Spurningar um fréttamennsku Egill Helgason skrifar 5. nóvember 2004 00:01 Heill og sæll Egill Það er einkennilegt að þegar frétt er sögð í útlöndum finnst okkur hér á Íslandi að um "raunverulega" frétt sé að ræða en þegar sama frétt er sögð hér á landi þá er hún ekki frétt þótt hún hafi komið langt á undan erlendu fréttinni. Við höfum náttúrulega lengi vitað að menn eru ekki spámenn í eigin löndum auk þess sem það hefur nú loðað við okkur Íslendinga að telja alla hluti í útlöndum merkilega og að sama skapi ómerkilega hér heima. En samt, rétt skal vera rétt: Þetta skrifar þú á þína ágætu síðu stuttu eftir þátt þinn um síðustu helgi: "Fréttir í New York Times og Washington Post um helgina segja frá rannsóknum á loftslagsbreytingum á norðurheimskautasvæðinu. Áhrifin virðast vera miklu hraðari og alvarlegri en talið var. Nú hefur efni þessarar skýrslu lekið út - en jafnvel er talið að Bush stjórnin hafi viljað þaga yfir henni fram yfir kosningar. Þessu mikla samsæti olíumanna eru gróðurhúsaáhrif náttúrlega ekki mjög hugleikin. Þessi skýrsla verður annars til umræðu á vísindaráðstefnu sem haldin verður í Reykjavík eftir tíu daga. Líkt og Jónas Kristjánsson benti á í þætti hjá mér í gær sætir nokkurri furðu að ekki skuli hafa verið fjallað um hana hér í fjölmiðlum." Þið eruð sammála um að einkennilegt sé að ekki hafi verið fjallað um þessa skýrslu hér á landi. Ykkur til upplýsingar sendi ég þér byrjanir á fréttum sem ég gerði fyrir Sjónvarpið dagana 9. og 12. september síðastliðna: Inngangur:Hlýnun norðurskautssvæðisins mun hafa gífurleg áhrif samkvæmt skýrslu um loftslagsbreytingar í kringum Norðurpólinn sem 250 sérfræðingar hafa unnið að á síðastliðnum árum fyrir tilstilli Norðurheimskautsráðsins. Byrjun fréttar:Í skýrslunni sem verður kynnt í Reykjavík í nóvember kemur meðal annars fram að hlýnunin á norðurslóðum er örari heldur en menn voru að reikna með. Þetta kemur til dæmis til af því að ís hefur horfið og þar tekur sjórinn við miklum hita. Ísinn endurkastaði áður frá sér sólarljósinu og líka ylnum sem kemur af sólinni en sjórinn tekur bara við hitanum. Skýrslan í heild sinni verður um 18 kaflar og 1.400 síður. Helstu niðurstöður eru þær að hlýnun er mjög hröð um þessar mundir í kringum Norðurskautið. Búist er við enn meiri hlýnun eða hækkun á meðalhita um 3-9 gráður á næstu 100 árum. Þetta mun hafa áhrif um allan heim og hægja á hafstraumum eins og Golfstraumnum sem jafna hita um allan hnöttinn. Þá kemur fram í skýrslunni að tré muni vaxa norðar en nú, minni ís mun gera svæðið verri bústað fyrri ísbirni, rostunga, seli og sjófugla auk þess að breyta fiskigengd. Þá munu strandsvæði fara illa sökum ísleysis en ísinn hefur verndað strendurnar fyrir stormum og óveðri. Þiðnun jarðvegs mun hafa áhrif á samgöngur og byggingar og þá mun aukning útfjólublárra geisla hafa áhrif á unga fólkið á svæðinu. Þetta er meðal þess sem kemur fram í skýrslunni en hún verður kynnt í Reykjavík 9. nóvember næstkomandi og síðan mun Norðurskautsráðið hittast á Akureyri og koma með tillögur til úrbóta. Stjórnandi rannsóknarinnar segir að þrátt fyrir þessar niðurstöður sé ekki of seint að bregðast við. (þarna var síðan rætt við Bob Corell). Önnur frétt: Inngangur:Hlýnun norðurskautsins er hraðari og meiri um þessar mundir en reiknað hafði verið með. Það sem hefur gerst á svæðinu síðastliðin 10 ár er fyrirboði þess sem að mun gerast annars staðar á hnettinum næstu 25 ár. Þetta var rætt á sjöttu ráðstefnu Þingmannasamtaka norðurskautssvæðisins um helgina í Nuuk á Grænlandi. Byrjun fréttar:Í yfirlýsingu ráðstefnunnar hér í Nuuk var samþykkt að fara fram á það við ríkisstjórnir norðurskautslandanna og við Evrópusambandið að hefja þegar í stað stefnumótun og koma með tillögur til að bregðast við vandanum vegna loftslagsbreytinganna og þeirrar staðreyndar að hlýnunin er miklu hraðari en menn bjuggust við. Í skýrslunni kemur fram að hlýnunin stafi fyrst og fremst af aukningu koltvísýrings í andrúmsloftinu vegna brennslu olíu og kola, það er að segja vegna gróðurhúsaáhrifa. Fram kemur að nú þegar sé hlýnunin farin að hafa veruleg áhrif á norðurslóðum auk þess sem hún sé fyrirboði um það sem muni gerast annars staðar í heiminum næsta aldarfjórðunginn ef ekkert verður að gert. Fram kemur að menn óttast bráðnum Grænlandsjökuls meira en áður, að jökullinn muni hverfa á einungis 300 til 400 árum í stað þúsund ára sem áður var talið. Það þýði að yfirborð sjávar í öllum heiminum hækki um 1 metra á hverjum 50 árum. (þarna var líka rætt við Bob Carell, einnig var í fréttunum rætt við Sheila Watt-Cloutler, forseta samtaka Inuita á norðurslóðum og Sigríði Önnu Þórðardóttur þá verðandi umhverfisráðherra). Fréttir um þessa skýrslu höfðu reyndar einnig birst í öðrum löndum töluvert á undan mínum fréttum þannig að þetta var ekkert skúbb af minni hálfu, svo það sé á hreinu. Eigi að síður vekur þetta upp ýmsar spurningar um blaðamennsku á Íslandi. Ekki satt? Með bestu kveðju G. Pétur Matthíasson Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Silfur Egils Silfur-Bréf Mest lesið Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun „Já, hvað með bara að skjóta hann!“ Þórhildur Hjaltadóttir Skoðun Trump les tölvupóstinn þinn Mörður Áslaugarson Skoðun Hvers vegna þegir kristin, vestræn menning? Ómar Torfason Skoðun Heimar sem þurfa nýja umræðu! Sigurður Árni Reynisson Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson Skoðun Sársauki annarra og samúðarþreyta Guðrún Jónsdóttir Skoðun 52 milljarðar/ári x 30 ár = EES Jón Baldvin Hannibalsson Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir Skoðun Alþjóðalög eða lögleysa? Urður Hákonardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna þegir kristin, vestræn menning? Ómar Torfason skrifar Skoðun Trump les tölvupóstinn þinn Mörður Áslaugarson skrifar Skoðun „Já, hvað með bara að skjóta hann!“ Þórhildur Hjaltadóttir skrifar Skoðun Heimar sem þurfa nýja umræðu! Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sársauki annarra og samúðarþreyta Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar Skoðun Alþjóðalög eða lögleysa? Urður Hákonardóttir skrifar Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar Skoðun GPT‑5 kemur í ágúst – áskoranir og tækifæri fyrir Ísland Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Við tölum um vöxt — en gleymum því sem vex Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Verri framkoma en hjá Trump Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Landið talar Davíð Arnar Oddgeirsson skrifar Skoðun Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Ein af hverjum fjórum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Vertu drusla! Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Þegar hið smáa verður risastórt Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Þú ert búin að eyðileggja líf mitt!!! Sandra Ósk Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Tekur sér stöðu með Evrópusambandinu Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Feluleikur ríkisstjórnarinnar? Lárus Guðmundsson skrifar Skoðun Ég heiti Elísa og ég er Drusla Elísa Rún Svansdóttir skrifar Skoðun Grindavík má enn bíða Gísli Stefánsson skrifar Skoðun Aðventukerti og aðgangshindranir Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Lífið í tjaldi á Gaza Viðar Hreinsson,Israa Saed skrifar Skoðun Gaza og sjálfbærni mennskunnar Elva Rakel Jónsdóttir skrifar Skoðun Börnin og hungursneyðin í Gaza Sverrir Ólafsson skrifar Skoðun Kynbundið ofbeldi Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Aðdragandi aðildar þarf umboð Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar Sjá meira
Heill og sæll Egill Það er einkennilegt að þegar frétt er sögð í útlöndum finnst okkur hér á Íslandi að um "raunverulega" frétt sé að ræða en þegar sama frétt er sögð hér á landi þá er hún ekki frétt þótt hún hafi komið langt á undan erlendu fréttinni. Við höfum náttúrulega lengi vitað að menn eru ekki spámenn í eigin löndum auk þess sem það hefur nú loðað við okkur Íslendinga að telja alla hluti í útlöndum merkilega og að sama skapi ómerkilega hér heima. En samt, rétt skal vera rétt: Þetta skrifar þú á þína ágætu síðu stuttu eftir þátt þinn um síðustu helgi: "Fréttir í New York Times og Washington Post um helgina segja frá rannsóknum á loftslagsbreytingum á norðurheimskautasvæðinu. Áhrifin virðast vera miklu hraðari og alvarlegri en talið var. Nú hefur efni þessarar skýrslu lekið út - en jafnvel er talið að Bush stjórnin hafi viljað þaga yfir henni fram yfir kosningar. Þessu mikla samsæti olíumanna eru gróðurhúsaáhrif náttúrlega ekki mjög hugleikin. Þessi skýrsla verður annars til umræðu á vísindaráðstefnu sem haldin verður í Reykjavík eftir tíu daga. Líkt og Jónas Kristjánsson benti á í þætti hjá mér í gær sætir nokkurri furðu að ekki skuli hafa verið fjallað um hana hér í fjölmiðlum." Þið eruð sammála um að einkennilegt sé að ekki hafi verið fjallað um þessa skýrslu hér á landi. Ykkur til upplýsingar sendi ég þér byrjanir á fréttum sem ég gerði fyrir Sjónvarpið dagana 9. og 12. september síðastliðna: Inngangur:Hlýnun norðurskautssvæðisins mun hafa gífurleg áhrif samkvæmt skýrslu um loftslagsbreytingar í kringum Norðurpólinn sem 250 sérfræðingar hafa unnið að á síðastliðnum árum fyrir tilstilli Norðurheimskautsráðsins. Byrjun fréttar:Í skýrslunni sem verður kynnt í Reykjavík í nóvember kemur meðal annars fram að hlýnunin á norðurslóðum er örari heldur en menn voru að reikna með. Þetta kemur til dæmis til af því að ís hefur horfið og þar tekur sjórinn við miklum hita. Ísinn endurkastaði áður frá sér sólarljósinu og líka ylnum sem kemur af sólinni en sjórinn tekur bara við hitanum. Skýrslan í heild sinni verður um 18 kaflar og 1.400 síður. Helstu niðurstöður eru þær að hlýnun er mjög hröð um þessar mundir í kringum Norðurskautið. Búist er við enn meiri hlýnun eða hækkun á meðalhita um 3-9 gráður á næstu 100 árum. Þetta mun hafa áhrif um allan heim og hægja á hafstraumum eins og Golfstraumnum sem jafna hita um allan hnöttinn. Þá kemur fram í skýrslunni að tré muni vaxa norðar en nú, minni ís mun gera svæðið verri bústað fyrri ísbirni, rostunga, seli og sjófugla auk þess að breyta fiskigengd. Þá munu strandsvæði fara illa sökum ísleysis en ísinn hefur verndað strendurnar fyrir stormum og óveðri. Þiðnun jarðvegs mun hafa áhrif á samgöngur og byggingar og þá mun aukning útfjólublárra geisla hafa áhrif á unga fólkið á svæðinu. Þetta er meðal þess sem kemur fram í skýrslunni en hún verður kynnt í Reykjavík 9. nóvember næstkomandi og síðan mun Norðurskautsráðið hittast á Akureyri og koma með tillögur til úrbóta. Stjórnandi rannsóknarinnar segir að þrátt fyrir þessar niðurstöður sé ekki of seint að bregðast við. (þarna var síðan rætt við Bob Corell). Önnur frétt: Inngangur:Hlýnun norðurskautsins er hraðari og meiri um þessar mundir en reiknað hafði verið með. Það sem hefur gerst á svæðinu síðastliðin 10 ár er fyrirboði þess sem að mun gerast annars staðar á hnettinum næstu 25 ár. Þetta var rætt á sjöttu ráðstefnu Þingmannasamtaka norðurskautssvæðisins um helgina í Nuuk á Grænlandi. Byrjun fréttar:Í yfirlýsingu ráðstefnunnar hér í Nuuk var samþykkt að fara fram á það við ríkisstjórnir norðurskautslandanna og við Evrópusambandið að hefja þegar í stað stefnumótun og koma með tillögur til að bregðast við vandanum vegna loftslagsbreytinganna og þeirrar staðreyndar að hlýnunin er miklu hraðari en menn bjuggust við. Í skýrslunni kemur fram að hlýnunin stafi fyrst og fremst af aukningu koltvísýrings í andrúmsloftinu vegna brennslu olíu og kola, það er að segja vegna gróðurhúsaáhrifa. Fram kemur að nú þegar sé hlýnunin farin að hafa veruleg áhrif á norðurslóðum auk þess sem hún sé fyrirboði um það sem muni gerast annars staðar í heiminum næsta aldarfjórðunginn ef ekkert verður að gert. Fram kemur að menn óttast bráðnum Grænlandsjökuls meira en áður, að jökullinn muni hverfa á einungis 300 til 400 árum í stað þúsund ára sem áður var talið. Það þýði að yfirborð sjávar í öllum heiminum hækki um 1 metra á hverjum 50 árum. (þarna var líka rætt við Bob Carell, einnig var í fréttunum rætt við Sheila Watt-Cloutler, forseta samtaka Inuita á norðurslóðum og Sigríði Önnu Þórðardóttur þá verðandi umhverfisráðherra). Fréttir um þessa skýrslu höfðu reyndar einnig birst í öðrum löndum töluvert á undan mínum fréttum þannig að þetta var ekkert skúbb af minni hálfu, svo það sé á hreinu. Eigi að síður vekur þetta upp ýmsar spurningar um blaðamennsku á Íslandi. Ekki satt? Með bestu kveðju G. Pétur Matthíasson
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson Skoðun
Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar
Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar
Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson Skoðun