Ísland sem söluvara Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar 13. febrúar 2023 18:00 Staðan í hælisleitendamálum á Íslandi er stjórnlaus. Dómsmálaráðherra hefur nú viðurkennt þetta ítrekað sem og að þetta sé afleiðing af stefnu íslenskra stjórnvalda. Enn bendir þó fátt til þess að stjórnvöld geri sér grein fyrir eðli og umfangi vandans. Fjöldi hælisleitenda hér er nú orðinn 20-faldur í hlutfalli við Danmörku. Viðbrögðin eru engin, nema þau að þynna áfram út litla útlendingafrumvarpið sem nú liggur fyrir þinginu í fimmta sinn. Það mun nánast engu breyta. Um helgina birti ég, á Facebook, upplýsingar um stóraukinn straum hælisleitenda til Íslands miðað við önnur lönd og myndband þar sem Ísland var auglýst sem vænlegur áfangastaður fyrir fólk frá Venesúela. Myndbandið var þó síður en svo einsdæmi. Slíkar auglýsingar eru auk þess ekki bundnar við Venesúela því Ísland er komið á kortið víðar. Eftir að ályktað var sem svo að allir sem kæmu frá Venesúela ættu rétt á hæli á Íslandi hafa fréttirnar dreifst hratt. Á vefnum er nú fjöldinn allur af heimasíðum þar sem fjallað er um kosti þess fyrir íbúa Venesúela að gerast hælisleitendur á Íslandi. Margir þeirra sem selja ferðir til Íslands aðra leiðina gefa sig út fyrir að vera ferðaskrifstofur og auglýsa Ísland sem besta áfangastaðinn. Einn aðili auglýsir t.d. hinar ýmsu heimsferðir en er auk þess með tvær undirsíður um Ísland sem áfangastað, önnur Evrópulönd deila einni síðu, nema Spánn sem fær sérsíðu. Sumir láta nægja að auglýsa landið með hefðbundnum ferðamannauglýsingum en þegar smellt er á þær er áhugasömum bent á að hafa samband í síma eða á spjallþráðum til að fá upplýsingar um hvaða ráðstafanir eigi að gera t.d. til að fara bara aðra leiðina. Mér bárust upplýsingar frá manneskju sem prufaði að svara auglýsingunum sem litu út eins og auglýsingar um Ísland sem ferðamannastað. Skilaboð eða símtöl létu ekki á sér standa. T.d. „Halló, góðan dag. Þessa stundina eigum við ferðir fyrir þá sem vilja flytjast til Íslands“. Svo er gefið upp verð, dagsetning næsta flugs og frekari upplýsingar boðaðar. Auk ferðaauglýsinga er fjöldi vefsíða sem virðast tileinkaðar því að hvetja fólk til að nýta tækifærið sem gefst til að setjast að á Íslandi og upplýsingar um hvernig eigi að bera sig að. Jafnframt eru birt myndbönd á Youtube til að vekja athygli á því að best sé að fara til Íslands. Þetta er bara það sem er á yfirborðinu en auk þess er landið mikið auglýst á ýmsum umræðuþráðum og samfélagsmiðlum. Hér fylgja nokkur dæmi um texta. Fyrst frá „ferðaskrifstofum“: Á undirsíðu einnar þeirra um Ísland segir „Við fáum stöðugt spurningar frá farþegum okkar um hvernig eigi að komast frá Venesúela til Íslands“. Svo er útskýrt að ferðaskrifstofan sé vel til þess fallin að aðstoða við það. Næst er farið yfir hina ýmsu kosti þess að flytja til Íslands. Mikil lífsgæði, menntakerfið frábært og ein hæstu laun Evrópu. En einnig það að bensín sé ódýrara en í öðrum Evrópulöndum og miklu auðveldara að sækja um lán en annars staðar í Evrópu þar sem bankarnir bjóði upp á fleiri valkosti. Á fyrirspurnasíðunni er spurningunni „Vilt þú flytja úr landi?“ svarað: „Teymið okkar er þjálfað til þess. Fremur en að hjálpa þér að fara í ferðalag viljum við hjálpa þér að uppfylla öll þín markmið.“ Annars staðar segir: „Á meðal hinna ýmsu valkosta fyrir ferðir frá Venesúela, velja margir landsmenn að flytja til Íslands því það er land sem býður upp á mikil fríðindi […] Þótt það séu önnur lönd í Evrópu þar sem hægt er að hefja nýtt líf, er Ísland orðið aðlaðandi valkostur fyrir mikinn fjölda Venesúelabúa sem leita eftir góðum innviðum og tækifærum fyrir sig og fjölskyldur sínar.“ Sums staðar er gert ráð fyrir að menn viti þegar af Íslandi sem áfangastað án þess að þekkja vel til landsins: „Án efa þekkir þú þegar hina mörgu kosti þess að hefja nýtt líf í þessu landi [á Íslandi], þess vegna ætlum við að veita þér upplýsingar um það sem þú ættir að vita áður en þú flytur til Íslands“. Svo er m.a. sagt frá því að landið sé eyja og þótt veðrið geti valdið einhverjum áhyggjum sé það hlýrra en víða annars staðar í norðri. Hinir ýmsu kostir þess að búa á Íslandi eru svo tíundaðir. „Með þessum upplýsingum ert þú tilbúinn til að flytja til Íslands og teymið getur leiðbeint þér í hverju skrefi. Með þessari þjónustu munt þú fá allar nauðsynlegar upplýsingar til að komast inn í landið vandræðalaust. Hafðu samband við einn af ráðgjöfum okkar og láttu hann um ferðina, þá þarft þú ekki að hugsa um annað en að hefja nýtt lífi í draumalandinu þínu.“ Youtube stjarna birti flott myndband með fyrirsögninni „Ísland er besta landið til að sækja um hæli.“ Svo skrifar hann: „ Í þessu myndbandi útskýri ég hvers vegna Ísland er besta land í heimi til að sækja um hæli á þessu ári, 2022, ekki aðeins vegna öryggisins, lífsgæða og launa, sem eru þau hæstu á jörðinni, heldur einnig vegna þess að landið er að leita að fjölskyldum til að búa í landinu.“ Fyrir þetta fær hann hrós frá mörgum fyrir hversu duglegur hann sé að upplýsa margt fólk um þetta tækifæri. Á vefsíðu sem virðist helguð því að auglýsa Ísland segir: „Það sérkennilega við allt þetta er að fyrir Venesúelabúa er Ísland land sem þeir vissu ekki að væri til þar til alveg nýverið. Með komu fyrstu innflytjendanna fóru ættingjar og vinir að segja frá því að þetta væri góður staður til að búa eftir að hafa tekið út aðstæðurnar. […] Þannig hefur almannarómur orðið besta leiðin til að mæla með Íslandi sem stað til að hefja nýtt líf.“ Önnur slík síða segir: „Samkvæmt röð kannana sem framkvæmdar voru af Gallup er Ísland „vinsamlegasta land í heimi“ fyrir innflytjendur. Hvort sem það er af fjölskylduástæðum, vegna vinnu eða til að hefja nýtt líf höfum við komist að þeirri niðurstöðu að Ísland sé staðurinn til að flytja á. Við þurfum að gera okkur grein fyrir því að í þessu landi ríkir velferðarkerfi, frábær laun og ótrúlegt mennta- og heilbrigðiskerfi. Til að hjálpa þér með ferðlið munum við í þessari grein sýna þér hver skilyrðin eru til að geta flutt til Íslands.“ Og enn ein: „Þar sem innflytjendalögin eru mjög nýleg á Íslandi eru innflytjendamál nýtt fyrirbrigði sem getur veitt mörgum frábært tækifæri. Það að hefja nýtt líf í þessu landi með mjög mikil lífsgæði getur reynst frábært veðmál um framtíðina því allir eru velkomnir til vinnu. Upplýsingarnar sem íslensk stjórnvöld veita eru mjög nákvæmar og einfalda alla framkvæmd. Það er tími til kominn að velja og freista gæfunnar. Þetta land [Ísland] gerir það auðvelt“. Getum við sætt okkur við áframhaldandi stjórnleysi í málaflokknum? Er ásættanlegt að væntingar um betra líf á Íslandi séu seldar þeim sem geta borgað háar upphæðir í Bandaríkjadölum (sem hækka jafnan eftir því sem lengra er komið). Oft er þetta aleiga fólks eða það þarf að steypa sér í skuldir sem á að greiða þegar komið er á áfangastað. Sögurnar um Ísland eru stundum ýktar en það er stefna Íslenskra stjórnvalda sem hefur gert landið að söluvöru. Höfundur er formaður Miðflokksins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sigmundur Davíð Gunnlaugsson Hælisleitendur Flóttafólk á Íslandi Miðflokkurinn Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Mest lesið Ef þið þurfið að segja upphátt að þið séuð ekki rasistar... Nichole Leigh Mosty Skoðun 56.000 krónur í vasa Kópavogsbúa Ásdís Kristjánsdóttir Skoðun Af hverju byggjum við innan gróinna hverfa? Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun NordAN: Vegið að norrænni forvarnarstefnu Siv Friðleifsdóttir Skoðun Hugleiðingar og skoðanaskipti um rasisma og útlendingahatur Ole Anton Bieltvedt Skoðun Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz Skoðun Er stríðsglæpamaður í rútunni? Ragnhildur Hólmgeirsdóttir, Hrönn Guðmundsdóttir Skoðun Bensínstöðvardíll og Birkimelur Helgi Áss Grétarsson Skoðun Þéttari byggð: Hver nýtur ábatans — og hver borgar brúsann? Daði Freyr Ólafsson Skoðun Halldór 31.05.2025 Halldór Skoðun Skoðun Þéttari byggð: Hver nýtur ábatans — og hver borgar brúsann? Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz skrifar Skoðun Ef þið þurfið að segja upphátt að þið séuð ekki rasistar... Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Hugleiðingar og skoðanaskipti um rasisma og útlendingahatur Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun 56.000 krónur í vasa Kópavogsbúa Ásdís Kristjánsdóttir skrifar Skoðun NordAN: Vegið að norrænni forvarnarstefnu Siv Friðleifsdóttir skrifar Skoðun Af hverju byggjum við innan gróinna hverfa? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Er stríðsglæpamaður í rútunni? Ragnhildur Hólmgeirsdóttir, Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Til hamingju með sjómannadaginn Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Cardenas skrifar Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Bensínstöðvardíll og Birkimelur Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson skrifar Skoðun Gríðarlegir hagsmunir í húfi Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Skynsamleg forgangsröðun fjár Ragnhildur Jónsdóttir skrifar Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Að sameinast fjölskyldu sinni Guðrún Brynjólfsdóttir skrifar Skoðun Þögnin sem skapaði ótta – arfleifð Þórarins í Sameyki Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson skrifar Skoðun Eru forvarnir í hættu? Dagbjört Harðardóttir skrifar Skoðun Tveir alþingismenn og Gaza Sverrir Agnarsson skrifar Skoðun Hver borgar fyrir ódýrar lóðir? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Erum við að lengja dauðann en ekki lífið? Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Mikill munur á aðgengi að líknarmeðferð í Evrópu Kristín Lára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Sumarið verður nýtt vel til uppbyggingar snjóflóðavarna Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Verður það að vera Ísrael? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Sjá meira
Staðan í hælisleitendamálum á Íslandi er stjórnlaus. Dómsmálaráðherra hefur nú viðurkennt þetta ítrekað sem og að þetta sé afleiðing af stefnu íslenskra stjórnvalda. Enn bendir þó fátt til þess að stjórnvöld geri sér grein fyrir eðli og umfangi vandans. Fjöldi hælisleitenda hér er nú orðinn 20-faldur í hlutfalli við Danmörku. Viðbrögðin eru engin, nema þau að þynna áfram út litla útlendingafrumvarpið sem nú liggur fyrir þinginu í fimmta sinn. Það mun nánast engu breyta. Um helgina birti ég, á Facebook, upplýsingar um stóraukinn straum hælisleitenda til Íslands miðað við önnur lönd og myndband þar sem Ísland var auglýst sem vænlegur áfangastaður fyrir fólk frá Venesúela. Myndbandið var þó síður en svo einsdæmi. Slíkar auglýsingar eru auk þess ekki bundnar við Venesúela því Ísland er komið á kortið víðar. Eftir að ályktað var sem svo að allir sem kæmu frá Venesúela ættu rétt á hæli á Íslandi hafa fréttirnar dreifst hratt. Á vefnum er nú fjöldinn allur af heimasíðum þar sem fjallað er um kosti þess fyrir íbúa Venesúela að gerast hælisleitendur á Íslandi. Margir þeirra sem selja ferðir til Íslands aðra leiðina gefa sig út fyrir að vera ferðaskrifstofur og auglýsa Ísland sem besta áfangastaðinn. Einn aðili auglýsir t.d. hinar ýmsu heimsferðir en er auk þess með tvær undirsíður um Ísland sem áfangastað, önnur Evrópulönd deila einni síðu, nema Spánn sem fær sérsíðu. Sumir láta nægja að auglýsa landið með hefðbundnum ferðamannauglýsingum en þegar smellt er á þær er áhugasömum bent á að hafa samband í síma eða á spjallþráðum til að fá upplýsingar um hvaða ráðstafanir eigi að gera t.d. til að fara bara aðra leiðina. Mér bárust upplýsingar frá manneskju sem prufaði að svara auglýsingunum sem litu út eins og auglýsingar um Ísland sem ferðamannastað. Skilaboð eða símtöl létu ekki á sér standa. T.d. „Halló, góðan dag. Þessa stundina eigum við ferðir fyrir þá sem vilja flytjast til Íslands“. Svo er gefið upp verð, dagsetning næsta flugs og frekari upplýsingar boðaðar. Auk ferðaauglýsinga er fjöldi vefsíða sem virðast tileinkaðar því að hvetja fólk til að nýta tækifærið sem gefst til að setjast að á Íslandi og upplýsingar um hvernig eigi að bera sig að. Jafnframt eru birt myndbönd á Youtube til að vekja athygli á því að best sé að fara til Íslands. Þetta er bara það sem er á yfirborðinu en auk þess er landið mikið auglýst á ýmsum umræðuþráðum og samfélagsmiðlum. Hér fylgja nokkur dæmi um texta. Fyrst frá „ferðaskrifstofum“: Á undirsíðu einnar þeirra um Ísland segir „Við fáum stöðugt spurningar frá farþegum okkar um hvernig eigi að komast frá Venesúela til Íslands“. Svo er útskýrt að ferðaskrifstofan sé vel til þess fallin að aðstoða við það. Næst er farið yfir hina ýmsu kosti þess að flytja til Íslands. Mikil lífsgæði, menntakerfið frábært og ein hæstu laun Evrópu. En einnig það að bensín sé ódýrara en í öðrum Evrópulöndum og miklu auðveldara að sækja um lán en annars staðar í Evrópu þar sem bankarnir bjóði upp á fleiri valkosti. Á fyrirspurnasíðunni er spurningunni „Vilt þú flytja úr landi?“ svarað: „Teymið okkar er þjálfað til þess. Fremur en að hjálpa þér að fara í ferðalag viljum við hjálpa þér að uppfylla öll þín markmið.“ Annars staðar segir: „Á meðal hinna ýmsu valkosta fyrir ferðir frá Venesúela, velja margir landsmenn að flytja til Íslands því það er land sem býður upp á mikil fríðindi […] Þótt það séu önnur lönd í Evrópu þar sem hægt er að hefja nýtt líf, er Ísland orðið aðlaðandi valkostur fyrir mikinn fjölda Venesúelabúa sem leita eftir góðum innviðum og tækifærum fyrir sig og fjölskyldur sínar.“ Sums staðar er gert ráð fyrir að menn viti þegar af Íslandi sem áfangastað án þess að þekkja vel til landsins: „Án efa þekkir þú þegar hina mörgu kosti þess að hefja nýtt líf í þessu landi [á Íslandi], þess vegna ætlum við að veita þér upplýsingar um það sem þú ættir að vita áður en þú flytur til Íslands“. Svo er m.a. sagt frá því að landið sé eyja og þótt veðrið geti valdið einhverjum áhyggjum sé það hlýrra en víða annars staðar í norðri. Hinir ýmsu kostir þess að búa á Íslandi eru svo tíundaðir. „Með þessum upplýsingum ert þú tilbúinn til að flytja til Íslands og teymið getur leiðbeint þér í hverju skrefi. Með þessari þjónustu munt þú fá allar nauðsynlegar upplýsingar til að komast inn í landið vandræðalaust. Hafðu samband við einn af ráðgjöfum okkar og láttu hann um ferðina, þá þarft þú ekki að hugsa um annað en að hefja nýtt lífi í draumalandinu þínu.“ Youtube stjarna birti flott myndband með fyrirsögninni „Ísland er besta landið til að sækja um hæli.“ Svo skrifar hann: „ Í þessu myndbandi útskýri ég hvers vegna Ísland er besta land í heimi til að sækja um hæli á þessu ári, 2022, ekki aðeins vegna öryggisins, lífsgæða og launa, sem eru þau hæstu á jörðinni, heldur einnig vegna þess að landið er að leita að fjölskyldum til að búa í landinu.“ Fyrir þetta fær hann hrós frá mörgum fyrir hversu duglegur hann sé að upplýsa margt fólk um þetta tækifæri. Á vefsíðu sem virðist helguð því að auglýsa Ísland segir: „Það sérkennilega við allt þetta er að fyrir Venesúelabúa er Ísland land sem þeir vissu ekki að væri til þar til alveg nýverið. Með komu fyrstu innflytjendanna fóru ættingjar og vinir að segja frá því að þetta væri góður staður til að búa eftir að hafa tekið út aðstæðurnar. […] Þannig hefur almannarómur orðið besta leiðin til að mæla með Íslandi sem stað til að hefja nýtt líf.“ Önnur slík síða segir: „Samkvæmt röð kannana sem framkvæmdar voru af Gallup er Ísland „vinsamlegasta land í heimi“ fyrir innflytjendur. Hvort sem það er af fjölskylduástæðum, vegna vinnu eða til að hefja nýtt líf höfum við komist að þeirri niðurstöðu að Ísland sé staðurinn til að flytja á. Við þurfum að gera okkur grein fyrir því að í þessu landi ríkir velferðarkerfi, frábær laun og ótrúlegt mennta- og heilbrigðiskerfi. Til að hjálpa þér með ferðlið munum við í þessari grein sýna þér hver skilyrðin eru til að geta flutt til Íslands.“ Og enn ein: „Þar sem innflytjendalögin eru mjög nýleg á Íslandi eru innflytjendamál nýtt fyrirbrigði sem getur veitt mörgum frábært tækifæri. Það að hefja nýtt líf í þessu landi með mjög mikil lífsgæði getur reynst frábært veðmál um framtíðina því allir eru velkomnir til vinnu. Upplýsingarnar sem íslensk stjórnvöld veita eru mjög nákvæmar og einfalda alla framkvæmd. Það er tími til kominn að velja og freista gæfunnar. Þetta land [Ísland] gerir það auðvelt“. Getum við sætt okkur við áframhaldandi stjórnleysi í málaflokknum? Er ásættanlegt að væntingar um betra líf á Íslandi séu seldar þeim sem geta borgað háar upphæðir í Bandaríkjadölum (sem hækka jafnan eftir því sem lengra er komið). Oft er þetta aleiga fólks eða það þarf að steypa sér í skuldir sem á að greiða þegar komið er á áfangastað. Sögurnar um Ísland eru stundum ýktar en það er stefna Íslenskra stjórnvalda sem hefur gert landið að söluvöru. Höfundur er formaður Miðflokksins.
Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz Skoðun
Skoðun Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz skrifar
Skoðun Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar
Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz Skoðun