar til samtaka sem leggja brotaþolum lið eins og Kvennaathvarfsins og Stígamóta, Bjarkahlíðar og Bjarmahlíðar, fræðslustarf hefur verið eflt meðal annars með stofnun starfshóps um eflingu kynfræðslu í grunnskólum, fjármagni veitt til að efla löggæslu í kringum meðferð kynferðisbrota og fullfjármögnuð aðgerðaráætlun kynnt um endurbætur á meðferð kynferðisbrota í réttarvörslukerfinu sem snýr meðal annars að menntun lögreglufólks og ákærenda. Öll eru þessi mál gríðarlega mikilvæg og löngu tímabær. Bjartast er þó yfir þeirri staðreynd að fé hefur verið tryggt í forvarnir og áætlanir gerðar til fjögurra ára í senn í stað þess að tjalda til einnar nætur eins og því miður vill oft verða með átaksverkefni sem sprottin eru úr grasrót en ekki studd lengra. Sjálf hef ég hrint úr vör þremur átaksverkefnum sem miða að fræðslu og forvörnum, stuttfræðslumyndunum Fáðu já, Stattu með þér og Myndin af mér svo ég veit af eigin raun hversu mikilvægt er að slíkum verkefnum sé fylgt eftir inn í skólakerfið til lengri tíma með fjármagni og áætlunum. Sem hefur því miður ekki alltaf verið raunin. Glæsileg verkefni eins og Fávitar og Karlmennskan hafa til að mynda verið fjármögnuð til eins árs í senn, ef það. Skólarnir geta síðan valið hvort þeir veita þessa mikilvægu fræðslu eða ekki og það er oft á hendi sjálfboðaliða foreldrafélaga að ákveða að taka inn fræðslu þar sem skólunum sleppir. Það er grundvallaratriði að hægt sé að fylgja forvarnarátökum eftir ef við ætlum að ná árangri í baráttunni gegn kynbundnu ofbeldi og kynferðisofbeldi á Íslandi því fræðsla og forvarnir eru okkar helstu vopn í þessari baráttu. Nú eru í fyrsta sinn settar fram heildstæðar úrbætur sem byggja á forvörnum sem eru samþættar kennslu og starfi á öllum skólastigum, innan frístundaheimila og félagsmiðstöðva og öðru æskulýðs- og tómstundastarfi. Það er mikilvægt að mínu mati að flokkur sem hefur kvenfrelsi og jafnrétti að leiðarljósi haldi áfram að leiða þessa vinnu og þessvegna er ég komin í framboð, til að bjóða fram krafta mina í baráttunni gegn kynferðis- og kynbundnu ofbeldi, til að svo megi verða. Það er örugglega ekkert töff eða vænlegt að vera eins máls kona í stjórnmálum en það er lífsnauðsynlegt að taka á þessum málum! Kannski byrja ég stjórnmálaferil minn á því að taka Kató gamla á þetta og enda allar mínar ræður og greinar á því framvegis að segja: að auki fer ég fram á að við útrýmum kynferðisofbeldi á Íslandi! Höfundur er frambjóðandi í fjórða sæti til alþingiskosninga fyrir Vinstri græn í Reykjavík. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Brynhildur Björnsdóttir Skoðun: Kosningar 2021 Kynferðisofbeldi Vinstri græn Mest lesið Halldór 31.05.2025 Halldór Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Carenas Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson Skoðun Til hamingju með sjómannadaginn Sigurjón Þórðarson Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Til hamingju með sjómannadaginn Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Carenas skrifar Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Bensínstöðvardíll og Birkimelur Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson skrifar Skoðun Gríðarlegir hagsmunir í húfi Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Skynsamleg forgangsröðun fjár Ragnhildur Jónsdóttir skrifar Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Að sameinast fjölskyldu sinni Guðrún Brynjólfsdóttir skrifar Skoðun Þögnin sem skapaði ótta – arfleifð Þórarins í Sameyki Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson skrifar Skoðun Eru forvarnir í hættu? Dagbjört Harðardóttir skrifar Skoðun Tveir alþingismenn og Gaza Sverrir Agnarsson skrifar Skoðun Hver borgar fyrir ódýrar lóðir? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Erum við að lengja dauðann en ekki lífið? Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Mikill munur á aðgengi að líknarmeðferð í Evrópu Kristín Lára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Sumarið verður nýtt vel til uppbyggingar snjóflóðavarna Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Verður það að vera Ísrael? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Dýravernd - frumbyggjahættir Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Stórstraumsfjara mæld - HMS ráðþrota Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Sýnum fordómum ekki umburðarlyndi Snorri Sturluson skrifar Skoðun Landbúnaður á tímamótum – Við þurfum nýja stefnu Guðjón Sigurbjartsson skrifar Skoðun Sjómenn til hamingju! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Leyfum mennskunni að sigra Anna Hildur Hildibrandsdóttir skrifar Skoðun Fjölskyldan fyrst Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvað er markaðsverð á fiski? Sverrir Haraldsson skrifar Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar Sjá meira
Kynbundið ofbeldi og kynferðisofbeldi er dýrt. Það kostar þjóðfélagið milljarða á hverju ári í fjarvistum brotaþola frá vinnu, rekstri ýmissa úrræða eins og Neyðarmóttöku, Stígamóta og fleiri, töfum eða brottfalli úr námi og langvinnum veikindum brotaþola sem jafnvel enda í örorku sem aftur stuðlar að fátækt, bæði brotaþola og barna þeirra. Þetta er stórt reikningsdæmi, jafnvel þó við reiknum bara beinan efnahagslegan kostnað en ekki mannauðinn sem fer forgörðum og hamingjuna sem sólundast. Þó engin önnur rök en efnahagsleg væru fyrir því að reyna allt sem hægt er til að koma í veg fyrir kynferðisofbeldi þá vægju þau ansi þungt. En efnahagsrök eru langt frá því einu rökin. Við erum samfélag og sem slíku ber okkur skylda til að gæta hvert annars. Tölur frá Kvennaathvarfinu, Stígamótum og Bjarkahlíð um þolendur kynbundis og kynferðislegs ofbeldis sem þangað leita ár hvert sýna stöðuna svart á hvítu. Og í þessum málaflokki þarf að breyta svo mörgu fleiru. Við verðum að gæta hagsmuna brotaþola í kynferðisbrotamálum betur, bæta reynslu þeirra af dómskerfinu og málsmeðferð þar sem brotaþoli er vitni í eigin máli og hefur því engan rétt á því að fylgjast með ferli málsins inni í dómskerfinu. Við verðum að fræða og beita forvörnum sem felast til dæmis í því að efla mannvirðingu og sporna gegn skaðlegum áhrifum af klámi og klámvæðingu, og hefja þá fræðslu snemma því kannanir sýna að aldur þeirra sem sjá klám í fyrsta sinn færist sífellt neðar, allt niður í sjö ára börn. Og við verðum að gera þetta saman, óháð flokkum eða stjórnmálaskoðunum því við getum og hljótum að vilja sameinast um þá hugmyndafræði að kynferðisofbeldi sé ekki líðandi í okkar samfélagi. Samantekt sem forsætisráðuneytið sendi frá sér á dögunum sýnir að ríkisstjórnin hefur gert margt og markvisst í baráttunni gegn kynferðisofbeldi síðustu fjögur ár. Þar má meðal annars nefna lög um kynferðislega friðhelgi og umsáturseinelti, styrkveitingar til samtaka sem leggja brotaþolum lið eins og Kvennaathvarfsins og Stígamóta, Bjarkahlíðar og Bjarmahlíðar, fræðslustarf hefur verið eflt meðal annars með stofnun starfshóps um eflingu kynfræðslu í grunnskólum, fjármagni veitt til að efla löggæslu í kringum meðferð kynferðisbrota og fullfjármögnuð aðgerðaráætlun kynnt um endurbætur á meðferð kynferðisbrota í réttarvörslukerfinu sem snýr meðal annars að menntun lögreglufólks og ákærenda. Öll eru þessi mál gríðarlega mikilvæg og löngu tímabær. Bjartast er þó yfir þeirri staðreynd að fé hefur verið tryggt í forvarnir og áætlanir gerðar til fjögurra ára í senn í stað þess að tjalda til einnar nætur eins og því miður vill oft verða með átaksverkefni sem sprottin eru úr grasrót en ekki studd lengra. Sjálf hef ég hrint úr vör þremur átaksverkefnum sem miða að fræðslu og forvörnum, stuttfræðslumyndunum Fáðu já, Stattu með þér og Myndin af mér svo ég veit af eigin raun hversu mikilvægt er að slíkum verkefnum sé fylgt eftir inn í skólakerfið til lengri tíma með fjármagni og áætlunum. Sem hefur því miður ekki alltaf verið raunin. Glæsileg verkefni eins og Fávitar og Karlmennskan hafa til að mynda verið fjármögnuð til eins árs í senn, ef það. Skólarnir geta síðan valið hvort þeir veita þessa mikilvægu fræðslu eða ekki og það er oft á hendi sjálfboðaliða foreldrafélaga að ákveða að taka inn fræðslu þar sem skólunum sleppir. Það er grundvallaratriði að hægt sé að fylgja forvarnarátökum eftir ef við ætlum að ná árangri í baráttunni gegn kynbundnu ofbeldi og kynferðisofbeldi á Íslandi því fræðsla og forvarnir eru okkar helstu vopn í þessari baráttu. Nú eru í fyrsta sinn settar fram heildstæðar úrbætur sem byggja á forvörnum sem eru samþættar kennslu og starfi á öllum skólastigum, innan frístundaheimila og félagsmiðstöðva og öðru æskulýðs- og tómstundastarfi. Það er mikilvægt að mínu mati að flokkur sem hefur kvenfrelsi og jafnrétti að leiðarljósi haldi áfram að leiða þessa vinnu og þessvegna er ég komin í framboð, til að bjóða fram krafta mina í baráttunni gegn kynferðis- og kynbundnu ofbeldi, til að svo megi verða. Það er örugglega ekkert töff eða vænlegt að vera eins máls kona í stjórnmálum en það er lífsnauðsynlegt að taka á þessum málum! Kannski byrja ég stjórnmálaferil minn á því að taka Kató gamla á þetta og enda allar mínar ræður og greinar á því framvegis að segja: að auki fer ég fram á að við útrýmum kynferðisofbeldi á Íslandi! Höfundur er frambjóðandi í fjórða sæti til alþingiskosninga fyrir Vinstri græn í Reykjavík.
Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun
Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar
Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun