Bílastæðavandi í Reykjavík – tími til aðgerða Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar 18. ágúst 2025 10:32 Bílastæðamál í Reykjavík hafa lengi verið umdeild og ekki að ástæðulausu. Þéttari byggð, aukinn bílafjöldi ásamt því að nýju húsnæði á þéttingarreitum fylgja ekki stæði öllum íbúðum - hefur skapað aðstæður þar sem framboð á stæðum nær ekki að mæta eftirspurn. Í miðborginni er ástandið sérstaklega alvarlegt; íbúar, verslunareigendur og gestir keppast um hvert laust pláss. Þetta veldur ekki aðeins pirringi heldur hefur bein áhrif á viðskipti, umhverfi og lífsgæði borgarbúa. Skortur á stæðum dregur úr aðgengi Margar götur eldri hverfa sem áður var auðvelt að leggja í, eru nú þaktar bílum nánast allan sólarhringinn - og í mörgum tilfellum þurfa íbúar að leggja langt frá heimilum sínum. Í sumum nýrri hverfum þar sem leggja átti meiri áherslu á almenningssamgöngur í stað einkabíls á hvert heimili, hafa bílar sem ekki eiga fast stæði hrannast upp á hvern þann flöt sem hægt er að leggja á. Fyrir verslunareigendur og veitingastaði miðsvæðis er skortur á bílastæðum bein ógn við rekstur. Viðskiptavinir forðast að koma ef þeir vita að það er erfitt að finna stæði eða of seinvirkt og flókið að leggja í bílastæðahús þar sem kannski fleiri en einn aðili eru að rukka fyrir stæði í sama húsi. Áhrif á samgöngur og umhverfi Þegar fólk þarf að keyra hring eftir hring í leit að stæði eykst bæði umferð og mengun. Þetta er sérlega mótsagnakennt í ljósi þess að Reykjavík vill draga úr útblæstri og stuðla að vistvænum ferðamátum. Þótt borgin hafi réttilega lagt áherslu á hjólastíga og almenningssamgöngur, er raunveruleikinn sá að stór hluti íbúa er háður bíl – sérstaklega fjölskyldur með börn, eldri borgarar og þeir sem búa í úthverfum þar sem þjónusta er ekki í göngufæri. Lausnir sem þarf að hrinda í framkvæmd Til að bæta ástandið þarf að horfa til fjölþættra lausna: Byggja bílahús og fjölhæf stæðahús – Sérstaklega í miðborg og þéttbýlum hverfum. Þau gætu hýst bæði langtíma- og skammtímastæði, með gjaldtöku sem stýrir notkun. Mikilvægt er að bjóða upp á nokkra möguleika varðandi áskriftarleiðir fyrir fyrir íbúa og aðra sem á því þurfa að halda. Sérstaklega þarf að koma til móts við íbúa sem þurfa að greiða fyrir stæði fyrir utan heimili sín. Hugmyndasamkeppni og nýsköpun - Hægt væri að fara í ákveðna hugmyndasamkeppni varðandi frumlegar útfærslur á hönnun bílastæðahúsa með einfaldleika og hagkvæmni í huga. Bílastæðahús þurfa ekki alltaf að vera lokuð og upphituð - hægt væri að hafa þau meira opin og einfaldari - þannig yrði væntanlegra fljótlegra og ódýrara að byggja þau. Einnig þurfa þau að falla vel inn í umhverfið. Endurskoða bílastæðastefnu vegna nýrra bygginga – Í mörgum tilfellum er gert ráð fyrir of fáum stæðum í nýjum íbúðakjörnum, sem veldur strax vanda í nágrenninu. Uppfæra þarf bílastæðastefnu Reykjavíkurborgar og tryggja að lágmarki eitt bílastæði fylgi hverri nýrri íbúð. Reynslan hefur sýnt að það er nauðsynlegt. Einfalda þarf innheimtu bílastæðagjalda - Í dag eru margir aðilar að rukka fyrir samliggjandi bílastæði í borginni og dæmi um að fólk sem greitt hefur fyrir stæði hjá einum aðila hafi verið sektað fyrir sama stæði hjá öðrum vegna misvísandi upplýsinga. Betra aðgengi að upplýsingum – Stafrænar lausnir sem sýna í rauntíma hvar laus stæði eru myndi draga úr umferðarleit. Viðbótarlausn við app í síma myndi auðvelda fólki að fylgjast með lausum stæðum og þannig spara bæði tíma, peninga og minnka bæði svifryk og mengun. Svo þarf að leggja meiri áherslu á tilkynningarskyldu þeirra sem eru að rukka fyrir stæði þannig fólk viti með óyggjandi hætti ef það á ógreidda reikninga vegna stæða sem það telur sig hafa borgað fyrir. Samræmd nálgun nauðsynleg Borgaryfirvöld verða að vinna með íbúum og atvinnulífi að lausnum sem taka bæði mið af núverandi þörf og framtíðarstefnu um sjálfbærar samgöngur. Að draga úr framboði stæða án þess að tryggja raunhæfan valkost fyrir flesta borgarbúa er uppskrift að óánægju og auknu álagi á borgina. Ef Reykjavík ætlar sér að vera borg fyrir alla, verður hún að tryggja að aðgengi að bílastæðum sé nægjanlegt, sanngjarnt og vel skipulagt. Það er kominn tími til að hætta að tala um vandann og byrja á því að hugsa í lausnum og skipuleggja framkvæmdir. Höfundur er fyrsti varaborgarfulltrúi Flokks fólksins og situr m.a. í umhverfis- og skipulagsráði. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Bílastæði Flokkur fólksins Reykjavík Einar Sveinbjörn Guðmundsson Mest lesið Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Skoðun Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Dýrin skilin eftir í náttúruvá Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skapandi leiðir í skóla- og frístundastarfi Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Sjá meira
Bílastæðamál í Reykjavík hafa lengi verið umdeild og ekki að ástæðulausu. Þéttari byggð, aukinn bílafjöldi ásamt því að nýju húsnæði á þéttingarreitum fylgja ekki stæði öllum íbúðum - hefur skapað aðstæður þar sem framboð á stæðum nær ekki að mæta eftirspurn. Í miðborginni er ástandið sérstaklega alvarlegt; íbúar, verslunareigendur og gestir keppast um hvert laust pláss. Þetta veldur ekki aðeins pirringi heldur hefur bein áhrif á viðskipti, umhverfi og lífsgæði borgarbúa. Skortur á stæðum dregur úr aðgengi Margar götur eldri hverfa sem áður var auðvelt að leggja í, eru nú þaktar bílum nánast allan sólarhringinn - og í mörgum tilfellum þurfa íbúar að leggja langt frá heimilum sínum. Í sumum nýrri hverfum þar sem leggja átti meiri áherslu á almenningssamgöngur í stað einkabíls á hvert heimili, hafa bílar sem ekki eiga fast stæði hrannast upp á hvern þann flöt sem hægt er að leggja á. Fyrir verslunareigendur og veitingastaði miðsvæðis er skortur á bílastæðum bein ógn við rekstur. Viðskiptavinir forðast að koma ef þeir vita að það er erfitt að finna stæði eða of seinvirkt og flókið að leggja í bílastæðahús þar sem kannski fleiri en einn aðili eru að rukka fyrir stæði í sama húsi. Áhrif á samgöngur og umhverfi Þegar fólk þarf að keyra hring eftir hring í leit að stæði eykst bæði umferð og mengun. Þetta er sérlega mótsagnakennt í ljósi þess að Reykjavík vill draga úr útblæstri og stuðla að vistvænum ferðamátum. Þótt borgin hafi réttilega lagt áherslu á hjólastíga og almenningssamgöngur, er raunveruleikinn sá að stór hluti íbúa er háður bíl – sérstaklega fjölskyldur með börn, eldri borgarar og þeir sem búa í úthverfum þar sem þjónusta er ekki í göngufæri. Lausnir sem þarf að hrinda í framkvæmd Til að bæta ástandið þarf að horfa til fjölþættra lausna: Byggja bílahús og fjölhæf stæðahús – Sérstaklega í miðborg og þéttbýlum hverfum. Þau gætu hýst bæði langtíma- og skammtímastæði, með gjaldtöku sem stýrir notkun. Mikilvægt er að bjóða upp á nokkra möguleika varðandi áskriftarleiðir fyrir fyrir íbúa og aðra sem á því þurfa að halda. Sérstaklega þarf að koma til móts við íbúa sem þurfa að greiða fyrir stæði fyrir utan heimili sín. Hugmyndasamkeppni og nýsköpun - Hægt væri að fara í ákveðna hugmyndasamkeppni varðandi frumlegar útfærslur á hönnun bílastæðahúsa með einfaldleika og hagkvæmni í huga. Bílastæðahús þurfa ekki alltaf að vera lokuð og upphituð - hægt væri að hafa þau meira opin og einfaldari - þannig yrði væntanlegra fljótlegra og ódýrara að byggja þau. Einnig þurfa þau að falla vel inn í umhverfið. Endurskoða bílastæðastefnu vegna nýrra bygginga – Í mörgum tilfellum er gert ráð fyrir of fáum stæðum í nýjum íbúðakjörnum, sem veldur strax vanda í nágrenninu. Uppfæra þarf bílastæðastefnu Reykjavíkurborgar og tryggja að lágmarki eitt bílastæði fylgi hverri nýrri íbúð. Reynslan hefur sýnt að það er nauðsynlegt. Einfalda þarf innheimtu bílastæðagjalda - Í dag eru margir aðilar að rukka fyrir samliggjandi bílastæði í borginni og dæmi um að fólk sem greitt hefur fyrir stæði hjá einum aðila hafi verið sektað fyrir sama stæði hjá öðrum vegna misvísandi upplýsinga. Betra aðgengi að upplýsingum – Stafrænar lausnir sem sýna í rauntíma hvar laus stæði eru myndi draga úr umferðarleit. Viðbótarlausn við app í síma myndi auðvelda fólki að fylgjast með lausum stæðum og þannig spara bæði tíma, peninga og minnka bæði svifryk og mengun. Svo þarf að leggja meiri áherslu á tilkynningarskyldu þeirra sem eru að rukka fyrir stæði þannig fólk viti með óyggjandi hætti ef það á ógreidda reikninga vegna stæða sem það telur sig hafa borgað fyrir. Samræmd nálgun nauðsynleg Borgaryfirvöld verða að vinna með íbúum og atvinnulífi að lausnum sem taka bæði mið af núverandi þörf og framtíðarstefnu um sjálfbærar samgöngur. Að draga úr framboði stæða án þess að tryggja raunhæfan valkost fyrir flesta borgarbúa er uppskrift að óánægju og auknu álagi á borgina. Ef Reykjavík ætlar sér að vera borg fyrir alla, verður hún að tryggja að aðgengi að bílastæðum sé nægjanlegt, sanngjarnt og vel skipulagt. Það er kominn tími til að hætta að tala um vandann og byrja á því að hugsa í lausnum og skipuleggja framkvæmdir. Höfundur er fyrsti varaborgarfulltrúi Flokks fólksins og situr m.a. í umhverfis- og skipulagsráði.
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun