Kristinn átrúnaður á tímum þjóðarmorðs Bjarni Karlsson skrifar 5. september 2025 10:03 Nú er efnt til þjóðfundar á nokkrum stöðum á landinu laugardaginn 6. sept. kl. 14 undir heitinu Þjóð gegn þjóðarmorði. Sem kristinn maður er ég feginn að Þjóðkirkjan skuli taka formlegan þátt. Forsendur kirkjunnar geta á köflum virkað loftkenndar en þær eru ekki úr lausu lofti gripnar heldur eru þær brýnn þáttur í langtímaminni mannkyns. Það vaknar enginn upp á nóttunni við hjartslátt og kaldann svita með áhyggjur af Guði. Á öllum öldum hefur fólk haft áhyggjur af eigin kjörum og afdrifum. Mannshjörtun hræðast og stóru spurningarnar sem liggja á fólki eru jafnan þessar: Hvað er að gerast? Hver er ég í því samhengi? Hvernig er best að bjarga sér? Um þessar áhyggjur fjallar trúin. Auðvitað. Rauðir þræðir Greina má rauða þræði í Biblíunni sem lýsa heiminum og því sem þar er á seyði. Jafn framt er dregin upp vissa mynd af manninum, hver hann er. Loks eru skoðaðar ýmsar vinnutilgátur í lífsbaráttunni. Við þurfum ekki að samþykkja það sem þar er tjáð en það væri galið að skauta fram hjá því og kynna sér það ekki. Af heiminum er það helst að frétta, samkvæmt ritningunum, að hann sé undraverð smíð sem beri skapara sínum vitni. Fegurð hans er ólýsanleg í fjölbreytileika sínum og umfangi.[1] Guð er sagður eiga heiminn og elska hann.[2] Um manninn er það að segja að hann er þátttakandi í undri lífsins. Auk þess ber hann sérstaka ábyrgð umfram önnur lífsform sem nokkurs konar ráðsmaður Guðs í sköpunarverkinu.[3] Ýmsar vinnutilgátur eru til skoðunar í stórsögu Biblíunnar sem varða lífsbaráttu manna. Þrjár fá klára falleinkun. Ein stendur eftir. Þrjár mislukkaðar vinnutilgátur Um þá fyrstu er m.a. sagan af Nóa. Mönnum fjölgaði á jörðinni og Drottinn sá að illska þeirra var orðin mikil og að allar hneigðir þeirra og langanir snerust ætíð til ills.[4] Þá grípur Guð til þess örþrifaráðs að drekkja öllu lífi í ægilegu flóði í þeirri von að endurræsa tilveruna með fulltingi Nóa og hans allra nánasta fólks. Við munum sönginn. Nói var jú guðhræddur og vís. Í sögulok kemur þó í ljós að hann er veikur alkahólisti svo börnin syngja: Þótt hann drykki, þótt hann drykki þá samt bar hann prís. Niðurstaða sögunnar er sú að heimskan og grimmdin sem m.a. kristallast í áfengisbölinu verður ekki leyst með meira ofbeldi. Eitthvað meira þarf til. Guð iðraðist þess sem hann hafði gert og setti regnbogann á himininn sem tákn þess að aldrei framar skyldi hann eyða öllu lífi. - Ofbeldi leysir ekki ofbeldi. Næsta stóra vinnutilgáta sem til greina kemur er tíunduð í sögunni af Abraham og Söru. Vandamálið er sem fyrr grimmdin og sundrungin. - Skyldi vera hægt að vinna á synd mannanna með kynbótum? Abraham og Sara voru barnlaus guðhrædd hjón hnigin á efri ár. Á stjörnubjartri nóttu býður Guð Abraham að ganga út úr tjaldi sínu: Líttu til himins og teldu stjörnurnar ef þú getur, mælir Guð. Svo margir munu niðjar þínir verða. Og Abraham trúði Drottni og hann reiknaði honum það til réttlætis.[5] Í löngu máli er svo rakin ættarsaga þar sem hver kynslóð tekur við af annari. Ítrekað verður ljóst að hin útvalda fjölskylda er ekki hótinu skárri en allar hinar. Loks kemur frægasta eineltissaga bókmenntanna ef frá er talin Píslarsaga Jesú; sagan af Jósef og bræðrunum sem seldu hann í þrældóm til Egyptalands. Nei, hreinræktun bætir ekki böl manna. - Syndin er söm með öllum þjóðum og kynþáttum. Þriðja vinnutilgáta, sem líka bregst, er lögð fram með sögunni af Móse. Úr því ofbeldi reynist haldlaust og kynbætur hrökkva ekki til, er þá ekki ráð að setja lög og gera um þau sáttmála sem menn haldi af eigin hvötum? Sagan af brottför Ísraelsmanna úr þrælahúsinu í Egyptalandi er saga af félagspólitískri tilraun þar sem alræðistilburðum, með sínum barnamorðum og þjóðernishreinsunum, er hafnað[6] en veðjað á hlýðni við góðan Guð. Lögmál Móse er hlaðið tímalausri visku sem lýsir meðvitund um sköpunarverkið og hlutverk mannsins og bendir út fyrir sjálft sig til þeirrar einu vinnutilgátu sem leyst getur vanda heimsins.[7] Gallinn er bara sá að þótt fólk vilji vel þá hneigist það til ills. Lögmálið og sáttmálinn ná ekki að aflétta grimmdinni og sundrungunni sem ríkir í mannheimum. Í sögulok er allt brotið og bramlað, musterið vanhelgða og þjóðin herleidd til Babýlon.[8] Niðurstaðan verður sú að hvorki ofbeldi né kynræktun leysir lífsvandann. Ekki heldur nokkur lagasmíð, þótt gefin sé af sjálfum Guði og notuð heil 40 ár án truflunar úti í eyðimörk til að læra inná nýja lífið![9] Raunhæf vinnutilgáta Fjórða vinnutilgátan er sú róttækasta sem fram hefur komið í veröldinni. Enginn atburður gæti verið stærri en það sem um Jesú varð, samkvæmt ritningunum: Hann var í Guðs mynd.En hann fór ekki með það sem feng sinn að vera Guði líkur.Hann svipti sig öllu, tók á sig þjóns myndog varð mönnum líkur.[10] Kristin trú er sem sagt sú að skapari heimsins hafi tekið á sig jarðneskt DNA og gerst maður. Við og Guð erum þá á sama stað. Guð hefur gerst bróðir allra manna í Jesú Kristi og deilir kjörum með öllu lífi. Segja mætti að samkvæmt ritningunum sé alheimurinn líkami Guðs. Í þessu ljósi getur kristin kirkja ekki stutt ofbeldi og hlýtur alltaf að taka sér stöðu við hlið fólks sem þolir ranglæti. Hún hafnar líka kynþáttahyggju því hún veit að það er léleg hugmynd sem búið er að reyna oft og víða. Allt fólk er systur og bræður. Loks horfir hún jákvæðum en rannsakandi augum á hvers kyns löggjöf. Hún veit að til eru ólög og jafn vel bestu lög geta reynst haldlaus þegar á herðir. Sú vinnutilgáta sem kristið fólk um alla veröld veit að er raunhæf og vill ekki sleppa taki á er sú að elska alla menn og alla sköpun. Líka þegar það kostar það sem það kostaði Gyðinginn Jesú frá Palestínu. Að þessu sögðu hvet ég allt fólk, trúað sem trúlaust, til að mæta á útifund á morgun og taka sér stöðu við hlið Gazabúa á grundvelli sameiginlegrar mennsku. Höfundur er prestur og siðfræðingur. [1] T.d. Davíðssálmar 19, 104 og 150. [2] 3. Mós. 25. 23-35 og Jóh. 3.16 [3] 1. Mós. 2.15 [4] 1. Mós. 6.5 [5] 1. Mós. 15.5 [6] 2. Mós. 1.8-22 [7] 5. Mós. 6.5 [8] Síðari Konungabók 24. kafli [9] 4. Mós. 14.33 [10] Filippíbréfið 2.6-7 Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Bjarni Karlsson Mest lesið Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir Skoðun Er loftslagskvíðinn horfinn? Sonja Huld Guðjónsdóttir Skoðun Hagsmunir flugrekstrar á Íslandi eru miklir Jóhannes Bjarni Guðmundsson Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun Aðförin að einkabílnum eða bara meira frelsi? Kristín Hrefna Halldórsdóttir Skoðun Kvöld sem er ekki bara fyrir börnin Alicja Lei Skoðun Er yfirvöldum alveg sama um fólk á bifhjólum? Njáll Gunnlaugsson Skoðun Betri hellir, stærri kylfur? Ingvar Þóroddsson Skoðun Málið er dautt (A Modest Proposal) Skoðun Líttupp - ertu að missa af einhverju? Skúli Bragi Geirdal Skoðun Skoðun Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Er yfirvöldum alveg sama um fólk á bifhjólum? Njáll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Ekki mamman í hópnum - leiðtoginn í hópnum Katrín Ásta Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Rannsóknarnefnd styrjalda Gunnar Einarsson skrifar Skoðun Börn eiga ekki heima í fangelsi Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Aðförin að einkabílnum eða bara meira frelsi? Kristín Hrefna Halldórsdóttir skrifar Skoðun Kvöld sem er ekki bara fyrir börnin Alicja Lei skrifar Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar Skoðun Málið er dautt (A Modest Proposal) skrifar Skoðun Femínísk utanríkisstefna: aukin samstaða og aðgerðir Guillaume Bazard skrifar Skoðun Hagsmunir flugrekstrar á Íslandi eru miklir Jóhannes Bjarni Guðmundsson skrifar Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Kvennabarátta á tímum bakslags Tatjana Latinovic skrifar Skoðun Líttupp - ertu að missa af einhverju? Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Betri hellir, stærri kylfur? Ingvar Þóroddsson skrifar Skoðun Er loftslagskvíðinn horfinn? Sonja Huld Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Okur fákeppni og ofurvextir halda uppi verðbólgu Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Óverjandi framkoma við fyrirtæki Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Viljum við læra af sögunni eða endurtaka hana? Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Réttlæti hins sterka. Þegar vitleysan í dómsal slær allt út Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Sameiginlegt sundkort fyrir höfuðborgarsvæðið – löngu tímabært Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar Skoðun Frá Peking 1995 til 2025: Samstarf, framþróun og ný heimsskipan Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Ástarsvik ein tegund ofbeldis gegn eldra fólki Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Lítil bleik slaufa kemur miklu til leiðar Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Fræ menntunar – frá Froebel til Jung Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar Skoðun 1500 vanvirk ungmenni í Reykjavík Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hvað eiga kaffihúsin á 18. öld á Englandi og gervigreind sameiginlegt? Stefán Atli Rúnarsson skrifar Skoðun Að hafa trú á samfélaginu Hjálmar Bogi Hafliðason skrifar Sjá meira
Nú er efnt til þjóðfundar á nokkrum stöðum á landinu laugardaginn 6. sept. kl. 14 undir heitinu Þjóð gegn þjóðarmorði. Sem kristinn maður er ég feginn að Þjóðkirkjan skuli taka formlegan þátt. Forsendur kirkjunnar geta á köflum virkað loftkenndar en þær eru ekki úr lausu lofti gripnar heldur eru þær brýnn þáttur í langtímaminni mannkyns. Það vaknar enginn upp á nóttunni við hjartslátt og kaldann svita með áhyggjur af Guði. Á öllum öldum hefur fólk haft áhyggjur af eigin kjörum og afdrifum. Mannshjörtun hræðast og stóru spurningarnar sem liggja á fólki eru jafnan þessar: Hvað er að gerast? Hver er ég í því samhengi? Hvernig er best að bjarga sér? Um þessar áhyggjur fjallar trúin. Auðvitað. Rauðir þræðir Greina má rauða þræði í Biblíunni sem lýsa heiminum og því sem þar er á seyði. Jafn framt er dregin upp vissa mynd af manninum, hver hann er. Loks eru skoðaðar ýmsar vinnutilgátur í lífsbaráttunni. Við þurfum ekki að samþykkja það sem þar er tjáð en það væri galið að skauta fram hjá því og kynna sér það ekki. Af heiminum er það helst að frétta, samkvæmt ritningunum, að hann sé undraverð smíð sem beri skapara sínum vitni. Fegurð hans er ólýsanleg í fjölbreytileika sínum og umfangi.[1] Guð er sagður eiga heiminn og elska hann.[2] Um manninn er það að segja að hann er þátttakandi í undri lífsins. Auk þess ber hann sérstaka ábyrgð umfram önnur lífsform sem nokkurs konar ráðsmaður Guðs í sköpunarverkinu.[3] Ýmsar vinnutilgátur eru til skoðunar í stórsögu Biblíunnar sem varða lífsbaráttu manna. Þrjár fá klára falleinkun. Ein stendur eftir. Þrjár mislukkaðar vinnutilgátur Um þá fyrstu er m.a. sagan af Nóa. Mönnum fjölgaði á jörðinni og Drottinn sá að illska þeirra var orðin mikil og að allar hneigðir þeirra og langanir snerust ætíð til ills.[4] Þá grípur Guð til þess örþrifaráðs að drekkja öllu lífi í ægilegu flóði í þeirri von að endurræsa tilveruna með fulltingi Nóa og hans allra nánasta fólks. Við munum sönginn. Nói var jú guðhræddur og vís. Í sögulok kemur þó í ljós að hann er veikur alkahólisti svo börnin syngja: Þótt hann drykki, þótt hann drykki þá samt bar hann prís. Niðurstaða sögunnar er sú að heimskan og grimmdin sem m.a. kristallast í áfengisbölinu verður ekki leyst með meira ofbeldi. Eitthvað meira þarf til. Guð iðraðist þess sem hann hafði gert og setti regnbogann á himininn sem tákn þess að aldrei framar skyldi hann eyða öllu lífi. - Ofbeldi leysir ekki ofbeldi. Næsta stóra vinnutilgáta sem til greina kemur er tíunduð í sögunni af Abraham og Söru. Vandamálið er sem fyrr grimmdin og sundrungin. - Skyldi vera hægt að vinna á synd mannanna með kynbótum? Abraham og Sara voru barnlaus guðhrædd hjón hnigin á efri ár. Á stjörnubjartri nóttu býður Guð Abraham að ganga út úr tjaldi sínu: Líttu til himins og teldu stjörnurnar ef þú getur, mælir Guð. Svo margir munu niðjar þínir verða. Og Abraham trúði Drottni og hann reiknaði honum það til réttlætis.[5] Í löngu máli er svo rakin ættarsaga þar sem hver kynslóð tekur við af annari. Ítrekað verður ljóst að hin útvalda fjölskylda er ekki hótinu skárri en allar hinar. Loks kemur frægasta eineltissaga bókmenntanna ef frá er talin Píslarsaga Jesú; sagan af Jósef og bræðrunum sem seldu hann í þrældóm til Egyptalands. Nei, hreinræktun bætir ekki böl manna. - Syndin er söm með öllum þjóðum og kynþáttum. Þriðja vinnutilgáta, sem líka bregst, er lögð fram með sögunni af Móse. Úr því ofbeldi reynist haldlaust og kynbætur hrökkva ekki til, er þá ekki ráð að setja lög og gera um þau sáttmála sem menn haldi af eigin hvötum? Sagan af brottför Ísraelsmanna úr þrælahúsinu í Egyptalandi er saga af félagspólitískri tilraun þar sem alræðistilburðum, með sínum barnamorðum og þjóðernishreinsunum, er hafnað[6] en veðjað á hlýðni við góðan Guð. Lögmál Móse er hlaðið tímalausri visku sem lýsir meðvitund um sköpunarverkið og hlutverk mannsins og bendir út fyrir sjálft sig til þeirrar einu vinnutilgátu sem leyst getur vanda heimsins.[7] Gallinn er bara sá að þótt fólk vilji vel þá hneigist það til ills. Lögmálið og sáttmálinn ná ekki að aflétta grimmdinni og sundrungunni sem ríkir í mannheimum. Í sögulok er allt brotið og bramlað, musterið vanhelgða og þjóðin herleidd til Babýlon.[8] Niðurstaðan verður sú að hvorki ofbeldi né kynræktun leysir lífsvandann. Ekki heldur nokkur lagasmíð, þótt gefin sé af sjálfum Guði og notuð heil 40 ár án truflunar úti í eyðimörk til að læra inná nýja lífið![9] Raunhæf vinnutilgáta Fjórða vinnutilgátan er sú róttækasta sem fram hefur komið í veröldinni. Enginn atburður gæti verið stærri en það sem um Jesú varð, samkvæmt ritningunum: Hann var í Guðs mynd.En hann fór ekki með það sem feng sinn að vera Guði líkur.Hann svipti sig öllu, tók á sig þjóns myndog varð mönnum líkur.[10] Kristin trú er sem sagt sú að skapari heimsins hafi tekið á sig jarðneskt DNA og gerst maður. Við og Guð erum þá á sama stað. Guð hefur gerst bróðir allra manna í Jesú Kristi og deilir kjörum með öllu lífi. Segja mætti að samkvæmt ritningunum sé alheimurinn líkami Guðs. Í þessu ljósi getur kristin kirkja ekki stutt ofbeldi og hlýtur alltaf að taka sér stöðu við hlið fólks sem þolir ranglæti. Hún hafnar líka kynþáttahyggju því hún veit að það er léleg hugmynd sem búið er að reyna oft og víða. Allt fólk er systur og bræður. Loks horfir hún jákvæðum en rannsakandi augum á hvers kyns löggjöf. Hún veit að til eru ólög og jafn vel bestu lög geta reynst haldlaus þegar á herðir. Sú vinnutilgáta sem kristið fólk um alla veröld veit að er raunhæf og vill ekki sleppa taki á er sú að elska alla menn og alla sköpun. Líka þegar það kostar það sem það kostaði Gyðinginn Jesú frá Palestínu. Að þessu sögðu hvet ég allt fólk, trúað sem trúlaust, til að mæta á útifund á morgun og taka sér stöðu við hlið Gazabúa á grundvelli sameiginlegrar mennsku. Höfundur er prestur og siðfræðingur. [1] T.d. Davíðssálmar 19, 104 og 150. [2] 3. Mós. 25. 23-35 og Jóh. 3.16 [3] 1. Mós. 2.15 [4] 1. Mós. 6.5 [5] 1. Mós. 15.5 [6] 2. Mós. 1.8-22 [7] 5. Mós. 6.5 [8] Síðari Konungabók 24. kafli [9] 4. Mós. 14.33 [10] Filippíbréfið 2.6-7
Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun
Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar
Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar
Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar
Skoðun Viljum við læra af sögunni eða endurtaka hana? Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Sameiginlegt sundkort fyrir höfuðborgarsvæðið – löngu tímabært Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar
Skoðun Frá Peking 1995 til 2025: Samstarf, framþróun og ný heimsskipan Karl Héðinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Hvað eiga kaffihúsin á 18. öld á Englandi og gervigreind sameiginlegt? Stefán Atli Rúnarsson skrifar
Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun