Austur-Kongó og Rúanda á „barmi styrjaldar“ Samúel Karl Ólason skrifar 21. febrúar 2024 13:33 Meðlimir uppreisnarhópsins M23 á ferðinni í Kibumba í austurhluta Austur-Kongó. AP/Moses Sawasawa Hundruð þúsunda hafa þurft að flýja undan sífellt harðnandi átökum milli hers Austur-Kongó og M23 uppreisnarmanna í austurhluta Kongó. Uppreisnarmennirnir hafa barist gegn hernum í áratugi, með stuðningi yfirvalda í Rúanda, en líkur á almennu stríði milli Kongó og Rúanda hafa aukist verulega. Talið er að fjöldi fólks hafi fallið í átökum undanfarinna vikna. Forsvarsmenn Sameinuðu þjóðanna óttast að ný styrjöld geti brotist út og að hún gæti náð til fleiri ríkja en Austur-Kongó og Rúanda. Varað var við því á fundi öryggisráðsins í gær að Austur-Kongó og Rúanda væru á barmi nýjar styrjaldar. Erindreki Bandaríkjanna sagði gífurlega mikilvægt að hefja viðræður sem fyrst. Bandaríkjamenn höfðu á mánudaginn kallað eftir því að hermenn Rúanda færu úr austurhluta Kongó og tækju loftvarnarkerfi sín með sér. Ráðamenn í Frakklandi hafa slegið á svipaða strengi og kallað eftir því að Rúanda láti af stuðningi við M23 og flytji hermenn sína á brot frá landsvæði Austur-Kongó. Þessari kröfu var hafnað. Utanríkisráðuneyti Rúanda sagði hermennina vera að verja landsvæði Rúanda í ljósi mikillar hernaðaruppbyggingar Kongó-megin við landamærin. Uppreisnarmenn M23 eru sagðir betur vopnum búnir og agaðri en meðlimir hers Austur-Kongó. Þeir njóta stuðnings hers Rúanda.AP/Moses Sawasawa Óttast að fleiri ríki dragist inn í átökin Erindreki Sameinuðu þjóðanna varaði við því að fundi öryggisráðsins í gær að hætt væri við því að allsherjar stríð myndi blossa upp á svæðinu og að önnur ríki Afríku gætu hæglega dregist inn í átökin. Mikilvægt sé að reyna að binda enda á átökin í Norður Kivu-héraði í Austur-Kongó. Héraðið liggur við Rúanda. Á vef Sameinuðu þjóðanna segir að ástandið í Austur-Kongó sé ein flóknasta og mest langvarandi krísa í heiminum. Það hafi staðið yfir í um þrjá áratugi. Frá því friðargæsluliðarnir hurfu á brott í desember hafa átökin harðnað verulega og hafa meðlimir M23 sótt fram á nokkrum stöðum. Því hefur mikill fjöldi fólks flúið undan átökunum. Talið er að rúmlega fjögur hundruð þúsund manns hafi flúið til Goma, höfuðborgar Norður Kivu-héraðs á undanförnum vikum. Kólerutilfellum hefur fjölgað verulega í kjölfarið, samhliða skorti á hreinu neysluvatni. Áhugasamir geta horf á sjónvarpsfrétt France24 frá því í gær um ástandið í Austur-Kongó og Rúanda hér að neðan. Langvarandi deilur og átök Hópurinn M23 er myndaður uppreisnarmönnum sem tilheyra Tútsa-þjóðarbrotinu en þeir hafa ítrekað tekið upp vopn gegn ríkisstjórn Austur-Kongó. Nafnið M23 vísar til samkomulags frá 23. mars 2009, sem batt enda á fyrri uppreisn Tútsa í austurhluta Kongó gegn yfirvöldum landsins. Leiðtogar hópsins hafa sakað ríkisstjórnina um að fylgja ekki samkomulaginu og þá sérstaklega þeim liðum þess um að innleiða Tútsa í herinn og hið opinbera kerfi. Á árunum 2012 og 2013 lögðu þeir stór svæði í austurhluta Austur-Kongó undir sig, áður en þeir voru reknir á brot af her Kongó og sveitum á vegum Sameinuðu þjóðanna. Uppreisnarmennirnir flúðu þá til Rúanda og Úganda. Árið 2022 gerðu hóparnir aftur árás á Kongó og lögðu aftur undir sig stór svæði í austurhluta landsins. Þá sögðu leiðtogar hópanna að þær árásir hafi verið gerðar vegna árása hóps sem kallast FDLR og sökuðu her Kongó um að starfa með hópnum. FDLR er hópur sem myndaður var af Hútum sem flúðu frá Rúanda eftir þjóðarmorðið 1994. Umræddir Hútar höfðu tekið þátt í ódæðunum þegar rúmlega átta hundrað þúsund Tútsar og frjálslyndir Hútar voru myrtir. Suður-Afríka hefur sent um 2.900 hermenn til Kongó. Tveir hermenn féllu og þrír særðust þegar sprengja lenti í herstöð þeirra í gær.AP/Moses Sawasawa Rúanda og Úganda hafa lengi átt í deilum og átökum við Austur-Kongó. Ríkin gerðu innrás í Kongó á árunum 1996 og 1998 sem sagðar voru til að verjast árásum frá vopnuðum hópum í Kongó. Yfirvöld í Rúanda hafa lengi verið sökuð um að styðja við M23 með vopnum og hermönnum en þau segja átökin að þessu sinni vera sök yfirvalda í Kongó og ákvörðunar þeirra um að binda enda á veru friðargæsluliða við landamæri ríkjanna, samkvæmt frétt Reuters. Þá hafa ráðamenn í Rúanda kvartað yfir ummælum embættismanna í Kongó, sem hótað hafa því að gera innrás í Rúanda. Ergju ráðamanna í Kongó má rekja til vangetu friðargæsluliða, eins og sveita frá Kenía, í að halda aftur af uppreisnarhópum. Þess vegna var endir bundinn á veru friðargæsluliða á svæðinu í desember. Í maí í fyrra samþykktu forsvarsmenn Þróunarbandalags sunnanverðrar Afríku (SADC) að senda hermenn til Kongó og hjálpa hernum þar að tryggja öryggi og kveða niður uppreisnarhópa. Hermenn frá Suður-Afríku, Malaví og Tansaníu hafa meðal annars verið sendir á svæðið. Austur-Kongó Rúanda Úganda Suður-Afríka Malaví Tansanía Hernaður Sameinuðu þjóðirnar Bandaríkin Frakkland Fréttaskýringar Mest lesið Senda þjóðinni „skýr skilaboð“ á óróatímum Innlent Bassi Maraj sakfelldur fyrir líkamsárás Innlent Vilja ábendingar um „kettlingamyllur“ og síendurtekin got Innlent 33 ára sósíalisti hafði betur gegn Cuomo í New York Erlent Segja manninn hafa glímt við alvarleg veikindi Innlent Sjúkratryggingar réðu illa við læknana í Reykjavík Innlent Skildi ekki hvers vegna kennarinn var ekki rekinn Innlent Rangstæð valkyrja sem skilji ekki frumvarpið Innlent Flagga íslenska þjóðfánanum í ólöglegri göngu Innlent Var ekki með réttindi til að aka hjólinu sem átti ekki að vera í umferð Innlent Fleiri fréttir Telur engan vafa um að Bandaríkin verji bandamenn sína Biðst afsökunar á gyðingahatri Svíþjóðardemókrata Diddy ætlar ekki að bera vitni Trump gefur lítið fyrir Pentagon skýrsluna og segir árásina hafa heppnast fullkomlega 33 ára sósíalisti hafði betur gegn Cuomo í New York Bretar eignast aftur herþotur sem geta flutt kjarnorkuvopn Myndaveisla: Fyrsti dagur leiðtogafundar Atlantshafsbandalagsins Æsispennandi forval: Framtíð Demókrataflokksins gæti ráðist í New York Átök í Miðausturlöndum: „Erfitt að meta hvað er í raun og veru í gangi“ Ný skýrsla: Bandaríkjunum mistókst að eyðileggja kjarnorkumannvirki Írana „Þrátt fyrir allan þennan vígbúnað þá er þetta mjög vinalegt“ „Honum fylgir auðvitað ákveðinn ófyrirsjáanleiki“ Óbreyttir borgarar féllu í árásum Rússa á úkraínskar borgir Íranir neita að hafa skotið eldflaugum Áhrifavaldur sakaður um að bera ábyrgð á dauða dóttur sinnar Segir vopnahlé í höfn Trump þakkar Írönum fyrir að láta vita af sér Rýma sextán þorp vegna gróðurelda í Grikklandi Íranir ráðast á herstöð Bandaríkjamanna í Katar Handtóku Evrópubúa sakaðan um njósnir fyrir Ísrael Byrjað að smella af með stærstu myndavél í heimi Meira örplast í flöskum úr gleri en plasti Hífðu lystisnekkjuna sem sökk upp úr sjónum við Sikiley Segja aftur ráðist á neðanjarðarauðgunarstöð í Íran Ísraelar héldu árásum sínum áfram í nótt „Gríðarstór“ árás á höfuðborgina Tuttugu og tveir látnir eftir sjálfsmorðsárás í kirkju Trump hellir sér yfir flokksbróður sinn: „MAGA ætti að losa sig við þennan aumkunarverða aumingja“ Tíu Íslendingar í Íran og fjórir í Ísrael Aðdragandinn: Hótanir og árásir á hótanir og árásir ofan Sjá meira
Talið er að fjöldi fólks hafi fallið í átökum undanfarinna vikna. Forsvarsmenn Sameinuðu þjóðanna óttast að ný styrjöld geti brotist út og að hún gæti náð til fleiri ríkja en Austur-Kongó og Rúanda. Varað var við því á fundi öryggisráðsins í gær að Austur-Kongó og Rúanda væru á barmi nýjar styrjaldar. Erindreki Bandaríkjanna sagði gífurlega mikilvægt að hefja viðræður sem fyrst. Bandaríkjamenn höfðu á mánudaginn kallað eftir því að hermenn Rúanda færu úr austurhluta Kongó og tækju loftvarnarkerfi sín með sér. Ráðamenn í Frakklandi hafa slegið á svipaða strengi og kallað eftir því að Rúanda láti af stuðningi við M23 og flytji hermenn sína á brot frá landsvæði Austur-Kongó. Þessari kröfu var hafnað. Utanríkisráðuneyti Rúanda sagði hermennina vera að verja landsvæði Rúanda í ljósi mikillar hernaðaruppbyggingar Kongó-megin við landamærin. Uppreisnarmenn M23 eru sagðir betur vopnum búnir og agaðri en meðlimir hers Austur-Kongó. Þeir njóta stuðnings hers Rúanda.AP/Moses Sawasawa Óttast að fleiri ríki dragist inn í átökin Erindreki Sameinuðu þjóðanna varaði við því að fundi öryggisráðsins í gær að hætt væri við því að allsherjar stríð myndi blossa upp á svæðinu og að önnur ríki Afríku gætu hæglega dregist inn í átökin. Mikilvægt sé að reyna að binda enda á átökin í Norður Kivu-héraði í Austur-Kongó. Héraðið liggur við Rúanda. Á vef Sameinuðu þjóðanna segir að ástandið í Austur-Kongó sé ein flóknasta og mest langvarandi krísa í heiminum. Það hafi staðið yfir í um þrjá áratugi. Frá því friðargæsluliðarnir hurfu á brott í desember hafa átökin harðnað verulega og hafa meðlimir M23 sótt fram á nokkrum stöðum. Því hefur mikill fjöldi fólks flúið undan átökunum. Talið er að rúmlega fjögur hundruð þúsund manns hafi flúið til Goma, höfuðborgar Norður Kivu-héraðs á undanförnum vikum. Kólerutilfellum hefur fjölgað verulega í kjölfarið, samhliða skorti á hreinu neysluvatni. Áhugasamir geta horf á sjónvarpsfrétt France24 frá því í gær um ástandið í Austur-Kongó og Rúanda hér að neðan. Langvarandi deilur og átök Hópurinn M23 er myndaður uppreisnarmönnum sem tilheyra Tútsa-þjóðarbrotinu en þeir hafa ítrekað tekið upp vopn gegn ríkisstjórn Austur-Kongó. Nafnið M23 vísar til samkomulags frá 23. mars 2009, sem batt enda á fyrri uppreisn Tútsa í austurhluta Kongó gegn yfirvöldum landsins. Leiðtogar hópsins hafa sakað ríkisstjórnina um að fylgja ekki samkomulaginu og þá sérstaklega þeim liðum þess um að innleiða Tútsa í herinn og hið opinbera kerfi. Á árunum 2012 og 2013 lögðu þeir stór svæði í austurhluta Austur-Kongó undir sig, áður en þeir voru reknir á brot af her Kongó og sveitum á vegum Sameinuðu þjóðanna. Uppreisnarmennirnir flúðu þá til Rúanda og Úganda. Árið 2022 gerðu hóparnir aftur árás á Kongó og lögðu aftur undir sig stór svæði í austurhluta landsins. Þá sögðu leiðtogar hópanna að þær árásir hafi verið gerðar vegna árása hóps sem kallast FDLR og sökuðu her Kongó um að starfa með hópnum. FDLR er hópur sem myndaður var af Hútum sem flúðu frá Rúanda eftir þjóðarmorðið 1994. Umræddir Hútar höfðu tekið þátt í ódæðunum þegar rúmlega átta hundrað þúsund Tútsar og frjálslyndir Hútar voru myrtir. Suður-Afríka hefur sent um 2.900 hermenn til Kongó. Tveir hermenn féllu og þrír særðust þegar sprengja lenti í herstöð þeirra í gær.AP/Moses Sawasawa Rúanda og Úganda hafa lengi átt í deilum og átökum við Austur-Kongó. Ríkin gerðu innrás í Kongó á árunum 1996 og 1998 sem sagðar voru til að verjast árásum frá vopnuðum hópum í Kongó. Yfirvöld í Rúanda hafa lengi verið sökuð um að styðja við M23 með vopnum og hermönnum en þau segja átökin að þessu sinni vera sök yfirvalda í Kongó og ákvörðunar þeirra um að binda enda á veru friðargæsluliða við landamæri ríkjanna, samkvæmt frétt Reuters. Þá hafa ráðamenn í Rúanda kvartað yfir ummælum embættismanna í Kongó, sem hótað hafa því að gera innrás í Rúanda. Ergju ráðamanna í Kongó má rekja til vangetu friðargæsluliða, eins og sveita frá Kenía, í að halda aftur af uppreisnarhópum. Þess vegna var endir bundinn á veru friðargæsluliða á svæðinu í desember. Í maí í fyrra samþykktu forsvarsmenn Þróunarbandalags sunnanverðrar Afríku (SADC) að senda hermenn til Kongó og hjálpa hernum þar að tryggja öryggi og kveða niður uppreisnarhópa. Hermenn frá Suður-Afríku, Malaví og Tansaníu hafa meðal annars verið sendir á svæðið.
Austur-Kongó Rúanda Úganda Suður-Afríka Malaví Tansanía Hernaður Sameinuðu þjóðirnar Bandaríkin Frakkland Fréttaskýringar Mest lesið Senda þjóðinni „skýr skilaboð“ á óróatímum Innlent Bassi Maraj sakfelldur fyrir líkamsárás Innlent Vilja ábendingar um „kettlingamyllur“ og síendurtekin got Innlent 33 ára sósíalisti hafði betur gegn Cuomo í New York Erlent Segja manninn hafa glímt við alvarleg veikindi Innlent Sjúkratryggingar réðu illa við læknana í Reykjavík Innlent Skildi ekki hvers vegna kennarinn var ekki rekinn Innlent Rangstæð valkyrja sem skilji ekki frumvarpið Innlent Flagga íslenska þjóðfánanum í ólöglegri göngu Innlent Var ekki með réttindi til að aka hjólinu sem átti ekki að vera í umferð Innlent Fleiri fréttir Telur engan vafa um að Bandaríkin verji bandamenn sína Biðst afsökunar á gyðingahatri Svíþjóðardemókrata Diddy ætlar ekki að bera vitni Trump gefur lítið fyrir Pentagon skýrsluna og segir árásina hafa heppnast fullkomlega 33 ára sósíalisti hafði betur gegn Cuomo í New York Bretar eignast aftur herþotur sem geta flutt kjarnorkuvopn Myndaveisla: Fyrsti dagur leiðtogafundar Atlantshafsbandalagsins Æsispennandi forval: Framtíð Demókrataflokksins gæti ráðist í New York Átök í Miðausturlöndum: „Erfitt að meta hvað er í raun og veru í gangi“ Ný skýrsla: Bandaríkjunum mistókst að eyðileggja kjarnorkumannvirki Írana „Þrátt fyrir allan þennan vígbúnað þá er þetta mjög vinalegt“ „Honum fylgir auðvitað ákveðinn ófyrirsjáanleiki“ Óbreyttir borgarar féllu í árásum Rússa á úkraínskar borgir Íranir neita að hafa skotið eldflaugum Áhrifavaldur sakaður um að bera ábyrgð á dauða dóttur sinnar Segir vopnahlé í höfn Trump þakkar Írönum fyrir að láta vita af sér Rýma sextán þorp vegna gróðurelda í Grikklandi Íranir ráðast á herstöð Bandaríkjamanna í Katar Handtóku Evrópubúa sakaðan um njósnir fyrir Ísrael Byrjað að smella af með stærstu myndavél í heimi Meira örplast í flöskum úr gleri en plasti Hífðu lystisnekkjuna sem sökk upp úr sjónum við Sikiley Segja aftur ráðist á neðanjarðarauðgunarstöð í Íran Ísraelar héldu árásum sínum áfram í nótt „Gríðarstór“ árás á höfuðborgina Tuttugu og tveir látnir eftir sjálfsmorðsárás í kirkju Trump hellir sér yfir flokksbróður sinn: „MAGA ætti að losa sig við þennan aumkunarverða aumingja“ Tíu Íslendingar í Íran og fjórir í Ísrael Aðdragandinn: Hótanir og árásir á hótanir og árásir ofan Sjá meira