Í kvöldfréttum okkar í gær furðaði móðir sig á því að engin aldursskipting væri á Stuðlum. Þrettán ára sonur hennar var neyðarvistaður þar fjórum sinnum í ár en á Stuðlum kynntist hann mun eldri drengjum sem eru þar að auki í mun verri málum, sumir sæta gæsluvarðhaldi vegna alvarlegra glæpa.
Funi Sigurðsson, framkvæmdastjóri hjá Barna-og fjölskyldustofu tekur undir með henni en bendir á að staðan á Stuðlum sé óvenjuþung, stökkbreyting hafi orðið í málaflokknum.
„Við erum að ganga í gengum mikinn storm,“ segir Funi vísar til fjölgunar alvarlegra ofbeldismála og áhættuhegðunar á meðal ungmenna.
„Í venjulegu árferði höfum við einhver tækifæri til að aðgreina bæði út frá aldri, alvarleika og sjálfsögðu kynjum. Möguleikarnir skerðast við að það sé meira og minna fullt þarna dag eftir dag eftir dag. Þá gerist þetta að það eru einstaklingar sem eru ungir sem vistast með þeim eldri.“
Húsakosturinn bjóði ekki upp á aðgreiningu eins og sakir standa.
„En það er kappkostað við að hlífa börnunum við hvert öðru, ef svo má að orði komast.“
Fáir vilji Stuðla í næsta nágrenni
Hann leiti logandi ljósi að hentugu húsnæði en bendir á að fólk vilji almennt ekki Stuðla sem nágranna og því taki það óhemjutíma að finna húsnæði.
„Og á meðan erum við í skítastöðu, við getum sagt sem svo. Það sem þarf að gerast, og við erum í ferli með, er að við þurfum að koma upp deild fyrir börn sem eru í gæsluvarðhaldi og afplánun. Síðan þurfa að verða ennþá frekari breytingar á kerfinu.“
Funi bendir á að starfsfólkið hafi varað við óheillaþróun undanfarin ár.
„En það sem slær okkur er hvað þetta kemur inn með miklum þunga og á stuttum tíma. Þetta er rosalega þungt og tekur gríðarlega á.“
Plástrar á sjónmáli en verði að finna varanlega lausn
Funi segir að á næstu tveimur mánuðum ættu þau að vera búin að færa meðferðardeild Stuðla í annað húsnæði sem sé bót í máli.
„Þetta er bráðabirgðalausn. Þetta er plástur - við erum bara í því en á sama tíma erum við að leita að varanlegri lausn.“
Vistunardögum barna, ýmist í gæsluvarðhaldi eða afplánun á Stuðlum hefur fjölgað gríðarlega á skömmum tíma. Árið 2022 var eitt barn í tíu daga, í fyrra voru þrjú börn samanlagt í 360 daga og það sem af er ári hafa fjögur börn samanlagt verið í 560 daga.
„Vondar uppákomur“ og ofbeldi gegn starfsfólki
Samkvæmt heimildum fréttastofu hefur ofbeldi í garð starfsfólks Stuðla þá aukist.
„Það hafa alveg komið upp uppákomur núna sem hafa verið mjög vondar og við höfum þurft að bæta talsvert í mannskap til að reyna að tryggja öryggi starfsmanna, sem er auðvitað forgangsatriði, sem og auðvitað að tryggja öryggi barnanna.“
„Starfsfólkið eru í rauninni algjörar hetjur. Maður er svo þakklátur fyrir að það sé fólk sem sé tilbúið í þessa vinnu því þetta er búið að vera mjög þungt og erfitt upp á síðkastið.“
Hann kallar eftir að samfélagið sýni umræddum börnum umburðarlyndi.
„Þau þurfa umburðarlyndi frá samfélaginu til að við náum að betra þau og þannig að þau komi út sem betri einstaklingar en ekki framtíðarglæpamenn.“
