Slagurinn á McDonald's Guðmundur Steingrímsson skrifar 29. október 2018 07:00 Eitthvað það rosalegasta sem ég hef orðið vitni að á ævinni eru slagsmál dragdrottninga og nýnasista á McDonald’s í Covent Garden í London um miðja nótt einhvern tímann í kringum árið 2000. Vinahópurinn fór oft út að skemmta sér á næturklúbbi fyrir samkynhneigða þarna í hverfinu. Hann hét Heaven. Einn af okkur var ljósamaður þar. Við fengum því ókeypis inn og framfyrir í röð, sem þóttu mikil gæði á námsárum. Kynhneigð var aukaatriði. Eina laugardagsnóttina eftir gott skrall vorum við stödd nokkur úti á götu fyrir framan þennan McDonald’s stað og allt í einu gerðist þetta. Staðurinn sprakk. Allt logaði í slagsmálum. Um það bil tíu dragdrottningum af Heaven lenti saman við álíka marga svartklædda og krúnurakaða nýnasista í tryllingslegum hópslagsmálum. Stólar og borð flugu. Hnefar voru á lofti. Gestir hlupu út í offorsi. Starfsmenn þutu um ráðalausir. Löggubíla dreif að. Ein mynd er mér svo í fersku minni frá þessum atburði — þaðan sem ég horfði agndofa hinum megin við götuna, inn um gluggann — að hún er eins og málverk í huganum. Stór og sterklegur klæðskiptingur með síða svarta hárkollu, í glimmertoppi, stuttu þröngu pilsi og háum leðurstígvélum stendur uppi á borði og sveiflar stól í áttina að hópi nýnasista sem nálgast hann eins og hoppandi púkar. Hann stóð þarna eins og leiðtogi hins frjálslynda heims, studdur hópi klæðskiptinga fyrir aftan sig. Karlar í pilsum, háum hælum, sokkum, sokkaböndum, í brjóstahöldurum og stífmálaðir í framan stóðu þarna í fylkingu eins og framvarðasveit mannréttinda og umburðarlyndis, gegn hatri. Nasistarnir allir svartklæddir. Allir krúnurakaðir. Allir eins. Hvað aflsmuni varðaði virtist þetta jafn slagur. Ég verð þó að viðurkenna að það hefur ætíð verið mér uppörvandi og á einhvern hátt ánægjuleg staðreynd að klæðskiptingarnir gáfu nákvæmlega ekkert eftir. Ekki tommu. Nasistarnir fengu að finna fyrir því. Enginn meiddist alvarlega. Lögreglan náði að skakka leikinn. Allt í einu, jafn skyndilega og allt þetta hófst, færðist ró yfir svæðið. Margir voru eftir sig. Einn gestur á staðnum, hvorki klæðskiptingur né nasisti, sagði okkur hvernig þetta hafði byrjað. Eftir taumlausan hatursorðaflaum frá nýnasistum, móðganir og ögranir, sprungu drottningarnar og svöruðu fyrir sig. Framhaldið sáum við.Hin eilífa orrusta Þessi atburður hefur ætíð fylgt mér í huganum, vaxið þar og dafnað. Smám saman hefur það orðið mér ljóst að þarna varð ég vitni að smárri en kristaltærri útgáfu af nákvæmlega þeirri orrustu sem alltaf virðist eiga sér stað í heiminum, aftur og aftur. Sífellt og endalaust. Þetta er baráttan sem ætíð þarf að heyja, virðist vera, fyrir mannréttindum, frelsi, umburðarlyndi og víðsýni. Fyrir því að fólk fái að vera það sem það er, óáreitt. Þetta er stríðið gegn hatrinu, forræðishyggjunni, fordómunum og kúguninni. Skrifaði ekki hinn merki sagnfræðingur Eric Hobsbawm einmitt þykka bók — Age of Extremes — um það hvernig seinni heimsstyrjöldin var háð um þessi gildi? Frelsið gegn fordómunum. Lýðræðið gegn einræðinu. Klæðskiptingar gegn nasistum. Og mikið rosalega munaði litlu að hatrið ynni. Það getur ennþá unnið.Fánýt stríð Hér á Íslandi finnst mér sífellt eitthvert fólk reyna að espa alls konar hópa upp í stríð og skæting gegn hver öðrum. Konur gegn körlum. Verkalýður gegn auðvaldi. Vinstri menn gegn hægri mönnum. Ég verð oft ringlaður á þessu. Ég finn mig engan veginn í þessum dilkadráttum. Mér finnst Ísland vera fámenn eyja þar sem er jú fullt af viðfangsefnum. Alls konar úrlausnarefni. Það þarf að gæta að jöfnuði. Það þarf að passa að hér ríki jafnrétti kynja. Við viljum ekki fávitaskap. Við þurfum að tala betur saman. Leita lausna. Mér finnst þetta eiginlega svo borðleggjandi að ég nenni ekki að rífast um það. Aðeins ein barátta milli hópa og lífsgilda þeirra finnst mér vera raunveruleg. Hún á sér stað í heiminum öllum. Ég er óendanlega stoltur af því að Ísland tilheyrir hópi ríkja þar sem mannréttindi eru í hávegum höfð og frjálslyndi ríkir. Fólk getur verið það sjálft. En þetta er ekki alls staðar svona. Og blikur eru á lofti. Talsmenn haturs og fordóma eru að ná fótfestu víða. Þegar þetta er skrifað standa forsetakosningar yfir í Brasilíu. Hatursáróður Bolsonaro, hommafóbía hans og kvenfyrirlitning hefur hlotið rífandi hljómgrunn. Í Bandaríkjunum eys Trump hinu sama yfir land og lýð. Víða í Evrópu — meira að segja á Norðurlöndum — skýtur kynþáttahyggja aftur rótum. Því segi ég þetta: Í rifrildum á Facebook hér á Íslandi um alls kyns fánýta hluti ætla ég ekki að taka þátt. En bærist mér hins vegar herkvaðning frá klæðskiptingum til orrustu gegn nasistum skyldi ég keikur smella mér í pils og leðurstígvél og storma inn á vígvöllinn stífmálaður í framan í nafni mannréttinda. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Guðmundur Steingrímsson Skoðun Mest lesið Hvort er ánægjulegra, kynlíf eða verslunarleiðangur? Gró Einarsdóttir Skoðun Ísland: Landið sem unga fólkið flýr Einar Jóhannes Guðnason Skoðun Beðið eftir orkumálaráðherra Eggert Valur Guðmundsson,Gunnar Aron Ólason Skoðun Eru sumir íslenskir stjórnmálamenn að bergmála áróður Kremlar? Guðni Freyr Öfjörð Skoðun Af hverju vilja lyfjafyrirtæki ekki að lyfjahampur verði lögleiddur? Sigurður Hólmar Jóhannesson Skoðun „Þetta reddast“ og heilsan að húfi? Alexander Aron Guðjónsson,Ásta Logadóttir Skoðun Ég er ekki alki Þorgerður María Þorbjarnardóttir Skoðun Mannréttindabrot á vinnumarkaði Helgi Brynjarsson Skoðun Sannleikurinn um Evrópusambandið V: 26 þjóðir hafa hafnað eigin gjaldmiðli, líka Þýzkaland með sitt ofursterka Mark Ole Anton Bieltvedt Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? Magnea Marinósdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hinn stóri pakki ósýnilegrar reynslu Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun GOGG, GOGG, GOGG og aftur GOGG Guðrún Njálsdóttir skrifar Skoðun Eru sumir íslenskir stjórnmálamenn að bergmála áróður Kremlar? Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Beðið eftir orkumálaráðherra Eggert Valur Guðmundsson,Gunnar Aron Ólason skrifar Skoðun Ísland: Landið sem unga fólkið flýr Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun „Við verðum að fylgja lögum“ Hópur listafólks skrifar Skoðun Ég er ekki alki Þorgerður María Þorbjarnardóttir skrifar Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun „Þetta reddast“ og heilsan að húfi? Alexander Aron Guðjónsson,Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Nauðsyn námsgagna Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvort er ánægjulegra, kynlíf eða verslunarleiðangur? Gró Einarsdóttir skrifar Skoðun Fást engin svör Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Sannleikurinn um Evrópusambandið V: 26 þjóðir hafa hafnað eigin gjaldmiðli, líka Þýzkaland með sitt ofursterka Mark Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Mannréttindabrot á vinnumarkaði Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Af hverju vilja lyfjafyrirtæki ekki að lyfjahampur verði lögleiddur? Sigurður Hólmar Jóhannesson skrifar Skoðun Hvað á ég að gera í því? María Rut Hinriksdóttir skrifar Skoðun Gætum við verið betri hvert við annað? Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Ríkisstjórnin seilist í sjóði erfiðisvinnufólks Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Þar sem náttúran tapar Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Fjárfesting í háskólum Magnús Karl Magnússon skrifar Skoðun Orkunýlendan Ísland? Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Ég vil ekki þennan veruleika Hólmfríður Ásta Hjaltadóttir skrifar Skoðun Grímulaus grænþvottur Dofri Hermannsson skrifar Skoðun Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason skrifar Skoðun Skortur á serótónín Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Þegar sorgin bankar upp á Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Látum þá hlæja því þeir tapa hvort sem er Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Alzheimer - mennska og mildi Ragnheiður Ríkharðsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsa bætt um 64 milljarða Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Er krónan að valda átökum á milli kynslóða? Guðmundur Ragnarsson skrifar Sjá meira
Eitthvað það rosalegasta sem ég hef orðið vitni að á ævinni eru slagsmál dragdrottninga og nýnasista á McDonald’s í Covent Garden í London um miðja nótt einhvern tímann í kringum árið 2000. Vinahópurinn fór oft út að skemmta sér á næturklúbbi fyrir samkynhneigða þarna í hverfinu. Hann hét Heaven. Einn af okkur var ljósamaður þar. Við fengum því ókeypis inn og framfyrir í röð, sem þóttu mikil gæði á námsárum. Kynhneigð var aukaatriði. Eina laugardagsnóttina eftir gott skrall vorum við stödd nokkur úti á götu fyrir framan þennan McDonald’s stað og allt í einu gerðist þetta. Staðurinn sprakk. Allt logaði í slagsmálum. Um það bil tíu dragdrottningum af Heaven lenti saman við álíka marga svartklædda og krúnurakaða nýnasista í tryllingslegum hópslagsmálum. Stólar og borð flugu. Hnefar voru á lofti. Gestir hlupu út í offorsi. Starfsmenn þutu um ráðalausir. Löggubíla dreif að. Ein mynd er mér svo í fersku minni frá þessum atburði — þaðan sem ég horfði agndofa hinum megin við götuna, inn um gluggann — að hún er eins og málverk í huganum. Stór og sterklegur klæðskiptingur með síða svarta hárkollu, í glimmertoppi, stuttu þröngu pilsi og háum leðurstígvélum stendur uppi á borði og sveiflar stól í áttina að hópi nýnasista sem nálgast hann eins og hoppandi púkar. Hann stóð þarna eins og leiðtogi hins frjálslynda heims, studdur hópi klæðskiptinga fyrir aftan sig. Karlar í pilsum, háum hælum, sokkum, sokkaböndum, í brjóstahöldurum og stífmálaðir í framan stóðu þarna í fylkingu eins og framvarðasveit mannréttinda og umburðarlyndis, gegn hatri. Nasistarnir allir svartklæddir. Allir krúnurakaðir. Allir eins. Hvað aflsmuni varðaði virtist þetta jafn slagur. Ég verð þó að viðurkenna að það hefur ætíð verið mér uppörvandi og á einhvern hátt ánægjuleg staðreynd að klæðskiptingarnir gáfu nákvæmlega ekkert eftir. Ekki tommu. Nasistarnir fengu að finna fyrir því. Enginn meiddist alvarlega. Lögreglan náði að skakka leikinn. Allt í einu, jafn skyndilega og allt þetta hófst, færðist ró yfir svæðið. Margir voru eftir sig. Einn gestur á staðnum, hvorki klæðskiptingur né nasisti, sagði okkur hvernig þetta hafði byrjað. Eftir taumlausan hatursorðaflaum frá nýnasistum, móðganir og ögranir, sprungu drottningarnar og svöruðu fyrir sig. Framhaldið sáum við.Hin eilífa orrusta Þessi atburður hefur ætíð fylgt mér í huganum, vaxið þar og dafnað. Smám saman hefur það orðið mér ljóst að þarna varð ég vitni að smárri en kristaltærri útgáfu af nákvæmlega þeirri orrustu sem alltaf virðist eiga sér stað í heiminum, aftur og aftur. Sífellt og endalaust. Þetta er baráttan sem ætíð þarf að heyja, virðist vera, fyrir mannréttindum, frelsi, umburðarlyndi og víðsýni. Fyrir því að fólk fái að vera það sem það er, óáreitt. Þetta er stríðið gegn hatrinu, forræðishyggjunni, fordómunum og kúguninni. Skrifaði ekki hinn merki sagnfræðingur Eric Hobsbawm einmitt þykka bók — Age of Extremes — um það hvernig seinni heimsstyrjöldin var háð um þessi gildi? Frelsið gegn fordómunum. Lýðræðið gegn einræðinu. Klæðskiptingar gegn nasistum. Og mikið rosalega munaði litlu að hatrið ynni. Það getur ennþá unnið.Fánýt stríð Hér á Íslandi finnst mér sífellt eitthvert fólk reyna að espa alls konar hópa upp í stríð og skæting gegn hver öðrum. Konur gegn körlum. Verkalýður gegn auðvaldi. Vinstri menn gegn hægri mönnum. Ég verð oft ringlaður á þessu. Ég finn mig engan veginn í þessum dilkadráttum. Mér finnst Ísland vera fámenn eyja þar sem er jú fullt af viðfangsefnum. Alls konar úrlausnarefni. Það þarf að gæta að jöfnuði. Það þarf að passa að hér ríki jafnrétti kynja. Við viljum ekki fávitaskap. Við þurfum að tala betur saman. Leita lausna. Mér finnst þetta eiginlega svo borðleggjandi að ég nenni ekki að rífast um það. Aðeins ein barátta milli hópa og lífsgilda þeirra finnst mér vera raunveruleg. Hún á sér stað í heiminum öllum. Ég er óendanlega stoltur af því að Ísland tilheyrir hópi ríkja þar sem mannréttindi eru í hávegum höfð og frjálslyndi ríkir. Fólk getur verið það sjálft. En þetta er ekki alls staðar svona. Og blikur eru á lofti. Talsmenn haturs og fordóma eru að ná fótfestu víða. Þegar þetta er skrifað standa forsetakosningar yfir í Brasilíu. Hatursáróður Bolsonaro, hommafóbía hans og kvenfyrirlitning hefur hlotið rífandi hljómgrunn. Í Bandaríkjunum eys Trump hinu sama yfir land og lýð. Víða í Evrópu — meira að segja á Norðurlöndum — skýtur kynþáttahyggja aftur rótum. Því segi ég þetta: Í rifrildum á Facebook hér á Íslandi um alls kyns fánýta hluti ætla ég ekki að taka þátt. En bærist mér hins vegar herkvaðning frá klæðskiptingum til orrustu gegn nasistum skyldi ég keikur smella mér í pils og leðurstígvél og storma inn á vígvöllinn stífmálaður í framan í nafni mannréttinda.
Af hverju vilja lyfjafyrirtæki ekki að lyfjahampur verði lögleiddur? Sigurður Hólmar Jóhannesson Skoðun
Sannleikurinn um Evrópusambandið V: 26 þjóðir hafa hafnað eigin gjaldmiðli, líka Þýzkaland með sitt ofursterka Mark Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? Magnea Marinósdóttir Skoðun
Skoðun Eru sumir íslenskir stjórnmálamenn að bergmála áróður Kremlar? Guðni Freyr Öfjörð skrifar
Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? Magnea Marinósdóttir skrifar
Skoðun Sannleikurinn um Evrópusambandið V: 26 þjóðir hafa hafnað eigin gjaldmiðli, líka Þýzkaland með sitt ofursterka Mark Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Af hverju vilja lyfjafyrirtæki ekki að lyfjahampur verði lögleiddur? Sigurður Hólmar Jóhannesson skrifar
Skoðun Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason skrifar
Af hverju vilja lyfjafyrirtæki ekki að lyfjahampur verði lögleiddur? Sigurður Hólmar Jóhannesson Skoðun
Sannleikurinn um Evrópusambandið V: 26 þjóðir hafa hafnað eigin gjaldmiðli, líka Þýzkaland með sitt ofursterka Mark Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? Magnea Marinósdóttir Skoðun