Ein­földun að segja að ís­lensk ferða­þjónusta sé lág­launa­grein

Kristrún sagði í viðtali við mbl.is fyrir tveimur vikum að skoða þurfi hversu mikill vöxtur í ferðaþjónustunni sé eðlilegur og fjöldi láglaunastarfa. Pétur gagnrýndi þessi orð í aðsendri grein á Vísi fyrr í vikunni og sagði í Sprengisandi á Bylgjunni í dag þessi ummæli og viðbrögð ráðherra hafa komið á óvart. Samtökin hafi átt í góðu samstarfi við stjórnvöld um ferðamálastefnu og aðgerðaáætlun um ferðaþjónustu og þar liggi atvinnustefna greinarinnar.

Pétur segir ferðaþjónustuaðilum hafa brugðið við þessi orð Kristrúnar. Samkvæmt þeirra tölum og gögnum hafi greinin nær ekkert vaxið frá 2018. Ferðaþjónustan sé að einhverju leyti búin að ná sér eftir heimsfaraldur Covid en þau sjái samt ekki sömu tölur og 2018. Nú sé ferðaþjónustan að berjast við sterkt raungengi og ferðaþjónustan í basli. Það sé því óvænt að heyra forsætisráðherra tala um að vöxtur innan greinarinnar sé orðið vandamál.

Hann segir þetta hafa verið orðræðu sem ferðaþjónustan hafi brugðist við í til dæmis aðdraganda síðustu þingkosninga. Því hafi ferðaþjónustan útbúið upplýsingabækling þar sem til dæmis er fjallað um notkun innviða og hvernig gestir greiði fyrir notkun þeirra.

Gestir greiðir fyrir notkun á vegum og flugvöllum en heilbrigðiskerfið gæti verið duglegra í innheimtu. Gestirnir séu tilbúnir að greiða fyrir þjónustuna. Þá er í bæklingnum einnig fjallað um innflutning á vinnuafli og að á tímabilinu 2017 til 2020, þegar fjölgun þeirra var sem mest, hafi um 75 prósent þeirra ekki starfað í ferðaþjónustu.

Láglaunastörfin sjáanlegri en hálaunastörfin

Hvað varðar láglaunastefnu segir Pétur að þegar fólk ferðast þá sjái það láglaunastörfin í greininni.

„Þegar þú ferðast sérðu fólkið sem er að þrífa og þjónanna. Þú sérð ekki verkfræðingana, lögfræðingana, markaðsdeildina, söludeildina, alla þá sem eru í kringum greinina, og tala nú ekki um hugbúnaðarfyrirtækin hér á Íslandi. Það er mjög mikil einföldun að segja að íslensk ferðaþjónusta sé láglaunagrein. Við erum með allan skalann inni í greininni,“ segir hann og að þau eigi auk þess viðskipti við hálaunagreinar allt í kring.

Þá gerir Pétur einnig athugasemdir við það að Kristrún hafi talað um að hagvöxtur á mann hafi lækkað. Hann segir fjallað um það í ferðamálastefnunni að þau vilji auka tekjur á hvern gest og arðsemi greinarinnar.

„Til þess að gera það þurfum við að markaðssetja Ísland,“ segir hann og að hún hafi setið á hakanum frá 2022 og það sé aðeins við stjórnvöld að sakast þar.

Hann segir samtökin hafa fengið litla fjárveitingu fyrir herferð sem fari af stað í haust. Vegna þess hve lítið fjármagnið er verði SAF að velja á hvaða lykilmörkuðum þau muni auglýsa.

Meiri markaðssetningi, meiri arður

Hann segir þetta benda til þess að stjórnvöld átti sig ekki á því að það séu bein tengsl á milli arðsemi greinarinnar og markaðssetningunni sem sé stunduð. Það séu til skilgreindir markhópar en það sé ekki verið að tala við þá.

Hann segir greinina með meira en 600 milljarða í gjaldeyristekjur á ári og 200 milljarða skattspor. Það sé því til mikils að vinna en það verði líklega samdráttur á þessu ári. Ef litið sé til haustsins megi sjá samdrátt en þau voni að það sé að gerast, sem gerist oft þegar óvissa er í alþjóðamálum, að bókunarfyrirvari styttist. Það geti því enn ræst úr stöðunni.

Það hafi til dæmis verið samdráttur meðal Breta og Ísland hafi að einhverju leyti „tapað“ fyrir Finnum og Norðmönnum í markaðssetningu til ferðamanna. Pétur telur að íslensk ferðaþjónusta verji sjálf um fimm milljörðum árlega í markaðssetningu. Sérfræðingar telji að ofan á það þurfi um 1,2 milljarða frá stjórnvöldum til að halda athygli erlendra ferðamanna.

„Það er svo erfitt að selja vöruna þína ef enginn er að leita að Íslandi,“ segir hann og að almennur áhugi á Íslandi sé skilyrði fyrir því að fólk leiti að landinu og komi hingað.

Hann segir þetta ekki endilega snúast um fjöldann heldur að tala við rétta markhópa. Nauðsynlegt sé að auka við markaðssetningu til að auka arðsemi greinarinnar. Það séu áskoranir í greininni en það sé tekið á því í atvinnustefnunni. Viðtalið er hægt að hlusta á að ofan.