Óvelkomnar alls staðar Kristín Davíðsdóttir skrifar 12. september 2025 22:32 Nýlega fékk Konukot, athvarf fyrir heimilislausar konur, úthlutað húsnæði í Ármúla eftir margra ára leit að nýju húsnæði enda núverandi húsnæði gamalt og löngu úr sér gengið. Líkt og við var að búast hafa verðandi nágrannar áhyggjur af því að konurnar sem þangað leita muni hafa neikvæð áhrif á starfsemina sem rekin er á nærliggjandi stöðum. Það er svo sem ekkert óeðlilegt við það að hafa áhyggjur af því sem maður þekkir ekki og/eða veit e.t.v. lítið sem ekkert um, en einhvers staðar verða allir að vera og til að hlutirnir geti gengið er brýnt að fólk kynni sér um hvað málið snýst áður en það kemur fram með upphrópanir og rangfærslur sem eru til þess eins fallnar að brennimerkja og jaðarsetja hópinn enn frekar. Það að beita öllum tiltækum ráðum til að koma í veg fyrir að starfsemin geti flutt í nýtt húsnæði þykir mér umhugsunarvert og í sannleika sagt kom þetta frekar illa við mig. Við erum hér að tala um einn viðkvæmasta hóp samfélagsins, hópinn sem enginn vill vita af og enginn vill hafa nálægt sér. Eins og kom fram í fréttum í gær hafa forsvarsmenn Sameindar, heilbrigðisþjónustu, lagt fram kæru til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála þess efnis að byggingarleyfi fyrir starfsemi Konukots í Ármúla verði fellt úr gildi, væntanlega með það að markmiði að koma í veg fyrir að starfsemin geti flutt í Ármúlann. Rökin sem þau bera fyrir sig eru arfaslök svo ekki sé fastar að orði kveðið. Þau tala um berklasmit hafi komið upp í athvarfi fyrir fíkniefnaneytendur - að einstaklingar innan hópsins séu tregir til að leita sér meðferðar og séu þar af leiðandi oft smitandi. Það er vissulega rétt að berklasmit hafi komið upp í neyðarathvarfi borgarinnar en hvergi hefur verið gefið upp í hvaða athvarfi það var og því er hér um hreinar getgátur að ræða af hálfu Sameindar. Undanfarin ár hef ég nær eingöngu sinnt heilbrigðisþjónustu við einstaklinga sem tilheyra jaðarsettum hópum, eru heimilislausir og/eða nota vímuefni. Ég hef nær undantekningarlaust átt gott og gjöfult samstarf við einstaklinga innan hópsins og leyfi mér að fullyrða það að þeir sem tilheyra þessum hópi eru ekki tregari en aðrir þjóðfélagshópar, sem ég hef sinnt á þeim 20 árum sem ég hef starfað sem hjúkrunarfræðingur, til að þiggja meðferð og þeir eru svo sannarlega ekki meira smitandi en aðrir smitandi einstaklingar í þjóðfélaginu - enda fara hvorki bakteríur né veirur í manngreinarálit. Hvað biðstofu Sameindar í Ármúla varðar þá er það nú svo að einstaklingar sem nota vímuefni (og nýta neyðarskýlin) koma á allar biðstofur landsins líkt og allir aðrir sem þurfa að leita sér þjónustu, hvort sem það er á sjúkrahúsum, læknastofum, heilsugæslum, sálfræðistofum eða annars staðar. Þetta hljóta forsvarsmenn Sameindar að vita enda starfar rannsóknarstofan á fleiri stöðum en í Ármúlanum. Að þau skuli setja fram rök með þessum hætti skýtur því vissulega skökku við. Þá vekur einnig athygli að áhyggjur líkt og þær sem nú eru reifaðar hafi ekki komið fram fyrr varðandi aðrar biðstofur rannsóknarstofunnar en ætla má að vímuefnanotendur nýti sér þær til jafns við aðra. Þá er einnig rétt að halda því til haga að um þriðjungur mannkyns er með berklabakteríuna s.k. “sofandi berkla” en aðeins örlítil prósenta (0,2%) þeirra er með virk smit og þ.a.l. smitandi. Þegar einstaklingur greinist með smitandi berkla er viðkomandi í ÖLLUM tilvikum settur í einangrun þar til hann er ekki lengur smitandi. Því má síðan bæta við að hér á landi eru Sóttvarnalög sem áhugasamir geta kynnt sér ef áhugi er fyrir hendi. Það má því vera nokkuð ljóst að það að skýla sér á bak við möguleg berklasmit til að koma í veg fyrir að Konukot geti flutt í Ármúlann er algjörlega fráleitt. Því miður er það því svo að sú gagnrýni sem hefur verið sett fram virðist fyrst og fremst vera byggð á fordómum. Notuð eru stór orð og alhæfingar til að lýsa konunum og ástandi þeirra. En líkt og í öllum öðrum hópum samfélagsins eru heimilislausar konur alls konar. Það að halda því fram að þær séu allar í mikilli neyslu og geti ekki bjargað sér sjálfar ef upp komi eldur er ansi stór fullyrðing sem og að halda því fram að þær séu hættulegar sínu nánasta umhverfi. Þetta eru oftar en ekki konur sem er búið að fara svo illa með í gegnum árum að þeirra eina bjargráð til að lifa af er að deyfa sig - en þær eru vanar að þurfa að bjarga sér úr hættulegum aðstæðum, það þarf enginn að efast um getu þeirra til þess. Fólk verður heimilislaust af ýmsum ástæðum en aðdragandinn er jafnan langur og yfirleitt er mikið búið að ganga á í lífi einstaklings áður en hann lendir á götunni, mjög mikið. Konurnar sem hér um ræðir hafa margar hverjar verið óvelkomnar lengi - óvelkomnar alls staðar! Viðmótið sem þær mæta er oft svo ógeðslegt að ég ætla ekki að hafa það eftir - það stingur þó alltaf mest þegar þær kippa sér ekki upp við það heldur segjast bara vera vanar því. Það veit það enginn betur en þær sjálfar hversu óvelkomnar þær eru - það kemur þeim því sennilega minnst á óvart að þær séu ekki heldur velkomnar í Ármúlann, því miður. Höfundur er hjúkrunarfræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kynbundið ofbeldi Reykjavík Heimilisofbeldi Kynferðisofbeldi Mest lesið Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Skoðun Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Sjá meira
Nýlega fékk Konukot, athvarf fyrir heimilislausar konur, úthlutað húsnæði í Ármúla eftir margra ára leit að nýju húsnæði enda núverandi húsnæði gamalt og löngu úr sér gengið. Líkt og við var að búast hafa verðandi nágrannar áhyggjur af því að konurnar sem þangað leita muni hafa neikvæð áhrif á starfsemina sem rekin er á nærliggjandi stöðum. Það er svo sem ekkert óeðlilegt við það að hafa áhyggjur af því sem maður þekkir ekki og/eða veit e.t.v. lítið sem ekkert um, en einhvers staðar verða allir að vera og til að hlutirnir geti gengið er brýnt að fólk kynni sér um hvað málið snýst áður en það kemur fram með upphrópanir og rangfærslur sem eru til þess eins fallnar að brennimerkja og jaðarsetja hópinn enn frekar. Það að beita öllum tiltækum ráðum til að koma í veg fyrir að starfsemin geti flutt í nýtt húsnæði þykir mér umhugsunarvert og í sannleika sagt kom þetta frekar illa við mig. Við erum hér að tala um einn viðkvæmasta hóp samfélagsins, hópinn sem enginn vill vita af og enginn vill hafa nálægt sér. Eins og kom fram í fréttum í gær hafa forsvarsmenn Sameindar, heilbrigðisþjónustu, lagt fram kæru til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála þess efnis að byggingarleyfi fyrir starfsemi Konukots í Ármúla verði fellt úr gildi, væntanlega með það að markmiði að koma í veg fyrir að starfsemin geti flutt í Ármúlann. Rökin sem þau bera fyrir sig eru arfaslök svo ekki sé fastar að orði kveðið. Þau tala um berklasmit hafi komið upp í athvarfi fyrir fíkniefnaneytendur - að einstaklingar innan hópsins séu tregir til að leita sér meðferðar og séu þar af leiðandi oft smitandi. Það er vissulega rétt að berklasmit hafi komið upp í neyðarathvarfi borgarinnar en hvergi hefur verið gefið upp í hvaða athvarfi það var og því er hér um hreinar getgátur að ræða af hálfu Sameindar. Undanfarin ár hef ég nær eingöngu sinnt heilbrigðisþjónustu við einstaklinga sem tilheyra jaðarsettum hópum, eru heimilislausir og/eða nota vímuefni. Ég hef nær undantekningarlaust átt gott og gjöfult samstarf við einstaklinga innan hópsins og leyfi mér að fullyrða það að þeir sem tilheyra þessum hópi eru ekki tregari en aðrir þjóðfélagshópar, sem ég hef sinnt á þeim 20 árum sem ég hef starfað sem hjúkrunarfræðingur, til að þiggja meðferð og þeir eru svo sannarlega ekki meira smitandi en aðrir smitandi einstaklingar í þjóðfélaginu - enda fara hvorki bakteríur né veirur í manngreinarálit. Hvað biðstofu Sameindar í Ármúla varðar þá er það nú svo að einstaklingar sem nota vímuefni (og nýta neyðarskýlin) koma á allar biðstofur landsins líkt og allir aðrir sem þurfa að leita sér þjónustu, hvort sem það er á sjúkrahúsum, læknastofum, heilsugæslum, sálfræðistofum eða annars staðar. Þetta hljóta forsvarsmenn Sameindar að vita enda starfar rannsóknarstofan á fleiri stöðum en í Ármúlanum. Að þau skuli setja fram rök með þessum hætti skýtur því vissulega skökku við. Þá vekur einnig athygli að áhyggjur líkt og þær sem nú eru reifaðar hafi ekki komið fram fyrr varðandi aðrar biðstofur rannsóknarstofunnar en ætla má að vímuefnanotendur nýti sér þær til jafns við aðra. Þá er einnig rétt að halda því til haga að um þriðjungur mannkyns er með berklabakteríuna s.k. “sofandi berkla” en aðeins örlítil prósenta (0,2%) þeirra er með virk smit og þ.a.l. smitandi. Þegar einstaklingur greinist með smitandi berkla er viðkomandi í ÖLLUM tilvikum settur í einangrun þar til hann er ekki lengur smitandi. Því má síðan bæta við að hér á landi eru Sóttvarnalög sem áhugasamir geta kynnt sér ef áhugi er fyrir hendi. Það má því vera nokkuð ljóst að það að skýla sér á bak við möguleg berklasmit til að koma í veg fyrir að Konukot geti flutt í Ármúlann er algjörlega fráleitt. Því miður er það því svo að sú gagnrýni sem hefur verið sett fram virðist fyrst og fremst vera byggð á fordómum. Notuð eru stór orð og alhæfingar til að lýsa konunum og ástandi þeirra. En líkt og í öllum öðrum hópum samfélagsins eru heimilislausar konur alls konar. Það að halda því fram að þær séu allar í mikilli neyslu og geti ekki bjargað sér sjálfar ef upp komi eldur er ansi stór fullyrðing sem og að halda því fram að þær séu hættulegar sínu nánasta umhverfi. Þetta eru oftar en ekki konur sem er búið að fara svo illa með í gegnum árum að þeirra eina bjargráð til að lifa af er að deyfa sig - en þær eru vanar að þurfa að bjarga sér úr hættulegum aðstæðum, það þarf enginn að efast um getu þeirra til þess. Fólk verður heimilislaust af ýmsum ástæðum en aðdragandinn er jafnan langur og yfirleitt er mikið búið að ganga á í lífi einstaklings áður en hann lendir á götunni, mjög mikið. Konurnar sem hér um ræðir hafa margar hverjar verið óvelkomnar lengi - óvelkomnar alls staðar! Viðmótið sem þær mæta er oft svo ógeðslegt að ég ætla ekki að hafa það eftir - það stingur þó alltaf mest þegar þær kippa sér ekki upp við það heldur segjast bara vera vanar því. Það veit það enginn betur en þær sjálfar hversu óvelkomnar þær eru - það kemur þeim því sennilega minnst á óvart að þær séu ekki heldur velkomnar í Ármúlann, því miður. Höfundur er hjúkrunarfræðingur.
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun