Af jólakveðjum í útvarpinu Pétur Blöndal skrifar 15. janúar 2016 07:00 Norðurál óskaði landsmönnum gleðilegra jóla á öldum ljósvakans yfir hátíðarnar og voru þær auglýsingar gagnrýndar af Snorra Baldurssyni, formanni Landverndar, í Fréttablaðinu. Hér verður leitast við að svara þeirri gagnrýni í stuttu máli. En svo lesendur átti sig á eðli málsins er texti auglýsinganna svona: - Með íslensku áli verða farartæki léttari og útblásturinn minnkar. Álið okkar er einhver grænasti málmur í heimi. Gleðilega hátíð – Norðurál. - Það má nota eina áldós næstum hundrað sinnum. Álið okkar er einhver grænasti málmur í heimi. Gleðilega hátíð – Norðurál. - Íslenskt ál er notað í allskonar vörur um allan heim. Og svo má endurvinna það nánast endalaust. Gleðilega hátíð – Norðurál. Ekki íslenskt ál?Gagnrýnt er að skilja megi orðalagið „álið okkar“ eins og það sé íslenskt. Það hlýtur að teljast fullkomlega eðlilegt að tala um íslenskt ál þótt mikið af hráefninu komi annars staðar frá. Íslensk orka er skilyrði fyrir því að breyta hráefninu í ál og til þess þarf sérhæft starfsfólk og tæknilega fullkomin álver sem starfrækt eru á Íslandi. Þetta er sambærilegt við að kaupa fræ frá útlöndum og gróðursetja þau á Íslandi; ávöxtinn sem vex upp af því má með réttu kalla íslenska framleiðslu. Eru bakarí á Íslandi ekki að baka íslenskt brauð af því hveitið kemur að utan? Endurvinnsla „stolnar fjaðrir“?Gagnrýnt er að talað sé um ál sem „einhvern grænasta málm í heimi“ og að með tali um endurvinnslu áls sé Norðurál að skreyta sig með „stolnum fjöðrum“. Það er staðreynd að ál er á meðal þeirra málma sem eru mest endurunnir. Í skýrslu SÞ frá 2011 kemur fram að af 60 málmtegundum voru aðeins 18 með endurvinnsluhlutfall yfir 50% og er álið þeirra á meðal. Endurvinnsluhlutfall drykkjardósa er um 70% í Evrópu. Það er meira en almennt tíðkast um drykkjarumbúðir, enda hefur ál það umfram flest önnur umbúðaefni að hægt er að endurvinna það aftur og aftur án þess að það tapi upprunalegum eiginleikum sínum. Til að endurvinna ál þarf einungis 5% af orkunni sem fór í að framleiða það í fyrsta skipti, sem þýðir að í endurvinnslunni felst efnahagslegur hvati, auk þess sem orka sparast og dregið er úr losun. Álið hefur leikið aðalhlutverk í endurvinnslubyltingu síðustu áratuga og álfyrirtækin sem starfa á Íslandi hafa tekið þátt í þeirri þróun, m.a. með þátttöku í átaksverkefnum um söfnun og endurvinnslu áls. Það er fullkomlega eðlilegt að þau bendi á þessa staðreynd og fráleitt að kalla það „stolnar fjaðrir“. Gagnrýnt er að framleiðsluferli áls hafi umhverfisáhrif. Framleiðsla á áli hefur vissulega umhverfisáhrif á heimsvísu. Umfangið er þó lítið sé horft á heildarmyndina; aðeins tæpar 60 milljónir tonna framleidd á ári á meðan járn er langt yfir 1.000 milljónum tonna. Á hverju ári er svipað stórt svæði grætt upp aftur og fer undir báxítnámur. Þá hafa miklar framfarir orðið í meðhöndlun úrgangs frá súrálsframleiðslu, bæði varðandi örugga geymslu á þurru formi frekar en blautu, og nýtingu sem hráefni í aðrar vörur. Það er rétt að álver losa kolefni og er það óhjákvæmilegt í framleiðsluferli áls, þar sem kolaskaut eru notuð við rafgreininguna. Álver á Íslandi hafa lagt mikið upp úr því að draga úr þessari losun á hvert framleitt tonn og hefur hún dregist saman um 75% frá árinu 1990. Hvað Grundartanga varðar, koma margar stofnanir að umhverfisvöktun þar. Af því veikindi hrossa á Kúludalsá eru nefnd í grein Snorra, þá hafa þau verið rannsökuð af opinberum stofnunum og engin tengsl við flúormengun fundist. Þessar rannsóknir hafa staðið í mörg ár og má fræðast um niðurstöðurnar á heimasíðu Matvælastofnunar. Í álframleiðslu er losunin mest við orkuvinnsluna á heimsvísu. Þar sem íslensk orka er umhverfisvæn með tilliti til losunar, þá er heildarlosun af íslenskri álframleiðslu sexfalt minni en af álverum knúnum gasorku í Mið-Austurlöndum og tífalt minni en af kolaknúnum álverum í Kína. Eftir stendur að aukin notkun áls er lykilþáttur í að draga úr losun mannkyns á gróðurhúsalofttegundum. Við Íslendingar getum með réttu verið stoltir af framlagi okkar í þeim efnum. Fyrir hönd íslensks áliðnaðar óska ég landsmönnum farsældar á nýju ári. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Pétur Blöndal Tengdar fréttir Ósvífin auglýsingaherferð Norðuráls Barátta íslensku stóriðjufyrirtækjanna og samtaka þeirra fyrir lægra orkuverði hefur vakið athygli. Í því sambandi má minnast orða Harðar Árnasonar, forstjóra Landsvirkjunar, rétt fyrir jólin um að Norðurál beiti kjaradeilunni í Straumsvík fyrir sig í samningaviðræðum um 13. janúar 2016 07:00 Mest lesið Ýmislegt um rafmagnsbíla og reiðhjól Valur Elli Valsson Skoðun Samkennd samfélags Guðrún Karls Helgudóttir Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens Skoðun Þjóðin slæst við elda: Hvar er Alþingi? Baldur Borgþórsson Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir Skoðun Góðan daginn, ég ætla að fá … ENGLISH PLEASE! Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun Þeir borga sem nota! Tómas Kristjánsson Skoðun „Við höfðum öll rangt fyrir okkur“ Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Að hjálpa fólki að standa á eigin fótum Jón Þór Kristjánsson Skoðun Skoðun Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Skoðun Öryggi byggir á mönnun og launum Jórunn Frímannsdóttir skrifar Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Mammon hefur náð lífeyrissjóðum á sitt band Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Forgangsorkan verður ekki skert Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir skrifar Skoðun „Við höfðum öll rangt fyrir okkur“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Íþróttahreyfingin og gerviverktaka Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Tölum um tilfinningar Amanda Ásdís Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Óttinn við íslensku rafkrónuna Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Áskorun til Sjúkratrygginga Íslands – hugsum í lausnum Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Afnemum launamisrétti Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Hvað hefur Ísland gert? Katla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar Skoðun Ýmislegt um rafmagnsbíla og reiðhjól Valur Elli Valsson skrifar Skoðun Taugatýpísk forréttindi Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Hver er ég og hvert er ég að fara? Ellý Tómasdóttir skrifar Skoðun Þeir borga sem nota! Tómas Kristjánsson skrifar Skoðun Að hjálpa fólki að standa á eigin fótum Jón Þór Kristjánsson skrifar Skoðun Samkennd samfélags Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun „Heimferða- og fylgdadeild“ Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Til varnar mennsku kúgarans Hans Alexander Margrétarson Hansen skrifar Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens skrifar Skoðun Engum til sóma Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Góðan daginn, ég ætla að fá … ENGLISH PLEASE! Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Sjá meira
Norðurál óskaði landsmönnum gleðilegra jóla á öldum ljósvakans yfir hátíðarnar og voru þær auglýsingar gagnrýndar af Snorra Baldurssyni, formanni Landverndar, í Fréttablaðinu. Hér verður leitast við að svara þeirri gagnrýni í stuttu máli. En svo lesendur átti sig á eðli málsins er texti auglýsinganna svona: - Með íslensku áli verða farartæki léttari og útblásturinn minnkar. Álið okkar er einhver grænasti málmur í heimi. Gleðilega hátíð – Norðurál. - Það má nota eina áldós næstum hundrað sinnum. Álið okkar er einhver grænasti málmur í heimi. Gleðilega hátíð – Norðurál. - Íslenskt ál er notað í allskonar vörur um allan heim. Og svo má endurvinna það nánast endalaust. Gleðilega hátíð – Norðurál. Ekki íslenskt ál?Gagnrýnt er að skilja megi orðalagið „álið okkar“ eins og það sé íslenskt. Það hlýtur að teljast fullkomlega eðlilegt að tala um íslenskt ál þótt mikið af hráefninu komi annars staðar frá. Íslensk orka er skilyrði fyrir því að breyta hráefninu í ál og til þess þarf sérhæft starfsfólk og tæknilega fullkomin álver sem starfrækt eru á Íslandi. Þetta er sambærilegt við að kaupa fræ frá útlöndum og gróðursetja þau á Íslandi; ávöxtinn sem vex upp af því má með réttu kalla íslenska framleiðslu. Eru bakarí á Íslandi ekki að baka íslenskt brauð af því hveitið kemur að utan? Endurvinnsla „stolnar fjaðrir“?Gagnrýnt er að talað sé um ál sem „einhvern grænasta málm í heimi“ og að með tali um endurvinnslu áls sé Norðurál að skreyta sig með „stolnum fjöðrum“. Það er staðreynd að ál er á meðal þeirra málma sem eru mest endurunnir. Í skýrslu SÞ frá 2011 kemur fram að af 60 málmtegundum voru aðeins 18 með endurvinnsluhlutfall yfir 50% og er álið þeirra á meðal. Endurvinnsluhlutfall drykkjardósa er um 70% í Evrópu. Það er meira en almennt tíðkast um drykkjarumbúðir, enda hefur ál það umfram flest önnur umbúðaefni að hægt er að endurvinna það aftur og aftur án þess að það tapi upprunalegum eiginleikum sínum. Til að endurvinna ál þarf einungis 5% af orkunni sem fór í að framleiða það í fyrsta skipti, sem þýðir að í endurvinnslunni felst efnahagslegur hvati, auk þess sem orka sparast og dregið er úr losun. Álið hefur leikið aðalhlutverk í endurvinnslubyltingu síðustu áratuga og álfyrirtækin sem starfa á Íslandi hafa tekið þátt í þeirri þróun, m.a. með þátttöku í átaksverkefnum um söfnun og endurvinnslu áls. Það er fullkomlega eðlilegt að þau bendi á þessa staðreynd og fráleitt að kalla það „stolnar fjaðrir“. Gagnrýnt er að framleiðsluferli áls hafi umhverfisáhrif. Framleiðsla á áli hefur vissulega umhverfisáhrif á heimsvísu. Umfangið er þó lítið sé horft á heildarmyndina; aðeins tæpar 60 milljónir tonna framleidd á ári á meðan járn er langt yfir 1.000 milljónum tonna. Á hverju ári er svipað stórt svæði grætt upp aftur og fer undir báxítnámur. Þá hafa miklar framfarir orðið í meðhöndlun úrgangs frá súrálsframleiðslu, bæði varðandi örugga geymslu á þurru formi frekar en blautu, og nýtingu sem hráefni í aðrar vörur. Það er rétt að álver losa kolefni og er það óhjákvæmilegt í framleiðsluferli áls, þar sem kolaskaut eru notuð við rafgreininguna. Álver á Íslandi hafa lagt mikið upp úr því að draga úr þessari losun á hvert framleitt tonn og hefur hún dregist saman um 75% frá árinu 1990. Hvað Grundartanga varðar, koma margar stofnanir að umhverfisvöktun þar. Af því veikindi hrossa á Kúludalsá eru nefnd í grein Snorra, þá hafa þau verið rannsökuð af opinberum stofnunum og engin tengsl við flúormengun fundist. Þessar rannsóknir hafa staðið í mörg ár og má fræðast um niðurstöðurnar á heimasíðu Matvælastofnunar. Í álframleiðslu er losunin mest við orkuvinnsluna á heimsvísu. Þar sem íslensk orka er umhverfisvæn með tilliti til losunar, þá er heildarlosun af íslenskri álframleiðslu sexfalt minni en af álverum knúnum gasorku í Mið-Austurlöndum og tífalt minni en af kolaknúnum álverum í Kína. Eftir stendur að aukin notkun áls er lykilþáttur í að draga úr losun mannkyns á gróðurhúsalofttegundum. Við Íslendingar getum með réttu verið stoltir af framlagi okkar í þeim efnum. Fyrir hönd íslensks áliðnaðar óska ég landsmönnum farsældar á nýju ári.
Ósvífin auglýsingaherferð Norðuráls Barátta íslensku stóriðjufyrirtækjanna og samtaka þeirra fyrir lægra orkuverði hefur vakið athygli. Í því sambandi má minnast orða Harðar Árnasonar, forstjóra Landsvirkjunar, rétt fyrir jólin um að Norðurál beiti kjaradeilunni í Straumsvík fyrir sig í samningaviðræðum um 13. janúar 2016 07:00
Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar
Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar