ADHD - Skítugu börnin hennar Evu? Arna Þórdís Árnadóttir skrifar 19. september 2021 12:30 ADHD er stórt og mikilvægt heilbrigðisverkefni sem þjóðin stendur frammi fyrir í dag. Stórt verkefni, en virðist á engan hátt vera í forgangi. Af einhverjum ástæðum lítur út fyrir að enginn vilji taka þetta verkefni að sér almennilega og allir innviðir eru löngu sprungnir. Biðin eftir greiningu á Þroska- og hegðunarstöð, sem hefur alltaf verið löng, er núna hátt í 2 ár og nú er svo komið að biðin á einkareknar stofur, þar sem þarf að borga fyrir þjónustu, er oftast orðin margir mánuðir. Barnamálaráðherra ber sér á brjóst fyrir dugnað í málefnum barna, en ég sem móðir og sem sósíalisti vil benda á að þetta er málefni sem þarf að lyfta grettistaki í. Eins og barnamálaráðherra bendir réttilega á þá er greining miðinn til að fá þjónustu. Þó að grunur sé á ADHD fær barn ekki þjónustu við hæfi nema greiningin sé komin. Mögulega er hægt að vinna einhverja grunnvinnu heima fyrir og í skóla þegar grunur um ADHD er fyrir hendi, en tilraunastarfsemi getur hreinlega verið skaðleg fyrir barnið viti fólk ekki hvað það er að gera. Staðreyndin er sú að foreldrar og kennarar hafa ekki nægileg verkfæri til að vinna með. Svo er málið langt í frá að vera búið þegar greining er komin. Í mörgum tilfellum þarf barn með ADHD á lyfjagjöf að halda. Þá þarf tilvísun til geðlæknis og þeir eru því miður ekki margir og fylgir iðulega annar biðlisti. Eitthvað þarf að gera til að breyta þessari stöðu því hún er algerlega óásættanleg. Við þurfum viðbrögð strax! Það eru alltof mörg börn sem að bíða eftir þeirri aðstoð sem okkur sem samfélagi er skylt að inna af hendi og er klárt mál að veldur skaða ef látin bíða of lengi. Þetta snýst ekki um aga Kerfið er ennþá þannig uppsett að ætlast er til að börnin falli í ákveðin norm og það eigi að vera hægt að ala öll börn upp á sama máta. Það er ekki raunin hér. Börn sem eru með ADHD þurfa aðra nálgun og oft alveg aðra uppeldismeðferð en þau börn sem falla undir normið. Þau finna það fljótt að þau passa ekki inn í þennan kassa sem samfélagið og skólakerfið setur þeim og upplifa sig misheppnuð og vitlaus. Foreldrar og kennarar upplifa auk þess fordóma í þeirra garð fyrir að standa sig ekki nógu vel og fyrir að halda ekki uppi aga. Börnin upplifa líka að þau eru dæmd óþekk, óalandi og óferjandi og þetta getur fylgt þeim langt fram í lífið, þó að greining komi svo síðar meir. Það þarf greiningu á vandamálinu til að hægt sé að finna lausnir. Ég vil þó benda á að fólk þarf samt að berjast fyrir öllum úrræðum í kerfinu, það er enginn sem réttir manni neinar lausnir. En það eru meðal annars til foreldranámskeið og fjölskyldunámskeið þar sem foreldrar og börnin fá ýmis verkfæri til að aðstoða í leik og starfi. Ég get ekki talað fyrir hönd kennara en ég upplifi að það vanti upp á fræðslu fyrir þá til að geta tekið betur á móti börnunum, en þó er það mismunandi eftir kennurum og skólum. Ég veit að ADHD samtökin leggja það til að menntastofnanir landsins beiti sér fyrir því að í grunnnámi kennara sé lögð aukin áhersla á kennslu fyrir börn með sérþarfir, fatlanir og raskanir, ásamt því að færa kennurum réttu verkfærin til að takast á við áskoranir sem óhjákvæmilega koma til með að mæta þeim í starfi. Ég held að það sé bráð þörf á þessu. Auk þess tel ég að oft sé um verulega undirmönnun að ræða innan menntakerfisins, innan bekkjanna sem utan. Til að börnin okkar fái þá umönnun og þjónustu sem þau þurfa á að halda væri ekki óskynsamlegt að bæta við fagfólki eins og iðjuþjálfum, sálfræðingum, þroskaþjálfum o.s.frv. inn í skólana. Fámennur kennarahópur og oft ómenntaðir skólaliðar eru að standa sig gífurlega vel undir allt of miklu álagi og veitir ekkert af stuðning. Bæði starfsfólkið og börnin þurfa vinnuaðstöðu við hæfi. Það er endalaust hægt að berja sér á brjóst fyrir vel unnin störf en það eru margir hópar sem upplifa sig útundan hjá Ásmundi barnamálaráðherra. Börnin eiga ekki að upplifa að þau séu fyrir í skólakerfinu ADHD börn eru yndisleg börn upp til hópa, þau eru frjó og skapandi, þau eru lífleg og fjörug og án þessara barna er ég viss um að lífið væri ekki jafn skemmtileg. En þau þurfa aðstoð frá kerfinu og þau þurfa að finna að það er í lagi með þau eins og þau eru. Við hin og kerfið þurfum að aðlagast þeim. Okkur sem samfélagi er skylt að halda utan um hvert annað og grípa þegar hvert og eitt okkar þarf á því að halda. Forvarnargildi þess að grípa ADHD börnin snemma, gefa fjölskyldum þeirra, kennurum og þeim sem að umönnun þeirra koma verkfærin og þekkinguna sem þarf til að leyfa þeim að blómstra í stað þess að gefa þeim jafnvel þau skilaboð að þau séu hreinlega fyrir í skólakerfinu er ótvírætt. Öll börn eiga það skilið að fá að upplifa að þau tilheyri, að á þau sé hlustað og að þau skipti máli. Sú er ekki raunin með mörg börn á Íslandi í dag. Að taka vel utan um börn með taugaþroskaraskanir, á borð við ADHD, getur orðið til þess að þau munu eiga farsæla framtíð. Við verðum að horfast í augu við það hvað það gerir lítilli sál að senda henni þau skilaboð að hún sé óvelkomin frá unga aldri. Það er hreint og beint hættulegt. Tryggjum börnunum okkar þá aðstoð sem þau eiga skilið. Við í Sósíalistaflokknum munum vinna ötullega að því að tryggja ADHD börnunum, sem og öllum börnum, það umvefjandi kerfi og þjónustu sem við eigum öll skilið. Skilum rauðu. X-J. Höfundur er sósíalískur femínisti, móðir og skipar 4. sæti á lista Sósíalistaflokksins í Suðurkjördæmi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skóla - og menntamál Sósíalistaflokkurinn Skoðun: Kosningar 2021 Mest lesið Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson Skoðun Gleymdu að vanda sig Vanda Sigurgeirsdóttir Skoðun Heilbrigðiskerfið í bakkgír Ingibjörg Isaksen Skoðun Skuldin við jörðina: Kolefnisstjórnun skiptir sköpum Nótt Thorberg Skoðun Svikin loforð í leikskólamálum Reykjanesbæjar Gígja Sigríður Guðjónsdóttir Skoðun Rasismi útskýrir stuðning við þjóðarmorð Ingólfur Gíslason Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Þetta eru börnin sem ég hef áhyggjur af í skólakerfinu Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun Blóðrautt norðanáhlaup Snæbjörn Guðmundsson Skoðun Skref aftur á bak fyrir konur með endómetríósu Sigurður Ingi Jóhannsson Skoðun Skoðun Skoðun Gleymdu að vanda sig Vanda Sigurgeirsdóttir skrifar Skoðun Vindhögg Viðskiptaráðs Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Skref aftur á bak fyrir konur með endómetríósu Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Staða leikskólamála í Reykjanesbæ Guðný Birna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Gervigreindaraðstoð: Kennarinn endurheimtir dýrmætan tíma Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Tökum höndum saman áður en það er of seint Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun PWC – Traustsins verðir? Björn Thorsteinsson skrifar Skoðun Rasismi útskýrir stuðning við þjóðarmorð Ingólfur Gíslason skrifar Skoðun Skuldin við jörðina: Kolefnisstjórnun skiptir sköpum Nótt Thorberg skrifar Skoðun Pólitískar kreddur á kostnað skattgreiðenda Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Þetta eru börnin sem ég hef áhyggjur af í skólakerfinu Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Óttumst við það að vera frjálsar manneskjur í frjálsu landi? Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Loftslagsváin bíður ekki Ívar Kristinn Jasonarson skrifar Skoðun Hvers vegna að kenna leiklist? Rannveig Björk Þorkelsdóttir,Jóna Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Jafnt aðgengi að geðheilbrigðisþjónustu fyrir öll Telma Sigtryggsdóttir skrifar Skoðun Svikin loforð í leikskólamálum Reykjanesbæjar Gígja Sigríður Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið í bakkgír Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Blóðrautt norðanáhlaup Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Í vítahring stöðnunnar og úreldra vísinda Björn Ólafsson skrifar Skoðun ,,Skildu rétt, hvar skórinn að þér kreppir. Skildu, hver í bönd þig hneppti og hneppir.” (EB) Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Við erum réttindalaus Sigurlín Margrét Sigurðardóttir skrifar Skoðun Raunir ríka fólksins og bænir þess Jónas Yngvi Ásgrímsson skrifar Skoðun Myglaða nestisboxið og gleymda sítrónan María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Talið við okkur áður en þið talið um okkur Ian McDonald skrifar Skoðun Björgunarleiðangur fyrir Heimsmarkmiðin Antonio Guterres skrifar Skoðun Átti ekki að klára dæmið í geðheilbrigðismálum? Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar Skoðun Óður til Sigga sjéní Ingvi Þór Georgsson skrifar Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Sjá meira
ADHD er stórt og mikilvægt heilbrigðisverkefni sem þjóðin stendur frammi fyrir í dag. Stórt verkefni, en virðist á engan hátt vera í forgangi. Af einhverjum ástæðum lítur út fyrir að enginn vilji taka þetta verkefni að sér almennilega og allir innviðir eru löngu sprungnir. Biðin eftir greiningu á Þroska- og hegðunarstöð, sem hefur alltaf verið löng, er núna hátt í 2 ár og nú er svo komið að biðin á einkareknar stofur, þar sem þarf að borga fyrir þjónustu, er oftast orðin margir mánuðir. Barnamálaráðherra ber sér á brjóst fyrir dugnað í málefnum barna, en ég sem móðir og sem sósíalisti vil benda á að þetta er málefni sem þarf að lyfta grettistaki í. Eins og barnamálaráðherra bendir réttilega á þá er greining miðinn til að fá þjónustu. Þó að grunur sé á ADHD fær barn ekki þjónustu við hæfi nema greiningin sé komin. Mögulega er hægt að vinna einhverja grunnvinnu heima fyrir og í skóla þegar grunur um ADHD er fyrir hendi, en tilraunastarfsemi getur hreinlega verið skaðleg fyrir barnið viti fólk ekki hvað það er að gera. Staðreyndin er sú að foreldrar og kennarar hafa ekki nægileg verkfæri til að vinna með. Svo er málið langt í frá að vera búið þegar greining er komin. Í mörgum tilfellum þarf barn með ADHD á lyfjagjöf að halda. Þá þarf tilvísun til geðlæknis og þeir eru því miður ekki margir og fylgir iðulega annar biðlisti. Eitthvað þarf að gera til að breyta þessari stöðu því hún er algerlega óásættanleg. Við þurfum viðbrögð strax! Það eru alltof mörg börn sem að bíða eftir þeirri aðstoð sem okkur sem samfélagi er skylt að inna af hendi og er klárt mál að veldur skaða ef látin bíða of lengi. Þetta snýst ekki um aga Kerfið er ennþá þannig uppsett að ætlast er til að börnin falli í ákveðin norm og það eigi að vera hægt að ala öll börn upp á sama máta. Það er ekki raunin hér. Börn sem eru með ADHD þurfa aðra nálgun og oft alveg aðra uppeldismeðferð en þau börn sem falla undir normið. Þau finna það fljótt að þau passa ekki inn í þennan kassa sem samfélagið og skólakerfið setur þeim og upplifa sig misheppnuð og vitlaus. Foreldrar og kennarar upplifa auk þess fordóma í þeirra garð fyrir að standa sig ekki nógu vel og fyrir að halda ekki uppi aga. Börnin upplifa líka að þau eru dæmd óþekk, óalandi og óferjandi og þetta getur fylgt þeim langt fram í lífið, þó að greining komi svo síðar meir. Það þarf greiningu á vandamálinu til að hægt sé að finna lausnir. Ég vil þó benda á að fólk þarf samt að berjast fyrir öllum úrræðum í kerfinu, það er enginn sem réttir manni neinar lausnir. En það eru meðal annars til foreldranámskeið og fjölskyldunámskeið þar sem foreldrar og börnin fá ýmis verkfæri til að aðstoða í leik og starfi. Ég get ekki talað fyrir hönd kennara en ég upplifi að það vanti upp á fræðslu fyrir þá til að geta tekið betur á móti börnunum, en þó er það mismunandi eftir kennurum og skólum. Ég veit að ADHD samtökin leggja það til að menntastofnanir landsins beiti sér fyrir því að í grunnnámi kennara sé lögð aukin áhersla á kennslu fyrir börn með sérþarfir, fatlanir og raskanir, ásamt því að færa kennurum réttu verkfærin til að takast á við áskoranir sem óhjákvæmilega koma til með að mæta þeim í starfi. Ég held að það sé bráð þörf á þessu. Auk þess tel ég að oft sé um verulega undirmönnun að ræða innan menntakerfisins, innan bekkjanna sem utan. Til að börnin okkar fái þá umönnun og þjónustu sem þau þurfa á að halda væri ekki óskynsamlegt að bæta við fagfólki eins og iðjuþjálfum, sálfræðingum, þroskaþjálfum o.s.frv. inn í skólana. Fámennur kennarahópur og oft ómenntaðir skólaliðar eru að standa sig gífurlega vel undir allt of miklu álagi og veitir ekkert af stuðning. Bæði starfsfólkið og börnin þurfa vinnuaðstöðu við hæfi. Það er endalaust hægt að berja sér á brjóst fyrir vel unnin störf en það eru margir hópar sem upplifa sig útundan hjá Ásmundi barnamálaráðherra. Börnin eiga ekki að upplifa að þau séu fyrir í skólakerfinu ADHD börn eru yndisleg börn upp til hópa, þau eru frjó og skapandi, þau eru lífleg og fjörug og án þessara barna er ég viss um að lífið væri ekki jafn skemmtileg. En þau þurfa aðstoð frá kerfinu og þau þurfa að finna að það er í lagi með þau eins og þau eru. Við hin og kerfið þurfum að aðlagast þeim. Okkur sem samfélagi er skylt að halda utan um hvert annað og grípa þegar hvert og eitt okkar þarf á því að halda. Forvarnargildi þess að grípa ADHD börnin snemma, gefa fjölskyldum þeirra, kennurum og þeim sem að umönnun þeirra koma verkfærin og þekkinguna sem þarf til að leyfa þeim að blómstra í stað þess að gefa þeim jafnvel þau skilaboð að þau séu hreinlega fyrir í skólakerfinu er ótvírætt. Öll börn eiga það skilið að fá að upplifa að þau tilheyri, að á þau sé hlustað og að þau skipti máli. Sú er ekki raunin með mörg börn á Íslandi í dag. Að taka vel utan um börn með taugaþroskaraskanir, á borð við ADHD, getur orðið til þess að þau munu eiga farsæla framtíð. Við verðum að horfast í augu við það hvað það gerir lítilli sál að senda henni þau skilaboð að hún sé óvelkomin frá unga aldri. Það er hreint og beint hættulegt. Tryggjum börnunum okkar þá aðstoð sem þau eiga skilið. Við í Sósíalistaflokknum munum vinna ötullega að því að tryggja ADHD börnunum, sem og öllum börnum, það umvefjandi kerfi og þjónustu sem við eigum öll skilið. Skilum rauðu. X-J. Höfundur er sósíalískur femínisti, móðir og skipar 4. sæti á lista Sósíalistaflokksins í Suðurkjördæmi.
Skoðun ,,Skildu rétt, hvar skórinn að þér kreppir. Skildu, hver í bönd þig hneppti og hneppir.” (EB) Þorsteinn Sæmundsson skrifar
Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar
Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar
Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar