Covid 19 – eðlilegar áhyggjur en höldum í vonina Una María Óskarsdóttir skrifar 8. október 2020 16:01 Það er mjög margt sem við kunnum ekki nægilega vel, þó við höldum annað. Það kunna ekki allir að mála, skúra og bóna, ala upp barn og kenna því t.d. að fylgja fyrirmælum eða þvo sér um hendurnar – en það er hægt að læra þetta allt. Smitsjúkdómum hefur fækkað Það er athyglisvert að margvíslegum smitsjúkdómum hefur fækkað á Íslandi frá því að heimsfaraldurinn Covid 19 steig hér á land. Það segir manni ekkert annað en það að fleiri gæta sín og sinna persónubundnum smitvörnum betur en áður þekktist, fylgja fjarlægðarmörkum, þvo sér um hendurnar, taka ekki í hendur fólks eða setja hendur í andlit; augu, nef og munn. Þegar ósköpin hófust var ég sjálf minnt á að það ætti að sápuþvo alla höndina , milli fingranna og að hringar gætu verið gróðrarstía fyrir sýkla. Ég þurfti að læra þetta. Gleymum okkur ekki Það er líka auðvelt að gleyma sér. Á golfmóti í sumar vildi golffélaginn endilega gefa öðrum fallega kúlu sem hann hafði fundið. Svarið var: Covid – nei takk. Annar varð vitni að því að þegar mótsstjóri hafði farið yfir allar Covid reglur mótsins þá tók hann sig til sleikti vísifingur og fletti skorkortunum og afhenti þau. Það eru mjög ósjálfráð viðbrögð hjá mörgum að sleikja puttana þegar blöðunum er flett eða að fikta eitthvað í nefinu, augum eða munni. Hvert og eitt okkar þarf að bera ábyrgð á sjálfum sér. Það erum við sjálf sem smitum okkur með því að þvo okkur ekki nægilega vel og spritta og fara með hendur í augu, munn eða nef. Við þurfum að vera heima ef við höldum að við séum veik og við þurfum að forðast að vera í rými þar sem loftgæði eru slök, forðast að hnerra og hósta því dropa- og úðasmit eiga á þá greiða leið til annarra. Við erum öll mannleg Það kunna ekki allir allt og það er ekkert til að skammast sín fyrir að leita leiðsagnar eða fá leiðsögn. Veiran mun malla hér áfram þar til bóluefni finnst og þess vegna er enn mikilvægara að kunna þetta og reyna jafnframt að hafa ekki of miklar áhyggjur. Við þurfum öll að læra að lifa með veirunni og höfum von, því aldrei áður hafa sérfræðingar á sviði faraldsfræða um allan heim unnið eins náið saman og mörg mismunandi bóluefni eru í klínískum prófunum. Það er von. Víst er að leiðin til aðgerða getur verið vandrötuð og starf þríeykisins hefur ekki verið öfundsvert. Sérstaklega ber að verja þá sem eru aldraðir og/eða með undirliggjandi sjúkdóma og hver og einn þarf að passa sig. Sumir hafa lært að fylgja fyrirmælum og bera virðingu fyrir þeim, en aðrir láta ekki aðra segja sér fyrir verkum. Ef allir fylgdu fyrirmælum eftir bestu getu þá mætti ætla að mun síður þyrfti að grípa til harðari aðgerða. Og skiljanlega hafa margir áhyggjur vegna atvinnumissis, aukins ofbeldis og þunglyndis innan fjölskyldna og óútskýrðra dauðsfalla sem eru fleiri nú, en á sama tíma í fyrra. Það er áberandi að ungt fólk hefur jafnvel meiri áhyggjur en þeir sem eldri eru. Höldum í vonina Það skiptir því miklu máli að markviss vinna fari fram til þess að efla trú fólks. Trúna á að við sjálf getum komið í veg fyrir að veikjast með því að sína aðgát og sinna persónulegum sóttvörnum og reyna um leið að lifa lífinu lifandi og gera það sem þó er hægt að gera í ljósi ástandsins. Á Íslandi höfum við sem betur fer búið við færri höft og skerðingar en í mörgum öðrum löndum. Hér hafa t.d. skólar verið opnir og kennt í fjarkennslu eða í minni hólfum og fólk sem er í sóttkví má fara út að hlaupa. Í Massachusettesfylki í Bandaríkjunum hafa t.d. skólar verið lokaðir síðan í mars og þar hafa heilbrigðissérfræðingar miklar áhyggjur, m.a. vegna þess að fólk veigrar sér við að fara til lækna sem getur haft mikla hættu í för með sér. Nú hefur grímunotkun á Íslandi aukist og vonandi fer fólk með grímuna til lækna sinna í stað þess að einangra sig og vera án heilsufarslegrar aðstoðar. Ef ekki, veit það ekki á gott. Sjálfri finnst mér gríman hafa róandi áhrif, anda með nefinu ofan í kviðarholið, en ekki með munninum í brjóstholið. Í nefinu eru nefnilega náttúrulegar varnir, sem ekki eru í munninum. Styðjum við hvort annað Við sem teljum okkur frísk og höfum tamið okkur jákvætt viðhorf til ýmissa vandamála eigum að nota hvert tækifæri til þess að hvetja hina sem hafa meiri áhyggjur. Hjálpa til að byggja upp bjargráð sem duga, hvatningu til sóttvarna og framtíðarsýn um að allt taki þetta enda einhvern daginn. Höfundur er uppeldis- menntunar- og lýðheilsufræðingur og varaþingmaður Miðflokksins í Suðvesturkjördæmi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Alþingi Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Mest lesið Halldór 02.08.2025 Halldór Hefur ítrekað hótað okkur áður Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Þjóðaratkvæðagreiðsla vegna umsóknar um aðild að ESB er stjórnsýslugrín! Júlíus Valsson Skoðun Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier Skoðun Bandaríkin voru alltaf vondi kallinn Karl Héðinn Kristjánsson Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland Skoðun Fólkið í flokknum Helgi Áss Grétarsson Skoðun Kæfandi klámhögg sveitarstjóra Jón Trausti Reynisson Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson Skoðun Skoðun Skoðun Hefur ítrekað hótað okkur áður Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Þjóðaratkvæðagreiðsla vegna umsóknar um aðild að ESB er stjórnsýslugrín! Júlíus Valsson skrifar Skoðun Bandaríkin voru alltaf vondi kallinn Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Erum við á leiðinni í hnífavesti? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier skrifar Skoðun Kæfandi klámhögg sveitarstjóra Jón Trausti Reynisson skrifar Skoðun Klár fyrir Verslunarmannahelgina? Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Vegið að börnum í pólitískri aðför að ferðaþjónustunni skrifar Skoðun Hið tæra illa Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Ferðamannaiðnaður? Nei, ferðaþjónusta! Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun Hæðarveiki og lyf Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Landsvirkjun hafin yfir lög Björg Eva Erlendsdóttir skrifar Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson skrifar Skoðun Þau eru framtíðin – en fá ekki að njóta nútímans Sigurður Kári skrifar Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna þegir kristin, vestræn menning? Ómar Torfason skrifar Skoðun Trump les tölvupóstinn þinn Mörður Áslaugarson skrifar Skoðun „Já, hvað með bara að skjóta hann!“ Þórhildur Hjaltadóttir skrifar Skoðun Heimar sem þurfa nýja umræðu! Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sársauki annarra og samúðarþreyta Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar Skoðun Alþjóðalög eða lögleysa? Urður Hákonardóttir skrifar Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar Skoðun GPT‑5 kemur í ágúst – áskoranir og tækifæri fyrir Ísland Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Við tölum um vöxt — en gleymum því sem vex Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Verri framkoma en hjá Trump Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Landið talar Davíð Arnar Oddgeirsson skrifar Skoðun Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Ein af hverjum fjórum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Sjá meira
Það er mjög margt sem við kunnum ekki nægilega vel, þó við höldum annað. Það kunna ekki allir að mála, skúra og bóna, ala upp barn og kenna því t.d. að fylgja fyrirmælum eða þvo sér um hendurnar – en það er hægt að læra þetta allt. Smitsjúkdómum hefur fækkað Það er athyglisvert að margvíslegum smitsjúkdómum hefur fækkað á Íslandi frá því að heimsfaraldurinn Covid 19 steig hér á land. Það segir manni ekkert annað en það að fleiri gæta sín og sinna persónubundnum smitvörnum betur en áður þekktist, fylgja fjarlægðarmörkum, þvo sér um hendurnar, taka ekki í hendur fólks eða setja hendur í andlit; augu, nef og munn. Þegar ósköpin hófust var ég sjálf minnt á að það ætti að sápuþvo alla höndina , milli fingranna og að hringar gætu verið gróðrarstía fyrir sýkla. Ég þurfti að læra þetta. Gleymum okkur ekki Það er líka auðvelt að gleyma sér. Á golfmóti í sumar vildi golffélaginn endilega gefa öðrum fallega kúlu sem hann hafði fundið. Svarið var: Covid – nei takk. Annar varð vitni að því að þegar mótsstjóri hafði farið yfir allar Covid reglur mótsins þá tók hann sig til sleikti vísifingur og fletti skorkortunum og afhenti þau. Það eru mjög ósjálfráð viðbrögð hjá mörgum að sleikja puttana þegar blöðunum er flett eða að fikta eitthvað í nefinu, augum eða munni. Hvert og eitt okkar þarf að bera ábyrgð á sjálfum sér. Það erum við sjálf sem smitum okkur með því að þvo okkur ekki nægilega vel og spritta og fara með hendur í augu, munn eða nef. Við þurfum að vera heima ef við höldum að við séum veik og við þurfum að forðast að vera í rými þar sem loftgæði eru slök, forðast að hnerra og hósta því dropa- og úðasmit eiga á þá greiða leið til annarra. Við erum öll mannleg Það kunna ekki allir allt og það er ekkert til að skammast sín fyrir að leita leiðsagnar eða fá leiðsögn. Veiran mun malla hér áfram þar til bóluefni finnst og þess vegna er enn mikilvægara að kunna þetta og reyna jafnframt að hafa ekki of miklar áhyggjur. Við þurfum öll að læra að lifa með veirunni og höfum von, því aldrei áður hafa sérfræðingar á sviði faraldsfræða um allan heim unnið eins náið saman og mörg mismunandi bóluefni eru í klínískum prófunum. Það er von. Víst er að leiðin til aðgerða getur verið vandrötuð og starf þríeykisins hefur ekki verið öfundsvert. Sérstaklega ber að verja þá sem eru aldraðir og/eða með undirliggjandi sjúkdóma og hver og einn þarf að passa sig. Sumir hafa lært að fylgja fyrirmælum og bera virðingu fyrir þeim, en aðrir láta ekki aðra segja sér fyrir verkum. Ef allir fylgdu fyrirmælum eftir bestu getu þá mætti ætla að mun síður þyrfti að grípa til harðari aðgerða. Og skiljanlega hafa margir áhyggjur vegna atvinnumissis, aukins ofbeldis og þunglyndis innan fjölskyldna og óútskýrðra dauðsfalla sem eru fleiri nú, en á sama tíma í fyrra. Það er áberandi að ungt fólk hefur jafnvel meiri áhyggjur en þeir sem eldri eru. Höldum í vonina Það skiptir því miklu máli að markviss vinna fari fram til þess að efla trú fólks. Trúna á að við sjálf getum komið í veg fyrir að veikjast með því að sína aðgát og sinna persónulegum sóttvörnum og reyna um leið að lifa lífinu lifandi og gera það sem þó er hægt að gera í ljósi ástandsins. Á Íslandi höfum við sem betur fer búið við færri höft og skerðingar en í mörgum öðrum löndum. Hér hafa t.d. skólar verið opnir og kennt í fjarkennslu eða í minni hólfum og fólk sem er í sóttkví má fara út að hlaupa. Í Massachusettesfylki í Bandaríkjunum hafa t.d. skólar verið lokaðir síðan í mars og þar hafa heilbrigðissérfræðingar miklar áhyggjur, m.a. vegna þess að fólk veigrar sér við að fara til lækna sem getur haft mikla hættu í för með sér. Nú hefur grímunotkun á Íslandi aukist og vonandi fer fólk með grímuna til lækna sinna í stað þess að einangra sig og vera án heilsufarslegrar aðstoðar. Ef ekki, veit það ekki á gott. Sjálfri finnst mér gríman hafa róandi áhrif, anda með nefinu ofan í kviðarholið, en ekki með munninum í brjóstholið. Í nefinu eru nefnilega náttúrulegar varnir, sem ekki eru í munninum. Styðjum við hvort annað Við sem teljum okkur frísk og höfum tamið okkur jákvætt viðhorf til ýmissa vandamála eigum að nota hvert tækifæri til þess að hvetja hina sem hafa meiri áhyggjur. Hjálpa til að byggja upp bjargráð sem duga, hvatningu til sóttvarna og framtíðarsýn um að allt taki þetta enda einhvern daginn. Höfundur er uppeldis- menntunar- og lýðheilsufræðingur og varaþingmaður Miðflokksins í Suðvesturkjördæmi.
Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier Skoðun
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Skoðun Þjóðaratkvæðagreiðsla vegna umsóknar um aðild að ESB er stjórnsýslugrín! Júlíus Valsson skrifar
Skoðun Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier skrifar
Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson skrifar
Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar
Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar
Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier Skoðun
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun