Opið bréf til valkyrjanna þriggja Björn Sævar Einarsson skrifar 20. desember 2024 14:02 Hér eru nokkur hvatningarorð til valkyrjanna og valkyrjustjórnar þeirra, að stjórnarsáttmálinn tali skýrt um lýðheilsu og standi vörð um forvarnir í landinu, sérstaklega áfengisforvarnir. Valkyrjur í norrænni goðafræði höfðu það hlutverk að „kjósa val“. Fara þær á vígvöll þar sem orrusta er háð og ákveða hvaða stríðsmenn eiga að falla í bardaganum. Þær geta bæði ráðið mönnum bana og verndað hetjur sínar á vígvellinum. Valkyrjurnar þrjár hafa val um hvort þær muni styðja eigendur fíkniefnaiðnaðarins og auka aðgengi að áfengi og niktótíni og öðrum fíkniefnum og hlaða þannig á valköstinn fleiri fórnarlömbum sem falla í valinn fyrir aldur fram í baráttunni við efnavopn iðnaðarsins, eða að valkyrjurnar velji almennig sem hetjur sínar og verndi almenning gegn fíknaefnaiðnaðinum með öflugum forvörnum og meðferð. Ísland hefur með öflugum tóbaksforvörnum náð ótrúlegum árangri á heimsvísu að minnka tóbaksreykingar, en við sofnuðum á verðinum og tóbaksiðnaðurinn hefur undanfarin ár herjað á íslensk ungmenni með veipi og nikótínpúðum. Nikótín er taugaeitur, skordýraeitur sem veldur skaða á taugakerfinu. Nikótín er feiknasterkt fíkniefni, eins ávanabindandi og heróín. Nikótín skaðar DNA, sjálft erfðaefnið. Nikótín getur valdið fósturskaða, framleiðir fötluð börn. Viljum við sem samfélag framleiða fötluð börn? Eða eru það stjórnarskrárvörð réttindi tóbakssala að pranga taugaeitri inn á íslensk ungmenni? Ykkar er valið. Árið 2016 voru um 55 milljón dauðsföll á heimsvísu. Þar af voru 8 milljón dauðsföll vegna tóbabsnotkunar og 3 milljón dauðsföll tengd áfengisneyslu, samanlagt 11 milljónir sem dóu fyrir aldur fram á vígvöllum tóbaks- og áfengisiðnarins. 11 af 55 milljónum, það er fimmta hvert dauðsfall í heiminum. Í Evrópu er 10. hvert dauðsfall vegna áfengisneyslu. Sem betur fer hefur neysla á áfengi á Íslandi verið minni en í Evrópu. En ef neyslan eykst upp í neysluna í Evrópu, þá má búast við að meira en 250 manns látist á hverju ári úr áfengisneyslu á Íslandi. Samfélagslegur skaði af áfengisneyslu er gífurlegur. Má ætla að kostnaðurinn á Íslandi nemi allt að 150 milljörðum á hverju einasta ári. Nú má nefna að fasteignamat fyrir Grindavík er 140-150 milljarðar. Sem sagt áfengisiðnaðurinn kostar samfélagið eina Grindavík á hverjum einasta ári. Nú hafa verið reistir garðar – forvarnagarðar kringum Grindavík, og þeir hafa sýnt gildi sitt. Samfélagið/ríkisvaldið er með forvarnagarða í kringum áfengisiðnaðinn en samt veldur áfengið þessum gríðarlega skaða. Það eru síðan ákveðnir stjórnmálamenn sem vilja ryðja niður forvarnagörðunum. Það mun auka neyslu og auka skaðann. Þegar bjórinn var leyfður árið 1989 þá var minna en 1 ár frá að Alþjóðlega krabbameinsstofnunin hafði lýst því yfir að áfengisneysla ylli krabbameini. Síðan á þessum 35 árum hefur komið æ betur í ljós skaðsemi áfengis (og annarra fíkniefna) á mörgum sviðum. Í fyrra, árið 2023 komu nýjar samnorrænar næringarráðleggingar. Um áfengi: „Þar sem ekki er hægt að gefa upp örugg viðmiðunarmörk um áfengisneyslu er í Norrænum næringarráðleggingum 2023 mælt með því að öll forðist neyslu áfengis. Sé áfengis neytt ber inntaka að vera í lágmarki. Þetta á einnig við um konur með börn á brjósti. Strangari ráðleggingar (algjört bindindi) eiga við um börn, unglinga og þungaðar konur.“ Stór hluti almennings veit ekki um að áfengi veldur krabbameini eða um nýju næringarráðleggingarnar. Við þurfum að bæta úr því. Í maí 2026, mun Írland að vissu leyti standa framar Íslandi í áfengisforvörnum, þegar Írland verður fyrsta landið í heiminum til að setja merkimiða á allar áfengisumbúðir. Á þessum miðum verður varað við að áfengi veldur lifrarsjúkdómum, fósturskaða, og krabbameinum. https://movendi.ngo/news/2023/01/10/green-light-for-alcohol-warning-labelling-in-ireland/ Við leggjum til að í stjórnarsáttmálanum standi að Ísland verði annað landið í heiminum að setja í lög slíka merkimiða. Betra að vera í fararbroddi í forvörnum heldur en eftir nokkur ár að taka þetta upp sem Evrópusambandstilskipun. Írland er í ESB og það er Danmörk líka. Alls 26 hagsmuna- og félagasamtök á sviði heilbrigðis- og lýðheilsumála, bæði sjúklinga og starfsfólks og fagstétta, ásamt Danica-lífeyrissjóðnum, hafa stofnað Forvarnafylkinguna (Forebyggelsesalliancen) og þau hafa nú sent danska þinginu 78 tillögur til bæta heilsu og lengja líf Dana. Tillaga 1. er að banna að selja níktínvörur öllum árgöngum fæddum eftir 1. Janúar 2008. Tillaga 4. Taka upp einkasölu ríkisins á tóbaki og áfengi. Sem sagt Danir vilja danskt ÁTVR. https://danicapension.dk/-/media/pdf/danica-pension/forebyggende-sundhed/det-politiske-idkatalog.pdf? A´fengi veldur krabbameinum. ESB setti fram árið 2022 áætlun til berjast á móti krabbameini, (e. Europe's Beating Cancer Plan). Í henni er lögð rík áhersla að minnka þurfi áfengisneyslu í Evrópu til að fækka krabbameinstilfellum. https://health.ec.europa.eu/system/files/2022-02/eu_cancer-plan_en_0.pdf Áfengi veldur brjóstakrabbameini. Rannsókn frá 2024, sýnir að áfengisneysla er stærsti áhættuþátturinn fyrir brjóstkrabbameini í Evrópu. Valkyrjurnar styðja væntanlega að fækka verði brjóstakrabbameinstilfellum. https://movendi.ngo/news/2024/10/10/understanding-the-direct-link-between-alcohol-and-breast-cancer/ „Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna um sjálfbæra þróun voru samþykkt af fulltrúum allra aðildarríkja Sameinuðu þjóðanna í september árið 2015. Markmiðin, sem gilda á tímabilinu 2016-2030, eru 17 talsins með 169 undirmarkmið og taka bæði til innanlandsmála sem og alþjóðasamstarfs á gildistímanum. Aðalsmerki heimsmarkmiðanna er að þau eru algild og því hafa aðildarríkin skuldbundið sig til þess að vinna skipulega að innleiðingu markmiðanna bæði á innlendum og erlendum vettvangi út gildistíma þeirra.“ Forsætisráðherra ber ábyrgð á framgangi HSÞ og hefur hann mætt í tvígang á þing hjá Sameinuðu þjóðunum, 2019 og 2023 og gefið skýrslu um framgang markmiðanna af Íslands hálfu. Næst gefur forsætisráðherra skýrslu 2027. Skaðsemi áfengisneyslu er mun víðtækari en flestir gera sér grein fyrir. Bæklingur, sem IOGT á Íslandi þýddi, - ÁFENGI OG HEIMSMARKMIÐ SJÁLFBÆRRAR ÞRÓUNAR 2020 – 2030 – sýnir hvernig áfengi hindrar og tálmar að við náum að uppfylla 14 af Heimsmarkmiðunum 17. Við væntum þess að forsætisráðherra árið 2027 hjá Sameinuðu þjóðunum lýsi hvernig Ísland vann að framgangi Heimsmarkmiðanna með því að viðhalda öflugum áfengisforvörnum. Barnasáttmáli Sameinuðu þjóðanna er lög á Íslandi. 33. greinin er um VERND GEGN SKAÐLEGUM VÍMUEFNUM. Áfengiskaupaaldur á Íslandi er 20 ára. Rannsóknir sýna að sumir unglingar í árgöngunum sem eru einu eða tveimur árum yngri en áfengiskaupaldurinn byrja að prufa áfengisneyslu. Það er núna sem sagt 18 og 19 ára. Ef áfengiskaupaaldurinn er lækkaður niður í 18 ára, þá verða það 16 og 17 ára börn sem prufa í meira mæli en nú er. Það er brot á Barnasáttmálanum. Að lækka áfengiskaupaaldur úr 20 ára í 18 ára er fásinna. Þeir sem græða á því er áfengisiðnaðurinn. Því fyrr sem einstaklingur neytir fíknisefnis, t.d. áfengis, því líklegri er hann að verða fíkill. Þjóðverjar tala um að 10 prósent fullorðinna neyta 50 % af áfenginu. Það þýðir að annað hvert glas af áfengi er neytt af fólki sem eru fíklar. Viðskiptamódel áfengisiðnaðarins byggir á fíklum. Grundvallaratriði fyrir hann er að allir prufi að neyta áfengis til að húkka mögulega fíkla og því yngri því betra fyrir iðnaðinn. Áfengisneysla getur valdið fósturskaða. Við á Íslandi höfum náð mjög góðum árangri í að vara við og minnka áfengisneyslu á meðgöngu. En það þarf að viðhalda þeim árangri. Hitt vita fæstir að áfengisneysla föðurs getur valdið skaða á sáðfrumum og valdið þannig fósturskaða. Aukið aðgengi veldur aukinni áfengisneyslu. Viljum við sem samfélag framleiða fleiri fötluð börn? Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin WHO samþykkti árið 2022 að draga úr áfengisneyslu um 20% fyrir árið 2030. 75. fundur Alþjóðaheilbrigðisþingsins (WHA75) samþykkti sögulega ákvörðun um alþjóðleg viðbrögð við skaða af völdum áfengisiðnaðarins. WHA75 samþykkti einróma alþjóðlega áfengisaðgerðaáætlun WHO (2022-230) og styður þar með yfirgripsmikla áætlun - forgangsverkefni í lýðheilsu - með metnaðarfullum markmiðum og aðgerðum gegn áfengi. Þar var einnig harmað hve forvarnir hafa veikst síðustu 10 ár. Ísland samþykkti þessa áætlun og því hlýtur ný ríkisstjórn vinna að því að ná markmiðum þessarrar áætlunar. Valkyrjurnar kjósa valinn, hvort almenningur er veginn fyrir aldur fram af fíkniefnaiðnaðinum eða hvort að almenningur fái að deyja úr elli. Kjósum öflugar forvarnir, öfluga meðferð og ellina. Virðingarfyllst, Björn Sævar Einarsson Höfundur er formaður Bindindissamtakanna IOGT á Íslandi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Áfengi og tóbak Mest lesið Halldór 31.05.2025 Halldór Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Carenas Skoðun Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson Skoðun Verður það að vera Ísrael? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Þögnin sem skapaði ótta – arfleifð Þórarins í Sameyki Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Carenas skrifar Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Bensínstöðvardíll og Birkimelur Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson skrifar Skoðun Gríðarlegir hagsmunir í húfi Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Skynsamleg forgangsröðun fjár Ragnhildur Jónsdóttir skrifar Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Að sameinast fjölskyldu sinni Guðrún Brynjólfsdóttir skrifar Skoðun Þögnin sem skapaði ótta – arfleifð Þórarins í Sameyki Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson skrifar Skoðun Eru forvarnir í hættu? Dagbjört Harðardóttir skrifar Skoðun Tveir alþingismenn og Gaza Sverrir Agnarsson skrifar Skoðun Hver borgar fyrir ódýrar lóðir? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Erum við að lengja dauðann en ekki lífið? Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Mikill munur á aðgengi að líknarmeðferð í Evrópu Kristín Lára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Sumarið verður nýtt vel til uppbyggingar snjóflóðavarna Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Verður það að vera Ísrael? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Dýravernd - frumbyggjahættir Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Stórstraumsfjara mæld - HMS ráðþrota Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Sýnum fordómum ekki umburðarlyndi Snorri Sturluson skrifar Skoðun Landbúnaður á tímamótum – Við þurfum nýja stefnu Guðjón Sigurbjartsson skrifar Skoðun Sjómenn til hamingju! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Leyfum mennskunni að sigra Anna Hildur Hildibrandsdóttir skrifar Skoðun Fjölskyldan fyrst Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvað er markaðsverð á fiski? Sverrir Haraldsson skrifar Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar Skoðun Fæðing Ísraels - Líkum misþyrmt BIrgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Við eigum allt. Af hverju finnst okkur samt vanta eitthvað? Valentina Klaas skrifar Sjá meira
Hér eru nokkur hvatningarorð til valkyrjanna og valkyrjustjórnar þeirra, að stjórnarsáttmálinn tali skýrt um lýðheilsu og standi vörð um forvarnir í landinu, sérstaklega áfengisforvarnir. Valkyrjur í norrænni goðafræði höfðu það hlutverk að „kjósa val“. Fara þær á vígvöll þar sem orrusta er háð og ákveða hvaða stríðsmenn eiga að falla í bardaganum. Þær geta bæði ráðið mönnum bana og verndað hetjur sínar á vígvellinum. Valkyrjurnar þrjár hafa val um hvort þær muni styðja eigendur fíkniefnaiðnaðarins og auka aðgengi að áfengi og niktótíni og öðrum fíkniefnum og hlaða þannig á valköstinn fleiri fórnarlömbum sem falla í valinn fyrir aldur fram í baráttunni við efnavopn iðnaðarsins, eða að valkyrjurnar velji almennig sem hetjur sínar og verndi almenning gegn fíknaefnaiðnaðinum með öflugum forvörnum og meðferð. Ísland hefur með öflugum tóbaksforvörnum náð ótrúlegum árangri á heimsvísu að minnka tóbaksreykingar, en við sofnuðum á verðinum og tóbaksiðnaðurinn hefur undanfarin ár herjað á íslensk ungmenni með veipi og nikótínpúðum. Nikótín er taugaeitur, skordýraeitur sem veldur skaða á taugakerfinu. Nikótín er feiknasterkt fíkniefni, eins ávanabindandi og heróín. Nikótín skaðar DNA, sjálft erfðaefnið. Nikótín getur valdið fósturskaða, framleiðir fötluð börn. Viljum við sem samfélag framleiða fötluð börn? Eða eru það stjórnarskrárvörð réttindi tóbakssala að pranga taugaeitri inn á íslensk ungmenni? Ykkar er valið. Árið 2016 voru um 55 milljón dauðsföll á heimsvísu. Þar af voru 8 milljón dauðsföll vegna tóbabsnotkunar og 3 milljón dauðsföll tengd áfengisneyslu, samanlagt 11 milljónir sem dóu fyrir aldur fram á vígvöllum tóbaks- og áfengisiðnarins. 11 af 55 milljónum, það er fimmta hvert dauðsfall í heiminum. Í Evrópu er 10. hvert dauðsfall vegna áfengisneyslu. Sem betur fer hefur neysla á áfengi á Íslandi verið minni en í Evrópu. En ef neyslan eykst upp í neysluna í Evrópu, þá má búast við að meira en 250 manns látist á hverju ári úr áfengisneyslu á Íslandi. Samfélagslegur skaði af áfengisneyslu er gífurlegur. Má ætla að kostnaðurinn á Íslandi nemi allt að 150 milljörðum á hverju einasta ári. Nú má nefna að fasteignamat fyrir Grindavík er 140-150 milljarðar. Sem sagt áfengisiðnaðurinn kostar samfélagið eina Grindavík á hverjum einasta ári. Nú hafa verið reistir garðar – forvarnagarðar kringum Grindavík, og þeir hafa sýnt gildi sitt. Samfélagið/ríkisvaldið er með forvarnagarða í kringum áfengisiðnaðinn en samt veldur áfengið þessum gríðarlega skaða. Það eru síðan ákveðnir stjórnmálamenn sem vilja ryðja niður forvarnagörðunum. Það mun auka neyslu og auka skaðann. Þegar bjórinn var leyfður árið 1989 þá var minna en 1 ár frá að Alþjóðlega krabbameinsstofnunin hafði lýst því yfir að áfengisneysla ylli krabbameini. Síðan á þessum 35 árum hefur komið æ betur í ljós skaðsemi áfengis (og annarra fíkniefna) á mörgum sviðum. Í fyrra, árið 2023 komu nýjar samnorrænar næringarráðleggingar. Um áfengi: „Þar sem ekki er hægt að gefa upp örugg viðmiðunarmörk um áfengisneyslu er í Norrænum næringarráðleggingum 2023 mælt með því að öll forðist neyslu áfengis. Sé áfengis neytt ber inntaka að vera í lágmarki. Þetta á einnig við um konur með börn á brjósti. Strangari ráðleggingar (algjört bindindi) eiga við um börn, unglinga og þungaðar konur.“ Stór hluti almennings veit ekki um að áfengi veldur krabbameini eða um nýju næringarráðleggingarnar. Við þurfum að bæta úr því. Í maí 2026, mun Írland að vissu leyti standa framar Íslandi í áfengisforvörnum, þegar Írland verður fyrsta landið í heiminum til að setja merkimiða á allar áfengisumbúðir. Á þessum miðum verður varað við að áfengi veldur lifrarsjúkdómum, fósturskaða, og krabbameinum. https://movendi.ngo/news/2023/01/10/green-light-for-alcohol-warning-labelling-in-ireland/ Við leggjum til að í stjórnarsáttmálanum standi að Ísland verði annað landið í heiminum að setja í lög slíka merkimiða. Betra að vera í fararbroddi í forvörnum heldur en eftir nokkur ár að taka þetta upp sem Evrópusambandstilskipun. Írland er í ESB og það er Danmörk líka. Alls 26 hagsmuna- og félagasamtök á sviði heilbrigðis- og lýðheilsumála, bæði sjúklinga og starfsfólks og fagstétta, ásamt Danica-lífeyrissjóðnum, hafa stofnað Forvarnafylkinguna (Forebyggelsesalliancen) og þau hafa nú sent danska þinginu 78 tillögur til bæta heilsu og lengja líf Dana. Tillaga 1. er að banna að selja níktínvörur öllum árgöngum fæddum eftir 1. Janúar 2008. Tillaga 4. Taka upp einkasölu ríkisins á tóbaki og áfengi. Sem sagt Danir vilja danskt ÁTVR. https://danicapension.dk/-/media/pdf/danica-pension/forebyggende-sundhed/det-politiske-idkatalog.pdf? A´fengi veldur krabbameinum. ESB setti fram árið 2022 áætlun til berjast á móti krabbameini, (e. Europe's Beating Cancer Plan). Í henni er lögð rík áhersla að minnka þurfi áfengisneyslu í Evrópu til að fækka krabbameinstilfellum. https://health.ec.europa.eu/system/files/2022-02/eu_cancer-plan_en_0.pdf Áfengi veldur brjóstakrabbameini. Rannsókn frá 2024, sýnir að áfengisneysla er stærsti áhættuþátturinn fyrir brjóstkrabbameini í Evrópu. Valkyrjurnar styðja væntanlega að fækka verði brjóstakrabbameinstilfellum. https://movendi.ngo/news/2024/10/10/understanding-the-direct-link-between-alcohol-and-breast-cancer/ „Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna um sjálfbæra þróun voru samþykkt af fulltrúum allra aðildarríkja Sameinuðu þjóðanna í september árið 2015. Markmiðin, sem gilda á tímabilinu 2016-2030, eru 17 talsins með 169 undirmarkmið og taka bæði til innanlandsmála sem og alþjóðasamstarfs á gildistímanum. Aðalsmerki heimsmarkmiðanna er að þau eru algild og því hafa aðildarríkin skuldbundið sig til þess að vinna skipulega að innleiðingu markmiðanna bæði á innlendum og erlendum vettvangi út gildistíma þeirra.“ Forsætisráðherra ber ábyrgð á framgangi HSÞ og hefur hann mætt í tvígang á þing hjá Sameinuðu þjóðunum, 2019 og 2023 og gefið skýrslu um framgang markmiðanna af Íslands hálfu. Næst gefur forsætisráðherra skýrslu 2027. Skaðsemi áfengisneyslu er mun víðtækari en flestir gera sér grein fyrir. Bæklingur, sem IOGT á Íslandi þýddi, - ÁFENGI OG HEIMSMARKMIÐ SJÁLFBÆRRAR ÞRÓUNAR 2020 – 2030 – sýnir hvernig áfengi hindrar og tálmar að við náum að uppfylla 14 af Heimsmarkmiðunum 17. Við væntum þess að forsætisráðherra árið 2027 hjá Sameinuðu þjóðunum lýsi hvernig Ísland vann að framgangi Heimsmarkmiðanna með því að viðhalda öflugum áfengisforvörnum. Barnasáttmáli Sameinuðu þjóðanna er lög á Íslandi. 33. greinin er um VERND GEGN SKAÐLEGUM VÍMUEFNUM. Áfengiskaupaaldur á Íslandi er 20 ára. Rannsóknir sýna að sumir unglingar í árgöngunum sem eru einu eða tveimur árum yngri en áfengiskaupaldurinn byrja að prufa áfengisneyslu. Það er núna sem sagt 18 og 19 ára. Ef áfengiskaupaaldurinn er lækkaður niður í 18 ára, þá verða það 16 og 17 ára börn sem prufa í meira mæli en nú er. Það er brot á Barnasáttmálanum. Að lækka áfengiskaupaaldur úr 20 ára í 18 ára er fásinna. Þeir sem græða á því er áfengisiðnaðurinn. Því fyrr sem einstaklingur neytir fíknisefnis, t.d. áfengis, því líklegri er hann að verða fíkill. Þjóðverjar tala um að 10 prósent fullorðinna neyta 50 % af áfenginu. Það þýðir að annað hvert glas af áfengi er neytt af fólki sem eru fíklar. Viðskiptamódel áfengisiðnaðarins byggir á fíklum. Grundvallaratriði fyrir hann er að allir prufi að neyta áfengis til að húkka mögulega fíkla og því yngri því betra fyrir iðnaðinn. Áfengisneysla getur valdið fósturskaða. Við á Íslandi höfum náð mjög góðum árangri í að vara við og minnka áfengisneyslu á meðgöngu. En það þarf að viðhalda þeim árangri. Hitt vita fæstir að áfengisneysla föðurs getur valdið skaða á sáðfrumum og valdið þannig fósturskaða. Aukið aðgengi veldur aukinni áfengisneyslu. Viljum við sem samfélag framleiða fleiri fötluð börn? Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin WHO samþykkti árið 2022 að draga úr áfengisneyslu um 20% fyrir árið 2030. 75. fundur Alþjóðaheilbrigðisþingsins (WHA75) samþykkti sögulega ákvörðun um alþjóðleg viðbrögð við skaða af völdum áfengisiðnaðarins. WHA75 samþykkti einróma alþjóðlega áfengisaðgerðaáætlun WHO (2022-230) og styður þar með yfirgripsmikla áætlun - forgangsverkefni í lýðheilsu - með metnaðarfullum markmiðum og aðgerðum gegn áfengi. Þar var einnig harmað hve forvarnir hafa veikst síðustu 10 ár. Ísland samþykkti þessa áætlun og því hlýtur ný ríkisstjórn vinna að því að ná markmiðum þessarrar áætlunar. Valkyrjurnar kjósa valinn, hvort almenningur er veginn fyrir aldur fram af fíkniefnaiðnaðinum eða hvort að almenningur fái að deyja úr elli. Kjósum öflugar forvarnir, öfluga meðferð og ellina. Virðingarfyllst, Björn Sævar Einarsson Höfundur er formaður Bindindissamtakanna IOGT á Íslandi.
Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar