Laugarnestangi skrefi nær friðlýsingu Sólrún Dögg Jósefsdóttir skrifar 2. september 2025 22:30 Laugarnestangi á sér ríkulega sögu sem teygir sig aftur til landnámsaldar. Vísir/Vilhelm Borgarstjórn samþykkti í dag tillögu um að hefja vinnu með Minjastofnun að friðlýsingu menningarlandslags á Laugarnestanga. Líf Magneudóttir, borgarfulltrúi Vinstri grænna, fagnar tímamótunum og bindur vonir við að ferlinu ljúki fyrir lok kjörtímabilsins. Borgarstjórn kom saman í dag í fyrsta sinn eftir sumarfrí. Borgarfulltrúar meiri hlutans mæltu fyrir tillögunni, sem var samþykkt með meiri hluta borgarstjórnar. Fulltrúar Sjálfstæðisflokksins og Viðreisnar auk eins fulltrúa Framsóknar sátu hjá. Saga, menning og náttúra „Þetta er gömul tillaga sem ég lagði fram þegar ég var í minnihluta en þá var hún felld,“ segir Líf í samtali við fréttastofu. Verndaráætlun Laugarnestanga hefur verið í gildi frá 2016 til að tryggja að fornleifar þar glatist ekki og nýting, skipulag og rekstur svæðisins haldist í hendur. Minjastofnun hefur þegar lagt til að Laugarnesið verði friðlýst og að friðlýsingin taki til menningarlandslags. Þá segir í samantekt fyrir umhverfis- og heilbrigðisráð árið 2020 um tækifærin fyrir svæðisbundna náttúruvernd í Reykjavík að Laugarnestanginn sé svæði með hátt sögu- og menningargildi en einnig mikilvægt gildi fyrir náttúruvernd. Þar sé til að mynda síðasta óraskaða fjaran á allri norðurströnd Reykjavíkur vestan Elliðaánna. Líf Magneudóttir borgarfulltrúi Vinstri Grænna mælti fyrir tillögunni. Vísir/Vilhelm Nú þegar borgarstjórn hefur samþykkt tillöguna verður umhverfis- og skipulagssviði og menningar- og íþróttasviði Reykjavíkurborgar falið að vinna með Minjastofnun að drögum að friðlýsingu. Auglýsa þarf friðlýsinguna og ráðherra mun að lokum ákveða friðlýsinguna að fenginni tillögu stofnunarinnar. „Þegar við höfum fengið friðlýsinguna í gegn, þá er þessi aukna vernd á svæðinu og þá þurfum við að leggja okkur fram við að varðveita það og lyfta því upp með leiðsögn og fræðslu og fleira,“ segir Líf. Hún bindur vonir við að ferlinu ljúki fyrir lok kjörtímabilsins en hefur þann fyrirvara á að ýmislegt að tefjast í slíku ferli. Framkvæmdir vakið ótta Þá segir Líf pólitíska forystu varðandi friðlýsingar mjög mikilvæga. Í Reykjavík séu mjög mörg tækifæri til friðlýsinga. „Í allri þessari uppbyggingu þurfum við að fara rosalega vel með okkar svæði. Sérstaklega miðsvæðis, í Kvosinni og Þingholtunum og svo þarna úti á Laugarnestanga, þar eru ýmsar fornminjar sem við vitum um og svo er menningarlandslagið mjög mikilvægt. Þannig að við höfum fjölmörg tækifæri í borgarlandinu til friðlýsinga.“ Laugarnesið var til umfjöllunar í sumar þegar Veitur hófu framkvæmdir á svæðinu, sem Laugarnesvinir óttuðust að hefðu í för með sér óafturkræfan skaða. Veitur sögðu að grafið yrði á það grunnu dýpi að minjar yrðu ekki í hættu. Sjá einnig: Óttast óafturkræfan skaða á Laugarnesi Líf segist meðvituð um umræðu sumarsins en tillagan hafi þegar verið tilbúin þegar fréttir af framkvæmdunum bárust. Hún hafi í raun verið lengi á vinnslustigi. „Þetta er mjög ánægjulegt, ég er mjög glöð. Þetta skiptir marga mjög miklu máli.“ Hallgerður Langbrók hafi búið á Laugarnesi Laugarnestangi á sér ríkulega sögu sem rakin er í grófum dráttum í tillögu meirihlutans, en gamli kirkjugarðurinn sunnan við bæinn hefur verið friðlýstur síðan 1930 og bæjarstæðið frá 1987. Vakin er athygli á að Laugarnesið kemur fyrir í Njálssögu og að Hallgerður Langbrók á að hafa búið þar áður en hún kynntist Gunnari á Hlíðarenda. Samkvæmt munnmælasögu hafi hún flutt aftur á nesið eftir dauða Gunnars og verið grafin þar í svonefndu Hallgerðarleiði. Nýleg íbúðagata sem liggur steinsnar frá Laugarnestanga ber nafnið Hallgerðargata. Ýmis mannvirki hafa staðið á Laugarnestanga. Laugarnesstofa, embættisbústaður Steingríms Jónssonar biskups, stóð á Laugarnestanga frá 1824 og þar til Holdsveikraspítalinn var reistur 1898. Spítalinn brann árið 1942. Á stríðsárunum var reist braggabyggð vestast á tanganum, sem bar nafnið Laugarneskampur. Byggðin samanstóð af um hundrað bröggum og öðrum byggingum. Á eftirstríðsárunum breyttist Laugarneskampur í íbúðabyggð sem var fjölmennust á árunum 1951 til 1957 en síðasti bragginn var rifinn um 1980. Borgarstjórn Reykjavík Vinstri græn Menning Fornminjar Umhverfismál Mest lesið „Ég var svolítið bara sett til hliðar“ Innlent „Þetta var óvenjuleg ræða“ Innlent Æ fleiri Íslendingar velja að eignast ekki börn Innlent Ákærði hálfur Íslendingur: Játaði morðið á Instagram tveimur vikum eftir það Erlent Verða bílveikari í rafbílum Innlent Drónamálið enn óupplýst: „Við erum heimskir nýgræðingar“ Erlent Framkvæmdum að ljúka á gatnamótum sem gera Árbæinga gráhærða Innlent Kimmel snéri aftur, Trump til mikillar óánægju Erlent Þrír skotnir af leyniskyttu við byggingu ICE í Dallas Erlent Holskefla í kortunum Innlent Fleiri fréttir Gular viðvaranir vegna úrkomu og aukin skriðuhætta Aðferðum svipi til þeirra hjá Quang Le Leiðbeinandinn á Múlaborg í gæsluvarðhaldi í mánuð í viðbót Jarðvarmi enn mikilvægari en áður var talið Hyggst leggja af jafnlaunavottun í núverandi mynd Framkvæmdum að ljúka á gatnamótum sem gera Árbæinga gráhærða Bein útsending: Jarðhiti jafnar leikinn Látinn laus en rannsókn enn í fullum gangi „Ég var svolítið bara sett til hliðar“ Sýknudómur í máli Aðalsteins gegn Páli stendur Séra Yrsa Þórðardóttir er látin Æ fleiri Íslendingar velja að eignast ekki börn Áflog og miður farsæl eldamennska Verða bílveikari í rafbílum „Þetta var óvenjuleg ræða“ Fagnar því að sjá Pírata mælast á þingi og útilokar ekki formannsframboð Drónaflugin geti valdið mikilli röskun og miklu tjóni Tæp 68 prósent barna í 2. bekk með aldurssvarandi hæfni í lestri Holskefla í kortunum Bílslys í Laugardal „Við erum notuð sem hræðsluáróður fyrir verðandi foreldra“ „Maður er skíthræddur um að maður brenni inni“ Núverandi kvikusöfnunartímabil geti dregist á langinn Brennuvargur gengur laus, stórfjölgun krabbameina og í beinni frá Köben Þorgerður telur tilefni til að kalla saman þjóðaröryggisráð Inga eigi að kalla saman þjóðaröryggisráð þegar í stað Skólameistarar styðja ekki breytingar ráðherra Stefnir í lokað þinghald að beiðni mæðgnanna Harmsaga fjölskyldunnar ekkert einsdæmi Örlög hjartanna enn óráðin Sjá meira
Borgarstjórn kom saman í dag í fyrsta sinn eftir sumarfrí. Borgarfulltrúar meiri hlutans mæltu fyrir tillögunni, sem var samþykkt með meiri hluta borgarstjórnar. Fulltrúar Sjálfstæðisflokksins og Viðreisnar auk eins fulltrúa Framsóknar sátu hjá. Saga, menning og náttúra „Þetta er gömul tillaga sem ég lagði fram þegar ég var í minnihluta en þá var hún felld,“ segir Líf í samtali við fréttastofu. Verndaráætlun Laugarnestanga hefur verið í gildi frá 2016 til að tryggja að fornleifar þar glatist ekki og nýting, skipulag og rekstur svæðisins haldist í hendur. Minjastofnun hefur þegar lagt til að Laugarnesið verði friðlýst og að friðlýsingin taki til menningarlandslags. Þá segir í samantekt fyrir umhverfis- og heilbrigðisráð árið 2020 um tækifærin fyrir svæðisbundna náttúruvernd í Reykjavík að Laugarnestanginn sé svæði með hátt sögu- og menningargildi en einnig mikilvægt gildi fyrir náttúruvernd. Þar sé til að mynda síðasta óraskaða fjaran á allri norðurströnd Reykjavíkur vestan Elliðaánna. Líf Magneudóttir borgarfulltrúi Vinstri Grænna mælti fyrir tillögunni. Vísir/Vilhelm Nú þegar borgarstjórn hefur samþykkt tillöguna verður umhverfis- og skipulagssviði og menningar- og íþróttasviði Reykjavíkurborgar falið að vinna með Minjastofnun að drögum að friðlýsingu. Auglýsa þarf friðlýsinguna og ráðherra mun að lokum ákveða friðlýsinguna að fenginni tillögu stofnunarinnar. „Þegar við höfum fengið friðlýsinguna í gegn, þá er þessi aukna vernd á svæðinu og þá þurfum við að leggja okkur fram við að varðveita það og lyfta því upp með leiðsögn og fræðslu og fleira,“ segir Líf. Hún bindur vonir við að ferlinu ljúki fyrir lok kjörtímabilsins en hefur þann fyrirvara á að ýmislegt að tefjast í slíku ferli. Framkvæmdir vakið ótta Þá segir Líf pólitíska forystu varðandi friðlýsingar mjög mikilvæga. Í Reykjavík séu mjög mörg tækifæri til friðlýsinga. „Í allri þessari uppbyggingu þurfum við að fara rosalega vel með okkar svæði. Sérstaklega miðsvæðis, í Kvosinni og Þingholtunum og svo þarna úti á Laugarnestanga, þar eru ýmsar fornminjar sem við vitum um og svo er menningarlandslagið mjög mikilvægt. Þannig að við höfum fjölmörg tækifæri í borgarlandinu til friðlýsinga.“ Laugarnesið var til umfjöllunar í sumar þegar Veitur hófu framkvæmdir á svæðinu, sem Laugarnesvinir óttuðust að hefðu í för með sér óafturkræfan skaða. Veitur sögðu að grafið yrði á það grunnu dýpi að minjar yrðu ekki í hættu. Sjá einnig: Óttast óafturkræfan skaða á Laugarnesi Líf segist meðvituð um umræðu sumarsins en tillagan hafi þegar verið tilbúin þegar fréttir af framkvæmdunum bárust. Hún hafi í raun verið lengi á vinnslustigi. „Þetta er mjög ánægjulegt, ég er mjög glöð. Þetta skiptir marga mjög miklu máli.“ Hallgerður Langbrók hafi búið á Laugarnesi Laugarnestangi á sér ríkulega sögu sem rakin er í grófum dráttum í tillögu meirihlutans, en gamli kirkjugarðurinn sunnan við bæinn hefur verið friðlýstur síðan 1930 og bæjarstæðið frá 1987. Vakin er athygli á að Laugarnesið kemur fyrir í Njálssögu og að Hallgerður Langbrók á að hafa búið þar áður en hún kynntist Gunnari á Hlíðarenda. Samkvæmt munnmælasögu hafi hún flutt aftur á nesið eftir dauða Gunnars og verið grafin þar í svonefndu Hallgerðarleiði. Nýleg íbúðagata sem liggur steinsnar frá Laugarnestanga ber nafnið Hallgerðargata. Ýmis mannvirki hafa staðið á Laugarnestanga. Laugarnesstofa, embættisbústaður Steingríms Jónssonar biskups, stóð á Laugarnestanga frá 1824 og þar til Holdsveikraspítalinn var reistur 1898. Spítalinn brann árið 1942. Á stríðsárunum var reist braggabyggð vestast á tanganum, sem bar nafnið Laugarneskampur. Byggðin samanstóð af um hundrað bröggum og öðrum byggingum. Á eftirstríðsárunum breyttist Laugarneskampur í íbúðabyggð sem var fjölmennust á árunum 1951 til 1957 en síðasti bragginn var rifinn um 1980.
Borgarstjórn Reykjavík Vinstri græn Menning Fornminjar Umhverfismál Mest lesið „Ég var svolítið bara sett til hliðar“ Innlent „Þetta var óvenjuleg ræða“ Innlent Æ fleiri Íslendingar velja að eignast ekki börn Innlent Ákærði hálfur Íslendingur: Játaði morðið á Instagram tveimur vikum eftir það Erlent Verða bílveikari í rafbílum Innlent Drónamálið enn óupplýst: „Við erum heimskir nýgræðingar“ Erlent Framkvæmdum að ljúka á gatnamótum sem gera Árbæinga gráhærða Innlent Kimmel snéri aftur, Trump til mikillar óánægju Erlent Þrír skotnir af leyniskyttu við byggingu ICE í Dallas Erlent Holskefla í kortunum Innlent Fleiri fréttir Gular viðvaranir vegna úrkomu og aukin skriðuhætta Aðferðum svipi til þeirra hjá Quang Le Leiðbeinandinn á Múlaborg í gæsluvarðhaldi í mánuð í viðbót Jarðvarmi enn mikilvægari en áður var talið Hyggst leggja af jafnlaunavottun í núverandi mynd Framkvæmdum að ljúka á gatnamótum sem gera Árbæinga gráhærða Bein útsending: Jarðhiti jafnar leikinn Látinn laus en rannsókn enn í fullum gangi „Ég var svolítið bara sett til hliðar“ Sýknudómur í máli Aðalsteins gegn Páli stendur Séra Yrsa Þórðardóttir er látin Æ fleiri Íslendingar velja að eignast ekki börn Áflog og miður farsæl eldamennska Verða bílveikari í rafbílum „Þetta var óvenjuleg ræða“ Fagnar því að sjá Pírata mælast á þingi og útilokar ekki formannsframboð Drónaflugin geti valdið mikilli röskun og miklu tjóni Tæp 68 prósent barna í 2. bekk með aldurssvarandi hæfni í lestri Holskefla í kortunum Bílslys í Laugardal „Við erum notuð sem hræðsluáróður fyrir verðandi foreldra“ „Maður er skíthræddur um að maður brenni inni“ Núverandi kvikusöfnunartímabil geti dregist á langinn Brennuvargur gengur laus, stórfjölgun krabbameina og í beinni frá Köben Þorgerður telur tilefni til að kalla saman þjóðaröryggisráð Inga eigi að kalla saman þjóðaröryggisráð þegar í stað Skólameistarar styðja ekki breytingar ráðherra Stefnir í lokað þinghald að beiðni mæðgnanna Harmsaga fjölskyldunnar ekkert einsdæmi Örlög hjartanna enn óráðin Sjá meira