Sóknarfæri fyrir íslenskan landbúnað að líta á matvælaframleiðslu sem þjóðaröryggismál Elín Margrét Böðvarsdóttir skrifar 18. október 2020 12:55 Haraldur Benediktsson, þingmaður Sjálfstæðisflokksins. Vísir/Vilhelm Haraldur Benediktsson, þingmaður Sjálfstæðisflokksin og Guðfinna Harpa Arnardóttir, formaður Landssambands sauðfjárbænda, eru sammála um að tilefni sé til að endurskoða tollasamning við Evrópusambandið. Þá telur Haraldur að hugsanlega felist sóknarfæri í því fyrir íslenskan landbúnað að líta á matvælaframleiðslu í samhengi við þjóðaröryggismál. Afgreiðsla búvörusamninga á Alþingi 2016 sé ein hans helsta eftirsjá í störfum sínum í pólitík. Þetta kom fram í máli þeirra Haraldar og Guðfinnu í þættinum Sprengisandi á Bylgjunni í morgun. „Kannski verður sóknarfærið fyrir íslenskan landbúnað þegar við förum loksins að ræða um hluti eins og þjóðaröryggismál. Við erum að horfa núna á alls konar áföll og við stöndum í miðri baráttu við covid-veiru. Það er ekkert að fara frá okkur sá tími að við þurfum að hugsa um hver við erum og við þurfum að framleiða matinn okkar sjálf. Það er svona grundvallarfrumþörf í hverju samfélagi,“ sagði Haraldur. Nokkuð heit umræða hefur skapast að undanförnu um stöðu og afkomu sauðfjárbænda í kjölfar ummæla Kristjáns Þórs Júlíussonar sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra, um að sauðfjárrækt mætti líta á sem ákveðinn lífsstíl. Haraldur sagði ekki koma á óvart að ummælin hafi vakið hörð viðbrögð. „Við höfum í nokkuð langan tíma séð afkomu bænda í þessari grein drabbast og þeir hafa um langan tíma verið launalausir í sínum rekstri, það herðir stöðugt að. Við megum ekki heldur gleyma að þetta er hryggsúla í byggðum margra byggðarlaga,“ segir Haraldur „Við verðum að taka þessa stöðu svolítið alvarlega. Ég fagna kannski að umræðan sé kominn á þann stað að við séum farin að átta okkur á að þetta sé veruleikinn og við getum þá farið að tala inn í framtíðina, hverju getum við breytt og hvað getum við gert. Það eru kannski ekki mörg atriði sem að við þurfum að taka utan um en þau verða mörg umdeild og þau eru að einhverju leiti sársaukafull,“ bætir hann við. Guðfinna segir íslenskan landbúnað standa frammi fyrir því klassíska vandamáli sem blasi víða við frumframleiðslugreinum í matvælaiðnaði, þar sem bæði bændur, afurðarstöðvar og verslun hafa litlar tekjur upp úr krafsinu. „Það er alveg rétt að það eru litlar tekjur í þessu kerfi. Við erum að framleiða frábæra vöru sem okkur finnst einhvern veginn skítt að bera ekki meira úr bítum og raunverulega bara ekki bera þannig úr bítum að við höfum ekki launagreiðslugetu á okkar búum,“ segir Guðfinna. Sú sé staðan á allflestum býlum landsins að bændur geti ekki greitt sér sæmileg laun. „Þetta er því miður þannig að í svo mörgum frumframleiðslugreinum í matvælum að það er bara ekki ásættanleg afkoma, og það er ekki bara á Íslandi,“ segir Guðfinna. Guðfinna Harpa Arnardóttir er formaður Landsambands sauðfjárbænda. „Við þurfum að hætta að horfa á matinn okkar sem dýrann og fara að horfa á hann sem verðmætan. Mat sem er framleiddur eftir ströngustu kröfum, framleiddur með dýravelferð, umhverfismál og svo framvegis í huga, við þurfum bara að vera tilbúin að greiða fyrir þessa vöru, við sem neytendur.“ Tilefni til að endurskoða eða segja upp samningi við ESB Guðfinna og Haraldur voru jafnframt spurð um afstöðu sína til núgildandi tollasamnings við Evrópusambandið. „Ég held alla veganna að reynslan sem er núna af honum, og þær breyttu forsendur sem við erum að horfa á í viðskiptum í við Evrópusambandið með útgöngu Bretlands, séu algjörlega tilefni til að endurskoða eða segja upp þessum samningi,“ svaraði Guðfinna. Haraldur tók í svipaðan streng. „Ég veit að það var frumkvæði utanríkisráðherra núverandi að endurmeta þennan samning og flagga því, eða taka upp endurskoðun hans. Það er alveg ljóst að meginmarkmið hans hafa ekki gengið eftir ef að menn bara skoða tölurnar um það hvernig hann hefur virkað, þá er algjörlega tímabært að, eins og Guðfinna Harpa er að segja, endurmeta þann samning,“ segir Haraldur sem segist til að byrja með aldrei hafa skilið forsendurnar fyrir því að gera þann samning. „Ef ég á að vitna um það sem ég hef séð mest eftir að hafa gert í pólitíkinni á þeim tíma sem ég hef setið þá var það kannski afgreiðsla búvörusamninganna í þinginu 2016 sem að múlbatt þennan tollasamning við þá afgreiðslu. Landbúnaður Alþingi Evrópusambandið Matvælaframleiðsla Mest lesið „Það er rosalega ljótt að segja þetta en mér líður bara þannig“ Innlent „Hef ekki hitt neinn arkitekt sem finnst þetta góð hugmynd“ Innlent „Sjaldan hefur stjórnmálamaður verið hamflettur jafn rækilega“ Innlent Lét högg og spörk dynja á foreldrunum í tíu klukkustundir Innlent Segir viðbrögð Bjarnheiðar vekja „óþægilegar minningar“ Innlent „Ég held að þetta sé ekki bóla“ Innlent Komu göngumönnum í sjálfheldu til aðstoðar Innlent „Það þarf sennilega að moka þennan bíl upp“ Innlent Ákærð fyrir að bana föður og tilraun til að bana móður Innlent Rússnesk herflugvél mætt í Landeyjarnar Innlent Fleiri fréttir „Það er rosalega ljótt að segja þetta en mér líður bara þannig“ Segir viðbrögð Bjarnheiðar vekja „óþægilegar minningar“ „Hef ekki hitt neinn arkitekt sem finnst þetta góð hugmynd“ Komu göngumönnum í sjálfheldu til aðstoðar Rússnesk herflugvél mætt í Landeyjarnar „Ég held að þetta sé ekki bóla“ Kona flutt á spítala eftir fjóhjólaslys Vara við að gangast undir fegrunarmeðferðir hjá óviðurkenndum aðilum „Sjaldan hefur stjórnmálamaður verið hamflettur jafn rækilega“ Lét högg og spörk dynja á foreldrunum í tíu klukkustundir Barst tilkynning um olíustuld í Hafnarfirði „Léleg blaðamennska“ sem byggi á upphrópunum og hatri á atvinnulífi Ítrekað ofbeldi, skelfdur Íslendingur eftir skjálfta og padel-æði „Það þarf sennilega að moka þennan bíl upp“ Leggja stöðvunarkröfu á framkæmdir við Hvammsvirkjun Lögreglan leitar upplýsinga um þennan mann Lögreglan leitar þessara manna Eldur kviknaði í hjúkrunarheimili á Höfn Stöðfirðingar þreyttir á ferðamönnum sem geri þarfir sínar um allan bæ Fagnar tillögu Sigurjóns og segir veiðiráðgjöf Hafró ranga Langþreyttur á bensínbrúsum og „bílakirkjugarði“ Úkraínumenn vilja fá Íslendinga í almannavarnabandalag Risaskjálfti í Kyrrahafi og bensínbrúsabílar í Breiðholti Ákærð fyrir að bana föður og tilraun til að bana móður Skýrsla Guðlaugs Þórs frá 2018: „Aðildarviðræðunum var ekki formlega slitið“ Veðurspáin fyrir helgina að skána Fjallabaksleið syðri lokuð vegna vatnavaxta Engin nóróveira í Laugarvatni Fjöldi ferðamanna slíkur að rotþróin ræður ekki við það Reyndi að skemma bíl og hljóp svo undan lögreglu Sjá meira
Haraldur Benediktsson, þingmaður Sjálfstæðisflokksin og Guðfinna Harpa Arnardóttir, formaður Landssambands sauðfjárbænda, eru sammála um að tilefni sé til að endurskoða tollasamning við Evrópusambandið. Þá telur Haraldur að hugsanlega felist sóknarfæri í því fyrir íslenskan landbúnað að líta á matvælaframleiðslu í samhengi við þjóðaröryggismál. Afgreiðsla búvörusamninga á Alþingi 2016 sé ein hans helsta eftirsjá í störfum sínum í pólitík. Þetta kom fram í máli þeirra Haraldar og Guðfinnu í þættinum Sprengisandi á Bylgjunni í morgun. „Kannski verður sóknarfærið fyrir íslenskan landbúnað þegar við förum loksins að ræða um hluti eins og þjóðaröryggismál. Við erum að horfa núna á alls konar áföll og við stöndum í miðri baráttu við covid-veiru. Það er ekkert að fara frá okkur sá tími að við þurfum að hugsa um hver við erum og við þurfum að framleiða matinn okkar sjálf. Það er svona grundvallarfrumþörf í hverju samfélagi,“ sagði Haraldur. Nokkuð heit umræða hefur skapast að undanförnu um stöðu og afkomu sauðfjárbænda í kjölfar ummæla Kristjáns Þórs Júlíussonar sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra, um að sauðfjárrækt mætti líta á sem ákveðinn lífsstíl. Haraldur sagði ekki koma á óvart að ummælin hafi vakið hörð viðbrögð. „Við höfum í nokkuð langan tíma séð afkomu bænda í þessari grein drabbast og þeir hafa um langan tíma verið launalausir í sínum rekstri, það herðir stöðugt að. Við megum ekki heldur gleyma að þetta er hryggsúla í byggðum margra byggðarlaga,“ segir Haraldur „Við verðum að taka þessa stöðu svolítið alvarlega. Ég fagna kannski að umræðan sé kominn á þann stað að við séum farin að átta okkur á að þetta sé veruleikinn og við getum þá farið að tala inn í framtíðina, hverju getum við breytt og hvað getum við gert. Það eru kannski ekki mörg atriði sem að við þurfum að taka utan um en þau verða mörg umdeild og þau eru að einhverju leiti sársaukafull,“ bætir hann við. Guðfinna segir íslenskan landbúnað standa frammi fyrir því klassíska vandamáli sem blasi víða við frumframleiðslugreinum í matvælaiðnaði, þar sem bæði bændur, afurðarstöðvar og verslun hafa litlar tekjur upp úr krafsinu. „Það er alveg rétt að það eru litlar tekjur í þessu kerfi. Við erum að framleiða frábæra vöru sem okkur finnst einhvern veginn skítt að bera ekki meira úr bítum og raunverulega bara ekki bera þannig úr bítum að við höfum ekki launagreiðslugetu á okkar búum,“ segir Guðfinna. Sú sé staðan á allflestum býlum landsins að bændur geti ekki greitt sér sæmileg laun. „Þetta er því miður þannig að í svo mörgum frumframleiðslugreinum í matvælum að það er bara ekki ásættanleg afkoma, og það er ekki bara á Íslandi,“ segir Guðfinna. Guðfinna Harpa Arnardóttir er formaður Landsambands sauðfjárbænda. „Við þurfum að hætta að horfa á matinn okkar sem dýrann og fara að horfa á hann sem verðmætan. Mat sem er framleiddur eftir ströngustu kröfum, framleiddur með dýravelferð, umhverfismál og svo framvegis í huga, við þurfum bara að vera tilbúin að greiða fyrir þessa vöru, við sem neytendur.“ Tilefni til að endurskoða eða segja upp samningi við ESB Guðfinna og Haraldur voru jafnframt spurð um afstöðu sína til núgildandi tollasamnings við Evrópusambandið. „Ég held alla veganna að reynslan sem er núna af honum, og þær breyttu forsendur sem við erum að horfa á í viðskiptum í við Evrópusambandið með útgöngu Bretlands, séu algjörlega tilefni til að endurskoða eða segja upp þessum samningi,“ svaraði Guðfinna. Haraldur tók í svipaðan streng. „Ég veit að það var frumkvæði utanríkisráðherra núverandi að endurmeta þennan samning og flagga því, eða taka upp endurskoðun hans. Það er alveg ljóst að meginmarkmið hans hafa ekki gengið eftir ef að menn bara skoða tölurnar um það hvernig hann hefur virkað, þá er algjörlega tímabært að, eins og Guðfinna Harpa er að segja, endurmeta þann samning,“ segir Haraldur sem segist til að byrja með aldrei hafa skilið forsendurnar fyrir því að gera þann samning. „Ef ég á að vitna um það sem ég hef séð mest eftir að hafa gert í pólitíkinni á þeim tíma sem ég hef setið þá var það kannski afgreiðsla búvörusamninganna í þinginu 2016 sem að múlbatt þennan tollasamning við þá afgreiðslu.
Landbúnaður Alþingi Evrópusambandið Matvælaframleiðsla Mest lesið „Það er rosalega ljótt að segja þetta en mér líður bara þannig“ Innlent „Hef ekki hitt neinn arkitekt sem finnst þetta góð hugmynd“ Innlent „Sjaldan hefur stjórnmálamaður verið hamflettur jafn rækilega“ Innlent Lét högg og spörk dynja á foreldrunum í tíu klukkustundir Innlent Segir viðbrögð Bjarnheiðar vekja „óþægilegar minningar“ Innlent „Ég held að þetta sé ekki bóla“ Innlent Komu göngumönnum í sjálfheldu til aðstoðar Innlent „Það þarf sennilega að moka þennan bíl upp“ Innlent Ákærð fyrir að bana föður og tilraun til að bana móður Innlent Rússnesk herflugvél mætt í Landeyjarnar Innlent Fleiri fréttir „Það er rosalega ljótt að segja þetta en mér líður bara þannig“ Segir viðbrögð Bjarnheiðar vekja „óþægilegar minningar“ „Hef ekki hitt neinn arkitekt sem finnst þetta góð hugmynd“ Komu göngumönnum í sjálfheldu til aðstoðar Rússnesk herflugvél mætt í Landeyjarnar „Ég held að þetta sé ekki bóla“ Kona flutt á spítala eftir fjóhjólaslys Vara við að gangast undir fegrunarmeðferðir hjá óviðurkenndum aðilum „Sjaldan hefur stjórnmálamaður verið hamflettur jafn rækilega“ Lét högg og spörk dynja á foreldrunum í tíu klukkustundir Barst tilkynning um olíustuld í Hafnarfirði „Léleg blaðamennska“ sem byggi á upphrópunum og hatri á atvinnulífi Ítrekað ofbeldi, skelfdur Íslendingur eftir skjálfta og padel-æði „Það þarf sennilega að moka þennan bíl upp“ Leggja stöðvunarkröfu á framkæmdir við Hvammsvirkjun Lögreglan leitar upplýsinga um þennan mann Lögreglan leitar þessara manna Eldur kviknaði í hjúkrunarheimili á Höfn Stöðfirðingar þreyttir á ferðamönnum sem geri þarfir sínar um allan bæ Fagnar tillögu Sigurjóns og segir veiðiráðgjöf Hafró ranga Langþreyttur á bensínbrúsum og „bílakirkjugarði“ Úkraínumenn vilja fá Íslendinga í almannavarnabandalag Risaskjálfti í Kyrrahafi og bensínbrúsabílar í Breiðholti Ákærð fyrir að bana föður og tilraun til að bana móður Skýrsla Guðlaugs Þórs frá 2018: „Aðildarviðræðunum var ekki formlega slitið“ Veðurspáin fyrir helgina að skána Fjallabaksleið syðri lokuð vegna vatnavaxta Engin nóróveira í Laugarvatni Fjöldi ferðamanna slíkur að rotþróin ræður ekki við það Reyndi að skemma bíl og hljóp svo undan lögreglu Sjá meira