Tölum um #samræmd próf Ragnar Þór Pétursson skrifar 27. febrúar 2019 10:30 Eins og flestum er kunnugt stendur nú yfir samráð um breytinga á lögum um menntun kennara. Þegar þetta er skrifað hafa fimm athugasemdir borist í samráðsgátt. Til samanburðar hafa borist átta athugasemdir um nýtt frumvarp um dýrasjúkdóma og þrettán athugasemdir um breytingu á byggingareglugerð. Með fullri virðingu fyrir dýrasjúkdómum og byggingareglugerðum þá vona ég að niðurstaðan verði sú að áhugi á fyrirkomulagi kennaramenntunar sé eitthvað meiri en á þessum málum. Á sama tíma eru athugasemdir um breytingu klukkunnar eru orðnar 1274! Að því sögðu langar mig að gera samræmd próf að umtalsefni. Á vegum menntamálaráðuneytisins hefur verið hópur að störfum við að skoða framkvæmd, tilgang og uppbyggingu samræmdra prófa. Ég reikna með að hópurinn skili fljótlega af sér skýrslu. Það væri afar æskilegt ef þeirri skýrslu yrði mætt með öflugri, faglegri umræðu. Ég var svo heppinn að fá að koma í mýflugumynd að vinnunni þegar ég var í fjölbreyttum hópi skólafólks sem hittist á vinnufundi til að ræða nokkrar grundvallarspurningar um samræmd próf. Nú hef ég verið býsna gagnrýninn í garð prófanna en það kom á óvart að niðurstöður flestra á fundinum voru býsna afgerandi og nánast samhljóða. Miðað við vinnufundinn telur skólafólk á íslandi að samræmd próf hafi að mestu leyti gengið sér til húðar. Þau mæli ekki vel það sem þeim er ætlað að mæla og þau skapi ýmsa óheilbrigða hvata í íslensku skólakerfi. Að því sögðu tóku margir undir mikilvægi þess að til staðar séu traustir mælikvarðar á gæði íslensks skólastarfs. Því er auðvitað að einhverju leyti mætt með innra og ytra mati á skólastarfi (þannig á það allavega að vera) en það kann vel að vera að skólastarf græddi á því að til væru mælitæki sem kennarar gætu markvisst beitt í starfi sínu. Ég hef heyrt ýmsa kennara kalla á slíkt og slíkar hugmyndir svifu yfir vötnum á vinnufundinum einnig. Hugleiðum augnablik þversögina milli samræmdra prófa og lesferilsprófanna. Annað er skylda, hitt ekki. Umtalsvert fleiri börn taka samt lesferilspróf en fara í samræmd próf! Ég geri ráð fyrir að á því kunni að vera þrjár málefnalegar skýringar. Í fyrsta lagi er eflaust stærri hópur sem erindi á í lesferilspróf en samræmd próf. Í öðru lagi hafa skólastjórnendur og skólayfirvöld víða þrýst á um að lesferill sé notaður. Í þriðja lagi (og þetta er atriði sem er allrar virðingar vert) vill fjöldi kennara hafa áreiðanlega mæla til að sjá framfarir í lestri. Ef lesferli er rétt beitt getur hann orðið öflugt hjálpartæki í verkfærakistu faglegs kennara. Auðvitað er lesferilspróf ekki gallalaust.Öflugur fagmaður veit samt hvað prófið gerir ekki. Prófin eru einfaldlega píptest í lestri. Nemendur lesa eins hratt og þeir mögulega geta án þess að sprengja sig í dálítinn tíma. Ef þeim gengur vel eru ákveðin tækniatriði lestrar væntanlega í góðu lagi. Hættan við svona próf er sú að fólk leggi á þau of mikla áherslu. Það er hvorki æskilegt né eðlilegt að þjálfa upp kynslóð sem les með þeim hætti sem lesferilsprófin gera kröfu um. Þau mæla hvorki áheyrileika né túlkun. Á báðum jöðrum hraðakvarðans er lesturinn afskræmdur. Það er algert grundvallaratriði að öðrum þáttum lestrar sé sinnt samhliða og með fram hraðlestri. Sé kennari meðvitaður um þetta getur ferillinn verið gott tæki. Á umræðufundi um samræmd próf var það sjónarmið mest áberandi að lesferillinn væri dæmi um tiltölulega vel heppnað matstæki á meðan samræmdu prófin í núverandi mynd væru slæmt matstæki. Á flestum borðum var áherslan sú að Menntamálastofnun skyldi framleiða fjölbreytt matstæki sem kennarar gætu beitt í störfum sínum – og að leggja skyldi samræmd próf í núverandi mynd niður. Með þetta veganesti tók starfshópurinn til starfa og ég veit ekki betur en að hann eigi að skila af sér hvað úr hverju. Það verður spennandi að sjá hvaða tillögur hópurinn leggur fram og hversu djarfar þær verða. Hópurinn er að sjálfsögðu ekki bundinn af tillögum vinnufundarins – en persónulega bind ég við hann töluverðar vonir. Í öllu falli verða tillögurnar að fá þróttmikla umfjöllun í samfélaginu. Ég segi kannski ekki að þær þurfa að verða jafn fyrirferðarmiklar og þrasið um breytingu klukkunnar – en fjandakornið ef umræða um dýrasjúkdóma og reglugerðarbreytingar í byggingariðnaði skákar faglegri umræðu um menntamál. Þá erum við býsna illa stödd.Höfundur er formaður Kennarasambands Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ragnar Þór Pétursson Mest lesið Ný nálgun fyrir börn með fjölþættan vanda Guðmundur Ingi Þóroddsson,Guðbjörg Sveinsdóttir Skoðun Setjum kraft í íslenskukennslu fullorðinna Anna Linda Sigurðardóttir Skoðun Áhrif veiðigjalda ná út fyrir atvinnugreinina Ásgerður Kristín Gylfadóttir Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Ekkert kerfi lifir af pólitískan geðþótta Guðrún Hafsteinsdóttir Skoðun Ég á þetta ég má þetta Arnar Atlason Skoðun Að vera hvítur og kristinn Guðbrandur Einarsson Skoðun Komum heil heim eftir hvítasunnuhelgina Ágúst Mogensen Skoðun RÚV - ljósritunarstofa ríkisins? Birgir Finnsson Skoðun Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson Skoðun Skoðun Skoðun Ný nálgun fyrir börn með fjölþættan vanda Guðmundur Ingi Þóroddsson,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Setjum kraft í íslenskukennslu fullorðinna Anna Linda Sigurðardóttir skrifar Skoðun Áhrif veiðigjalda ná út fyrir atvinnugreinina Ásgerður Kristín Gylfadóttir skrifar Skoðun Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson skrifar Skoðun RÚV - ljósritunarstofa ríkisins? Birgir Finnsson skrifar Skoðun Að vera hvítur og kristinn Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Heilbrigðisþjónusta í heimabyggð – loksins orðin að veruleika Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Komum heil heim eftir hvítasunnuhelgina Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Leiðin til Parísar (bókstaflega) Ólafur St. Arnarsson skrifar Skoðun Ósnertanlegir eineltisseggir og óhæfir starfsmenn Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Opinber skýring til Sigurjóns Þórðarsonar Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Ekkert kerfi lifir af pólitískan geðþótta Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson skrifar Skoðun Hoppað yfir girðingarnar Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Þegar ég fékk séns Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Verður greinilega að vera Ísrael Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Evrópumet! Háskólamenntun minnst metin á Íslandi Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Ríkið tekur – landsbyggðirnar fá minna Hjálmar Bogi Hafliðason skrifar Skoðun Snjallasta stefnubreyting Samfylkingarinnar Jóhann Frímann Arinbjarnarson skrifar Skoðun Þegar samfélagið þagnar Benóný Valur Jakobsson skrifar Skoðun Stjórnleysi í íslenskri dýravernd Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Olíumjólk Sigurður Ingi Friðleifsson skrifar Skoðun Leikskólagjöld í Kópavogi þau hæstu á landinu Örn Arnarson skrifar Skoðun Pólitískur gúmmítékki Jens Garðar Helgason skrifar Skoðun Þegar bændur bregðast dýrum sínum – Valda þeim þjáningu og skelfilegum dauðdaga Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Morðæðið á Gaza - Vitfirringin má ekki eyðileggja mennskuna Jón Baldvin Hannesson skrifar Skoðun Orðsins fyllsta merking Eiríkur Kristjánsson skrifar Skoðun Dóru Björt svarað! Jón G. Hauksson skrifar Skoðun Ísland og hafið: viðbrögð við brotum Ísraels á alþjóðalögum Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Magnús Magnússon skrifar Skoðun Ekki mínir hagsmunir Berglind Hlín Baldursdóttir skrifar Sjá meira
Eins og flestum er kunnugt stendur nú yfir samráð um breytinga á lögum um menntun kennara. Þegar þetta er skrifað hafa fimm athugasemdir borist í samráðsgátt. Til samanburðar hafa borist átta athugasemdir um nýtt frumvarp um dýrasjúkdóma og þrettán athugasemdir um breytingu á byggingareglugerð. Með fullri virðingu fyrir dýrasjúkdómum og byggingareglugerðum þá vona ég að niðurstaðan verði sú að áhugi á fyrirkomulagi kennaramenntunar sé eitthvað meiri en á þessum málum. Á sama tíma eru athugasemdir um breytingu klukkunnar eru orðnar 1274! Að því sögðu langar mig að gera samræmd próf að umtalsefni. Á vegum menntamálaráðuneytisins hefur verið hópur að störfum við að skoða framkvæmd, tilgang og uppbyggingu samræmdra prófa. Ég reikna með að hópurinn skili fljótlega af sér skýrslu. Það væri afar æskilegt ef þeirri skýrslu yrði mætt með öflugri, faglegri umræðu. Ég var svo heppinn að fá að koma í mýflugumynd að vinnunni þegar ég var í fjölbreyttum hópi skólafólks sem hittist á vinnufundi til að ræða nokkrar grundvallarspurningar um samræmd próf. Nú hef ég verið býsna gagnrýninn í garð prófanna en það kom á óvart að niðurstöður flestra á fundinum voru býsna afgerandi og nánast samhljóða. Miðað við vinnufundinn telur skólafólk á íslandi að samræmd próf hafi að mestu leyti gengið sér til húðar. Þau mæli ekki vel það sem þeim er ætlað að mæla og þau skapi ýmsa óheilbrigða hvata í íslensku skólakerfi. Að því sögðu tóku margir undir mikilvægi þess að til staðar séu traustir mælikvarðar á gæði íslensks skólastarfs. Því er auðvitað að einhverju leyti mætt með innra og ytra mati á skólastarfi (þannig á það allavega að vera) en það kann vel að vera að skólastarf græddi á því að til væru mælitæki sem kennarar gætu markvisst beitt í starfi sínu. Ég hef heyrt ýmsa kennara kalla á slíkt og slíkar hugmyndir svifu yfir vötnum á vinnufundinum einnig. Hugleiðum augnablik þversögina milli samræmdra prófa og lesferilsprófanna. Annað er skylda, hitt ekki. Umtalsvert fleiri börn taka samt lesferilspróf en fara í samræmd próf! Ég geri ráð fyrir að á því kunni að vera þrjár málefnalegar skýringar. Í fyrsta lagi er eflaust stærri hópur sem erindi á í lesferilspróf en samræmd próf. Í öðru lagi hafa skólastjórnendur og skólayfirvöld víða þrýst á um að lesferill sé notaður. Í þriðja lagi (og þetta er atriði sem er allrar virðingar vert) vill fjöldi kennara hafa áreiðanlega mæla til að sjá framfarir í lestri. Ef lesferli er rétt beitt getur hann orðið öflugt hjálpartæki í verkfærakistu faglegs kennara. Auðvitað er lesferilspróf ekki gallalaust.Öflugur fagmaður veit samt hvað prófið gerir ekki. Prófin eru einfaldlega píptest í lestri. Nemendur lesa eins hratt og þeir mögulega geta án þess að sprengja sig í dálítinn tíma. Ef þeim gengur vel eru ákveðin tækniatriði lestrar væntanlega í góðu lagi. Hættan við svona próf er sú að fólk leggi á þau of mikla áherslu. Það er hvorki æskilegt né eðlilegt að þjálfa upp kynslóð sem les með þeim hætti sem lesferilsprófin gera kröfu um. Þau mæla hvorki áheyrileika né túlkun. Á báðum jöðrum hraðakvarðans er lesturinn afskræmdur. Það er algert grundvallaratriði að öðrum þáttum lestrar sé sinnt samhliða og með fram hraðlestri. Sé kennari meðvitaður um þetta getur ferillinn verið gott tæki. Á umræðufundi um samræmd próf var það sjónarmið mest áberandi að lesferillinn væri dæmi um tiltölulega vel heppnað matstæki á meðan samræmdu prófin í núverandi mynd væru slæmt matstæki. Á flestum borðum var áherslan sú að Menntamálastofnun skyldi framleiða fjölbreytt matstæki sem kennarar gætu beitt í störfum sínum – og að leggja skyldi samræmd próf í núverandi mynd niður. Með þetta veganesti tók starfshópurinn til starfa og ég veit ekki betur en að hann eigi að skila af sér hvað úr hverju. Það verður spennandi að sjá hvaða tillögur hópurinn leggur fram og hversu djarfar þær verða. Hópurinn er að sjálfsögðu ekki bundinn af tillögum vinnufundarins – en persónulega bind ég við hann töluverðar vonir. Í öllu falli verða tillögurnar að fá þróttmikla umfjöllun í samfélaginu. Ég segi kannski ekki að þær þurfa að verða jafn fyrirferðarmiklar og þrasið um breytingu klukkunnar – en fjandakornið ef umræða um dýrasjúkdóma og reglugerðarbreytingar í byggingariðnaði skákar faglegri umræðu um menntamál. Þá erum við býsna illa stödd.Höfundur er formaður Kennarasambands Íslands.
Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson Skoðun
Skoðun Ný nálgun fyrir börn með fjölþættan vanda Guðmundur Ingi Þóroddsson,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar
Skoðun Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson skrifar
Skoðun Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson skrifar
Skoðun Þegar bændur bregðast dýrum sínum – Valda þeim þjáningu og skelfilegum dauðdaga Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Ísland og hafið: viðbrögð við brotum Ísraels á alþjóðalögum Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Magnús Magnússon skrifar
Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson Skoðun