Tæklum Kórónakvíðann Bergsveinn Ólafsson skrifar 16. mars 2020 13:00 Lífið okkar allra breyttist skyndilega. Kórónavírusinn kom flatt upp á mann því maður var svo óheyrilega bjartsýnn á að hann myndi ekki hafa áhrif á Ísland. Allt í einu bankaði hann á dyrnar og var byrjaður að borða mat úr ísskápnum okkar óumbeðinn. Ætli þetta sé ekki vondi eiginleikinn við bjartsýnina. Við höldum oft að það muni aldrei koma neitt fyrir okkur sjálf en svo gerast hlutir í lífinu þegar við eigum síst von á þeim. Kórónavírusinn veldur mikilli þjáningu í heiminum. Hvort sem það eru dauðsföll, veikindi, vanlíðan eða óöryggi, þá er hann all hressilega að láta reyna á okkur. Hann veldur einu sem við eigum öll sameignlegt; óvissu. Það líkar engum vel við óvissu. Við óttumst það sem við þekkjum ekki og vitum ekki hvernig endar. Því meiri óvissa í lífinu, því meiri kvíði. Þegar við vitum lítið um framtíðina verðum við kvíðin. Hann eykst svo enn fremur þegar við upplifum að við höfum ekki stjórn á aðstæðum. Kórónavírusinn er því afar kvíðavaldandi og því ákvað ég að hafa Kórónakvíða í fyrirsögninni, eflaust til að grípa athyglina ykkar. Það er innbyggt í okkur að þurfa að upplifa ákveðið öryggi. Við þurfum að vita útkomuna í flestu sem við tökum okkur fyrir hendur. Það truflar okkur þegar við vitum ekki af hverju hlutir gerast. Við verðum að upplifa að lífið hafi ákveðið mynstur en Kórónavírusinn passar ekki inn í hvernig við sjáum lífið fyrir okkur og óvissan splundrar þessu mynstri. Við sitjum því uppi með ákveðinn kvíða eins og lífið er í dag hvort sem okkur líkar betur eða verr við það. Sem leiðir að næstu spurningu sem ég hef verið að spyrja mig síðustu daga: Hvernig eigum við að tækla kvíðann? Það er flókinn vandi og engin heilög lausn í boði en ég ætla deila með ykkur mínum pælingum. Einblíndu á það sem þú getur gert Í grunninn snýst þetta um að að einbeita sér að því sem maður getur gert í sínu eigin valdi til að tækla aðstæðurnar. Við getum ekki stjórnað fullkomlega hvort eða hvenær við fáum Coveid-19. Það er ekki fullkomlega í okkar valdi hvaða áhrif Kóróna mun hafa á samfélagið og lífið okkar í framtíðinni. Við getum hinsvegar stjórnað að vera meðvituð, bera ábyrgð og gera okkar besta til þess minnka alla óþarfa umfram þjáningu þar sem hún er nógu mikil fyrir. Við getum stjórnað hvernig við kjósum að lifa frá degi til dags. Augnablik fyrir augnablik. Eins og Viktor Frankl kenndi okkur, það er aldrei hægt að taka frá okkur hvernig við bregðumst við aðstæðum í lífinu. Þegar við getum ekki breytt þeim erum við knúin til að breyta okkur sjálfum. Við verðum því að breyta okkar viðhorfi gagnvart Kóróna. Ég er ekki að þykjast vera einhver Pollýanna og halda að það sé nóg að vera bjartsýnn og að vandamálið sé það einfalt að maður þurfi einungis að breyta viðhorfinu sínu á einfaldan máta til að tækla það. Ég hef hinsvegar hugsað ítarlega um þessa pælingu í tvö ár til að reyna að átta mig á henni og þú mátt vinsamlegast senda mér vefpóst á beggiolafs@beggiolafs.com ef þú ert með betri leið sem bætir ástandið þitt í staðinn fyrir að gera það verra. Farðu varlega á fréttamiðlum Það er gott að vera meðvituð um stöðu mála en það getur verið kvíðavaldandi að kíkja á fréttamiðla á 5 mínútna fresti. Við erum gerð til að taka eftir því neikvæða sem endurspeglast ávallt í mest lestnu fréttum á helstu fréttamiðlunum. Þó svo að ástandið líkist helvíti núna hefur aldrei verið jafn gott að vera á lífi. Hér eru nokkrar góðar fréttir fyrir þig: · Fólki í algjörri fátækt hefur minnkað um helming á síðustu 20 árum. Markmið UN er að það muni enginn lifa í algjörri fátækt árið 2030. · Fólk hefur betri aðgang að vatni, mat, menntun, hreinlæti og heilsuþjónustu. · Barnadauði er að minnka. · Fólk er að eingast færri börn. · Flestir íbúar jarðar tilheyra millistéttinni. · Þó að það sé örlítið kaldhæðnislegt þá höfum við það svo gott í dag að það eru fleiri manns sem glíma við ofþyngd í heiminum heldur en þeir sem eru vannærðir. · Síðast en ekki síst: Lóan er komin. Skrifaðu eða talaðu Þú skipuleggur hugsanir með því að skrifa eða tala. Þú getur ekki áttað þig fullkomlega á þeim ef þær eru bara í huganum. Hvort sem það er að tjá tilfinningar, áhyggjur, læra meira um sjálfan þig og hvernig þú getur tæklað ástandið þá er þetta ansi öflugt verkfæri. Þú nærð að skilja þig sjálfan, aðstæður og lífið betur. Samhengið verður skýrara og óvissan minnkar. Viðhaltu rútínunni þinni eins vel og hægt er Því meira stress sem þú upplifir, því veikara ónæmiskerfi og því líklegra að þú fáir Kórónavírusinn. Hreyfðu þig. Taktu göngutúr eða farðu út að skokka. Sofðu 7 tíma að lágmarki. Vertu í kringum fólk sem þér líður vel með. Borðaðu hollan mat. Einblíndu sérstaklega á mat sem styður ónæmiskerfið þitt eins og t.d. papriku, hvítlauk, engifer, spínat, grænkál, bláber, brokkolí svo eitthvað sé nefnt! Nýttu tímann í uppbyggilega þætti Núna getur þú loksins gert allt sem þú ert alltaf að tala um að fara gera. Lestu bókina sem þú hefur ekki gefið þér tíma í. Prófaðu nýjar uppskriftir í eldhúsinu. Leiktu við krakkann þinn. Kúraðu með makanum þínum. Vanalega eru allir svo uppteknir. Það er allt brjálað að gera hjá öllum. Því getur verið gott að staldra við núna og spyrja þig spurninga sem skipta máli eins og: Hvað er mikilvægast fyrir mér í lífinu? Hvað get ég gert til að bæta heilsuna mína og samböndin mín og afhverju? Hvaða áhugamál er ég spennt/ur að sinna/prófa? Faðmaðu óvissuna Við vitum ekki nákvæmlega hvað framtíðin ber í skauti sér. Óvissan verður til staðar í einhvern tíma. Kvíðinn hverfur ekki á einum degi. Því verðum við að læra að lifa með honum. Það væri ekkert varið í lífið ef maður myndi ekki upplifa neinar tilfinningar. Það er ekki jafn gaman að horfa á sömu mynd í seinna skiptið. Það er ekkert spennandi að horfa á íþróttaviðburð þegar maður veit hvernig hann endar. Við getum lært mikið af kvíðanum. Hann minnir okkur á hvaða hlutir skipta máli í lífinu og að það sem við gerum dagsdaglega og lítum á sem sjálfsagðan hlut er mikilvægara fyrir okkur en við gerum okkur grein fyrir. Verum í liði með kvíðanum í staðinn fyrir að keppa á móti honum. Nýtum hann í að efla okkur og að efla það sem við viljum í lífinu. Lokaorð Eitt veit ég. Þessi tími mun líða hjá. Við munum læra helling af honum. Frá dimmum tímum kemur vöxtur. Við munum komast í gegnum hann saman. Það er ljós í enda ganganna. Gerum allt í okkar valdi til að vinna saman að því að tækla Kóróna og öllu sem honum fylgir. Gangi okkur öllum vel! Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Bergsveinn Ólafsson Heilsa Samkomubann á Íslandi Mest lesið „Öllum er fkn drull, haltu kjafti“ Bríet Bragadóttir,Hjördís Lára D. Ingólfsdóttir,Kristjana Anna Dagnýjardóttir Skoðun Betri er auðmjúkur syndari en drambsamur dýrlingur Stefanía Arnardóttir Skoðun Kærleikur í kaós Hafdís Hrönn Hafsteinsdóttir Skoðun Þúsundir á vergangi - Upplýsa verður ranglætið Þorsteinn Sæmundsson Skoðun Stúlkur eiga undir högg að sækja í nauðgunarmálum Jörgen Ingimar Hansson Skoðun 27-faldur hagnaður!? Ásthildur Lóa Þórsdóttir Skoðun Hæstvirtur dómsmálaráðherra, við ætlumst til meira af þér Matthías Kormáksson Skoðun Er sjávarútvegurinn bara aukaleikari? Kristófer Máni Sigursveinsson Skoðun Dæmisaga úr raunveruleikanum Sigurður F. Sigurðarson Skoðun Hvernig getum við gert Ísland að eftirsóttum stað fyrir barnafjölskyldur? Birgitta Sigurðardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Kærleikur í kaós Hafdís Hrönn Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Uppbyggileg réttvísi (e. Restorative Justice) Kristín Skjaldardóttir,Þóra Sigríður Einarsdóttir skrifar Skoðun Þúsundir á vergangi - Upplýsa verður ranglætið Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Flokkur fólksins á meðal fólks Elín Íris Fanndal Jónasdóttir skrifar Skoðun Er sjávarútvegurinn bara aukaleikari? Kristófer Máni Sigursveinsson skrifar Skoðun Hæstvirtur dómsmálaráðherra, við ætlumst til meira af þér Matthías Kormáksson skrifar Skoðun Kennarar – sanngjörn laun? Ólöf P. Úlfarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfsvígstíðni - Gerum betur Þórarinn Guðni Helgason skrifar Skoðun Kæru kennarar Óskar Guðmundsson skrifar Skoðun Sjálfbærni á dagskrá, takk! Hafdís Hanna Ægisdóttir,Eva Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kynslóðasáttmálann má ekki rjúfa Finnbjörn A. Hermannsson,Eyjólfur Árni Rafnsson skrifar Skoðun „Öllum er fkn drull, haltu kjafti“ Bríet Bragadóttir,Hjördís Lára D. Ingólfsdóttir,Kristjana Anna Dagnýjardóttir skrifar Skoðun Fyrirhyggjan tryggir lágt og stöðugt verð Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Gerum betur – breytum þessu Arnar Páll Guðmundsson skrifar Skoðun Það eiga allir séns Steinunn Ósk Kolbeinsdóttir skrifar Skoðun Andleg þrautseigja: Að vaxa í gegnum áskoranir Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Skoðun Bleiki fíllinn í herberginu Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Ungt fólk, hvatningar til að nýta kosningarétt sinn og að mynda sér eigin skoðun Elmar Ægir Eysteinsson skrifar Skoðun Breytum þessari sérhagsmunagæslu Aðalsteinn Leifsson skrifar Skoðun Laumu risinn í landsframleiðslunni Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar – Sköpun og paradísarmissir Dr. Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Hver er stefna Viðreisnar í heilbrigðismálum og hvernig virkar hún í praksis? Sigurrós Huldudóttir skrifar Skoðun Hvernig getum við gert Ísland að eftirsóttum stað fyrir barnafjölskyldur? Birgitta Sigurðardóttir skrifar Skoðun Plan í heilbrigðis- og öldrunarmálum - þjóðarátak í umönnun eldra fólks Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar Skoðun Samfylkingin er með plan um að lögfesta leikskólastigið Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Skúffuskýrslan sem lifði af Linda Heiðarsdóttir skrifar Skoðun Er barnið sjúkt í sykur? Elísabet Konráðsdóttir,Margrét Sigmundsdóttir skrifar Skoðun Ákall um jákvæða hvata til grænna fjárfestinga Kristín Þöll Skagfjörð skrifar Skoðun Fatlað fólk á betra skilið Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun 27-faldur hagnaður!? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Sjá meira
Lífið okkar allra breyttist skyndilega. Kórónavírusinn kom flatt upp á mann því maður var svo óheyrilega bjartsýnn á að hann myndi ekki hafa áhrif á Ísland. Allt í einu bankaði hann á dyrnar og var byrjaður að borða mat úr ísskápnum okkar óumbeðinn. Ætli þetta sé ekki vondi eiginleikinn við bjartsýnina. Við höldum oft að það muni aldrei koma neitt fyrir okkur sjálf en svo gerast hlutir í lífinu þegar við eigum síst von á þeim. Kórónavírusinn veldur mikilli þjáningu í heiminum. Hvort sem það eru dauðsföll, veikindi, vanlíðan eða óöryggi, þá er hann all hressilega að láta reyna á okkur. Hann veldur einu sem við eigum öll sameignlegt; óvissu. Það líkar engum vel við óvissu. Við óttumst það sem við þekkjum ekki og vitum ekki hvernig endar. Því meiri óvissa í lífinu, því meiri kvíði. Þegar við vitum lítið um framtíðina verðum við kvíðin. Hann eykst svo enn fremur þegar við upplifum að við höfum ekki stjórn á aðstæðum. Kórónavírusinn er því afar kvíðavaldandi og því ákvað ég að hafa Kórónakvíða í fyrirsögninni, eflaust til að grípa athyglina ykkar. Það er innbyggt í okkur að þurfa að upplifa ákveðið öryggi. Við þurfum að vita útkomuna í flestu sem við tökum okkur fyrir hendur. Það truflar okkur þegar við vitum ekki af hverju hlutir gerast. Við verðum að upplifa að lífið hafi ákveðið mynstur en Kórónavírusinn passar ekki inn í hvernig við sjáum lífið fyrir okkur og óvissan splundrar þessu mynstri. Við sitjum því uppi með ákveðinn kvíða eins og lífið er í dag hvort sem okkur líkar betur eða verr við það. Sem leiðir að næstu spurningu sem ég hef verið að spyrja mig síðustu daga: Hvernig eigum við að tækla kvíðann? Það er flókinn vandi og engin heilög lausn í boði en ég ætla deila með ykkur mínum pælingum. Einblíndu á það sem þú getur gert Í grunninn snýst þetta um að að einbeita sér að því sem maður getur gert í sínu eigin valdi til að tækla aðstæðurnar. Við getum ekki stjórnað fullkomlega hvort eða hvenær við fáum Coveid-19. Það er ekki fullkomlega í okkar valdi hvaða áhrif Kóróna mun hafa á samfélagið og lífið okkar í framtíðinni. Við getum hinsvegar stjórnað að vera meðvituð, bera ábyrgð og gera okkar besta til þess minnka alla óþarfa umfram þjáningu þar sem hún er nógu mikil fyrir. Við getum stjórnað hvernig við kjósum að lifa frá degi til dags. Augnablik fyrir augnablik. Eins og Viktor Frankl kenndi okkur, það er aldrei hægt að taka frá okkur hvernig við bregðumst við aðstæðum í lífinu. Þegar við getum ekki breytt þeim erum við knúin til að breyta okkur sjálfum. Við verðum því að breyta okkar viðhorfi gagnvart Kóróna. Ég er ekki að þykjast vera einhver Pollýanna og halda að það sé nóg að vera bjartsýnn og að vandamálið sé það einfalt að maður þurfi einungis að breyta viðhorfinu sínu á einfaldan máta til að tækla það. Ég hef hinsvegar hugsað ítarlega um þessa pælingu í tvö ár til að reyna að átta mig á henni og þú mátt vinsamlegast senda mér vefpóst á beggiolafs@beggiolafs.com ef þú ert með betri leið sem bætir ástandið þitt í staðinn fyrir að gera það verra. Farðu varlega á fréttamiðlum Það er gott að vera meðvituð um stöðu mála en það getur verið kvíðavaldandi að kíkja á fréttamiðla á 5 mínútna fresti. Við erum gerð til að taka eftir því neikvæða sem endurspeglast ávallt í mest lestnu fréttum á helstu fréttamiðlunum. Þó svo að ástandið líkist helvíti núna hefur aldrei verið jafn gott að vera á lífi. Hér eru nokkrar góðar fréttir fyrir þig: · Fólki í algjörri fátækt hefur minnkað um helming á síðustu 20 árum. Markmið UN er að það muni enginn lifa í algjörri fátækt árið 2030. · Fólk hefur betri aðgang að vatni, mat, menntun, hreinlæti og heilsuþjónustu. · Barnadauði er að minnka. · Fólk er að eingast færri börn. · Flestir íbúar jarðar tilheyra millistéttinni. · Þó að það sé örlítið kaldhæðnislegt þá höfum við það svo gott í dag að það eru fleiri manns sem glíma við ofþyngd í heiminum heldur en þeir sem eru vannærðir. · Síðast en ekki síst: Lóan er komin. Skrifaðu eða talaðu Þú skipuleggur hugsanir með því að skrifa eða tala. Þú getur ekki áttað þig fullkomlega á þeim ef þær eru bara í huganum. Hvort sem það er að tjá tilfinningar, áhyggjur, læra meira um sjálfan þig og hvernig þú getur tæklað ástandið þá er þetta ansi öflugt verkfæri. Þú nærð að skilja þig sjálfan, aðstæður og lífið betur. Samhengið verður skýrara og óvissan minnkar. Viðhaltu rútínunni þinni eins vel og hægt er Því meira stress sem þú upplifir, því veikara ónæmiskerfi og því líklegra að þú fáir Kórónavírusinn. Hreyfðu þig. Taktu göngutúr eða farðu út að skokka. Sofðu 7 tíma að lágmarki. Vertu í kringum fólk sem þér líður vel með. Borðaðu hollan mat. Einblíndu sérstaklega á mat sem styður ónæmiskerfið þitt eins og t.d. papriku, hvítlauk, engifer, spínat, grænkál, bláber, brokkolí svo eitthvað sé nefnt! Nýttu tímann í uppbyggilega þætti Núna getur þú loksins gert allt sem þú ert alltaf að tala um að fara gera. Lestu bókina sem þú hefur ekki gefið þér tíma í. Prófaðu nýjar uppskriftir í eldhúsinu. Leiktu við krakkann þinn. Kúraðu með makanum þínum. Vanalega eru allir svo uppteknir. Það er allt brjálað að gera hjá öllum. Því getur verið gott að staldra við núna og spyrja þig spurninga sem skipta máli eins og: Hvað er mikilvægast fyrir mér í lífinu? Hvað get ég gert til að bæta heilsuna mína og samböndin mín og afhverju? Hvaða áhugamál er ég spennt/ur að sinna/prófa? Faðmaðu óvissuna Við vitum ekki nákvæmlega hvað framtíðin ber í skauti sér. Óvissan verður til staðar í einhvern tíma. Kvíðinn hverfur ekki á einum degi. Því verðum við að læra að lifa með honum. Það væri ekkert varið í lífið ef maður myndi ekki upplifa neinar tilfinningar. Það er ekki jafn gaman að horfa á sömu mynd í seinna skiptið. Það er ekkert spennandi að horfa á íþróttaviðburð þegar maður veit hvernig hann endar. Við getum lært mikið af kvíðanum. Hann minnir okkur á hvaða hlutir skipta máli í lífinu og að það sem við gerum dagsdaglega og lítum á sem sjálfsagðan hlut er mikilvægara fyrir okkur en við gerum okkur grein fyrir. Verum í liði með kvíðanum í staðinn fyrir að keppa á móti honum. Nýtum hann í að efla okkur og að efla það sem við viljum í lífinu. Lokaorð Eitt veit ég. Þessi tími mun líða hjá. Við munum læra helling af honum. Frá dimmum tímum kemur vöxtur. Við munum komast í gegnum hann saman. Það er ljós í enda ganganna. Gerum allt í okkar valdi til að vinna saman að því að tækla Kóróna og öllu sem honum fylgir. Gangi okkur öllum vel!
„Öllum er fkn drull, haltu kjafti“ Bríet Bragadóttir,Hjördís Lára D. Ingólfsdóttir,Kristjana Anna Dagnýjardóttir Skoðun
Hvernig getum við gert Ísland að eftirsóttum stað fyrir barnafjölskyldur? Birgitta Sigurðardóttir Skoðun
Skoðun Uppbyggileg réttvísi (e. Restorative Justice) Kristín Skjaldardóttir,Þóra Sigríður Einarsdóttir skrifar
Skoðun „Öllum er fkn drull, haltu kjafti“ Bríet Bragadóttir,Hjördís Lára D. Ingólfsdóttir,Kristjana Anna Dagnýjardóttir skrifar
Skoðun Ungt fólk, hvatningar til að nýta kosningarétt sinn og að mynda sér eigin skoðun Elmar Ægir Eysteinsson skrifar
Skoðun Hver er stefna Viðreisnar í heilbrigðismálum og hvernig virkar hún í praksis? Sigurrós Huldudóttir skrifar
Skoðun Hvernig getum við gert Ísland að eftirsóttum stað fyrir barnafjölskyldur? Birgitta Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Plan í heilbrigðis- og öldrunarmálum - þjóðarátak í umönnun eldra fólks Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar
„Öllum er fkn drull, haltu kjafti“ Bríet Bragadóttir,Hjördís Lára D. Ingólfsdóttir,Kristjana Anna Dagnýjardóttir Skoðun
Hvernig getum við gert Ísland að eftirsóttum stað fyrir barnafjölskyldur? Birgitta Sigurðardóttir Skoðun