Rigningarlandið Guðmundur Steingrímsson skrifar 2. júlí 2018 07:00 Það sem ég skrifa núna þurfa Austfirðingar og Norðlendingar ekki endilega að lesa, nema þeir vilji finna til innilegrar gleði yfir óförum og óánægju Reykvíkinga. Ekki er útilokað að það þyki skemmtilegt. Málið er þetta: Eftir langan vetur vorum við öll hér á höfuðborgarsvæðinu farin að hlakka til þess að sumarið kæmi. Var til of mikils mælst að sólin léti sjá sig í nokkra daga? Áttum við ekki skilið að fá smá D-vítamín í kroppinn? Ég sé mjög eftir því á þessari stundu að hafa ekki látið verða af áformum mínum, að lokinni þingmennsku, um að stofna sólbaðsstofuna Brúna framtíð. Fregnir berast af því um þessar mundir að sólbaðsstofur í Reykjavík séu að mala gull. Þetta er raunar atvinnurekstur sem flestir héldu að væri ekki lengur til, að allir sem áður ráku sólbaðsstofur og vídeóleigur væru núna komnir í Airbnb, en það er greinilega ekki raunin. Ennþá lifa þau í hliðargötum í iðnaðarhverfum þessi útfjólubláu musteri níunda áratugarins. Rigningartíðin í júní, fimm þurrir dagar, dregur þannig fram hliðar á mannlífinu sem áður voru huldar. Út um allan bæ sætir fólk lagi við að slá blettinn. Fólk sýnir á sér alveg nýjar hliðar. Þurrt var í höfuðborginni á fimmtudagsmorgun, um klukkustundarskeið. Ég veit um manneskju sem var sigri hrósandi allan daginn yfir að hafa náð að slá þá, klukkan átta um morgun. Ég var of seinn.Svik Fregnir berast af því að vísindalegar rannsóknir sýni að langvarandi rigning hafi áhrif á sálarlíf fólks. Fyrir því eru beinhörð líffræðileg rök, sem varða hormónabúskap líkamans og skort á sólarljósi. En jafnframt vil ég leyfa mér að halda því fram að skortur á sól í júní hafi sérstök áhrif á sálarlíf manns sem Íslendings. Manni finnst eins og maður hafi verið svikinn. Díllinn er sá, á þessu landi, að maður þraukar yfir vetrarmánuðina og myrkrið. Maður lætur suðvestanstorminn berja sig í framan, maður göslast í slyddu, maður æpir framan í lárétt haglélið og maður lifir af. Í þeirri von að sumarið komi. Að lóan komi með vorið. Að maður geti lagst í mosa – þurran mosa – við sumarsólstöður, útitekinn í framan eftir dag í sólinni, og notið lækjarniðar. Að sumarið næri mann nýjum krafti og nýrri von, áður en veturinn kemur aftur. Að sumarið skuli láta svona, að það rigni á mann endalaust, er ekki það sem lagt var upp með. Það er ekki pælingin með að búa hérna. Þess vegna er það líka iðulega þannig, að eftir langvarandi vætutíð að sumarlagi koma þær yfirleitt fljótt fréttirnar um að Íslendingar flýi land. Eða flýi austur. Eða norður. Höfuðborgarbúar gerast veðurfarslegir flóttamenn. Einhver sagði mér samt einu sinni að besta veðrið á Íslandi væri þrátt fyrir allt á höfuðborgarsvæðinu. Þetta sýndu mælingar. En svona málflutningur skiptir engu máli. Hann sýnir raunar hversu átakanlega tilgangslausir, ef ekki móðgandi, svona meðaltalsútreikningar geta verið. Að hitatölur séu hærri í Reykjavík en annars staðar yfir árið er ekki það sem maður vill. Að kaupmáttur hafi aukist heilt yfir. Að lífskjör hafi batnið í heildina. Allt svona tal er innihaldslaust hjóm ef maður fær ekki sól á sumrin. Ferðasumarið „Það er frábært að strákarnir eru komnir heim,“ sagði úrvinda og hundvotur aðili í ferðaþjónustu stundarhátt og dæsandi á förnum vegi um daginn. Júnímánuður er búinn að vera ömurlegur fyrir viðskiptin. Ekki bara hefur rigningin á Suðurlandi sett strik í reikninginn heldur hefur fólk meira og minna verið bundið við sjónvarpið að horfa á landsliðið. Íslendingar alla vega. Ferðasumarið er varla hafið. Og það er kominn júlí. Brottfall Íslendinga úr HM leysir mögulega hálfan vanda og fólk fer að ferðast. Nú þarf bara að stytta upp. Ég þykist vita að Norðlendingum og Austfirðingum, á stuttbuxum sínum og stuttermabolum, þyki þessi skrif mín bera reykvísku vælukjóaþeli augljóst vitni. Getur maðurinn ekki bara farið í regnstakk? Úlpu? Jú, vissulega er það hægt. Vissulega er vel hægt að stunda útivist og vera hamingjusamur í rigningu, kulda og roki. Það er hægt að kyngja vonbrigðum sínum. Það er líka hægt að fara í sund. Í lauginni er blautt hvort sem er. En vætutíðin, og deyfðin sem henni óneitanlega fylgir – og skrásett hefur verið vísindalega – er manni þó alltaf vitnisburður um þennan veruleika sem felst í því að vera Íslendingur. Nálægðin við náttúruna er alltumlykjandi. Hún stjórnar stemningunni. Hún stjórnar efnahagslífinu. Hún hefur áhrif á það hvernig fólki líður. Í gær kom sól í hálftíma í Borgarfirðinum. Ég var þar. Ég gleymi því aldrei. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Guðmundur Steingrímsson Veður Mest lesið Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson Skoðun Það þarf ekki að biðjast afsökunar á því að segja satt Þórður Snær Júlíusson Skoðun Ísland gjaldþrota vegna fatlaðs fólks? Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun Þjóðin stendur með sjúkraliðum Sandra B. Franks Skoðun Mig langar að byggja heim með frið og umlykja með ást Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Heilbrigðiskerfið þarf stjórnvöld með bein í nefinu Svandís Svavarsdóttir Skoðun Árið 2023 kemur aldrei aftur Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Trumpistar eru víða Trausti Breiðfjörð Magnússon Skoðun Lífeyrissjóðirnir og Íslandsbanki, hluthafafundur á mánudag Bolli Héðinsson Skoðun Skoðun Skoðun Það þarf ekki að biðjast afsökunar á því að segja satt Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Lífeyrissjóðirnir og Íslandsbanki, hluthafafundur á mánudag Bolli Héðinsson skrifar Skoðun „Þegar arkitektinn fer á flug“ - opinber umræða á villigötum Eyrún Arnarsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið þarf stjórnvöld með bein í nefinu Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Börn eru hvorki veiðigjöld né öryggis- og varnarmál Grímur Atlason skrifar Skoðun Í vörn gegn sjálfum sér? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Mig langar að byggja heim með frið og umlykja með ást Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þjóðin stendur með sjúkraliðum Sandra B. Franks skrifar Skoðun Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín skrifar Skoðun Ísland gjaldþrota vegna fatlaðs fólks? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Veiðigjöld, gaslýsingar og valdníðsla Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson skrifar Skoðun Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson skrifar Skoðun Árið 2023 kemur aldrei aftur Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Trumpistar eru víða Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Fasteignagjöld eru lág í Reykjavík Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Gerræðisleg áform í anda Ráðstjórnarríkjanna Guðmundur Fertram Sigurjónsson skrifar Skoðun Opið svar til formanns Samleik- Útsvarsgreiðendur borga leikskólann í Kópavogi! Rakel Ýr Isaksen skrifar Skoðun Nýbakaðir foreldrar og óbökuð loforð Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Þegar bráðamóttakan drepur þig hraðar Hólmfríður Ásta Hjaltadóttir skrifar Skoðun Samkeppnin tryggir hag neytenda Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Stóðhryssur ekki moldvörpur Hallgerður Ljósynja Hauksdóttir skrifar Skoðun Við getum gert betur Einar Bárðarson skrifar Skoðun Tími til að notast við réttar tölur Sigurjón Þórðarson,Eydís Ásbjörnsdóttir,Eiríkur Björn Björgvinsson skrifar Skoðun Hvernig hljómar 100.000 kr. mánaðarlegur samgöngustyrkur? Valur Elli Valsson skrifar Skoðun Ábyrg stefna í útlendingamálum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Týndu hermennirnir okkar Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Gerist þetta aftur á morgun? Ísak Hilmarsson skrifar Skoðun Frá Írak til Gaza: Hvað höfum við lært af lygunum og stríðsbröltinu? Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Staða þorpshálfvita er laus til umsóknar Jón Daníelsson skrifar Sjá meira
Það sem ég skrifa núna þurfa Austfirðingar og Norðlendingar ekki endilega að lesa, nema þeir vilji finna til innilegrar gleði yfir óförum og óánægju Reykvíkinga. Ekki er útilokað að það þyki skemmtilegt. Málið er þetta: Eftir langan vetur vorum við öll hér á höfuðborgarsvæðinu farin að hlakka til þess að sumarið kæmi. Var til of mikils mælst að sólin léti sjá sig í nokkra daga? Áttum við ekki skilið að fá smá D-vítamín í kroppinn? Ég sé mjög eftir því á þessari stundu að hafa ekki látið verða af áformum mínum, að lokinni þingmennsku, um að stofna sólbaðsstofuna Brúna framtíð. Fregnir berast af því um þessar mundir að sólbaðsstofur í Reykjavík séu að mala gull. Þetta er raunar atvinnurekstur sem flestir héldu að væri ekki lengur til, að allir sem áður ráku sólbaðsstofur og vídeóleigur væru núna komnir í Airbnb, en það er greinilega ekki raunin. Ennþá lifa þau í hliðargötum í iðnaðarhverfum þessi útfjólubláu musteri níunda áratugarins. Rigningartíðin í júní, fimm þurrir dagar, dregur þannig fram hliðar á mannlífinu sem áður voru huldar. Út um allan bæ sætir fólk lagi við að slá blettinn. Fólk sýnir á sér alveg nýjar hliðar. Þurrt var í höfuðborginni á fimmtudagsmorgun, um klukkustundarskeið. Ég veit um manneskju sem var sigri hrósandi allan daginn yfir að hafa náð að slá þá, klukkan átta um morgun. Ég var of seinn.Svik Fregnir berast af því að vísindalegar rannsóknir sýni að langvarandi rigning hafi áhrif á sálarlíf fólks. Fyrir því eru beinhörð líffræðileg rök, sem varða hormónabúskap líkamans og skort á sólarljósi. En jafnframt vil ég leyfa mér að halda því fram að skortur á sól í júní hafi sérstök áhrif á sálarlíf manns sem Íslendings. Manni finnst eins og maður hafi verið svikinn. Díllinn er sá, á þessu landi, að maður þraukar yfir vetrarmánuðina og myrkrið. Maður lætur suðvestanstorminn berja sig í framan, maður göslast í slyddu, maður æpir framan í lárétt haglélið og maður lifir af. Í þeirri von að sumarið komi. Að lóan komi með vorið. Að maður geti lagst í mosa – þurran mosa – við sumarsólstöður, útitekinn í framan eftir dag í sólinni, og notið lækjarniðar. Að sumarið næri mann nýjum krafti og nýrri von, áður en veturinn kemur aftur. Að sumarið skuli láta svona, að það rigni á mann endalaust, er ekki það sem lagt var upp með. Það er ekki pælingin með að búa hérna. Þess vegna er það líka iðulega þannig, að eftir langvarandi vætutíð að sumarlagi koma þær yfirleitt fljótt fréttirnar um að Íslendingar flýi land. Eða flýi austur. Eða norður. Höfuðborgarbúar gerast veðurfarslegir flóttamenn. Einhver sagði mér samt einu sinni að besta veðrið á Íslandi væri þrátt fyrir allt á höfuðborgarsvæðinu. Þetta sýndu mælingar. En svona málflutningur skiptir engu máli. Hann sýnir raunar hversu átakanlega tilgangslausir, ef ekki móðgandi, svona meðaltalsútreikningar geta verið. Að hitatölur séu hærri í Reykjavík en annars staðar yfir árið er ekki það sem maður vill. Að kaupmáttur hafi aukist heilt yfir. Að lífskjör hafi batnið í heildina. Allt svona tal er innihaldslaust hjóm ef maður fær ekki sól á sumrin. Ferðasumarið „Það er frábært að strákarnir eru komnir heim,“ sagði úrvinda og hundvotur aðili í ferðaþjónustu stundarhátt og dæsandi á förnum vegi um daginn. Júnímánuður er búinn að vera ömurlegur fyrir viðskiptin. Ekki bara hefur rigningin á Suðurlandi sett strik í reikninginn heldur hefur fólk meira og minna verið bundið við sjónvarpið að horfa á landsliðið. Íslendingar alla vega. Ferðasumarið er varla hafið. Og það er kominn júlí. Brottfall Íslendinga úr HM leysir mögulega hálfan vanda og fólk fer að ferðast. Nú þarf bara að stytta upp. Ég þykist vita að Norðlendingum og Austfirðingum, á stuttbuxum sínum og stuttermabolum, þyki þessi skrif mín bera reykvísku vælukjóaþeli augljóst vitni. Getur maðurinn ekki bara farið í regnstakk? Úlpu? Jú, vissulega er það hægt. Vissulega er vel hægt að stunda útivist og vera hamingjusamur í rigningu, kulda og roki. Það er hægt að kyngja vonbrigðum sínum. Það er líka hægt að fara í sund. Í lauginni er blautt hvort sem er. En vætutíðin, og deyfðin sem henni óneitanlega fylgir – og skrásett hefur verið vísindalega – er manni þó alltaf vitnisburður um þennan veruleika sem felst í því að vera Íslendingur. Nálægðin við náttúruna er alltumlykjandi. Hún stjórnar stemningunni. Hún stjórnar efnahagslífinu. Hún hefur áhrif á það hvernig fólki líður. Í gær kom sól í hálftíma í Borgarfirðinum. Ég var þar. Ég gleymi því aldrei.
Skoðun Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín skrifar
Skoðun Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson skrifar
Skoðun Opið svar til formanns Samleik- Útsvarsgreiðendur borga leikskólann í Kópavogi! Rakel Ýr Isaksen skrifar
Skoðun Tími til að notast við réttar tölur Sigurjón Þórðarson,Eydís Ásbjörnsdóttir,Eiríkur Björn Björgvinsson skrifar
Skoðun Frá Írak til Gaza: Hvað höfum við lært af lygunum og stríðsbröltinu? Helen Ólafsdóttir skrifar