Stjórnlaus ríkisfjármál og ríkisstjórn í sýndarmennsku Ólafur Björn Sverrisson skrifar 8. júní 2023 00:11 Sigmundur Davíð Gunnlaugsson hefur miklar áhyggjur af nýju reglunum. Vísir/Vilhelm Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, formaður Miðflokksins, kom víða við í eldhúsdagsumræðum á Alþingi. Sagði hann ríkisfjármálin algjörlega stjórnlaus og störf ríkisstjórnar einkennast af sýndarmennsku. Umræðurnar fóru fram í kvöld, þar sem liðinn þingvetur og störf ríkisstjórnar voru til umræðu. Miðflokksformaðurinn mætti blaðalaust upp í pontu í kvöld og hóf ræðu sína, líkt og flestir aðrir, á að ræða ríkisfjármálin. „Frá árinu 2015 hafa ríkisútgjöld meira en tvöfaldast, í krónum talið. Þessi eina ríkisstjórn hefur aukið útgjöldin um sjötíu prósent og í rauntölum, verðbólguleiðrétt, um þriðjung. Þetta á ekki vera hægt, ein ríkisstjórn á ekki getað aukið útgjöld þetta mikið, hvað þá miðað við að þau hafi engan afrakstur til að sýna fyrir það,“ sagði Sigmundur. Sigmundur beindi sjónum sínum að aðgerðarpakka ríkisstjórnarinnar til að takast á við verðbólguna. „Þegar betur var að gáð reyndist þetta fyrst og fremst vera endurvinnsla mála sem lágu fyrir löngu síðan, jafnvel ári síðan, í sumum tilvikum. Svo var bætt inn uppfyllingarefni, eða skemmtiefni eftir því hvernig á það er litið, til dæmis það að til standi að leggja aftur fram frumvarp um þjóðarsjóð. Nú væri gott að geta safnað í sjóð, en það vill bara svo til að þegar þessi ríkisstjórn lýkur sér af verður hún búin að reka ríkið með samanlögðum halla upp á yfir þúsund milljarða króna. Yfir milljón milljónir.“ Þetta þýði að næstu ríkisstjórnir þurfi að skila 50 milljarða króna halla í þrjátíu ár, til að borga niður hallareksturinn. Aðgerðaráætlunin sé sýndarmennska líkt og þjóðarhöllin sem ekkert hafi spurst til eftir að fjármálaáætlun var kynnt. Sýndamennska „En sýndarmennskan er þó líklega hvergi eins ráðandi eins og í húsnæðismálum,“ sagði Sigmundur. „Hvað ætli hafi verið haldnar margar kynningar um tugþúsundir nýrra íbúða, þar er auðvitað verðbólga eins og í öðru. Þeim fjölgar alltaf og fjölgar, nema í raunveruleikanum. Samkvæmt raunveruleikanum fækkar nýbyggingum íbúa um 69 prósent.“ Borgin, sem vilji byggja á þéttingarreitum með það að markmiði að fækka bílum, hjálpi ekki til. Ríkisstjórnin hafi einnig hjálpað til við að fármagna „borgarlínuþéttinguna,“ eins og Sigmundur orðar það. Þá nefndi hann losunarheimildir Evrópusambandsins og bráðabirgðasamkomulag íslenskra stjórnvalda við sambandið. Samkvæmt því fær Ísland áfram fríar losunarheimildir til og með árinu 2026. „Þau státa sig af því að hafa fengið afslátt í tvö ár, en það er allt í lagi þau verða löngu farin í önnur störf er afslátturinn gildir ekki lengur og bara þeir efnameiri, geta ferðast með flugi.“ Skortur á framtíðarsýn Stjórnina skortir alla framtíðarsýn, segir Sigmundur. Það sjáist með byggingu nýs Landspítala. „Ef menn hefðu tekið ákvörðun um það að reisa nýjan spítala fullbúinn glæsilegan hagkvæman spítala á nýjum stað. Þá hefði allt gengið svo miklu betur.“ Það sjáist einnig á markmiðum ríkisstjórnar um að fjölga iðnnemum „Allt í einu var unga fólkið tilbúið og kom og sóttist eftir því að komast í iðnnám,“ sagði Sigmundur.„En hvaða svör fékk þetta unga fólk? „Við eigum ekki peninga, það er búið að eyða þeim í annað eða stendur til að eyða þeim í annað.“ Mörghundruð ungmennum vísað frá iðnnámi. Þessi ríkisstjórn flytur út sjúklinga og borgar með þeim og segir: Við verðum bara að flytja inn iðnaðarmenn af því hún hefur ekki efni á því að mennta þá hér, búin að eyða peningunum í allt annað.“ Að lokum sagði Sigmundur: „Kannski má ég ekki segja þetta, enda stendur til að setja landsmenn alla í endurmenntun á námskeið um hvernig þeir eigi að hugsa og tjá sig. Skiljanlegt við þessar aðstæður. Það er ekki gott að fá gagnrýni við þessar aðstæðu. En við þessar aðstæður þarf gagnrýni, vegna þess að það er hægt að gera þetta allt svo miklu betur. En til þess þarf breytt stjórnarfar á Íslandi.“ Alþingi Miðflokkurinn Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Mest lesið Tvinn-rafmagnsflugvél sem lækka á fargjöldin Erlent Skýrsla ráðherra svari ekki mikilvægum spurningum um brúun bilsins Innlent Skilur að starfsfólk hafi ekki viljað afgreiða manneskju með hakakross Innlent Tíu drepnir í skotárás á gyðingahátíð Erlent Tveir fluttir á spítala vegna umferðarslyss í Biskupstungum Innlent Tveir látnir eftir skotárás í háskóla Erlent Dyraverðir handteknir vegna líkamsárásar Innlent „Ég fæddist inn í pólitískan líkama“ Innlent Aðstæður bágbornar á spítalanum til að mæta svo miklu álagi Innlent Bjarnveig Birta og Stein Olav sigurvegarar forprófkjörs Innlent Fleiri fréttir Sanna segir frá nýju framboði Dyraverðir handteknir vegna líkamsárásar Skýrsla ráðherra svari ekki mikilvægum spurningum um brúun bilsins Aðstæður bágbornar á spítalanum til að mæta svo miklu álagi Tveir fluttir á spítala vegna umferðarslyss í Biskupstungum Bjarnveig Birta og Stein Olav sigurvegarar forprófkjörs „Ég fæddist inn í pólitískan líkama“ Eldur í íbúð við Snorrabraut Skilur að starfsfólk hafi ekki viljað afgreiða manneskju með hakakross Sjúklingar ekki lengur í bílageymslu bráðamóttökunnar Sameiningu Dalabyggðar og Húnaþings vestra hafnað Píratar vilja ganga til viðræðna um sameiginlegt framboð Mikilvægt að geyma stafræn gögn innan lögsögunnar Bæjarskrifstofur fluttar: „Þetta húsnæði er barn síns tíma“ Óttast að fólk sleppi að kaupa lyf vegna minni greiðsluþátttöku Munu reyna að fá nýju virkjunarleyfi hnekkt Vara fólk við póstum og skilaboðum frá Grundarheimilunum Vara við póstum frá Grund og „jafnréttisþreyta“ Stuðningsyfirlýsing Össurar eins og koss dauðans Fjárlög, skattar og skipti á dánarbúum á laugardagsþingi Þau fái heiðurslaun listamanna Flúði lögregluna en reyndist allsgáð Mikilvægt að geyma stafræn gögn innan lögsögunnar Beitir sér ekki fyrir sveigjanlegri tilhögun fæðingarorlofs Afrituðu viðkvæmar heilsufarsupplýsingar úr kerfinu Kallar eftir samtali: Ekki spurning hvort heldur hvenær næsta slys verður Vill að allt verði gert til að ná bróður hans úr sprungunni Einn fluttur á slysadeild vegna brunans Vill finna bróður sinn „Þessar fréttir ollu mér og fleirum vanlíðan“ Sjá meira
Umræðurnar fóru fram í kvöld, þar sem liðinn þingvetur og störf ríkisstjórnar voru til umræðu. Miðflokksformaðurinn mætti blaðalaust upp í pontu í kvöld og hóf ræðu sína, líkt og flestir aðrir, á að ræða ríkisfjármálin. „Frá árinu 2015 hafa ríkisútgjöld meira en tvöfaldast, í krónum talið. Þessi eina ríkisstjórn hefur aukið útgjöldin um sjötíu prósent og í rauntölum, verðbólguleiðrétt, um þriðjung. Þetta á ekki vera hægt, ein ríkisstjórn á ekki getað aukið útgjöld þetta mikið, hvað þá miðað við að þau hafi engan afrakstur til að sýna fyrir það,“ sagði Sigmundur. Sigmundur beindi sjónum sínum að aðgerðarpakka ríkisstjórnarinnar til að takast á við verðbólguna. „Þegar betur var að gáð reyndist þetta fyrst og fremst vera endurvinnsla mála sem lágu fyrir löngu síðan, jafnvel ári síðan, í sumum tilvikum. Svo var bætt inn uppfyllingarefni, eða skemmtiefni eftir því hvernig á það er litið, til dæmis það að til standi að leggja aftur fram frumvarp um þjóðarsjóð. Nú væri gott að geta safnað í sjóð, en það vill bara svo til að þegar þessi ríkisstjórn lýkur sér af verður hún búin að reka ríkið með samanlögðum halla upp á yfir þúsund milljarða króna. Yfir milljón milljónir.“ Þetta þýði að næstu ríkisstjórnir þurfi að skila 50 milljarða króna halla í þrjátíu ár, til að borga niður hallareksturinn. Aðgerðaráætlunin sé sýndarmennska líkt og þjóðarhöllin sem ekkert hafi spurst til eftir að fjármálaáætlun var kynnt. Sýndamennska „En sýndarmennskan er þó líklega hvergi eins ráðandi eins og í húsnæðismálum,“ sagði Sigmundur. „Hvað ætli hafi verið haldnar margar kynningar um tugþúsundir nýrra íbúða, þar er auðvitað verðbólga eins og í öðru. Þeim fjölgar alltaf og fjölgar, nema í raunveruleikanum. Samkvæmt raunveruleikanum fækkar nýbyggingum íbúa um 69 prósent.“ Borgin, sem vilji byggja á þéttingarreitum með það að markmiði að fækka bílum, hjálpi ekki til. Ríkisstjórnin hafi einnig hjálpað til við að fármagna „borgarlínuþéttinguna,“ eins og Sigmundur orðar það. Þá nefndi hann losunarheimildir Evrópusambandsins og bráðabirgðasamkomulag íslenskra stjórnvalda við sambandið. Samkvæmt því fær Ísland áfram fríar losunarheimildir til og með árinu 2026. „Þau státa sig af því að hafa fengið afslátt í tvö ár, en það er allt í lagi þau verða löngu farin í önnur störf er afslátturinn gildir ekki lengur og bara þeir efnameiri, geta ferðast með flugi.“ Skortur á framtíðarsýn Stjórnina skortir alla framtíðarsýn, segir Sigmundur. Það sjáist með byggingu nýs Landspítala. „Ef menn hefðu tekið ákvörðun um það að reisa nýjan spítala fullbúinn glæsilegan hagkvæman spítala á nýjum stað. Þá hefði allt gengið svo miklu betur.“ Það sjáist einnig á markmiðum ríkisstjórnar um að fjölga iðnnemum „Allt í einu var unga fólkið tilbúið og kom og sóttist eftir því að komast í iðnnám,“ sagði Sigmundur.„En hvaða svör fékk þetta unga fólk? „Við eigum ekki peninga, það er búið að eyða þeim í annað eða stendur til að eyða þeim í annað.“ Mörghundruð ungmennum vísað frá iðnnámi. Þessi ríkisstjórn flytur út sjúklinga og borgar með þeim og segir: Við verðum bara að flytja inn iðnaðarmenn af því hún hefur ekki efni á því að mennta þá hér, búin að eyða peningunum í allt annað.“ Að lokum sagði Sigmundur: „Kannski má ég ekki segja þetta, enda stendur til að setja landsmenn alla í endurmenntun á námskeið um hvernig þeir eigi að hugsa og tjá sig. Skiljanlegt við þessar aðstæður. Það er ekki gott að fá gagnrýni við þessar aðstæðu. En við þessar aðstæður þarf gagnrýni, vegna þess að það er hægt að gera þetta allt svo miklu betur. En til þess þarf breytt stjórnarfar á Íslandi.“
Alþingi Miðflokkurinn Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Mest lesið Tvinn-rafmagnsflugvél sem lækka á fargjöldin Erlent Skýrsla ráðherra svari ekki mikilvægum spurningum um brúun bilsins Innlent Skilur að starfsfólk hafi ekki viljað afgreiða manneskju með hakakross Innlent Tíu drepnir í skotárás á gyðingahátíð Erlent Tveir fluttir á spítala vegna umferðarslyss í Biskupstungum Innlent Tveir látnir eftir skotárás í háskóla Erlent Dyraverðir handteknir vegna líkamsárásar Innlent „Ég fæddist inn í pólitískan líkama“ Innlent Aðstæður bágbornar á spítalanum til að mæta svo miklu álagi Innlent Bjarnveig Birta og Stein Olav sigurvegarar forprófkjörs Innlent Fleiri fréttir Sanna segir frá nýju framboði Dyraverðir handteknir vegna líkamsárásar Skýrsla ráðherra svari ekki mikilvægum spurningum um brúun bilsins Aðstæður bágbornar á spítalanum til að mæta svo miklu álagi Tveir fluttir á spítala vegna umferðarslyss í Biskupstungum Bjarnveig Birta og Stein Olav sigurvegarar forprófkjörs „Ég fæddist inn í pólitískan líkama“ Eldur í íbúð við Snorrabraut Skilur að starfsfólk hafi ekki viljað afgreiða manneskju með hakakross Sjúklingar ekki lengur í bílageymslu bráðamóttökunnar Sameiningu Dalabyggðar og Húnaþings vestra hafnað Píratar vilja ganga til viðræðna um sameiginlegt framboð Mikilvægt að geyma stafræn gögn innan lögsögunnar Bæjarskrifstofur fluttar: „Þetta húsnæði er barn síns tíma“ Óttast að fólk sleppi að kaupa lyf vegna minni greiðsluþátttöku Munu reyna að fá nýju virkjunarleyfi hnekkt Vara fólk við póstum og skilaboðum frá Grundarheimilunum Vara við póstum frá Grund og „jafnréttisþreyta“ Stuðningsyfirlýsing Össurar eins og koss dauðans Fjárlög, skattar og skipti á dánarbúum á laugardagsþingi Þau fái heiðurslaun listamanna Flúði lögregluna en reyndist allsgáð Mikilvægt að geyma stafræn gögn innan lögsögunnar Beitir sér ekki fyrir sveigjanlegri tilhögun fæðingarorlofs Afrituðu viðkvæmar heilsufarsupplýsingar úr kerfinu Kallar eftir samtali: Ekki spurning hvort heldur hvenær næsta slys verður Vill að allt verði gert til að ná bróður hans úr sprungunni Einn fluttur á slysadeild vegna brunans Vill finna bróður sinn „Þessar fréttir ollu mér og fleirum vanlíðan“ Sjá meira