Stýrir Evrópusambandið byggðaþróun á Íslandi? Anna Kolbrún Árnadóttir skrifar 5. september 2021 13:01 Á vordögum lagði ég fram fyrirspurn til samgöngu- og sveitarstjórnarráðherra um fyrirkomulag innanlandsflugs. Svar við fyrirspurninni barst loks í lok ágúst. Það er margt athyglisvert sem kemur fram í svari ráðherra, sérstaklega er athyglisvert svar við spurningu minni um styrki til flugs til og frá Húsavík. Ef áætlunarflug til Húsavíkur leggst af er þá ætlunin að Þingeyingar og aðrir þeir sem notast við Húsavíkurflugvöll fari um Akureyrarflugvöll? Hverjar eru forsendurnar fyrir því að áætlunarflug milli Reykjavíkur og Húsavíkur er ekki ríkisstyrkt með sambærilegum hætti og þekkist um flesta aðra áfangastaði? Svar ráðherra við fyrirspurninni: Samkvæmt reglugerð Evrópuþingsins og ráðsins (ESB) nr. 1008/2008 er ríkinu heimilt að styrkja flugleið ef ekki er tryggt að annars konar flutningsmáti geti tryggt órofna þjónustu a.m.k. tvisvar á dag. Þá kveður reglugerðin á um að aðildarríki skulu meta hvort fyrirhuguð skylda um opinbera þjónustu sé nauðsynleg og fullnægjandi með tilliti til möguleikans á að nota annan flutningsmáta. Almenningssamgöngur milli Húsavíkur og Akureyrar eru þrisvar sinnum á dag með almenningsvögnum, alla virka daga, og tvisvar á dag á sunnudögum. Tekur aksturinn eina klukkustund og 11 mínútur að meðaltali, en akstursvegalengd milli Akureyrar og Húsavíkur er 75 km þegar ekið er um Vaðlaheiðargöng. Frá Akureyri er áætlunarflug til Reykjavíkur og er flogið þaðan þrisvar til fimm sinnum á dag. Samkvæmt fyrrgreindum reglum Evrópuþingsins og með hliðsjón af núverandi almenningssamgöngum til og frá Húsavík fellur Húsavík ekki undir þá skilgreiningu að njóta ríkisstyrkja í innanlandsflugi. Í stuttu máli þá telur ráðherra ekki vera forsendur til að styrkja flug til Húsavíkur vegna Evrópureglna og góðra samgangna á landi milli Húsavíkur og Akureyrar. Ef reglugerðin er lesin má sjá að það er vissulega rétt að aðildarríki skulu meta hvort fyrirhuguð skylda um opinbera þjónustu sé nauðsynleg og fullnægjandi með tilliti til möguleikans á að nota annan flutningsmáta. En það opnar þá möguleika fyrir ráðherra samgöngu – og sveitarstjórnarmála að viðhalda flugi á milli Húsavíkur og Reykjavíkur. Í reglugerðinni segir nefnilega: Aðildarríki er heimilt, að höfðu samráði við viðkomandi aðildarríki og eftir að hafa tilkynnt það framkvæmdastjórninni, viðkomandi flugvöllum og flugrekendum, sem starfrækja flug á leiðinni, að leggja á skyldur um opinbera þjónustu í áætlunarflugi milli flugvallar í Bandalaginu og flugvallar sem þjónar jaðar- eða þróunarsvæðum á yfirráðasvæði sínu eða á flugleið til hvaða flugvallar sem er á yfirráðasvæði sínu þar sem flugumferð er lítil enda sé slík leið talin skipta sköpum fyrir efnahags- og félagslega þróun á svæðinu sem flugvöllurinn þjónar. Einungis skal kveða á um þessa skyldu, að því marki sem slíkt er nauðsynlegt, til að tryggja að veitt sé lágmarksþjónusta á sviði áætlunarflugs sem uppfyllir settar reglur um samfellda þjónustu, reglubundið flug, verðlag eða lágmarkssætaframboð en þessar reglur yrðu ekki uppfylltar af hálfu flugrekenda ef þeir tækju einungis mið af eigin viðskiptahagsmunum. Með svari sínu gefur ráðherra í skyn að það sé hlutverk Evrópuþingsins að ákveða hvernig íslensk stjórnvöld haga stuðningi við samgöngur til jaðarsvæða og að Evrópusambandið stýri byggðaþróun á Íslandi. Á Húsavík hefur verið uppbygging á undanförnum árum og enn frekari uppbygging fyrirhuguð. Það er nauðsynlegt að samgöngur til staðarins séu góðar og mjög eðlilegt að flug þangað sé styrkt á meðan svæðið er að ná þeim styrk og íbúafjölda að flug þangað geti orðið hagkvæmt. Þannig styrk má líta á sem stuðning við uppbyggingu, nýsköpun og búsetuþróun og mun í framtíðinni skila sér til þjóðarinnar. Til þess að uppbygging á svæðum fjarri höfuðborgarsvæðinu verði raunhæf er algjörlega nauðsynlegt að samgöngur séu með þeim hætti að íbúar geti sótt t.d. heilbrigðisþjónustu til jafns við aðra íbúa landsins og það hefur aldrei verið nauðsynlegra en nú þar sem heilbrigðisþjónusta á landsbyggðinni hefur verið skert með markvissum hætti og notendum þjónustunnar beint í sí auknum mæli til Reykjavíkur. Einnig er ýmis sérfræðiþekking og varahlutaþjónusta sem eru fyrirtækjum nauðsynleg til reksturs með öruggum hætti staðsett á höfuðborgarsvæðinu og afar nauðsynlegt að hægt sé með skjótum hætti að sækja slíka þjónustu. Það er með öllu óboðlegt að halda því fram að verið sé að niðurgreiða flug og með engu móti hægt að þola slíka umræðu trekk í trekk og gjaldfella með því íbúa ákveðinna svæða á landinu. Ráðherra virðist vera slétt sama um aðstæður sem íbúar landsins búa við en honum er í lófa lagið að viðhalda flugi um Húsavíkurflugvöll. Það er greinilegt að svar ráðherra er samið um mitt sumar, þar sem það felur í sér einhverskonar sumarsyndrom og ákaflega litla þekkingu á aðstæðum þeirra sem kjósa að búa á landsbyggðinni. Miðflokkurinn – Við gerum það sem við segjumst ætla að gera – Ísland allt. Höfundur er þingmaður Norðausturkjördæmis fyrir Miðflokkinn og skipar 2. sæti listans fyrir alþingiskosningarnar 25. september. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Kosningar 2021 Byggðamál Samgöngur Anna Kolbrún Árnadóttir Miðflokkurinn Mest lesið Fylgið fór vegna fullveldismáls Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Flokkurinn hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson Skoðun Er Ísrael ennþá útvalin þjóð Guðs? Ómar Torfason Skoðun Falleinkunn skólakerfis? Helga Þórisdóttir Skoðun Hvers vegna berðu kross? Hrafnhildur Sigurðardóttir Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson Skoðun Hvar er auðlindarentan? Birta Karen Tryggvadóttir Skoðun Hver borgar brúsann? Ingibjörg Isaksen Skoðun Frá Írak til Gaza: Hvað höfum við lært af lygunum og stríðsbröltinu? Helen Ólafsdóttir Skoðun Þannig gerum við þetta? Ísak Ernir Kristinsson Skoðun Skoðun Skoðun Fylgið fór vegna fullveldismáls Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Er Ísrael ennþá útvalin þjóð Guðs? Ómar Torfason skrifar Skoðun Flokkurinn hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Raforkuverð: Stórnotendur og almenningur Ingvar Júlíus Baldursson skrifar Skoðun Hætt við að hækka ekki skatta á almenning Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Skattafíkn í skjóli réttlætis: Tímavélin stillt á 2012 Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Hver borgar brúsann? Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hvers vegna berðu kross? Hrafnhildur Sigurðardóttir skrifar Skoðun Þannig gerum við þetta? Ísak Ernir Kristinsson skrifar Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Falleinkunn skólakerfis? Helga Þórisdóttir skrifar Skoðun Þjónusta sem gleður – skilar sér beint í kassann Margrét Reynisdóttir skrifar Skoðun Hvar er auðlindarentan? Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Miðflokkurinn – Rödd skynseminnar í borginni Ómar Már Jónsson skrifar Skoðun Virði barna og ungmenna Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Sættir þú þig við þetta? Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Alþingi gleymir aftur fötluðum börnum Lúðvík Júlíusson skrifar Skoðun Lægri gjöld, fleiri tækifæri Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Tölum um stóra valdaframsalsmálið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar Skoðun Öflugar varnir krefjast stöndugra fréttamiðla Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Gott frumvarp, en hvað með verklagið? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Augnablikið Magnús Jóhann Hjartarson skrifar Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar Skoðun Það þarf ekki að biðjast afsökunar á því að segja satt Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Lífeyrissjóðirnir og Íslandsbanki, hluthafafundur á mánudag Bolli Héðinsson skrifar Skoðun „Þegar arkitektinn fer á flug“ - opinber umræða á villigötum Eyrún Arnarsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið þarf stjórnvöld með bein í nefinu Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Börn eru hvorki veiðigjöld né öryggis- og varnarmál Grímur Atlason skrifar Skoðun Í vörn gegn sjálfum sér? Ólafur Stephensen skrifar Sjá meira
Á vordögum lagði ég fram fyrirspurn til samgöngu- og sveitarstjórnarráðherra um fyrirkomulag innanlandsflugs. Svar við fyrirspurninni barst loks í lok ágúst. Það er margt athyglisvert sem kemur fram í svari ráðherra, sérstaklega er athyglisvert svar við spurningu minni um styrki til flugs til og frá Húsavík. Ef áætlunarflug til Húsavíkur leggst af er þá ætlunin að Þingeyingar og aðrir þeir sem notast við Húsavíkurflugvöll fari um Akureyrarflugvöll? Hverjar eru forsendurnar fyrir því að áætlunarflug milli Reykjavíkur og Húsavíkur er ekki ríkisstyrkt með sambærilegum hætti og þekkist um flesta aðra áfangastaði? Svar ráðherra við fyrirspurninni: Samkvæmt reglugerð Evrópuþingsins og ráðsins (ESB) nr. 1008/2008 er ríkinu heimilt að styrkja flugleið ef ekki er tryggt að annars konar flutningsmáti geti tryggt órofna þjónustu a.m.k. tvisvar á dag. Þá kveður reglugerðin á um að aðildarríki skulu meta hvort fyrirhuguð skylda um opinbera þjónustu sé nauðsynleg og fullnægjandi með tilliti til möguleikans á að nota annan flutningsmáta. Almenningssamgöngur milli Húsavíkur og Akureyrar eru þrisvar sinnum á dag með almenningsvögnum, alla virka daga, og tvisvar á dag á sunnudögum. Tekur aksturinn eina klukkustund og 11 mínútur að meðaltali, en akstursvegalengd milli Akureyrar og Húsavíkur er 75 km þegar ekið er um Vaðlaheiðargöng. Frá Akureyri er áætlunarflug til Reykjavíkur og er flogið þaðan þrisvar til fimm sinnum á dag. Samkvæmt fyrrgreindum reglum Evrópuþingsins og með hliðsjón af núverandi almenningssamgöngum til og frá Húsavík fellur Húsavík ekki undir þá skilgreiningu að njóta ríkisstyrkja í innanlandsflugi. Í stuttu máli þá telur ráðherra ekki vera forsendur til að styrkja flug til Húsavíkur vegna Evrópureglna og góðra samgangna á landi milli Húsavíkur og Akureyrar. Ef reglugerðin er lesin má sjá að það er vissulega rétt að aðildarríki skulu meta hvort fyrirhuguð skylda um opinbera þjónustu sé nauðsynleg og fullnægjandi með tilliti til möguleikans á að nota annan flutningsmáta. En það opnar þá möguleika fyrir ráðherra samgöngu – og sveitarstjórnarmála að viðhalda flugi á milli Húsavíkur og Reykjavíkur. Í reglugerðinni segir nefnilega: Aðildarríki er heimilt, að höfðu samráði við viðkomandi aðildarríki og eftir að hafa tilkynnt það framkvæmdastjórninni, viðkomandi flugvöllum og flugrekendum, sem starfrækja flug á leiðinni, að leggja á skyldur um opinbera þjónustu í áætlunarflugi milli flugvallar í Bandalaginu og flugvallar sem þjónar jaðar- eða þróunarsvæðum á yfirráðasvæði sínu eða á flugleið til hvaða flugvallar sem er á yfirráðasvæði sínu þar sem flugumferð er lítil enda sé slík leið talin skipta sköpum fyrir efnahags- og félagslega þróun á svæðinu sem flugvöllurinn þjónar. Einungis skal kveða á um þessa skyldu, að því marki sem slíkt er nauðsynlegt, til að tryggja að veitt sé lágmarksþjónusta á sviði áætlunarflugs sem uppfyllir settar reglur um samfellda þjónustu, reglubundið flug, verðlag eða lágmarkssætaframboð en þessar reglur yrðu ekki uppfylltar af hálfu flugrekenda ef þeir tækju einungis mið af eigin viðskiptahagsmunum. Með svari sínu gefur ráðherra í skyn að það sé hlutverk Evrópuþingsins að ákveða hvernig íslensk stjórnvöld haga stuðningi við samgöngur til jaðarsvæða og að Evrópusambandið stýri byggðaþróun á Íslandi. Á Húsavík hefur verið uppbygging á undanförnum árum og enn frekari uppbygging fyrirhuguð. Það er nauðsynlegt að samgöngur til staðarins séu góðar og mjög eðlilegt að flug þangað sé styrkt á meðan svæðið er að ná þeim styrk og íbúafjölda að flug þangað geti orðið hagkvæmt. Þannig styrk má líta á sem stuðning við uppbyggingu, nýsköpun og búsetuþróun og mun í framtíðinni skila sér til þjóðarinnar. Til þess að uppbygging á svæðum fjarri höfuðborgarsvæðinu verði raunhæf er algjörlega nauðsynlegt að samgöngur séu með þeim hætti að íbúar geti sótt t.d. heilbrigðisþjónustu til jafns við aðra íbúa landsins og það hefur aldrei verið nauðsynlegra en nú þar sem heilbrigðisþjónusta á landsbyggðinni hefur verið skert með markvissum hætti og notendum þjónustunnar beint í sí auknum mæli til Reykjavíkur. Einnig er ýmis sérfræðiþekking og varahlutaþjónusta sem eru fyrirtækjum nauðsynleg til reksturs með öruggum hætti staðsett á höfuðborgarsvæðinu og afar nauðsynlegt að hægt sé með skjótum hætti að sækja slíka þjónustu. Það er með öllu óboðlegt að halda því fram að verið sé að niðurgreiða flug og með engu móti hægt að þola slíka umræðu trekk í trekk og gjaldfella með því íbúa ákveðinna svæða á landinu. Ráðherra virðist vera slétt sama um aðstæður sem íbúar landsins búa við en honum er í lófa lagið að viðhalda flugi um Húsavíkurflugvöll. Það er greinilegt að svar ráðherra er samið um mitt sumar, þar sem það felur í sér einhverskonar sumarsyndrom og ákaflega litla þekkingu á aðstæðum þeirra sem kjósa að búa á landsbyggðinni. Miðflokkurinn – Við gerum það sem við segjumst ætla að gera – Ísland allt. Höfundur er þingmaður Norðausturkjördæmis fyrir Miðflokkinn og skipar 2. sæti listans fyrir alþingiskosningarnar 25. september.
Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar
Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar
Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar