KosninGnarr kraftaverk Heiða Kristín Helgadóttir skrifar 31. maí 2024 07:00 Nýlega heyrði ég kenningu þess efnis að hátt hlutfall ADHD greininga á Íslandi megi skýra með því hvernig landið byggðist. Hingað sigldu vaskir norrænir Víkingar, sem áttuðu sig á því á miðri leið að þeir hefðu gleymt að taka með sér konur. Þeir breyttu því um stefnu og höfðu viðkomu á Írlandi og Skotlandi. Þegar írskar og skoskar yngismeyjar sáu víkingaskipin birtast á sjóndeildarhringnum flúðu þær í öruggt skjól, allar nema þær sem voru utan við sig og annars huga. Þannig varð til þjóð sem hefur einstaka blöndu dugnaðar, áræðni, seiglu og athyglisbrests. Þetta er vitaskuld einföldun, en góð saga. Við elskum góðar sögur. Við erum einstök þjóð og við þurfum einstakan forseta sem getur verið fulltrúi okkar einstöku menningar, tungu og þeirra litbrigða sem persónugallerí þjóðarinnar býður upp á. Jón Gnarr er sú manneskja. Sé tekið mið af skoðannakönnunum má álykta að kraftaverk þyrfti til þess að hann og Jóga, konan hans, væru á leið á Bessastaði að loknum kosningum á laugardag. Teknókratar og reikniheilar keppast nú við að ýmist biðla til Jóns að draga framboð sitt til baka, eða leggja hart að kjósendum að kasta ekki atkvæði sínu á glæ. Þetta er gert í yfirvarpi vinsemdar og í krafti þess sem skilur og veit og vill bara ráða öðrum heilt. En skoðanakannanir eru ófullkomin verkfæri sem mæla þann hóp sem tekur þátt í þeim og það er svo yfirfært á stærra mengi. Þær eru hins vegar settar fram eins og staðreyndir og raun hitamælingar. Sannarlega vísbending, en áhersla okkar á mikilvægi þeirra er farin að líkjast trúarofstæki. Verandi nánast fullkomlega talnablind trúi ég á það sem við sjáum ekki og kraftana sem leiða okkur áfram án þess að við fáum nokkru um það ráðið. Og ég trúi því líka að þegar nógu margir skoða hjartað sitt, spyrja sjálfan sig, fjölskyldu sína og trúnaðarvini hvað það er sem við þurfum sem þjóð þá blasir aðeins eitt svar við - Jón Gnarr. Ég hef verið þeirrar gæfu aðnjótandi að kynnast því í návígi hvernig Jón vinnur, hvernig hann les og skilur annað fólk, hvernig hann greinir samfélagið og notar sinn óþrjótandi sköpunarkraft til að toga okkur hin áfram. Allt hans höfundarverk sem listamaður byggir á þessum styrkleikum hans og getu til að nota íslenska tungu til að lýsa íslenskum raunveruleika og persónum sem við þekkjum í okkur sjálfum eða erum að glíma við á vinnustöðum, í fjölskyldum eða á förnum vegi. Hann hefur fært okkur þá gjöf að geta horfst hlæjandi í augu við okkur sjálf og okkar samfélagslegu bresti. Það hefur ekki gengið þrautalaust, enda hefur hann verið kærður oftar en meðal glæpamaður fyrir grín. En þó aldrei dæmdur. Enda ekkert í íslenskum lögum sem bannar fólki að gera grín og gleðja fólk. Úr þessum jarðvegi hefur Jón líka skapað sér atvinnu og séð sjálfum sér og fjölda annarra farborða. Sá drifkraftur er hins vegar tilkomin að miklu leyti af þeirri einföldu staðreynd að Jón hlaut litla sem enga menntun í íslensku skólakerfi, enda glímdi hann við ótal þroskaraskanir sem barn, sem dæmdu hann nánast úr leik. Þannig hefur hann ekki haft neitt val um annað en að treysta á sjálfan sig, sitt innsæi og kímnigáfu til þess að berjast áfram og koma sér til metorða í samfélagi sem kerfisbundið reyndi, og reynir enn, að ýta fólki til hliðar sem fékk ekki miða á fyrsta farrými í hraðlestri, eðlisfræði, tölfræði og excel æfingum. Jón er þannig holdgervingur hins sjálfstæða manns, sem er svo nátengdur okkar þjóðarkjarna. Hann hefur ekki látið kerfisbundnar tilraunir þeirra sem völdin hafa vísa sér á þann stað sem er þeim þóknanlegur. Jón hefur alltaf búið sér til pláss og það sem meira er, búið til pláss fyrir aðra. Þegar við hittumst fyrst var ég 27 ára einstæð móðir með halarófu af flækjum á eftir mér. Jón sá mig og bauð mér með í ferðalag sem breytti stefnunni sem mitt líf hefði annars tekið. Hann og Jóga höfðu djúpstæð áhrif á það hvernig ég horfi á heiminn og hvernig það er að vinna með og kynnast fólki sem raunverulega tekur þig inn og vill þér vel. Ég hef orðið vitni af því ótal sinnum hvernig hann hefur sömu áhrif á aðra og ég veit að þeir kraftar sem geta losnað úr læðingi við það að veita Jóni atkvæði sitt í þessum forsetakosningum verða seint útskýrðir til fulls en þeir munu koma til með að skipta máli fyrir þá stefnu sem við tökum sem þjóð. Við stöndum frammi fyrir því að samfélagið okkar er breytast mjög hratt og það kallar fram sterkar tilfinningar og skapar óróleika innra með okkur og út á við. Við þurfum forseta sem hefur tilfinningagreind og skilning á því hvað það er að gefa fólki pláss og raunverulega meðtaka það sem það er að segja. Við þurfum líka forseta sem talar tungumál sem fólk skilur, en segir ekki bara eitthvað í löngu máli sem hefur enga merkingu. Við þurfum forseta sem hefur barist fyrir tilveru sinni í þessu samfélagi, hefur verið barinn niður og risið aftur upp. Við þurfum forseta sem þykir þrátt fyrir það óendanlega vænt um þetta samfélag og fólkið sem hér býr. Við þurfum Jón og Jógu á Bessastaði. Heiða Kristín Helgadóttir Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Forsetakosningar 2024 Forsetakosningar 2024 Mest lesið Vanhæfur Sjálfstæðisflokkur Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Goðsögnin um UFS-sjóði sem róttækar „woke"- fjárfestingar Már Wolfgang Mixa Skoðun Framtíð Öskjuhlíðar Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir Skoðun „Þessu er alltaf lofað fyrir kosningar en alltaf svikið“ Jóhann Páll Jóhannsson Skoðun Icelandic Learning is a Gendered Health Issue Logan Lee Sigurðsson Skoðun Mælt fyrir miklum kjarabótum öryrkja og aldraðra Inga Sæland Skoðun Áskorun til Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga og Háskóla Íslands Ríkharður Ólafsson,Styrmir Hallsson Skoðun Getur Sturlunga snúið aftur? Leifur B. Dagfinnsson Skoðun Deyr mjólkurkýrin ef eigandi hennar fær eitt viðbótar mjólkurglas? Þórður Snær Júlíusson Skoðun Skoðun Skoðun Rösk og reiðubúin fyrir landsbyggðina Hópur Röskvuliða skrifar Skoðun Icelandic Learning is a Gendered Health Issue Logan Lee Sigurðsson skrifar Skoðun Goðsögnin um UFS-sjóði sem róttækar „woke"- fjárfestingar Már Wolfgang Mixa skrifar Skoðun Framtíð Öskjuhlíðar Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Vanhæfur Sjálfstæðisflokkur Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Mælt fyrir miklum kjarabótum öryrkja og aldraðra Inga Sæland skrifar Skoðun Mannréttindabrot og stríðsglæpir Rússa í Úkraínu Erlingur Erlingsson skrifar Skoðun Áskorun til Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga og Háskóla Íslands Ríkharður Ólafsson,Styrmir Hallsson skrifar Skoðun Ákvarðanir teknar í Reykjavík – afleiðingarnar skella á okkur Hópur Framsóknarmanna í sveitarstjórnum skrifar Skoðun Snjallborgin eða Skuggaborgin Reykjavík: Gervigreindarknúið höfuðborgarsvæði Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Getur Sturlunga snúið aftur? Leifur B. Dagfinnsson skrifar Skoðun Vaka stendur með Menntavísindasviði í verki Gunnar Ásgrímsson skrifar Skoðun Vorbókaleysingar Henry Alexander Henrysson skrifar Skoðun Er þetta í alvöru umdeild skoðun fámenns hóps? Snorri Másson skrifar Skoðun Liðveisla fyrir öll Atli Már Haraldsson skrifar Skoðun Réttur til endurtektarprófa: Jafnræði í námi fyrir alla stúdenta Vera Mist Magnúsdóttir,Guðlaug Eva Albertsdóttir skrifar Skoðun Að standa við stóru orðin Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Aðför að landsbyggðinni – og tilraun til að slá ryki í augu almennings Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Deyr mjólkurkýrin ef eigandi hennar fær eitt viðbótar mjólkurglas? Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir skrifar Skoðun Ég virði þig og þín mörk, virðir þú mig og mín mörk ? Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun „Þessu er alltaf lofað fyrir kosningar en alltaf svikið“ Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Þjóðaröryggi að vera aðildarríki að Evrópusambandinu Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Fullvalda utan sambandsríkja Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar - Salómonsdómur, lög og ólög Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Sjálfstæðir grunnskólar í hættu Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Borgaralegur vígbúnaður Dr. Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Áskoranir og tækni í heilbrigðisþjónustu Teitur Guðmundsson skrifar Skoðun Ósunginn óður til doktorsnema Styrmir Hallsson skrifar Skoðun Frjáls umræða ekki lengur leyfð í USA – Skoðanafrelsi í hættu – Amerískt Gestapo í uppsiglingu? Ole Anton Bieltvedt skrifar Sjá meira
Nýlega heyrði ég kenningu þess efnis að hátt hlutfall ADHD greininga á Íslandi megi skýra með því hvernig landið byggðist. Hingað sigldu vaskir norrænir Víkingar, sem áttuðu sig á því á miðri leið að þeir hefðu gleymt að taka með sér konur. Þeir breyttu því um stefnu og höfðu viðkomu á Írlandi og Skotlandi. Þegar írskar og skoskar yngismeyjar sáu víkingaskipin birtast á sjóndeildarhringnum flúðu þær í öruggt skjól, allar nema þær sem voru utan við sig og annars huga. Þannig varð til þjóð sem hefur einstaka blöndu dugnaðar, áræðni, seiglu og athyglisbrests. Þetta er vitaskuld einföldun, en góð saga. Við elskum góðar sögur. Við erum einstök þjóð og við þurfum einstakan forseta sem getur verið fulltrúi okkar einstöku menningar, tungu og þeirra litbrigða sem persónugallerí þjóðarinnar býður upp á. Jón Gnarr er sú manneskja. Sé tekið mið af skoðannakönnunum má álykta að kraftaverk þyrfti til þess að hann og Jóga, konan hans, væru á leið á Bessastaði að loknum kosningum á laugardag. Teknókratar og reikniheilar keppast nú við að ýmist biðla til Jóns að draga framboð sitt til baka, eða leggja hart að kjósendum að kasta ekki atkvæði sínu á glæ. Þetta er gert í yfirvarpi vinsemdar og í krafti þess sem skilur og veit og vill bara ráða öðrum heilt. En skoðanakannanir eru ófullkomin verkfæri sem mæla þann hóp sem tekur þátt í þeim og það er svo yfirfært á stærra mengi. Þær eru hins vegar settar fram eins og staðreyndir og raun hitamælingar. Sannarlega vísbending, en áhersla okkar á mikilvægi þeirra er farin að líkjast trúarofstæki. Verandi nánast fullkomlega talnablind trúi ég á það sem við sjáum ekki og kraftana sem leiða okkur áfram án þess að við fáum nokkru um það ráðið. Og ég trúi því líka að þegar nógu margir skoða hjartað sitt, spyrja sjálfan sig, fjölskyldu sína og trúnaðarvini hvað það er sem við þurfum sem þjóð þá blasir aðeins eitt svar við - Jón Gnarr. Ég hef verið þeirrar gæfu aðnjótandi að kynnast því í návígi hvernig Jón vinnur, hvernig hann les og skilur annað fólk, hvernig hann greinir samfélagið og notar sinn óþrjótandi sköpunarkraft til að toga okkur hin áfram. Allt hans höfundarverk sem listamaður byggir á þessum styrkleikum hans og getu til að nota íslenska tungu til að lýsa íslenskum raunveruleika og persónum sem við þekkjum í okkur sjálfum eða erum að glíma við á vinnustöðum, í fjölskyldum eða á förnum vegi. Hann hefur fært okkur þá gjöf að geta horfst hlæjandi í augu við okkur sjálf og okkar samfélagslegu bresti. Það hefur ekki gengið þrautalaust, enda hefur hann verið kærður oftar en meðal glæpamaður fyrir grín. En þó aldrei dæmdur. Enda ekkert í íslenskum lögum sem bannar fólki að gera grín og gleðja fólk. Úr þessum jarðvegi hefur Jón líka skapað sér atvinnu og séð sjálfum sér og fjölda annarra farborða. Sá drifkraftur er hins vegar tilkomin að miklu leyti af þeirri einföldu staðreynd að Jón hlaut litla sem enga menntun í íslensku skólakerfi, enda glímdi hann við ótal þroskaraskanir sem barn, sem dæmdu hann nánast úr leik. Þannig hefur hann ekki haft neitt val um annað en að treysta á sjálfan sig, sitt innsæi og kímnigáfu til þess að berjast áfram og koma sér til metorða í samfélagi sem kerfisbundið reyndi, og reynir enn, að ýta fólki til hliðar sem fékk ekki miða á fyrsta farrými í hraðlestri, eðlisfræði, tölfræði og excel æfingum. Jón er þannig holdgervingur hins sjálfstæða manns, sem er svo nátengdur okkar þjóðarkjarna. Hann hefur ekki látið kerfisbundnar tilraunir þeirra sem völdin hafa vísa sér á þann stað sem er þeim þóknanlegur. Jón hefur alltaf búið sér til pláss og það sem meira er, búið til pláss fyrir aðra. Þegar við hittumst fyrst var ég 27 ára einstæð móðir með halarófu af flækjum á eftir mér. Jón sá mig og bauð mér með í ferðalag sem breytti stefnunni sem mitt líf hefði annars tekið. Hann og Jóga höfðu djúpstæð áhrif á það hvernig ég horfi á heiminn og hvernig það er að vinna með og kynnast fólki sem raunverulega tekur þig inn og vill þér vel. Ég hef orðið vitni af því ótal sinnum hvernig hann hefur sömu áhrif á aðra og ég veit að þeir kraftar sem geta losnað úr læðingi við það að veita Jóni atkvæði sitt í þessum forsetakosningum verða seint útskýrðir til fulls en þeir munu koma til með að skipta máli fyrir þá stefnu sem við tökum sem þjóð. Við stöndum frammi fyrir því að samfélagið okkar er breytast mjög hratt og það kallar fram sterkar tilfinningar og skapar óróleika innra með okkur og út á við. Við þurfum forseta sem hefur tilfinningagreind og skilning á því hvað það er að gefa fólki pláss og raunverulega meðtaka það sem það er að segja. Við þurfum líka forseta sem talar tungumál sem fólk skilur, en segir ekki bara eitthvað í löngu máli sem hefur enga merkingu. Við þurfum forseta sem hefur barist fyrir tilveru sinni í þessu samfélagi, hefur verið barinn niður og risið aftur upp. Við þurfum forseta sem þykir þrátt fyrir það óendanlega vænt um þetta samfélag og fólkið sem hér býr. Við þurfum Jón og Jógu á Bessastaði. Heiða Kristín Helgadóttir
Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir Skoðun
Áskorun til Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga og Háskóla Íslands Ríkharður Ólafsson,Styrmir Hallsson Skoðun
Skoðun Áskorun til Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga og Háskóla Íslands Ríkharður Ólafsson,Styrmir Hallsson skrifar
Skoðun Ákvarðanir teknar í Reykjavík – afleiðingarnar skella á okkur Hópur Framsóknarmanna í sveitarstjórnum skrifar
Skoðun Snjallborgin eða Skuggaborgin Reykjavík: Gervigreindarknúið höfuðborgarsvæði Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Skoðun Réttur til endurtektarprófa: Jafnræði í námi fyrir alla stúdenta Vera Mist Magnúsdóttir,Guðlaug Eva Albertsdóttir skrifar
Skoðun Aðför að landsbyggðinni – og tilraun til að slá ryki í augu almennings Ingibjörg Isaksen skrifar
Skoðun Deyr mjólkurkýrin ef eigandi hennar fær eitt viðbótar mjólkurglas? Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir skrifar
Skoðun Frjáls umræða ekki lengur leyfð í USA – Skoðanafrelsi í hættu – Amerískt Gestapo í uppsiglingu? Ole Anton Bieltvedt skrifar
Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir Skoðun
Áskorun til Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga og Háskóla Íslands Ríkharður Ólafsson,Styrmir Hallsson Skoðun